Άλμα επί κοντώ

Το άλμα επί κοντώ ή ο επικοντισμός είναι κλασικό αγώνισμα του στίβου, στο οποίο ο αθλητής χρησιμοποιεί ευλύγιστο (πλέον) κοντάρι από υαλοβάμβακα ή ανθρακονήματα για να υπερπηδήσει ένα οριζόντιο πήχη. Το αγώνισμα φαίνεται να είναι γνωστό από τους Κρήτες και τους Κέλτες. Αναγνωρίστηκε ως ολυμπιακό αγώνισμα στους Πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της σύγχρονης εποχής (1896) για τους άνδρες και το 2000 για τις γυναίκες.

Στίβος Άλμα επί κοντώ
Ρεκόρ ανδρών
Παγκόσμιο	Άρμαντ Ντουπλάντις Σουηδία 6,26 μέτρα (2024)
Ολυμπιακό	Άρμαντ Ντουπλάντις Σουηδία 6,25 μέτρα (2024)
Ρεκόρ γυναικών
Παγκόσμιο	Γελένα Ισινμπάγιεβα Ρωσία 5,06 μέτρα (2006)
Ολυμπιακό	Γελένα Ισινμπάγιεβα Ρωσία 5,05 μέτρα (2008)

Ιστορία

Η προέλευση του άλματος επί κοντώ χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας, καθώς θεωρείται πως ανακαλύφθηκε φυσικά σαν μέθοδος υπέρβασης διαφόρων εμποδίων, ειδικά βάλτων αλλά και ψηλών αντικειμένων όπως τοίχους. Αν και το άλμα επί κοντώ δεν ήταν μέρος των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαίας Ελλάδας, ήταν ένα άθλημα που ασκούνταν και μπορεί να το δει κανείς σε πολλά αρχαία ελληνικά κεραμικά. Η χρονολόγηση μερικών από αυτά τα ευρήματα έχει τοποθετηθεί γύρω στο 500 π.Χ., αλλά η θόλος με κοντάρι δεν περιοριζόταν μόνο στην Αρχαία Ελλάδα, υπάρχουν επίσης στοιχεία της πρακτικής της στην αρχαία Ιρλανδία και τη Γαλλία και υπάρχουν αιγυπτιακά δείγματα που χρονολογούνται από το 2500 π.Χ. πολεμιστές που κάνουν άλμα με κοντάρι πάνω από τοίχους.

Οι πρώτοι αγώνες που περιελάμβαναν άλμα με επί κοντώ πιστεύεται ότι διεξήχθησαν το 1829 στην Ιρλανδία.

Τεχνική - κανόνες

Στους αγώνες σε κάθε αθλητή δίνονται τρεις ευκαιρίες να ξεπεράσει ένα καθορισμένο ύψος. Ένας πήχης στηρίζεται σε δύο ορθοστάτες, ώστε να πέφτει εύκολα αν χτυπηθεί. Το ύψος αυξάνεται σταδιακά μέχρι να αναδειχθεί νικητής μέσω της διαδικασίας αποβολής.

Τα κοντάρια μπορεί να έχουν οποιοδήποτε μήκος ή διάμετρο. Τα πρώτα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τα κοντάρια ήταν συμπαγής τέφρα. Καθώς τα επιτευχθέντα ύψη αυξάνονταν, τα κοντάρια από μπαμπού που χρησιμοποιήθηκαν από το 1904 έδωσαν τη θέση τους στο αλουμίνιο, το οποίο ήταν κωνικό σε κάθε άκρο. Οι ίνες γυαλιού έγιναν οι πιο αποτελεσματικές και δημοφιλείς στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Οι σημερινοί αθλητές επωφελούνται από κοντάρια που παράγονται με το τύλιγμα προκομμένων φύλλων από υαλοβάμβακα που περιέχει ρητίνη γύρω από ένα μεταλλικό στύλο, για να δημιουργήσει έναν ελαφρά καμπύλο κοντάρι, που κάμπτεται πιο εύκολα κάτω από τη συμπίεση που προκαλείται από την απογείωση ενός αθλητή. Το σχήμα των φύλλων από υαλοβάμβακα και η ποσότητα του υαλοβάμβακα που χρησιμοποιείται σχεδιάζεται προσεκτικά για να παρέχει το επιθυμητό μήκος και ακαμψία του κονταριού. Διάφοροι τύποι ινών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρακονημάτων, χρησιμοποιούνται για να δώσουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που προορίζονται να προωθήσουν υψηλότερα άλματα. Τα τελευταία χρόνια, έχουν προστεθεί ανθρακονήματα στα συνήθως χρησιμοποιούμενα υλικά E-glass (E για αρχική ηλεκτρική χρήση) και S-glass (S για στερεά) για τη δημιουργία ενός ελαφρύτερου κονταριού.

Πίνακας που απεικονίζει τις διαδοχικές στιγμές ενός άλματος.

