Πλέβεν

Η Πλέβεν (βουλγαρικά: Плевен), γνωστότερη στην ελληνική γραμματεία ως Πλεύνα, ή Πλέβνα είναι η 7η σε πληθυσμό πόλη της Βουλγαρίας. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας και είναι το κέντρο της ομώνυμης επαρχίας και δήμου. Έχει 108.214 κατοίκους (2012).

Πλέβεν
Έμβλημα
Πλέβεν 43°24′47″N 24°37′1″E
Χώρα	Βουλγαρία
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος του Πλέβεν
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Γκέοργκ Σπαρτάνσκι (από 2015)
Έκταση	85.000.000 m²
Υψόμετρο	116 μέτρα
Πληθυσμός	99.220 (15  Ιουνίου 2024)
Ταχ. κωδ.	5800
Τηλ. κωδ.	064
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Διεθνώς γνωστή για την Πολιορκία της Πλέβνας του 1877 είναι σήμερα μεγάλο οικονομικό κέντρο της Βορειοδυτικής και της Βόρειας Βουλγαρίας. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Βουλγαρίας από εμπορική άποψη και αποτελεί οδικό και σιδηροδρομικό κόμβο στη γραμμή Σόφιας - Βάρνας.

Ονομα

Το όνομα προέρχεται από τη Σλαβική λέξη "πλέβνια" ("αχυρώνας") ή από το "πλέβελ", που σημαίνει "αγριόχορτο", που μοιράζονται την ίδια ρίζα + τη Σλαβική κατάληξη -εν.

Γεωγραφία

Το Πλέβεν βρίσκεται σε μια αγροτική περιοχή, στην καρδιά της Πεδιάδας του Δούναβη, στην ιστορική περιοχή της Μοισίας, περιβαλλόμενο από χαμηλούς ασβεστολιθικούς λόφους, τα Υψώματα του Πλέβεν. Η κεντρική θέση της χώρας στη βόρεια Βουλγαρία ερμηνεύει τη σημασία της ως μεγάλου διοικητικού, οικονομικού, πολιτικού, πολιτιστικού και συγκοινωνιακού κέντρου. Απέχει 170 χλμ. από την πρωτεύουσα Σόφια, 320 χλμ. δυτικά από τη Βουλγαρική Ακτή της Μαύρης Θάλασσας και 50 χλμ. νότια του Δούναβη.

Κοντά στην πόλη ρέει ο ποταμός Βιτ, ενώ τη διασχίζει ο μικρός ποταμός Τουτσένιτσα (κοινά γνωστός στο Πλέβεν ως Μπαράτα, επί λέξει "Ποταμάκι").

Κλίμα

Το κλίμα του Πλέβεν είναι ήπιο ηπειρωτικό. