Σωτηρία Μπέλλου
Η Σωτηρία Μπέλλου (22 Αυγούστου 1921 - 27 Αυγούστου 1997) ήταν Ελληνίδα τραγουδίστρια, μία από τις κορυφαίες του λαϊκού και ρεμπέτικου τραγουδιού. Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση.
| Σωτηρία Μπέλλου | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | 22 Αυγούστου 1921[1][2] Χαλκίδα |
| Θάνατος | 27 Αυγούστου 1997 (76 ετών) Αθήνα |
| Αιτία θανάτου | καρκίνος |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
| Τόπος ταφής | Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Ιδιότητα | τραγουδιστής |
| Εν ενεργεία | 1941–1995 |
| Όργανα | φωνή |
| Είδος τέχνης | ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στις 22 Αυγούστου του 1921 στο χωριό Δροσιά (παλ. ονομασία Χάλια)[3] κοντά στη Χαλκίδα, αλλά η καταγωγή της ήταν από το χωριό Οκτωνιά.
Παντρεύτηκε σε πολύ μικρή ηλικία. Ο άντρας της ήταν μέθυσος, ενώ κατά τη διάρκεια ενός από τους ξυλοδαρμούς η Σωτηρία έριξε βιτριόλι στο πρόσωπό του. Για αυτό το γεγονός καταδικάστηκε σε τρία χρόνια στη φυλακή, από τα οποία εξέτισε έξι μήνες. Μετά την αποφυλάκισή της επιστρέφει στην οικογένειά της, αλλά μετά από προστριβές με τους δικούς της μετακομίζει στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 1940, ακριβώς με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, και δίνει μόνο αγώνα για την επιβίωση.
Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση με το ΕΑΜ. Έλαβε μέρος στη Μάχη της Αθήνας, τον Δεκέμβριο του 1944, τραυματίστηκε και στη συνέχεια αντιμετώπισε τις συνθήκες φυλακής και της απομόνωσης μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιστές και αγωνίστριες. Κατά την αντιστασιακή της δράση μετέφερε μηνύματα σε γιάφκες και συμμετείχε στην οργάνωση συσσιτίων και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Μάλιστα η δράση της είχε αποτέλεσμα τη σύλληψή της το 1943 μετά από προδοσία και το βασανισμό της στα διαβόητα κρατητήρια της οδού Μέρλιν (Αρχηγείο της Γκεστάπο στην Αθήνα), όπου βασανίστηκε για πολλές μέρες.[4] Συνελήφθη, βασανίστηκε και κλείστηκε στη φυλακή.
Το 1947, μετά την απελευθέρωση κι αφού έχει γνωρίσει την αγριότητα και τις εμφυλιοπολεμικές διώξεις, γνωρίζεται και ξεκινάει τη συνεργασία της με τον Βασίλη Τσιτσάνη[5] τα τραγούδια του οποίου είναι τα πιο σημαντικά του ρεπερτορίου της. Το 1948 μια ομάδα φανατικών ακροδεξιών εισήλθαν στο χώρο που τραγουδούσε και την ξυλοκόπησαν με το χαρακτηρισμό «Βουλγάρα» (κομμουνίστρια), χωρίς ούτε οι μουσικοί και ούτε ίδιος ο Τσιτσάνης να τολμήσουν να σηκωθούν από τις καρέκλες τους.[4][6][7][8]
Παρ' όλα αυτά σύντομα αναγνωρίζεται ως μία από τις καλύτερες ερμηνεύτριες στα ρεμπέτικα. Ορισμένες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της είναι τα Συννεφιασμένη Κυριακή, Τα Καβουράκια και Όταν Πίνεις Στην Ταβέρνα του Βασίλη Τσιτσάνη, με τις οποίες καθιερώθηκε στο χώρο της λαϊκής μουσικής. Πέραν του Τσιτσάνη, συνεργάστηκε και με πολλούς άλλους συνθέτες, μεταξύ των οποίων οι Γιάννης Παπαϊωάννου (Άνοιξε, Άνοιξε) [9] και Απόστολος Καλδάρας (Είπα Να Σβήσω Τα Παλιά).
