Φραντσέσκο Μαρία Α΄ ντελλα Ρόβερε

Ο Φραντσέσκο Μαρία Α΄ ντέλλα Ρόβερε (ιταλ.: Francesco Maria I della Rovere, Σενιγκάλια, 25 Μαρτίου 1490 – Πέζαρο, 20 Οκτωβρίου 1538) ήταν Ιταλός διοικητής μισθοφορικού στρατού και δούκας του Ουρμπίνο.

Φραντσέσκο Μαρία Α΄ ντελλα Ρόβερε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Francesco Maria della Rovere (Ιταλικά)
Γέννηση	22  Μαρτίου 1490 Σενιγκάλλια
Θάνατος	20  Οκτωβρίου 1538 Πέζαρο
Συνθήκες θανάτου	ανθρωποκτονία
Τόπος ταφής	μοναστήρι της Σάντα Κιάρα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	κοντοτιέρος
Οικογένεια
Σύζυγος	Ελεονώρα Γκοντζάγκα
Τέκνα	Γκουιντομπάλντο Β΄ ντελλα Ρόβερε, δούκας του Ουρμπίνο Τζούλιο ντελλα Ρόβερε Elisabetta della Rovere Τζούλια ντελλα Ρόβερε Ippolita della Rovere
Γονείς	Τζοβάννι ντελλα Ρόβερε και Giovanna Felicita Feltria della Rovere
Αδέλφια	Γκουιντομπάλντο Α΄ ντα Μοντεφέλτρο Giovanna Felicita Feltria della Rovere
Συγγενείς	Πάπας Ιούλιος Β΄ (θείος), Fabrizio I Colonna (θείος) και Πάπας Σίξτος Δ΄ (granduncle)
Οικογένεια	Οικογένεια ντελλα Ρόβερε
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	στρατηγός/Στρατός του Βατικανού
Πόλεμοι/μάχες	Λεηλασία της Ρώμης, 1527
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	Τάγμα του Αγίου Μιχαήλ
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Προσωπογραφία του Francesco Maria della Rovere λίγο πριν το θάνατό του σε ηλικία 48 ετών, από τον Τιτσιάνο, στην Πινακοθήκη Ουφίτσι

Βιογραφία

Ήταν γιος του Τζοβάνι κυρίου της Σενιγκάλλια και της Τζοβάνα ντα Μοντεφέλτρο, κόρης του Φεντερίκο Γ΄ δούκα του Ουρμπίνο. Ο Φραντσέσκο έλαβε μία παιδεία σύμφωνα με τα πρότυπα του ουμανισμού από τον Λουντοβίκο Οντάζιο.

Ο θείος του Γκουιντομπάλντο Α΄ ντα Μοντεφέλτρο που δεν είχε παιδιά, τον είχε μαζί του στην Αυλή του Ουρμπίνο και το 1504 τον έχρισε διάδοχό του, αφού τον είχε πρώτα υιοθετήσει. Το 1502 ο Οικογένεια ντελλα Ρόβερε έχασε την κυριαρχία της Σενιγκάλλια, η οποία καταλήφθηκε από τον Καίσαρα Βοργία, που εκείνη την εποχή επικρατούσε στο Μάρκε.

Όταν το 1508, με το τέλος του Γκουιντομπάλντο Α΄, εξαλείφθηκε ο Οίκος των Μοντεφέλτρο, ο Φραντσέσκο-Μαρία έγινε δούκας του Ουρμπίνο. Ακόμη, λόγω της στήριξης που είχε από το θείο του Τζουλιάνο ντελλα Ρόβερε (που από το 1503 είχε εκλεχτεί πάπας με το όνομα Ιούλιος Β΄), κατάφερε να ξαναπάρει την εξουσία στη Σανιγκάλλια.

Το 1509 ο Φραντσέσκο-Μαρία έγινε, με τη βοήθεια του Ιούλιου Β΄, Γενικός Διοικητής (capitano generale) των Παπικών Κρατών, θέση που προηγουμένως είχε ο πατέρας του, και που αργότερα του επέτρεψε να ξεχωρίσει στις μάχες εναντίον της Φερράρα και της Βενετίας.

