Ανδρόνικος Δούκας (εξάδελφος Μιχαήλ Ζ΄)

Ο Ανδρόνικος (... - 14 Οκτωβρίου 1077) από τη Δυναστεία των Δουκών ήταν πρωτοβεστιάριος και πρωτοπρόεδρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Ανδρόνικος Δούκας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1006 Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	14  Οκτωβρίου 1077
Αιτία θανάτου	οίδημα
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αξιωματικός
Οικογένεια
Σύζυγος	Μαρία της Βουλγαρίας (σύζυγος Αδρόνικου Δούκα)
Τέκνα	Ιωάννης Δούκας Ειρήνη Δούκαινα Μιχαήλ Δούκας Θεοδώρα Δούκαινα Στέφανος Δούκας Κωνσταντίνος Δούκας Άννα Δούκαινα
Γονείς	Ιωάννης Δούκας και Ειρήνη Πηγωνίτισσα
Αδέλφια	Κωνσταντίνος Δούκας
Οικογένεια	Δυναστεία Δουκών
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατηγός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Πρωτοβεστιάριος

Βιογραφία

Ήταν γιος τού Καίσαρα Ιωάννη και της Ειρήνης Πηγονίτισσας, κόρης τού Νικήτα Πηγονίτη. Ο πατέρας του ήταν αδελφός του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ι΄, έτσι ο Ανδρόνικος ήταν εξάδελφος τού Μιχαήλ Ζ΄ Δούκα.

Το 1071 ο Ανδρόνικος ήταν διοικητής μίας μοίρας του βυζαντινού στρατού στην εκστρατεία τού Ρωμανού Δ΄ Διογένους εναντίον των Σελτζούκων τού Αλπ Αρσλάν. Διοικούσε την οπισθοφυλακή τού στρατεύματος κατά τη μάχη του Μαντζικέρτ, όταν ανακοίνωσε, ότι ο Αυτοκράτορας είχε σκοτωθεί και εγκαταλειφθεί στο πεδίο της μάχης. Κατηγορήθηκε ευρέως για την πρόκληση της συντριπτικής ήττας των βυζαντινών δυνάμεων και την ακόλουθη αιχμαλωσία του Ρωμανού Δ΄ από τον εχθρό.

Ο Αλπ Αρσλάν ελευθέρωσε τον Ρωμανό Δ΄ το 1072 και ο Ανδρόνικος με τον αδελφό του Κωνσταντίνο εστάλησαν από τον Μιχαήλ Ζ΄ με τον πατέρα τους τον Καίσαρα Ιωάννη να τον αναχαιτήσουν. Ο Ρωμανός Δ΄ παραδόθηκε στον Ανδρόνικο, που τον οδήγησε στην Κωνσταντινούπολη. Αν και ο Ανδρόνικος τον μισούσε, ωστόσο αντιτέθηκε στην τύφλωσή του στις 29 Ιουνίου 1072.

Σε μία πράξη τού 1073 καταγράφεται με τους τίτλους τού πρωτοπροέδρου, πρωτοβεστιαρίου και μεγάλου Δομεστίκου· τον τελευταίο τίτλο ο Μιχαήλ Ατταλειάτης τον προσδιορίζει ως μεγάλου Δομεστίκου των Σχολών της Ανατολής, που τού δόθηκε όταν πήγε να συναντήσει τον Διογένη.

Μαζί με τον πατέρα του Καίσαρα Ιωάννη, ο Ανδρόνικος διοίκησε τον Αυτοκρατορικό στρατό ενάντια στους εξεγερμένους μισθοφόρους τού Ρουσέλ ντε Μπαγιέλ. Και οι δύο τους συνελήφθησαν από τους στασιαστές, που άφησαν τον άσχημα τραυματισμένο Ανδρόνικο να βρει θεραπεία στην Κωνσταντινούπολη, με τον όρο να έρθουν στη θέση του όμηροι οι δύο γιοί του. Ανάρρωσε και ήταν υγιής για μερικά έτη, αλλά τον Οκτώβριο του 1077 απεβίωσε από οίδημα.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε τη Μαρία Κομητόπουλου, κόρη του Τρόιαν (γιου του Ιβάν Βλάντισλαβ της Βουλγαρίας) και είχε τέκνα:

• Μιχαήλ π. 1061-πριν το 1117, πρωτοστράτωρ (κοντόσταυλος).
• Ιωάννης π. 1064-1137, μέγας δούκας (ναύαρχος).
• Ειρήνη π. 1066-1138, παντρεύτηκε τον Αλέξιο Α΄ Κομνηνό.
• Άννα, παντρεύτηκε τον Γεώργιο Παλαιολόγο. Είχαν γιο:
  • Νικηφόρος Παλαιολόγος, είχε γιο:
    • Μιχαήλ Παλαιολόγος, είχε γιο:
      • Αλέξιος Παλαιολόγος, είχε γιο:
        • Ανδρόνικος Παλαιολόγος.
• Θεοδώρα, μοναχή.

Πηγές

• Polemis, Demetrios I. (1968). The Doukai: A Contribution to Byzantine Prosopography. London: Athlone Press.
• Guilland, Rodolphe (1967). "Le grand domestique". Recherches sur les institutions byzantines, Tome I (in French). Berlin: Akademie-Verlag. pp. 405–425.