Η καριέρα της γνώρισε κάμψη στις αρχές της δεκαετίας του 1960, όμως το 1966 επανήλθε έπειτα από συνεργασίες της με σύγχρονους έντεχνους συνθέτες όπως ο Διονύσης Σαββόπουλος ("Ζεϊμπέκικο"), ο Ηλίας Ανδριόπουλος (Μην Κλαις)[10] και ο Δήμος Μούτσης (Δε Λες Κουβέντα). [11]
Μέχρι τη δεκαετία του 1980 εξακολουθεί να συνεργάζεται με τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες της λαϊκής και της ρεμπέτικης μουσικής σε πολλές συναυλίες και ηχογραφήσεις. Ήταν ανοιχτά λεσβία σε μία εποχή που αυτό ήταν αδιανόητο.[12] Υπέστη κατά καιρούς διάφορες κρίσεις με προβλήματα αλκοολισμού ενώ ήταν εθισμένη και στον τζόγο.[13]
Τον Μάρτιο του 1993 αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα υγείας με πνευμονικό εμφύσημα, οπότε και διαγνώστηκε ότι έπασχε από καρκίνο του φάρυγγα[14]. Λόγω των οικονομικών προβλημάτων της έφτασε σε σημείο να πουλήσει τους δίσκους της στο Κολωνάκι. Ξεπούλησε σε μία ώρα. Κατά τη νοσηλεία της στο νοσοκομείο Σωτηρία το 1994 έδωσε συνέντευξη στο Νίκο Κακαουνάκη στο «Επ' αυτοφώρω», μιλώντας με δυσκολία λόγω του καρκίνου. Ύστερα από λίγους μήνες έχασε τη φωνή της, ενώ οι μόνοι που ήταν δίπλα της ήταν τα ανίψια της. Το Μάρτιο του 1996 εμφανίστηκε σε συνέντευξη στη Νανά Παλαιτσάκη στην «5η παρουσία».
Απεβίωσε στις 27 Αυγούστου του 1997 στο Νοσοκομείο Μεταξά.
Στην καριέρα της, από τα μέσα του 1940 έως τα μέσα του 1990, συνεργάστηκε με σημαντικούς συνθέτες, μεταξύ των οποίων οι Βασίλης Τσιτσάνης, Γιώργος Μητσάκης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Μανώλης Χιώτης, Δημήτρης Γκόγκος, Στέλιος Κερομύτης, Μπάμπης Μπακάλης, Τάκης Λαβίδας, Μαρίνος Γαβριήλ, Αργύρης Κουνάδης, Ηλίας Ανδριόπουλος, Δήμος Μούτσης, Γιάννης Μαρκόπουλος, Σταύρος Ξαρχάκος, Διονύσης Σαββόπουλος, Νίκος Μαμαγκάκης, Βασίλης Δημητρίου και Δημήτρης Λάγιος.