Το 1512, μετά το τέλος του Κονστάντσο Β΄ Σφόρτσα, το Πέζαρο έγινε επίσης μέρος του δουκάτου του Φραντσέσκο. Όταν όμως απεβίωσε ο θείος του Ιούλιος Β΄ και ανέβηκε στον παπικό θρόνο ο Πάπας Λέων Ι΄, ο Φραντσέσκο-Μαρία δεν βρισκόταν πια σε πλεονεκτική θέση. Το 1516 θα χάσει το δουκάτο και ο νέος πάπας, μέλος της οικογένειας των Μεδίκων, θα χρίσει δούκα του Ουρμπίνο τον ανιψιό του Λορέντσο των Μεδίκων, ο οποίος ήταν ήδη ηγεμόνας της Φλωρεντίας, ενώ ο Φραντσέσκο θα καταφέρει να επιστρέψει ως δούκας μόνο το 1521, μετά το τέλος του Λέοντα Ι΄.

Ο Φραντσέσκο-Μαρία ντελλα Ρόβερε ζωγραφισμένος από τον Ραφαήλ.

Ο ντελλα Ρόβερε ήταν επικεφαλής του στρατού της Δημοκρατίας της Βενετίας στους πολέμους στη Λομβαρδία μεταξύ 1523 και 1525, μα με τον νέο πάπα από την οικογένεια των Μεδίκων, Κλήμη Η΄, ο οίκος των ντελλα Ρόβερε ξαναμπήκε στο περιθώριο. Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς, ήταν η στάση του Φραντσέσκο-Μαρία μία από τις αιτίες, που προκάλεσαν την επιδρομή των στρατευμάτων του αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄ της Γερμανίας, τα οποία προσπάθησε να εμποδίσει, χωρίς όμως επιτυχία, ο Τζοβάννι ντέλλε Μπάντε Νέρε. Η εισβολή των στρατευμάτων αυτών στην Ιταλία θα έχει αποτέλεσμα τη λεηλασία της Ρώμης το 1527.

Απεβίωσε στο Πέζαρο στις 20 Οκτωβρίου 1538 και τον διαδέχθηκε ο γιος του Γκουιντομπάλντο Β΄.

Προσωπογραφίες

Στην Πινακοθήκη Ουφίτσι φυλάσσονται δύο προσωπογραφίες του Φραντσέσκο-Μαρία ντελλα Ρόβερε. Η πρώτη, φιλοτεχνημένη από τον Ραφαήλ, τον αναπαριστά σε ηλικία 14 ετών (π. 1504). Η δεύτερη είναι έργο του επίσης σημαντικού ζωγράφου Τιτσιάνο και προβάλλει τις στρατιωτικές αρετές του δούκα, αφού απεικονίζεται φορώντας πανοπλία. Ο πίνακας αυτός παραγγέλθηκε στον Τιτσιάνο το 1532, αλλά ολοκληρώθηκε μόνο το 1538.

Μία ακόμη διάσημη προσωπογραφία του ως ιππότη φιλοτεχνήθηκε το 1510 από το Βενετό ζωγράφο Βιττόρε Καρπάτσο.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε το 1509 την Ελεονώρα Γκοντζάγκα, κόρη του Φραγκίσκου Β΄ δούκα της Μάντοβας και είχε τέκνα:

• Γκουιντομπάλντο Β΄ 1514-1574, δούκας του Ουρμπίνο.
• Ιππολύτη 1525-1561, παντρεύτηκε τον Αντώνιο των Τραστάμαρα, δούκα του Μοντάλτο (γιο του Φερδινάνδου δούκα του Μοντάλτο).
• Ελισαβέτα 1529-1561, παντρεύτηκε τον Αλμπέρικο Α΄ Τσύμπο-Μαλασπίνα μαρκήσιο της Μάσα.
• Ιουλία-Φέλτρια 1531-1563, παντρεύτηκε τον Αλφόνσο των Έστε κύριο του Μοντέκιο.
• Τζούλιο 1533-1598, καρδινάλιος.
• Φεντερίκο, Τζιοβάννα, Τζιοβάννι, Κατερίνα, Μπεατρίτσε, Φραντσέσκο, Μαρία, Βιολάντε, απεβίωσαν το πολύ 3 ετών.