Με την ονομασία Αρθουριανός Κύκλος ή Βρετανικό θέμα είναι συλλογικά γνωστοί οι μύθοι που σχετίζονται με την κελτική ιστορία και τους θρύλους των Βρετανικών Νήσων, ιδιαίτερα όσον αφορά τον βασιλιά Αρθούρο και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης. Ο Γάλλος ποιητής του 12ου αιώνα Ζαν Μποντέλ δημιούργησε την ονομασία αυτή στους παρακάτω στίχους του επικού του ποιήματος Το τραγούδι των Σαξόνων:

Οι Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης
Ne sont que iii matières à nul homme atandant,
De France et de Bretaigne, et de Rome la grant.
(μετάφραση: "Δεν υπάρχουν παρά τρία ζητήματα που θα 'πρεπε να απασχολούν τον καθένα: της Γαλλίας, της Βρετανίας και της μεγάλης Ρώμης.)

Ο Αρθούρος αποτελεί το κεντρικό πρόσωπο στο Βρετανικό Ζήτημα, αν και συμπεριλαμβάνονται και κάποιοι άλλοι λιγότερο γνωστοί θρύλοι των Βρετανικών Νήσων.

Θεματικοί κύκλοι

Επεξεργασία

Ιστορικοί θρύλοι της Βρετανίας

Επεξεργασία

Οι ιστορικοί θρύλοι της Βρετανίας δημιουργήθηκαν εν μέρει για να αποτελέσουν τμήμα ενός πατριωτικού μύθου για το παρελθόν του νησιού. Η παλαιότερη γνωστή πηγή είναι το έργο Historia Britonum, η ιστορία του Βρούτου της Βρετανίας, στην οποία υπάρχει μια διακριτή γενεαλογία για έναν αριθμό Ουαλών πριγκίπων τον 9ο αιώνα. Συνήθως το έργο αποδίδεται στον Νέννιο, αλλά ο πραγματικός του συγγραφέας παραμένει άγνωστος.

Η ιστορία αυτή επεκτάθηκε περισσότερο, καθώς ο αφηγητής συνέδεε τον Βρούτο με τους ήρωες που έπονταν του Τρωικού Πολέμου, κι έτσι παρείχε άφθονο υλικό για τους μεταγενέστερους συγγραφείς, όπως ο Τζέφρεϊ του Μονμάουθ κι ο Τζον Μίλτον, οι οποίοι θα το επεξεργάζονταν και θα συνέδεαν στα λογοτεχνικά τους κείμενα την ίδρυση και την κατοίκηση των Βρετανικών Νήσων με την ηρωική περίοδο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Ο Τζέφρεϊ του Μονμάουθ, επίσης, παρουσίασε τον ευφάνταστο ισχυρισμό ότι οι Τρινοβάντες, φύλο που κατοικούσε στην περιοχή του Λονδίνου, σύμφωνα με τον ιστορικό Τάκιτο, έπαιρναν το όνομά τους από την προσωνυμία Troi-novant, που σήμαινε "Νέα Τροία".

Υπάρχουν επίσης ισχυρισμοί που συνδέουν την Κελτική μυθολογία με προσωπικότητες και γεγονότα που περιγράφονται στο έργο του Τζέφρεϊ του Μονμάουθ Historia Regum Britanniæ. Για παράδειγμα, ο Ληρ της Βρετανίας, που αργότερα έγινε ο Βασιλιάς Ληρ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, ήταν αρχικά ο ιρλανδικός θεός της θάλασσας Λιρ. Επιπλέον, πολλές κελτικές θεότητες έχουν ταυτιστεί με χαρακτήρες του Αρθουριανού κύκλου, όπως η Μοργκάνα λε Φέι με τη θεότητα Μόριγκαν.

Περίοδος του Βασιλιά Αρθούρου

Επεξεργασία

Οι ιστορίες του Αρθουριανού κύκλου έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλείς, καθώς από τη μια πλευρά περιγράφεται το Κάμελοτ, ένα ουτοπικό βασίλειο ιπποτικής ανδρείας, το οποίο κατέρρευσε από τη διαμάχη μεταξύ Αρθούρου και Λάνσελοτ, ενώ από την άλλη εξιστορούνται οι περιπέτειες των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης κατά την αναζήτηση του Αγίου Δισκοπότηρου.

Η μεσαιωνική ιστορία του Αρθούρου και των Ιπποτών του είναι γεμάτη χριστιανικά στοιχεία, όπως η κατάρρευση των γενναίων κατορθωμάτων των χαρακτήρων από τα ηθικά τους σφάλματα κι η αναζήτηση ενός σημαντικού χριστιανικού κειμηλίου.

Τελικά, οι σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων δανείζονταν στοιχεία ρομαντισμού από ιπποτικές ιστορίες, όπως στις ιστορίες Λάνσελοτ και Γκουίνεβιρ ή του Τριστάνου και της Ιζόλδης, ενώ υπάρχει κι η τάση σύνδεσης των ιστοριών του Αρθουριανού κύκλου με την Κελτική μυθολογία, με άπλετο το ρομαντικό στοιχείο από τις αρχές του 20ού αιώνα.

  • Derek Pearsall, Arthurian Romance: a short introduction, Blackwell, Oxford, 2005
  • D. H. Green, The Beginnings of Medieval Romance: Fact and fiction, 1150-1220, CUP Cambridge 2005
  • Carol Dover (ed), A Companion to the Lancelot-Grail Cycle, Boydell & Brewer, 2005

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία