Τάγματα Εργασίας (Οθωμανική Αυτοκρατορία)
Τα Τάγματα Εργασίας (τουρκικά: Amele Taburları, αρμενικά: ատանքային բատալիոն, συχνά αναφερόμενα στην ελληνική βιβλιογραφία ως αμελέ ταμπουρού) χρησιμοποιήθηκαν στη Μικρά Ασία (Ανατολία) κατά τα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ή στις περιοχές που ελέγχονταν από τους Νεότουρκους ή τις δυνάμεις του Κεμάλ Ατατούρκ.
.png)
Ιστορικό
ΕπεξεργασίαΗ άνοδος του τουρκικού εθνικισμού και οικονομικών συμφερόντων σχετιζόμενων με την διείσδυση της Γερμανίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία οδήγησε σε συστηματικές διώξεις κατά των Ελλήνων και άλλων μειονοτήτων από το 1913 μέχρι τη Μικρασιατική εκστρατεία. Μεταξύ των άλλων μεθόδων χρησιμοποιήθηκε η καταναγκαστική εργασία. Κυρίως Έλληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι υποχρεώνονταν να εκτελούν βαριές εργασίες στην οδοποιία, τα ορυχεία, τους αγρούς κλπ στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας.
Εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του 1918 περίπου 250.000 Έλληνες είχαν χάσει τη ζωή τους σ' αυτά τα τάγματα.[1][2] Έγγραφο Γερμανών διπλωματών προς το Βερολίνο την 12-5-1918 αναφέρει ότι:
«μέχρι το τέλος του 1917 περισσότεροι από 200.000 Έλληνες είχαν καταταγεί, ηλικίας 15 έως 48 ετών. Πολλοί από αυτούς πέθαναν από την κακομεταχείριση, τις ασθένειες, την πείνα και το κρύο».
— Φωτιάδης Κωνσταντίνος, Η γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2004, τομ. 1, σ. 569. Αναφέρεται στο Βρυώνης (2007), σ. 286.
Οι γυναίκες, οι γέροντες και τα παιδιά που άφηναν πίσω τους οι άνδρες, υφίσταντο σεξουαλική βία, κάψιμο των σπιτιών κτλ. όπως αναφέρεται σε αυτοβιογραφία του Αντ. Γαβριηλίδη το 1924[3].
Με την εργασία των Ελλήνων κατασκευάστηκε μεταξύ άλλων ο δρόμος από το Ερζερούμ μέχρι το Ουλουκίσλα.
Την εμπειρία του στα τάγματα εργασίας περιέγραψε ο Ηλίας Βενέζης, που μαζί με άλλους 3.000 Αϊβαλιώτες υποχρεώθηκε να υπηρετήσει σ' αυτά για 14 μήνες από το 1922, σε ηλικία 18 ετών. Αυτός ήταν ο ένας από τους 23 συμπατριώτες του που επιβίωσαν. Το βιβλίο του Το Νούμερο 31328 Το βιβλίο της σκλαβιάς χωρίζεται σε είκοσι κεφάλαια, έκαστο το οποίων έχει για τίτλο έναν από τους θρήνους των Ψαλμών του Δαυίδ. Ο αριθμός του δόθηκε όταν συμφωνήθηκε η ανταλλαγή πληθυσμών.[4]
Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Τουρκία επέβαλε ειδικό φόρο (τον λεγόμενο Φόρο Περιουσίας) ο οποίος πρακτικά βάρυνε κυρίως τους μη μουσουλμάνους, με σκοπό την εθνική ομογενοποίηση του κράτους. Ο φόρος ήταν 12,5% για τους μουσουλμάνους, 50% για τους μη μουσουλμάνους, 25% για τους Ντονμέδες (εξισλαμισμένους Εβραίους) και 12,5% για τους αλλοδαπούς.[5] Όσοι δεν μπορούσαν να καταβάλλουν το φόρο υποχρεώνονταν σε καταναγκαστική εργασία. Η πρώτη ομάδα 32 ατόμων απεστάλη για καταναγκαστική εργασία την 27 Ιανουαρίου 1943 προς Ερζερούμ – Άσκαλε. Όλοι ήταν μη μουσουλμάνοι της Κωνσταντινούπολης. Μεταξύ Φεβρουαρίου και Σεπτεμβρίου 1943 εστάλησαν 1299 άτομα σε στρατόπεδα εργασίας, εκ των οποίων οι 21 πέθαναν ως «οφειλέτες του δημοσίου» στο Ερζερούμ-Άσκαλε. Από αυτούς οι 11 ήταν Ρωμιοί. Πολλοί περισσότεροι οφειλέτες είχαν συλληφθεί αλλά δεν στάλθηκαν στα στρατόπεδα γιατί εξόφλησαν τα χρέη τους. Οι περισσότεροι που επλήγησαν από το μέτρο της σύλληψης και της καταναγκαστικής εργασίας ήταν μικρομεσαίοι[6]. Η υποχρέωση εργασίας επιβαλλόταν μόνο σε μη μουσουλμάνους.[7][8]
Η εμπειρία ενός Εβραίου που κατετάγη σε τάγματα εργασίας δύο φορές, το 1919-1922 και πάλι στον Β΄ Π.Π., περιγράφεται σε βιβλίο της Τούρκισσας ιστορικού Λεϊλά Νεϊζί.[9]
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- ↑ Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, The persecutions of the Greeks of Asia Minor between the end of the Balkan Wars and the Asia Minor Campain.