Δισκογραφία
Επεξεργασία| Έτος | Τίτλος | Αριθμός καταλόγου | Πληροφορίες |
|---|---|---|---|
| 1966 | Τα Ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου | Lyra 3224 LP-CD | Με 12 τραγούδια. |
| 1967 | Αρχόντισσα | Odeon OMCG38 LP-CD | Τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη με τους Μαρίκα Νίνου, Τάκη Μπίνη, Βαγγέλη Περπινιάδη, Σωτηρία Μπέλλου και τον συνθέτη. |
| 1968 | Τα Ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου 2 | Lyra 3232 LP-CD | Με 12 τραγούδια. |
| 1968 | Αναστενάζει Ο Μπαγλαμάς | Odeon OMCG55 LP | Τραγούδια με στίχους του Κώστα Βίρβου, που ερμηνεύουν οι Πάνος Γαβαλάς, Δημήτρης Ευσταθίου, Σπύρος Ζαγοραίος, Παναγιώτης Μιχαλόπουλος, Σωτηρία Μπέλλου, Μάνος Παπαδάκης, Βαγγέλης Περπινιάδης, Πρόδρομος Τσαουσάκης. |
| 1969 | Τα Ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου 3 | Lyra 3245 LP | Με 12 τραγούδια. |
| 1971 | Τα Ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου 4 | Lyra 3248 LP | Με 12 τραγούδια. |
| 1971 | Πρόδρομος Τσαουσάκης - Σωτηρία Μπέλλου | Regal SREG2134 & 70327 LP-CD | Οι 2 τραγουδιστές μοιράζονται τα τραγούδια του δίσκου. |
| 1973 | Δεν Περισσεύει Υπομονή | Lyra 3029 LP | Μουσική Αργύρη Κουνάδη και στίχοι Βαγγέλη Γκούφα. Τραγουδά η Σωτηρία Μπέλλου, η Ελένη Βιτάλη και ο Γιώργος Τόμπαρης. |
| 1973 | Τα Μεγάλα Ρεμπέτικα της Σωτηρίας Μπέλλου | Lyra 3257 LP | Με 12 τραγούδια. |
| 1974 | Το Ρεμπέτικο Περιβόλι | Lyra 3266 LP | Μουσική Θόδωρου Δερβενιώτη και στίχοι Κώστα Βίρβου. Τραγουδούν οι Σωτηρία Μπέλλου, Γιώργος Μουφλουζέλης, Μιχάλης Βιολάρης και Καίτη Αμπάβη. |
| 1974 | Η Σωτηρία Μπέλλου Τραγουδά Τσιτάνη | Lyra 3275 LP | Με 12 τραγούδια, ενορχήστρωση Γιώργος Κοντογιώργος. |
| 1974 | Τα Παλιά του Καπλάνη | Lyra 3028 & 3276 LP | Τραγούδια του Κώστα Καπλάνη με τη Σωτηρία Μπέλλου και τους Γιάννη Μπογδάνο, Έλενα Κωστή και Σταύρο Πασπαράκη. |
| 1975 | Δέκα Χρόνια Κομμάτια | Lyra 3715 LP-CD | Ο δίσκος του Διονύση Σαββόπουλου που περιέχει το Ζεϊμπέκικο με την Σωτηρία Μπέλλου. |
| 1976 | Η Αρχόντισσα του Ρεμπέτικου | Lyra 3290 LP | Τα 6 από τα 12 τραγούδια είναι του Τσιτσάνη. |
| 1976 | Σεργιάνι στον Παράδεισο | Lyra 3296 LP | Μουσική του Βασίλη Δημητρίου και στίχοι του Μάνου Ελευθερίου, με τη Σωτηρία Μπέλλου, τον Γιάννη Μπογδάνο και την Έλενα Κωστή. |
| 1976 | Οι Μεγάλοι του Ρεμπέτικου 5 | Margo 8163 LP & 80217 CD | Δώδεκα τραγούδια της ηχογραφημένα ανάμεσα 1946 και 1956. Συμμετέχουν οι Βασίλης Τσιτσάνης, Τάκης Μπίνης, Στέλιος Περπινιάδης, Νίκος Καλλέργης και Γιάννης Τατασόπουλος. |
| 1977 | Χαλάλι Σου | Lyra 3306 LP | Με 12 τραγούδια της. |
| 1977 | Αφιέρωμα στη Σωτηρία Μπέλλου | Regal 70712 LP-CD | Με 12 τραγούδια της. Συμμετέχουν οι Βασίλης Τσιτσάνης, Τάκης Μπίνης, Νίκος Καλλέργης και Στέλιος Κερομύτης. |
