Hej Sokoły
Hej, Sokoły (πολωνικός τίτλος, δηλαδή «Έι γεράκια», ουκρανικά: Гей соколи), ορθός τίτλος Żal za Ukrainą (Λαχτάρα για την Ουκρανία) ή Na zielonej Ukrainie (Στην πράσινη Ουκρανία), είναι πολωνικό παραδοσιακό τραγούδι. Η συγγραφή του τραγουδιού δεν είναι απολύτως βέβαιη,[1] με μερικούς ιστορικούς να αποδίδουν τη συγγραφή του τραγουδιού στον Ουκρανό-Πολωνό ποιητή και τραγουδοποιό Τίμκο Πάντουρα (1801-1871)[1][2] (ωστόσο, σύμφωνα με την τελευταία ουκρανική έρευνα, δεν υπάρχει στίχος του τραγουδιού σε καμία από τις συλλογές τραγουδιών του Πλαντουρα[3]) και άλλους να πιστεύουν ότι γράφτηκε από τον Πολωνό κλασικό συνθέτη Μάτσεϊ Καμιένσκι (1734-1825).[4][5] Το τραγούδι είναι δημοφιλές στην Πολωνία, την Ουκρανία και τη Σλοβακία, και σε μικρότερο βαθμό στη Λευκορωσία και την ανατολική Τσεχία.
Η μελωδία ήταν δημοφιλής μεταξύ των Πολωνών στρατιωτών κατά τη διάρκεια του Πολωνικού-Σοβιετικού Πολέμου και επίσης τραγουδήθηκε από τους αντάρτες του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Πολωνή λαϊκή τραγουδίστρια Μαρίλα Ροντόβιτς ερμήνευσε επίσης μια δημοφιλής διασκευή του τραγουδιού.
Οι στίχοι υπάρχουν σε διάφορες εκδοχές για μια Ουκρανή κοπέλα στην οποία ο αρραβωνιαστικός της, ένας Κοζάκος ή ένας Ουλάνος, την αποχαιρετά για τελευταία φορά. Μερικές φορές παρουσιάζεται πως είναι ξεχωριστό είτε και τα δύο, πολωνικό παραδοσιακό τραγούδι[6] ή ουκρανικό παραδοσιακό τραγούδι.[7] Οι στίχοι διαφέρουν ελαφρώς μεταξύ των δύο γλωσσών.
Το τραγούδι σε διάφορες γλώσσες
ΕπεξεργασίαΑρχική έκδοση στα πολωνικά[8] | Ουκρανική έκδοση[9] | Ελληνική μετάφραση |
---|---|---|
Hej, tam gdzieś znad czarnej wody
Wsiada na koń kozak młody. Czule żegna się z dziewczyną, Jeszcze czulej z Ukrainą. Ρεφραίν: Hej, hej, hej sokoły Omijajcie góry, lasy, doły. Dzwoń, dzwoń, dzwoń dzwoneczku, Mój stepowy skowroneczku. Wiele dziewcząt jest na świecie. Lecz najwięcej w Ukrainie. Tam me serce pozostało Przy kochanej mej dziewczynie. (Ρεφραίν) Ona biedna tam została, Przepióreczka moja mała, A ja tutaj w obcej stronie Dniem i nocą tęsknię do niej. (Ρεφραίν) Żal, żal za dziewczyną, Za zieloną Ukrainą, Żal, żal serce płacze, Już jej więcej nie zobaczę. (Ρεφραίν) Wina, wina, wina dajcie, A jak umrę pochowajcie Na zielonej Ukrainie Przy kochanej mej dziewczynie. (Ρεφραίν) |
Гей, там десь над чорними водами,
Сіда на коня козак молодий, Ніжно прощається він із дівчиною, Іще ніжніше із Україною. Ρεφραίν: Гей, гей, гей соколи, Облітайте гори, ліси, доли, Дзвони, дзвони, дзвони дзвіночку, Мій степовий жайвороночку. Багато дівчат є на світі, Лиш найкращі в Україні. Там моє серце зосталось, При коханій моїй дівчині. (Ρεφραίν) Вона бідна там лишилась, Перепілочка моя мала, А я тут в чужій стороні, Вдень і вночі сумую за нею. (Ρεφραίν) Жаль, жаль за дівчиною, За зеленою Україною, Жаль, жаль серце плаче, Вже її більше я не побачу. (Ρεφραίν) Вина, вина, вина дайте, А як умру, то поховайте На зеленій Україні При коханій моїй дівчині. (Ρεφραίν) |
Εκεί πέρα, πάνω από τα μαύρα νερά,