- ↑ Ερώτηση στην Οθωμανική Βουλή του βουλευτού Εμμανουήλ Εμμανουηλίδη, 4 Νοεμ. 1918. Αναφέρεται στο Vryonis (2007)
- ↑ Γαβριηλίδης Ι. Αντώνιος, Σελίδες εκ της μαύρης εθνικής συμφοράς του Πόντου, Αθήνα, Ελεύθερη Σκέψη, 2002, σ. 9 κ.ε., αναφέρεται στο Vryonis (2007).
- ↑ Speros Vryonis Jr. , Greek Labor Battalions Asia Minor, από το Richard G. Hovannisian (ed.), The Armenian Genocide: Cultural and Ethical Legacies, Transaction Publishers, New Jersey, USA, 2007, σελ. 275-289. Διαθέσιμο [1][νεκρός σύνδεσμος] και [2]
- ↑ Χρηστίδου, Σεβαστή (2008). «Οικονομικός εθνικισμός στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Φόρος Περιουσίας στην Τουρκία: Η οικονομική αφαίμαξη των μειονοτήτων.». Νεοελληνικά Ιστορικά, τόμος Α, σ. 301. Έκδοση Ακαδημίας Αθηνών.
- ↑ Χρηστίδου, Σεβαστή (2008). Οικονομικός εθνικισμός στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Φόρος Περιουσίας στην Τουρκία: Η οικονομική αφαίμαξη των μειονοτήτων. Σ.σ. 320, 332.
- ↑ Αϋχάν Ακτάρ, Ο Φόρος Περιουσίας ως «Αντι-μειονοτική πολιτική», 1942-43. Σε ελληνική μετάφραση. Διαθέσιμο στο www.academia.edu Σελ. 4.
- ↑ Αϊχάν Ακτάρ, Συνέντευξη στην εφημερίδα Taraf, Τουρκία, 24/7/2013. Σε ελληνική μετάφραση, στο άρθρο «Δύο εκπληκτικές συνεντεύξεις: η βαθιά ιστορική ενοχή της Τουρκίας απο τις γενοκτονίες.» Ιστοχώρος «Ανιχνεύσεις», 3/8/2013. http://www.anixneuseis.gr/?p=72468 Αρχειοθετήθηκε 2013-08-12 στο Wayback Machine.
- ↑ Leyla Neyzi, Strong as Steel, Fragile as a Rose: A Turkish Jewish Witness to the Twentieth Century, Jewish Social Studies, 12, σελ. 167-189. 2005. Διαθέσιμο [3]
Πηγές
Επεξεργασία- Στην εξορία Ερζουρούμ - Ασκαλε. Το ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Κιουρκτσόγλου στα εργατικά τάγματα του 1943. Έκδοση ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών, 2009. Επιμέλεια, Ειρήνη Σαριόγλου, ISBN 9789609905817 Αποσπάσματα στο: Γιώργου Βιδάλη, Χρέος στη μνήμη και στην Ιστορία, Ελευθεροτυπία, 31 Μαΐου 2013.
- Cengiz Mutlu, Birinci Dünya Savaşı’nda Amele Taburları, IQ KültürSanat Yayıncılık , İstanbul, 2007, παρουσίαση βιβλίου, σε τουρκική γλώσσα.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Labour Battalions (Ottoman Empire). Άρθρο στην αγγλόφωνη Wikipedia
- The Twenty Classes. Άρθρο στην αγγλόφωνη Wikipedia αναφερόμενα σε Τάγματα Εργασίας στη διάρκεια του Β΄ ΠΠ.