| 1979 | Σωτηρία Μπέλλου 9 | Lyra 3314 LP | Με 12 τραγούδια της. |
| 1980 | Σωτηρία Μπέλλου 10 | Lyra 3326 LP | Με 12 τραγούδια του Απόστολου Χατζηχρήστου. |
| 1980 | Λαϊκά Προάστια | Lyra 3748 LP & 003 CD | Δώδεκα τραγούδια με μουσική του Ηλία Ανδριόπουλου και στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη. |
| 1981 | Φράγμα | Lyra 3750 LP-CD | Δέκα τραγούδια με μουσική του Δήμου Μούτση και στίχους του Κώστα Τριπολίτη. Τραγουδά ο συνθέτης και συμμετέχουν η Σωτηρία Μπέλλου, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης και η Άλκηστις Πρωτοψάλτη. |
| 1983 | Ο Άη Λαός | Lyra 3761 LP | Έντεκα τραγούδια με μουσική του Δημήτρη Λάγιου, στίχους του Μιχάλη Μπουρμπούλη[15] και ερμηνεία της Σωτηρίας Μπέλλου. |
| 1984 | Πριν το Χάραμα | Lyra 3373 LP | Με 12 τραγούδια της. |
| 1984 | Περάστε Κόσμε | Virgin 50080 LP | Με τη Σωτηρία Μπέλλου, τη Μελίνα Μερκούρη, τον Βασίλη Σκουλά και τη Βασιλική Λαβίνα. Η μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου. |
| 1984 | Αφιέρωμα στη Σωτηρία Μπέλλου | Margo 8272 LP-CD | Με 12 τραγούδια της. |
| 1985 | Άνοιξα Πόρτα στη Ζωή | Lyra 3394 LP | Έντεκα τραγούδια με μουσική του Στέλιου Βαμβακάρη και στίχους των Κώστα Κινδύνη, Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου κ.α. Συμμετέχει η Χαρά Πομώνη. |
| 1985 | Ξένες Πόρτες | Lyra 3406 LP-CD | Δώδεκα τραγούδια σε μουσική του Ηλία Ανδριόπουλου και στίχους του Μάνου Ελευθερίου. |
| 1985 | Η Χρυσή Εποχή Νο 10 | Margo 8323 LP | Με 14 τραγούδια της. |
| 1986 | Το Ποτάμι | Lyra 3439 LP | Μουσική Λίνου Κόκοτου και στίχοι Φώντα Λάδη με τους Σωτηρία Μπέλλου, Ελένη Τσαγκαράκη και Κώστα Λεοντίδη. |
| 1987 | 40 Χρόνια Μπέλλου | Lyra 3467/8 LP-CD | Διπλός δίσκος με 28 τραγούδια. |
| 1987 | Ρέστοι και Μπατήρηδες | HMV 401085 LP | Με 12 τραγούδια της. |
| 1990 | Η Ρεμπέτισσά Μας | Lyra 4561 LP | Τα 5 από τα 12 τραγούδια έχουν δικούς της στίχους και μουσική του Μαρίνου Γαβριήλ (Μαρινάκης). Σ' ένα τραγούδι συμμετέχει ο Νίκος Δημητράτος. |
| 1991 | Όταν Μου Μιλάς | Lyra 4603 LP | Η Σωτηρία Μπέλλου συμμετέχει στον δίσκο του Γιάννη Πετρόπουλου. Τα μισά τραγούδια σε στίχους και μουσική του Γιάννη Πάριου. |
| 1991 | Γεια σας, Που Πέφτουν τα Σύνορα | Ακτή 469199 LP-CD | Δώδεκα τραγούδια με μουσική του Κώστα Καλδάρα, στίχους του Γιώργου Κρητικού και του συνθέτη, που ερμηνεύουν οι Σωτηρία Μπέλλου, Βίκυ Μοσχολιού, Ελένη Βιτάλη, Βασίλης Λέκκας, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Αφροδίτη Μάνου. |
| 1991 | Τα Λαϊκά της Σωτηρίας Μπέλλου | Minos 992 LP | |
| 1994 | Μεγάλες Επιτυχίες | Lyra 4761/2 LP-CD | Διπλός δίσκος με 26 τραγούδια της. |
| 1995 | Τα Πορτραίτα της Minos-EMI Νο 6 | EMI 80623 LP-CD | Διπλός δίσκος με 24 τραγούδια της. |
