Χρηματοοικονομικά

Τα χρηματοοικονομικά (finance) είναι ο κλάδος των οικονομικών που ασχολείται με την εξεύρεση και διαχείριση κεφαλαίων. Χρησιμοποιεί και διανέμει τα διαθέσιμα κεφάλαια κατά τη διάρκεια του χρόνου λαμβανομένου υπόψη του εκάστοτε ρίσκου απόδοσης.

Μια σημείωση, στον καθημερινό λόγο οι όροι χρηματοοικονομικά και οικονομικά τείνουν να ταυτίζονται, αλλά αυτό δεν είναι σωστό. Τα χρηματοοικονομικά είναι απλώς κλάδος των οικονομικών.

Σημασία

Τα χρηματοοικονομικά μπορεί να αναφέρονται στην:

• μελέτη της λειτουργίας του χρήματος και άλλων περιουσιακών στοιχείων
• διαχείριση των πιο πάνω στοιχείων
• αναγνώριση και διαχείριση επιχειρηματικών σχεδίων
• δημιουργία ή εξεύρεση κεφαλαίων για τις επιχειρήσεις

Βασικές χρηματοοικονομικές αρχές

Η δραστηριότητα των χρηματοοικονομικών κινείται στο πεδίο της καθιέρωσης τεχνικών για την διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων, των διαφόρων χρηματοοικονομικών θεμάτων και τέλος στις διαφορές μεταξύ εισοδήματος και εξόδων στο πλαίσιο πάντα ενός επιπέδου ρίσκου στις επενδύσεις.

Οποιοσδήποτε που το εισόδημα του ξεπερνάει τα έξοδα του μπορεί να διαθέσει το πλεονάζων ποσό ως κεφάλαιο. Από την άλλη πλευρά, όταν το εισόδημα υστερεί των εξόδων έχουμε έλλειμμα και υπάρχει προσφυγή σε δανεισμό ή σε άλλες μορφές παροχής επιπλέον κεφαλαίου. Οι ανάγκες λοιπόν των δύο αυτών πλευρών μπορούν να συναντηθούν και να υπάρξει προσφορά κεφαλαίου από το πλεονάζον και ζήτηση από το ελλειμματικό. Αυτό γίνεται στα πλαίσια ενός χρηματοοικονομικού οργανισμού όπως είναι για παράδειγμα μία τράπεζα ή οι αγορές κεφαλαίου, ομολόγων ή ακόμα και το χρηματιστήριο αξιών. Η λειτουργία της τράπεζας είναι να συναθροίζει όλη την προσφερόμενη ποσότητα από αυτούς που έχουν πλεόνασμα (αυτό το βλέπουμε με την μορφή καταθέσεων) και την ζητούμενη ποσότητα από αυτούς που έχουν έλλειμμα (όπου και έχουμε την μορφή δανεισμού).

Μπορούμε να διαχωρίσουμε κατηγορίες χρηματοοικονομικών κλάδων ως εξής:

• Χρηματοοικονομικά των ατόμων
• Χρηματοοικονομικά του δημοσίου
• Χρηματοοικονομικά των επιχειρήσεων

Ο σκοπός όλων των παραπάνω κλάδων μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την χρησιμοποίηση των κατάλληλων εργαλείων.

Χρηματοοικονομικά των ατόμων

Τα κυριότερα θέματα που απασχολούν αυτόν τον κλάδο εδράζονται στα παρακάτω πεδία:

• πόσα χρήματα χρειάζονται τα άτομα είτε αυτά εκφράζονται μεμονωμένα είτε μέσα από τον οικογενειακό προϋπολογισμό για μελλοντικές συναλλαγές
• πως θα χρηματοδοτηθεί αυτή η ανάγκη

Χρηματοοικονομικά των επιχειρήσεων

Όσον αφορά τα χρηματοοικονομικά των επιχειρήσεων πρέπει να επικεντρωθούμε στο πως γίνεται η προσφορά κεφαλαίων για την χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης. Συνήθως υπάρχει ισορροπία μεταξύ ρίσκου και κερδοφορίας τα οποία και είναι αλληλοσυνδεόμενα. Μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση για μια επιχείρηση μπορεί να γίνει είτε με προσφορά κεφαλαίου είτε με δανειοδότηση όπου επιτυγχάνεται με την προσφορά ομολόγων από πλευράς επιχειρήσεων. Αυτό βέβαια είναι η μέρος τη πολιτικής που ακολουθεί η εκάστοτε επιχείρηση για την χρηματοδότηση του κεφαλαίου της. Όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση μιας επιχείρησης ή αλλιώς κεφάλαιο κίνησης γίνεται συνήθως με βραχυπρόθεσμο δανεισμό από τις τράπεζες. Στην αγορά των ομολόγων έχουμε μια συναλλαγή μεταξύ των δανειστών όπου έχουμε την προσφορά ομολόγων με την υπόσχεση επαναγοράς σε κάποια στιγμή και των δανειζόμενων όπου αγοράζουν τα ομόλογα με την υπόσχεση επαναπώλησης στην επιχείρηση με κάποια επιπλέον απόδοση. Μια ακόμη απόφαση για τον τρόπο χρηματοδότησης μιας επιχείρησης ή πιο συγκεκριμένα διαχείρισης των διαθέσιμων κεφαλαίων είναι τα χρηματοοικονομικά των επενδύσεων. Με την απόκτηση ενός περιουσιακού στοιχείου από την επιχείρηση επιδιώκεται η αξία αυτού να παραμείνει ίδια ή καλύτερα να αυξηθεί. Για την επιλογή ενός χαρτοφυλακίου πρέπει να ληφθούν υπόψη το πως, σε τι και πότε να γίνει αυτή η επένδυση. Για να γίνει αυτό πρέπει:

• να γίνει αναγνώριση των σχετικών στόχων και των πιθανών περιορισμών
• να προσδιοριστεί το χρονικό διάστημα
• να γίνει εκτίμηση των φορολογικών συνεπειών
• να γίνει εκτίμηση του ρίσκου που προτίθεται να πάρει η επιχείρηση
• να προσδιοριστεί η στρατηγική της επιχείρησης (ενεργητική, παθητική ή οικονομική αντασφάλιση)
• να γίνει υπολογισμός του χαρτοφυλακίου

Ο τομέας της χρηματοοικονομικής διοίκησης ασχολείται με όλα τα παραπάνω θέματα.

Δημόσια Οικονομικά

Τα δημόσια οικονομικά ασχολούνται με:

• τον προσδιορισμό των αναγκαίων εξόδων για τον δημόσιο τομέα
• η πηγή των εσόδων του δημοσίου
• η διαδικασία του προϋπολογισμού
• η προσφορά δημόσιων ομολόγων προς εισροή αναγκαίων κεφαλαίων για την κατασκευή έργων