Τυρρηνική θάλασσα

Τυρρηνική θάλασσα ή Τυρρηνικό πέλαγος, (ιταλικά: Mar Tirreno‎‎) ονομάζεται η θάλασσα που βρίσκεται μεταξύ της δυτικής ακτής της Ιταλικής χερσονήσου (Ιταλίας) και της Κορσικής, της Σαρδηνίας και της Σικελίας.

Η Τυρρηνική θάλασσα.

Γεωγραφία

Η Τυρρηνική θάλασσα συνδέεται με τη θάλασσα της Λιγυρίας στα βόρειοδυτικά, μέσω του Περάσματος της Κορσικής (Canale di Corsica) και του Περάσματος του Πιομπίνο (Canale di Piombino), δυτικά και ανατολικά της νήσου Έλβα αντίστοιχα, στα νότια με το Ιόνιο Πέλαγος μέσω του Στενού της Μεσσήνης και στα δυτικά με τη δυτική Μεσόγειο μέσω του Στενού του Μπονιφάτσιο.

Κυριότεροι κόλποι της Τυρρηνικής θάλασσας είναι οι κόλποι της Νάπολης, της Γκαέτα, του Σαλέρνο, του Πολικάστρο και της Σαντ’ Εουφέμια. Το σημαντικότερο λιμάνι της είναι το λιμάνι της πόλης Gioia Tauro ενώ άλλα σημαντικά λιμάνια είναι η Τσιβιταβέκια, το Ποτσουόλι, η Νάπολη, το Τράπανι, το Κάλιαρι, το Σαλέρνο και το Παλέρμο. Στην Τυρρηνική χύνονται ο ιστορικός ποταμός Τίβερης καθώς και οι ποταμοί Ομπρόνε, Καριλιάνο και Βολτούρνο.

Στο βόρειο τμήμα της Τυρρηνικής βρίσκεται το Αρχιπέλαγος της Τοσκάνης που περιλαμβάνει τα νησιά Έλβα, Πιανόζα, Μοντεκρίστο, Τζίλιο, Τζιανούτρι και Καπραΐα και Γοργόνα (νησί). Το 1996 δημιουργήθηκε το Εθνικό Πάρκο του Αρχιπελάγους της Τοσκάνης που είναι το μεγαλύτερο θαλάσσιο πάρκο στην Ευρώπη. Στο κέντρο της Τυρρηνικής βρίσκεται το αρχιπέλαγος Ποντσιάνο με τα νησιά Πόντσα, Παλμαρόλα, Γκάβι, Ζαννόνε, Βεντοτένε και Σάντο Στέφανο. Κοντά στην Πόντσα είναι το βαθύτερο σημείο της Τυρρηνικής: 3.785 μέτρα. Κατά μήκος των ακτών της Καμπανίας είναι το Αρχιπέλαγος Καμπάνο με το Κάπρι, την Προτσίντα, την Ίσκια και άλλα μικρότερα νησιά ενώ κατά μήκος των ακτών της Σικελίας είναι το νησί Ούστιτζα, το αρχιπέλαγος των Αιολίδων νήσων, που αποτελείται από το Στρόμπολι, το Αλικούντι, Φιλικούντι, Λίπαρι, Σαλίνα, Βουλκάνο και Πανάρεα και οι Αιγάδες Νήσοι με κυριότερα νησιά τα Φαβινιάνα, Λεβάντσο και Μαρέττιμο. Στη βορειοανατολική ακτή της Σαρδηνίας βρίσκεται το αρχιπέλαγος Μανταλένα με τα νησιά Μανταλένα και Καπρέρα και ένα μεγάλο αριθμό νησίδων.

Ιστορία

Η ονομασία της Τυρρηνικής θάλασσας προέρχεται από το όνομα με το οποίο αποκαλούσαν οι αρχαίοι Έλληνες τους Ετρούσκους, δηλαδή Τυρρηνοί (ή Τυρσηνοί ή Τυρσανοί). Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο στις δυτικές ακτές της Ιταλίας είχαν εγκατασταθεί Λύδιοι με επικεφαλής τον πρίγκιπα Τυρρηνό, προς τιμή του οποίου μετονομάστηκαν σε Τυρρηνούς. Η μετακίνηση αυτή του μισού πληθυσμού των Λυδίων, αποφασίστηκε από τον βασιλιά τους επειδή η Λυδία πλήττονταν από μεγάλη φτώχεια. Σύμφωνα με άλλες πηγές οι αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν Τυρρηνούς τους πειρατές που με μικρά και γρήγορα πλοία ασκούσαν πειρατεία στη δυτική Μεσόγειο.

Οι Λατίνοι ονόμαζαν την Τυρρηνική θάλασσα Mare Tuscum και Mare Interum (κατώτερη θάλασσα) σε αντιδιαστολή προς Αδριατικό πέλαγος, που το ονόμαζαν Mare Superum (ανώτερη θάλασσα). Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος και ο Στράβων προτιμούσαν να ονομάζουν το βόρειο τμήμα της Λυγιστικό, το μεσαίο Τυρρηνικό και το νοτιότερο Αιγώνιο ή Σικελικό πέλαγος.

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica, τόμ. 58ος, σελ. 322