| 1995 | Η Σωτηρία Μπέλλου Μετά το Ρεμπέτικο | Lyra/Δίφωνο 182 CD | Με 15 τραγούδια από τη δισκογραφία της στη Lyra, ανάμεσα 1975 και 1985. |
Βιβλιογραφία
ΕπεξεργασίαΒιβλία
Επεξεργασία- (1997) Κοροβίνης Θωμάς, Σωτηρία Μπέλλου, εκδόσεις Τεγόπουλος/Μανιατέας
- (1998) Αδαμίδου Σοφία, Σωτηρία Μπέλλου. Πότε ντόρτια, πότε εξάρες, εκδόσεις Λιβάνης
- (2006) Αδαμίδου Σοφία, Σωτηρία Μπέλλου. Πότε ντόρτια, πότε εξάρες (Περιλαμβάνεται συλλεκτικό cd), εκδόσεις Πατάκης
Περιοδικά
Επεξεργασία- (2000) Αφιέρωμα: Σωτηρία Μπέλλου, Οδός Πανός, τεύχος 107
- (2000) Αφιέρωμα: Σωτηρία Μπέλλου, Ρωγμές εν τάξει, τεύχος 5
- (2003) Αφιέρωμα: Σωτηρία Μπέλλου, Μουσική βιβλιοθήκη Echo και Artis , τεύχος 3
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Σωτηρία Μπέλλου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)- Σωτηρία Μπέλλου/ Ανέκδοτες φωτογραφίες
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm2928530. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουλίου 2016.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6h99bkr. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ ΡΕΜΠΕΤΙΣΣΕΣ,ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΠΕΛΛΟΥ | Μέρος:1|27 Αυγούστου 1997.[1] Αρχειοθετήθηκε 2012-09-02 στο Wayback Machine.
- ↑ 4,0 4,1 «Σωτηρία Μπέλλου: «Δεν είμαι Βουλγάρα, είμαι Ελληνίδα», 15-12-2019, katiousa.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Για τη ... Σωτηρία της μνήμης της,ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ,Κυριακή 27 Αυγούστου 2000.[2]
- ↑ «Η σχέση της Σωτηρίας Μπέλλου με το ΚΚΕ και το Χαρίλαο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Σωτηρία Μπέλλου: Η αρχόντισσα του ρεμπέτικου τραγουδιού, athensvoice, 22 Αυγούστου 2017
- ↑ «Σωτηρία Μπέλλου - Hellenica World». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Η ομιλία Χατζιδάκι για το ρεμπέτικο, Καθημερινή, 27/07/12.[3] Αρχειοθετήθηκε 2013-08-10 στο Wayback Machine.
- ↑ Η Κώνστα... τραγουδά Μπέλλου, Έθνος, 12/12/2011.[4][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Δήμος Μούτσης, Το Ποντίκο, 02-06-11.[5][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Σωτηρία Μπέλλου
- ↑ Φωνή συγκλονιστική και ασυμβίβαστη,ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ,Κυριακή 28 Αυγούστου 2011.[6]
- ↑ Σαράντα μέρες χωρίς την Σ. Μπέλλου,ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Τετάρτη 8 Οκτωβρίου 1997.[7][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Μιχάλης Μπουρμπούλης – Στιχουργός Συγγραφέας – Razos WindMill». Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023.
Πηγές
Επεξεργασία- Αδαμίδου, Σοφία (1998), Σωτηρία Μπέλλου : Πότε ντόρτια, πότε εξάρες, Αθήνα (Athens): Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη, ISBN 978-960-236-901-2