Σατραπεία
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Σατραπεία ήταν αρχαία διοικητική ημιαυτόνομη περιφέρεια της Περσικής Αυτοκρατορίας, καθώς και ο χρόνος άσκησης της διοίκησης σ'αυτήν. Η διοικητική διαίρεση της Αυτοκρατορίας σε Σατραπείες ξεκίνησε από τον Κύρο τον Μέγα και ολοκληρώθηκε επί βασιλείας του Δαρείου του Α΄[1] που όρισε 20 Σατραπείες καθορίζοντας και την ανάλογη ετήσια εισφορά της κάθε μιας εξ αυτών.
Ο διοικητής της κάθε τέτοιας περιφέρειας λεγόταν Σατράπης και ορίζονταν από τον Βασιλέα και κατά το πλείστον ήταν μέλος της βασιλικής οικογένειας ή μέλος της περσικής αριστοκρατίας, της απολύτου εμπιστοσύνης του Βασιλέως. Ο χρόνος άσκησης της εξουσίας των διοικητών αυτών ήταν αόριστος. Ο Σατράπης εν προκειμένω ήταν ο ανώτατος δικαστής της περιφέρείας του, ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής και υπεύθυνος οργάνωσης και συντήρησης στρατού αλλά και υπεύθυνος για την συλλογή των διαφόρων φόρων, της τάξης και της ασφάλειας των μεγάλων συγκοινωνιακών οδών. Για την αποτροπή τυχόν υπερβάσεων ή καταχρήσεων εκ μέρους των Σατραπών, ο Δαρείος είχε εισαγάγει ένα σύστημα διοικητικού ελέγχου αυτών από βασιλικούς επιθεωρητές, λεγόμενοι «οφθαλμοί του Βασιλέως» που πραγματοποιούσαν αιφνίδιες περιοδικές επιθεωρήσεις των Σατραπειών. Τόσο οι Σατράπες όσο και οι ανώτατοι αξιωματούχοι των Σατραπειών και διοικητές των διαφόρων φρουρίων της υπαίθρου ήταν υπόλογοι έναντι του Μεγάλου Βασιλέως.
Από τον 5ο αιώνα π.Χ. και μετά, που άρχισε σιγά σιγά να μειώνεται ο κεντρικός έλεγχος αυτών, οι Σατραπείες άρχισαν ουσιαστικά να συμπεριφέρονται ως τελείως ανεξάρτητες και αυτόνομες περιοχές. Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έφθασε στη περιοχή και κατέλυσε την Περσική Αυτοκρατορία όχι μόνο διατήρησε το διοικητικό σύστημα των Σατραπειών[2], το οποίο και συνέχισαν αργότερα και οι Επίγονοι, αλλά σε ορισμένες εξ αυτών διατήρησε τους ίδιους Σατράπες
Παρόμοιο διοικητικό σύστημα Σατραπειών τηρούσαν επίσης και πολλοί φύλαρχοι Σάκες που εξουσίαζαν σημερινά τμήματα της δυτικής και βόρειας Ινδίας, του Πακιστάν και του ανατολικού Αφγανιστάν, την ίδια εποχή με του Δαρείου.
Οι 20 Σατραπείες
ΕπεξεργασίαΑκολουθεί πίνακας με τις 20 Σατραπείες που δημιούργησε ο Δαρείος Α΄ με τις αντίστοιχες εισφορές εκάστης στη Περσική Αυτοκρατορία.
| Σατραπεία | Φόρος σε τάλαντα αργύρου και σε είδος |
|---|---|
| Ιωνία: | 400 |
| Λυδία: | 500 |
| Ελλησπόντου: | 360 |
| Κιλικίας: | 500 και 360 άλογα |
| Φοινίκης και Κύπρου: | 350 |
| Αιγύπτου: | 700 και σιτάρι |
| Σατταγυδών : | 170 |
| Βαβυλώνας: | 1.000 και 500 ευνούχους |
| Σούσων: | 300 |
| Εκβατάνων: | 450 |
| Κασπιών: | 200 |
| Βακτριανής: | 360 |
| Ινδιών: | 360 και ψήγματα χρυσού |
| Πάρθων: | 300 |
| Πακτύων: | 400 |
| Σαγαρτίων: | 600 |
| Σακών: | 250 |
| Παρικανίων και Αιθιόπων: | 400 |
| Μόσχων και Τιβαρηνών: | 300 |
| Ματιηνών και Σασπείρων: | 200 |
| Σύνολο | 14.560 τάλαντα |
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ "Ποιήσας δὲ ταῦτα ἐν Πέρσῃσι ἀρχὰς κατεστήσατο εἴκοσι, τὰς αὐτοὶ καλέουσι σατραπηίας· καταστήσας δὲ τὰς ἀρχὰς καὶ ἄρχοντας ἐπιστήσας ἐτάξατο φόρους οἱ προσιέναι κατὰ ἔθνεά τε καὶ πρὸς τοῖσι ἔθνεσι τοὺς πλησιοχώρους προστάσσων, καὶ ὑπερβαίνων τοὺς προσεχέας τὰ ἑκαστέρω ἄλλοισι ἄλλα ἔθνεα νέμων. 2 ἀρχὰς δὲ καὶ φόρων πρόσοδον τὴν ἐπέτειον κατὰ τάδε διεῖλε. τοῖσι μὲν αὐτῶν ἀργύριον ἀπαγινέουσι εἴρητο Βαβυλώνιον σταθμὸν τάλαντον ἀπαγινέειν, τοῖσι δὲ χρυσίον ἀπαγινέουσι Εὐβοϊκόν...." - Ηρόδοτος, Θάλεια, 89
- ↑ «Γλωσσάρι: Σατράπης». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού - Εύξεινος Πόντος. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2017.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ο περσικός πολιτισμός Αρχειοθετήθηκε 2020-10-22 στο Wayback Machine.