ένας νεαρός Κοζάκος καβαλάει το άλογο. Χωρίζει με λύπη με το κορίτσι του αλλά με ακόμα μεγαλύτερη λύπη με την Ουκρανία. Ρεφραίν: Έι, έι, έι γεράκια! Πετάξτε πέρα από τα όρη, τα δάση και τις κοιλάδες. Χτύπα, χτύπα, χτύπα μικρό κουδούνι. Η στέπα μου είναι μικρή σιταρήθρα. Υπάρχουν πολλά κορίτσια στον κόσμο, αλλά τα περισσότερα στην Ουκρανία. Εκεί, άφησα την καρδιά μου με το αγαπημένο μου κορίτσι. (Ρεφραίν) Αυτή έμεινε μόνη της εκεί, μικρό μου χελιδόνι. Και είμαι σε αυτήν την ξένη μεριά την αναπολώ μέρα νύχτα. (Ρεφραίν) Καημός, καημός για το κορίτσι για την πράσινη Ουκρανία. Καημός, καημός, η καρδιά κλαίει δε θα την ξαναδώ ποτέ. (Ρεφραίν) Δάκρυ, δάκρυ, δώστε μου δάκρυ! Και όταν πεθάνω να με θάψετε στην πράσινη Ουκρανία. Μαζί με το κορίτσι μου. (Ρεφραίν) |
Λευκορωσική έκδοση[10] | Σλοβακική έκδοση[11] |
---|---|
Гэй, над рэчкай, над чарненькай
Сядлаў коня казачэнька, Развітаўся ён з дзяўчынай, Ды з каханай Украінай. Ρεφραίν: Гэй, гэй, гэй саколы, Абмінайце горы, лясы, долы. Звон, звон, звон званочак, Мой стэповы жаўраночак. Дзеўчын мілых шмат на свеце, Ды найболей ва Украіне. Маё сэрца там знайдзеце Пры каханай мне дзяўчыне. (Ρεφραίν) Засталася ў любым краі Перапёлачка малая, А я тут, мне на чужбіне Ад растання сэрца стыне. (Ρεφραίν) Жаль, жаль, па дзяўчыне, Па зялёнай Украіне. Жаль, жаль, сэрца плача, Жаль, бо ён яе не ўбачыць. (Ρεφραίν) Мёду, мёду, мёду дайце, А памру, дык пахавайце, На зялёнай Украіне, Пры каханай мне дзяўчыне. (Ρεφραίν) |
V dobrom aj v zlom budeš moja,
rany tie sa s tebou zhoja. Keď je slnko, keď je zima, ty si moja domovina. Ρεφραίν: Hej, hej, hej, sokoly, z výšky hľadia na to všetko, čo nás bolí. Zvoň, zvoň, zvoň nad krajinou, rozliehaj sa letom, zimou. Hej, hej, hej, hej, sokoly, z výšky hľadia na to všetko, čo nás bolí. Zvoň, zvoň, zvoň nad krajinou, rozliehaj sa, zvoň, zvoň, zvoň! (Ρεφραίν) Rád vás mám, vy, blízki moji, lúku v búrke, vietor spodí lásku dcér i jazvy synov, slnko svieti nad krajinou. (Ρεφραίν) Láska moja, kraj môj drahý, tu sme boli chlapci malí. Raz ma nájdeš pod tou hlinou, letia vtáci nad krajinou. (Ρεφραίν) Hej, des tam, de čorni vody, siv na koňa kozak molody. Plače moloda divčina, jide kozak z Ukrajiny. (Ρεφραίν) |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 [«HEJ, SOKOŁY!» («ГЕЙ СОКОЛИ!»): ТЕКСТИ І КОНТЕКСТИ ПІСНІ. https://nz.lviv.ua/archiv/2019-5/22.pdf]
- ↑ ПОЛЬСЬКО-УКРАЇНСЬКА ПІСНЯ «HEJ, SOKOŁY!» ЯК ІНТЕРКУЛЬТУРНЕ КОМУНІКАТИВНЕ ЯВИЩЕ
- ↑ Звідки прилетіли «соколи»? Рефлексії над генезою популярної пісні Αρχειοθετήθηκε 2021-08-05 στο Wayback Machine., uamoderna.com
- ↑ Żal (muz. Maciej Kamieński), Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki
- ↑ Maciej Kamieński, Żal za Ukrainą: piosnka przypisana Wandzie Pudłowskiej, ed. Kiev: B. Koreywo, 1875
- ↑ Hej sokoły - piosenka ludowa; tekst piosenki
- ↑ Гей, Соколи
- ↑ Hej Sokoly Polska Wersja, https://www.youtube.com/watch?v=Lf-g0ELvGy4, ανακτήθηκε στις 2019-08-31
- ↑ Hej Sokoły (ουκρανική έκδοση)- Гей, соколи!, https://www.youtube.com/watch?v=8dC-tKDGB-4, ανακτήθηκε στις 2019-08-31
- ↑ ««Гэй, саколы!» у беларускім перакладзе Сяргея Балахонава (+ mp3) :: Тэзэй беларускага постмадэрнізму ::Сайт творчасці Сяргея Балахонава». web.archive.org. 5 Ιανουαρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2019.
- ↑ I.M.T. Smile - Hej, Sokoly! (pieseň k filmu Čiara) ft. Ondrej Kandrac, https://www.youtube.com/watch?v=R34LYNQDPmM, ανακτήθηκε στις 2019-08-31