Μόλις ένας αθλητής ξεκινήσει τον αγώνα, μπορεί να επιλέξει τα ύψη που θα δοκιμάσει. Εάν αποτύχει στην πρώτη του προσπάθεια στο ύψος, μπορεί να περάσει στο επόμενο ύψος, αλλά θα έχει μόνο δύο προσπάθειες σε αυτό το ύψος, καθώς θα είναι εκτός μόλις πετύχει τρία συνεχόμενα αποτυχημένα. Νικητής είναι ο διαγωνιζόμενος που θα πετύχει το μεγαλύτερο ύψος. Εάν δύο ή περισσότεροι αθλητές έχουν τερματίσει με το ίδιο ύψος, τότε λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των αποτυχημένων προσπαθειών, είτε σε εκείνο το ύψος είτε μετέπειτα στο σύνολο του αγώνα. Εάν εξακολουθεί να υπάρχει ισοπαλία για την πρώτη θέση, τότε γίνονται άλματα κατάταξης. Οι επιδόσεις που επιτυγχάνονται σε αυτό το είδος άλματος θεωρούνται έγκυροι και μετρούν για οποιονδήποτε σκοπό θα ήταν στη βαθμολογία που επιτυγχάνεται σε ένα κανονικό αγώνα.

Κάθε αθλητής έχει ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα για να κάνει μία προσπάθεια. Ο χρόνος ποικίλλει ανάλογα με το επίπεδο της διοργάνωσης και τον αριθμό των αθλητών που απομένουν. Εάν ο αθλητής αποτύχει να ξεκινήσει μία προσπάθεια εντός αυτού του χρονικού διαστήματος, ο αθλητής χρεώνεται με χρονοκαθυστέρηση και η προσπάθεια θεωρείται αποτυχημένη. Αν το κοντάρι σπάσει κατά τη διάρκεια του άλματος, τότε θεωρείται βλάβη εξοπλισμού και δεν θεωρείται άλμα ή προσπάθεια ή αστοχία του αθλητή, και η προσπάθεια επαναλαμβάνεται.

Οι 10 καλύτεροι αθλητές όλων των εποχών

Κατάταξη	Επίδοση	Αθλητής	Ημερομηνία	Τόπος
1	6,26 μέτρα	Άρμαντ Ντουπλάντις Σουηδία	25 Αυγούστου 2024	Χόζουφ, Πολωνία
2	6,16	Ρενό Λαβιλενί Γαλλία	15 Φεβρουαρίου 2014	Ντόνετσκ, Ουκρανία
3	6,14	Σεργκέι Μπούμπκα  Ουκρανία	31 Ιουλίου 1994	Σεστριέρε, Ιταλία
4	6,07	ΚΣ Λάιτφουτ  ΗΠΑ	2 Ιουνίου 2023	Νάσβιλ, ΗΠΑ
5	6,06	Σαμ Κέντρικς  ΗΠΑ	27 Ιουλίου 2019	Ντε Μόιν, Γαλλία
		Στιβ Χούκερ Αυστραλία	7 Φεβρουαρίου 2009	Βοστόνη, ΗΠΑ
7	6,05	Μαξίμ Ταρασόφ Ρωσία	16 Ιουνίου 1999	Αθήνα, Ελλάδα
		Ντμίτρι Μαρκόφ Αυστραλία	9 Αυγούστου 2001	Έντμοντον, Καναδάς
		Κρίστοφερ Νίλσεν  ΗΠΑ	5 Μαρτίου 2022	Ρουέν, Γαλλία
10	6,04	Μπραντ Ουόκερ  ΗΠΑ	8 Ιουνίου 2008	Γιουτζίν, ΗΠΑ

Πηγή: - Pole Vault Men - World Athletics

Οι 10 καλύτερες αθλήτριες όλων των εποχών

Κατάταξη	Επίδοση	Αθλήτρια	Ημερομηνία	Τόπος
1	5,06 μέτρα	Γελένα Ισινμπάγιεβα Ρωσία	28 Αυγούστου 2009	Ζυρίχη, Ελβετία
2	5,03	Τζένιφερ Σουρ  ΗΠΑ	30 Ιανουαρίου 2016	Μπρόκπορτ, ΗΠΑ
3	5,01	Ανζέλικα Σιντόροβα Ουδέτεροι Αθλητές	9 Σεπτεμβρίου 2021	Ζυρίχη, Ελβετία
4	5,00	Σάντι Μόρις  ΗΠΑ	9 Σεπτεμβρίου 2016	Ζυρίχη, Ελβετία
5	4,95	Κέιτι Μουν  ΗΠΑ	26 Ιουνίου 2021	Γιουτζίν, ΗΠΑ
6	4,94	Ελίζα ΜακΚάρτνεϊ  Νέα Ζηλανδία	17 Ιουλίου 2018	Γιόκγκριμ, Γερμανία
7	4,92	Μόλι Κάουντερι  Ηνωμένο Βασίλειο	22 Ιουνίου 2024	Τουλούζ, Γαλλία
8	4,91	Γιαρισλέι Σίλβα  Κούβα	2 Απριλίου 2015	Μπέκουμ, Γερμανία
		Κατερίνα Στεφανίδη  Ελλάδα	6 Αυγούστου 2017	Λονδίνο, Μεγάλη Βρετανία
		Νίνα Κένεντι Αυστραλία	30 Αυγούστου 2023	Ζυρίχη, Ελβετία

Πηγή: - Pole Vault Women - World Athletics

Δείτε επίσης

• Άλμα επί κοντώ στις Ολυμπιάδες

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Διεθνή στατιστικά