Στάδιο του Δομιτιανού

To Στάδιο του Δομιτιανού ή Αγωνιστικό Στάδιο, λατιν. Circus Agonalis, βρίσκεται στα βόρεια του Πεδίου του Άρεως της Ρώμης στην Ιταλία. Το Στάδιο παραγγέλθηκε περί το 80 μ.Χ. από τον Αυτοκράτορα Τίτο Φλάβιο Δομιτιανό ως δώρο στον λαό της Ρώμης και χρησιμοποιόταν για αθλητικούς κυρίως αγώνες.

Στάδιο του Δομιτιανού
Είδος	ancient stadium
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°53′56″N 12°28′23″E
Διοικητική υπαγωγή	Πόντε
Χώρα	Ιταλία
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Ιστορία

Κατασκευή και σχεδίαση

Το Στάδιο του Δομιτιανού κτίστηκε το 86 μ.Χ., ως μέρος του οικοδομικού προγράμματος του Αυτοκράτορα, στο Πεδίο του Άρεως, έπειτα από τη βλάβη ή κατάρρευση των περισσοτέρων κτηρίων της περιοχής από την πυρκαγιά του 79 μ.Χ. Ήταν ο πρώτος μόνιμος χώρος στη Ρώμη για αθλητικούς αγώνες. Έγινε αντίγραφο του Ελληνικού προτύπου για τα Στάδια με 15.000-20.000 θέσεις· ήταν ένας μικρότερος, πιο κατάλληλος χώρος από τον Μεγάλο Ιππόδρομο για αγώνες δρόμου. Η υποδομή και τα υποστηρίγματα έγιναν από πλίνθους και κονίαμα -ένα στιβαρό, επιβραδυντικό στη φωτιά και σχετικά φθηνό υλικό- επενδυμένο με μάρμαρο. Στο στυλ οι προσόψεις του θα έμοιαζαν με αυτές του Κολοσσαίου· το δάπεδό του ακολουθεί το ίδιο επίμηκες, πεταλοειδές σχέδιο του Μεγάλου Ιπποδρόμου, αν και σε πολύ μικρότερη κλίμακα. Διάφορες σύγχρονες εκτιμήσεις κρίνουν το μήκος του στίβου (arena) σε περίπου 200-250 μ. Το ύψος της εξωτερικής περιμέτρου, από τα πιο επάνω έδρανα ως το γύρω έδαφος, είναι 30 μ. και η εσωτερική περίμετρος, από τα έδρανα ως την αρένα, είναι 4,5 μ. Η διάταξη αυτή προσφέρει μία καθαρή θέα στην αρένα από τα περισσότερα καθίσματα. Η τυπικά Ελληνική διάταξή του, τού έδωσε το ελληνικό, σε λατινική απόδοση, όνομά του: Στάδιο των αγώνων (in agones). Το επίπεδο άκρο του πετάλου είχε δύο εισόδους, που καθεμία είχε δύο στοές, σε δύο ορόφους. Η περίμετρος του Σταδίου είχε αψίδες κάτω από τα επίπεδα των εδράνων, με ημικίονες από τραβερτίνη μεταξύ των εσοχών (cavea). Στην αρένα ο συνεχής διάδρομος ήταν, υποθέτουμε, γύρω από μία υπερυψωμένη σπίνα.

Το οικοδόμημα ήταν το βορειότερο από τη σειρά μνημειωδών κτηρίων στο Πεδίο του Άρεως. Στα νότια αυτού ήταν το μικρότερο Ωδείο του Δομιτιανού, που χρησιμοποιούσαν για μουσικές συναυλίες, τραγούδι ή αγορεύσεις. Στο νοτιότερο άκρο του Πεδίου του Άρεως δέσποζε το Θέατρο του Πομπήιου, που αποκαταστάθηκε από τον Δομιτιανό κατά το ίδιο πρόγραμμα αναδόμησης.

Πηγές

• Humphrey, John H., Roman Circuses: Arenas for Chariot Racing, University of California Press, 1986, p.3: link Humphrey gives a seating capacity estimate of 150,000 for the Circus Maximus.
• Cassius Dio, Roman History, (epitome), 78, 25.2: link This ruinous Colosseum fire was caused by lightning – one of many divine signs to anticipate the death of the emperor Macrinus.