Νεστάνη Αρκαδίας
Συντεταγμένες: 37°36′49.950″N 22°27′57.946″E / 37.61387500°N 22.46609611°E
Η Νεστάνη (παλαιά ονομασία: Τσιπιανά) είναι ορεινό χωριό του Νομού Αρκαδίας. Ανήκει στην κοινότητα Νεστάνης του δήμου Τρίπολης ενώ παλαιότερη αποτελούσε την έδρα του Δήμου Μαντινείας. Η Νεστάνη ήταν γνωστή ως Τσιπιανά μέχρι το 1927 που μετονομάστηκε σε Νεστάνη,[1] από την ομώνυμη αρχαία αρκαδική πόλη, της οποίας τα ερείπια βρίσκονται σε παρακείμενο λόφο. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021 ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού είναι 389 κάτοικοι.
| Νεστάνη | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Αρκαδίας |
| Υψόμετρο | 680 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 389 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 220 05 |
| Τηλ. κωδικός | 271 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Γεωγραφία - Φυσιογνωμία
ΕπεξεργασίαΗ Νεστάνη είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε μία στενή κοιλάδα στους πρόποδες του Αρτεμίσιου όρους, σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από την Τρίπολη. Κατά την αρχαιότητα βρίσκοταν επάνω στην οδό που ένωνε το Άργος με την Μαντινεία μέσω ορεινού περάσματος και σήμερα ακόμη υπάρχει δρόμος που οδηγεί στο χωριό Καρυά της Αργολίδας. Αν και δεν εχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός θεωρείται πως έχει διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό την αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία. Στην αρχή της κοιλάδας βρίσκεται ένας ψηλός λόφος με χαρακτηριστική κορυφή που λέγεται «Γουλάς» που φιλοξενεί το μοναστήρι της Παναγίας της Γοργοεπήκοου και το αρχαίο ιερό της Δήμητρας. Στο λόφο γίνεται κάθε χρόνο ο εορτασμός του Αγίου Γεωργίου.
Αρχαία πόλη
Επεξεργασία
Η αρχαία Νεστάνη ήταν κώμη της Αρκαδίας στην περιοχή της Μαντίνειας, χτισμένη πάνω σε μία από τις αρχαίες διόδους επικοινωνίας με την Αργολίδα.[2] Η κώμη, όταν πέρασε από εκεί ο αρχαίος περιηγητής Παυσανίας (2ος αι. μ.Χ.), ήταν ήδη κατεστραμμένη και ερειπωμένη, σε άγνωστο χρόνο. Όπως μας λέει, μετά τα ερείπια της πόλης υπήρχε ιερό της θεάς Δήμητρας και εκεί γινόταν κάθε χρόνο εορτή προς τιμήν της από τους Μαντινείς.[3]
Η αρχαία πόλη έχει ανασκαφεί[εκκρεμεί παραπομπή] και η ακρόπολή της βρίσκεται σε χαμηλό λόφο, δίπλα από το σημερινό χωριό Νεστάνη, με θέα στο μικρό οροπέδιο απ' όπου περνά ο σημερινός αυτοκινητόδρομος. Μία καλά διατηρημένη πύλη του τείχους και λείψανα ενός πύργου είναι ό,τι απέμεινε από τις οχυρώσεις του 4ου π.Χ. αι.. Στους πρόποδες του λόφου της ακρόπολης βρίσκεται η κρήνη του Φιλίππου,[4] την οποία πρώτος έχτισε ο Μακεδόνας βασιλιάς Φίλιππος Β' το 338 π.Χ., αλλά έχει υποστεί πολλές επεμβάσεις στη συνέχεια.[2]
Η ακρόπολη της Νεστάνης και τα σωζόμενα σήμερα τείχη της, καθώς κι ο πύργος, είναι πελασγικά. Ο περίβολος του τείχους περικλείει σχεδόν έξι στρέμματα. Κατά διαστήματα η τοιχοποιία διεκόπτετο από άλλους πύργους. Πέντε μεγάλοι ογκόλιθοι στην κορυφή του λόφου μαρτυρούν την ύπαρξη αρχαϊκού ανακτόρου. Η μικρή πολιτεία υπήρξε μία από τις σημαντικότερες αρκαδικές θέσεις, ακμάζοντας ανάμεσα στον 5ο και τον 3ο αιώνα π.Χ.. Σε μικρή απόσταση από τη Νεστάνη υπήρχε Ιερό της Δήμητρας.
Πληθυσμός
ΕπεξεργασίαΟ πληθυσμός της Νεστάνης ήταν από το 1879 μέχρι το 1928 αυξητικός (με μία μικρή μείωση το 1928) αλλά έκτοτε ο πληθυσμός έχει μειωθεί σημαντικά φθάνοντας το 2021 μόλις 389 κατοίκους. Το μεγαλύτερο πληθυσμό του κατέγραψε το χωριό το 1928 με 2.273 κατοίκους.
| Έτος | Πληθ. | ±% |
|---|---|---|
| 1879 | 1.864 | — |
| 1889 | 1.959 | +5.1% |
| 1896 | 2.143 | +9.4% |
| 1920 | 2.107 | −1.7% |
| 1928 | 2.273 | +7.9% |
| 1940 | 2.196 | −3.4% |
| 1951 | 2.029 | −7.6% |
| 1961 | 1.651 | −18.6% |
| 1971 | 1.107 | −32.9% |
| 1981 | 873 | −21.1% |
| 1991 | 891 | +2.1% |
| 2001 | 717 | −19.5% |
| 2011 | 486 | −32.2% |
| 2021 | 389 | −20.0% |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Ι.Ν.Ε. - Πανδέκτης - Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Ανακτήθηκε 30-09/2009.
- ↑ 2,0 2,1 Brooks, Allan. Myths, Games and Conflict, Lulu.com, 2008, σελ. 103. ISBN 1-4092-2232-2.
- ↑ VIII. τόδε μὲν ἡμῖν ἐγένετο ἐπεισόδιον τῷ λόγῳ: μετὰ δὲ τὰ ἐρείπια τῆς Νεστάνης ἱερὸν Δήμητρός ἐστιν ἅγιον, καὶ αὐτῇ καὶ ἑορτὴν ἀνὰ πᾶν ἔτος ἄγουσιν οἱ Μαντινεῖς.Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ πρὸς ταύτῃ γὰρ στρατοπεδεύσασθαι τῇ Νεστάνῃ Φίλιππον λέγουσι καὶ τὴν πηγὴν αὐτόθι ὀνομάζουσιν ἔτι ἀπὸ ἐκείνου Φιλίππιον. ἀφίκετο δὲ ἐς Ἀρκαδίαν Φίλιππος οἰκειωσόμενός τε Ἀρκάδας καὶ ἀπὸ τοῦ Ἑλληνικοῦ σφᾶς τοῦ ἄλλου διαστήσων.Παυσανία Αρκαδικά