Σαρκίς Μουραντιάν

Αρμένιος ζωγράφος και πολιτικός

Ο Σαρκίς Μουραντιάν (αρμενικά: Սարգիս Մամբրեի Մուրադյան, 23 Ιουνίου[3] 1927 - 12 Ιουλίου 2007) ήταν διακεκριμένος Αρμένιος ζωγράφος που άκμασε κυρίως στη Σοβιετική Ένωση. Μετά την ανεξαρτητοποίηση της Αρμενίας ασχολήθηκε και με την πολιτική.

Σαρκίς Μουραντιάν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Սարգիս Մուրադյան (Αρμενικά)
Γέννηση7  Φεβρουαρίου 1927[1]
Γερεβάν
Θάνατος12  Ιουλίου 2007[1]
Γερεβάν
Τόπος ταφήςΠάνθεον του Κομιτάς
ΕθνικότηταΑρμένιοι[2]
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Αρμενία
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςPanos Terlemezyan State College of Fine Arts (1943–1945)[2]
d:Q25340858 (1945–1951)[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταζωγράφος[2]
Εργοδότηςd:Q25340858 (από 1951)[2]
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΑρμενική Επαναστατική Ομοσπονδία
Οικογένεια
ΤέκναΓκοάρ Μουραντιάν
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Εθνοσυνέλευσης της Αρμενίας
ΒραβεύσειςΚρατικό Βραβείο Ε.Σ.Σ.Δ.
Αξιόλογος καλλιτέχνης της Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αρμενίας
Λαϊκός Καλλιτέχνης της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Αρμενίας (1977)
μετάλλιο για διάκριση στην δουλειά
VDNKh bronze medal
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ο Μουραντιάν γεννήθηκε το 1927 στο Γερεβάν[4], το οποίο τότε αποτελούσε έδαφος της Σοβιετικής Ένωσης και πρωτεύουσα της Αρμενικής ΣΣΔ. Πέρασε τα μαθητικά του χρόνια αρχικά σε καλλιτεχνικό σχολείο και έπειτα στο Ινστιτούτο Π. Τερλεμεζιάν της γενέτειράς του. Το 1945 εισήλθε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Γερεβάν, από την οποία αποφοίτησε το 1951, έχοντας ενδιάμεσα ξεκινήσει από το 1947 την εκθεσιακή του δραστηριότητα. Το 1954 έγινε μέλος της Ένωσης Καλλιτεχνών Αρμενίας[5], ενώ αργότερα διετέλεσε καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνών και Θεάτρου του Γερεβάν[6].

 
Αναμνηστική πλάκα προς τιμήν του Μουραντιάν στο Γερεβάν.

Τη δεκαετία του 1980 αναδείχτηκε πρόεδρος της Ένωσης Καλλιτεχνών Αρμενίας, καθώς και γραμματέας της Ένωσης Καλλιτεχνών της ΕΣΣΔ[6]. Παράλληλα ασχολήθηκε ενεργά με τα ζητήματα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Αρμενίων και της προώθησης των αρμενικών θέσεων στη διένεξη του Ναγκόρνο Καραμπάχ[7].

Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανασύσταση του αρμενικού κράτους, ο Μουραντιάν ενεπλάκη ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας, διατελώντας μέλος του κοινοβουλίου ως βουλευτής της Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας (Ντασνάκ)[3]. Απεβίωσε στο Γερεβάν, τη 12η Ιουλίου του 2007. Σε ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή, ήταν παντρεμένος με τη Λιουντμίλα Κετσέκ. Κόρη του είναι η φιλόλογος και συγγραφέας Γκοάρ Μουραντιάν[8].

Αποτίμηση

Επεξεργασία

Ο Μουραντιάν ασχολήθηκε κυρίως με τις προσωπογραφίες και τα τοπία[4]. Σημαντικότερος πίνακας του θεωρείται η «Τελευταία νύχτα» που φιλοτέχνησε το 1956 και απεικονίζει τη σύλληψη του Αρμένιου ιερέα και συνθέτη Κομιτάς, στο πλαίσιο της Γενοκτονίας των Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία[8][9]. Άλλα έργα του είναι τα «Κομιτάς, Απρίλιος 1915» (1965), «Αντουνί» (1969), «Πριν την Αυγή» (1973), «Λυκόφως» (1975), «Ανήσυχη νύχτα. Παρουίρ Σεβάκ» (1985) κ.ά[6]. Επιπλέον πραγματοποίησε ατομικές εκθέσεις σε διάφορες μεγάλες πόλεις της ΕΣΣΔ (όπως η Μόσχα, το Κίεβο και η Ρίγα), στην Αλβανία, στην Πολωνία κ.α. Έργα του βρίσκονται, μεταξύ άλλων, στην Εθνική Πινακοθήκη και το Μουσείο Ιστορίας της Αρμενίας, στην Πινακοθήκη Τρετιακόφ, καθώς και στην ιδιωτική πινακοθήκη που φέρει το όνομά του[7].

Για τη συνεισφορά του στις τέχνες, βραβεύτηκε ως Τιμημένος Καλλιτέχνης της και Τιμημένος Εργάτης της Τέχνης της ΣΣΔ Αρμενίας (το 1961 και το 1972 αντίστοιχα)[5].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/82180. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 (Aρμενικά) Αρμένικη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια τόμος 8.
  3. 3,0 3,1 «Sargis Mouradian». parliament.am (στα Αγγλικά). National Assembly of the Republic of Armenia. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. 
  4. 4,0 4,1 Dmitrii Vladimirovich Sarabianov, E. Yu. Korotkevich, E. A. Uspenskaia, John E. Bowlt (επιμ.), Russian and Soviet Painting. An Exhibition from the Museums of the USSR Presented at The Metropolitan Museum of Art, New York, and The Fine Arts Museums of San Francisco, The Metropolitan Museum of Art, 1977, σελ. 152-153.
  5. 5,0 5,1 «The works of the painter Sargis Muradyan from Armenia in Sismanoglio Megaro of the Consulate General of Greece in Istanbul». mfa.gr (στα Αγγλικά). Ελληνική Δημοκρατία - Υπουργείο Εξωτερικών. 17 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. 
  6. 6,0 6,1 6,2 «МУРАДЯН САРКИС МАМБРЕЕВИЧ (1927-2007)». rah.ru (στα Ρωσικά). Российская академия художеств. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. 
  7. 7,0 7,1 «Սարգիս Մուրադյան Պատկերասրահ». adb.am (στα Αρμενικά). Սարգիս Մուրադյան Պատկերասրահ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. 
  8. 8,0 8,1 Καζαριάν, Γκεβόρκ. «Γκοάρ Μουραντιάν». armenika.gr. Αρμενικά. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. 
  9. Stepanyan, Inesa. «"KOMITAS; THE LAST NIGHT". The theme of Armenian Genocide in the works of art». genocide-museum.am (στα Αγγλικά). The Armenian Genocide Museum-Institute. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Dmitrii Vladimirovich Sarabianov, E. Yu. Korotkevich, E. A. Uspenskaia, John E. Bowlt (επιμ.), Russian and Soviet Painting. An Exhibition from the Museums of the USSR Presented at The Metropolitan Museum of Art, New York, and The Fine Arts Museums of San Francisco, The Metropolitan Museum of Art, 1977.