Φροντιστήριο Τραπεζούντας

Φροντιστήριο Τραπεζούντας
	Φωτογραφία των αρχών του 20ου αιώνα που απεικονίζει το κτήριο που στέγασε το Φροντιστήριο Τραπεζούντας κατά την τελευταία περίοδο λειτουργίας του (1902-1921).
Είδος	εκπαιδευτικό ίδρυμα
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°0′27″N 39°43′43″E
Διοικητική υπαγωγή	Τραπεζούντα
Χώρα	Οθωμανική Αυτοκρατορία
Έναρξη κατασκευής	1682
	Πολυμέσα
	δεδομένα (π)

Συντεταγμένες: 41°0′27.187″N 39°43′42.571″E / 41.00755194°N 39.72849194°E / 41.00755194; 39.72849194

Το Ελληνικόν Φροντιστήριον Τραπεζούντος ήταν σχολείο της ελληνικής παροικίας της Τραπεζούντας. Στο σχολείο αυτό η χρήση της ποντιακής διαλέκτου ήταν απαγορευμένη.^[1]

Ιστορία

Το σχολείο άρχισε να λειτουργεί τον 17ο αιώνα, δεν ήταν όμως αρχικά σε υψηλή εκτίμηση, πλην όμως ήταν το μοναδικό σε όλη τη περιοχή. Με τον καιρό όμως καθιερώθηκε και άρχισε η αναγνώρισή του, ενώ πήρε την επωνυμία ως Φροντιστήριο. Στην καθιέρωσή του συνετέλεσαν μεταξύ άλλων οι ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας Μουρούζες και Υψηλάντες, που στις αρχές του 18ου αιώνα άρχισαν να το επιχορηγούν οικονομικά, με σκοπό τη γενικότερη ανάδειξη και βελτίωσή του. Το όνομα Φροντιστήριο φέρεται να το έλαβε περί το 1682.

Στο ίδρυμα δίδαξαν από τον 17ο αιώνα διάφοροι διδάσκαλοι όπως ο Τραπεζούντιος Σεβαστός Κυμινήτης, ο Σάββας Τριανταφυλλίδης, ο Σάββας Κωνσταντινίδης, ο Περικλής Τριανταφυλλίδης κ.ά. Με διάταγμα του Βασιλέως Γεωργίου του Α΄ το ίδρυμα αναγωρίσθηκε και επίσημα ως ισότιμο ελληνικό Γυμνάσιο με τον τίτλο "Ελληνικόν Φροντιστήριον Τραπεζούντος".

Λειτούργησε παρά τις αντιξοότητες μέχρι το 1921, η δε προσφορά του υπήρξε πολύ σημαντική στην πνευματική και ηθική ανάπλαση των Ελληνοποντίων, στην ανάπτυξη της εθνικής τους συνείδησης, καθώς και στην κατάρτιση ικανών δασκάλων για τις εκεί κοινότητες.

Στους βασικούς ευεργέτες του Φροντιστηρίου περιλαμβάνονται επίσης πλούσιοι Έλληνες έμποροι, όχι μόνο από την περιοχή της Τραπεζούντας, αλλά και από αλλού, κυρίως τη Ρωσία και τις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Από τους σπουδαιότερους δωρητές ήταν ο Κ.Λ. Γκίκας και ο Αλέξανδρος Μουρούζης (στις αρχές του 19ου αιώνα), ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα δωρητές και ευεργέτες του ιδρύματος υπήρξαν η Οικογένεια Καλλιβάζη, ο Χαράλαμπος Μουμόλωφ, οι αδελφοί Ασλανίδη (από το Ροστόφ της Νότιας Ρωσίας) και πολλοί άλλοι.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Το 1902 ολοκληρώθηκε η ανέγερση του νέου κτηρίου του Φροντιστηρίου. Το επιβλητικό τετραώροφο κτήριο σε σχήμα Π και με εσωτερική μεγάλη αυλή πίσω, χτισμένο πάνω στα βράχια της παραλίας της Τραπεζούντας, λειτούργησε με διευθυντή το Ματθαίο Παρανίκα ως το 1921, παρ' όλες τις αντιξοότητες που είχαν τα τελευταία έτη δημιουργηθεί από τις αναταραχές που είχαν ξεσπάσει στην περιοχή του Πόντου μετά το 1908, εξαιτίας του κινήματος του Νεοτούρκων και διήρκεσαν μέχρι και το 1922, έτος της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Παραπομπές

↑ Αγτζίδης, Βλάσης, «Μνήμη, ταυτότητα και ιδεολογία στον ποντιακό ελληνισμό» στο Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης, ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη. Ταξιδευτής, Αθήνα, 2010, σελ 196.

Πηγές

Σαλβάνου, Αιμιλία. «Φροντιστήριο Τραπεζούντας». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2010.
Αντώνη Υ. Παυλίδη, «Το Φροντιστήριο Τραπεζούντας (1900-1914) και η ιδεολογική κυριαρχία των Ελλήνων στον Πόντο», Περιοδικό Αρχείον Πόντου, Παράρτημα 24. Κοινωνία και Εκπαίδευση.
Ι. Κόλλια. «Ο Σεβαστός Κυμινήτης και η ίδρυση του Φροντιστηρίου της Τραπεζούντας». Ελληνικά,. http://media.ems.gr/ekdoseis/ellinika/Ellinika_30_2/ekd_peel_30_2_Kolia.pdf. τομ. 30, τ/χ. Β (1977-1978), σελ. 280-306.

Περαιτέρω βιβλιογραφία

Χρυσούλα Ταμίσογλου, «Το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας», Αρχείον Πόντου, τομ. 47 (1996-1997), σελ. 227-242

[1] Αγτζίδης, Βλάσης, «Μνήμη, ταυτότητα και ιδεολογία στον ποντιακό ελληνισμό» στο Το τραύμα και οι πολιτικές της μνήμης, ενδεικτικές όψεις των συμβολικών πολέμων για την Ιστορία και τη Μνήμη. Ταξιδευτής, Αθήνα, 2010, σελ 196.

[1]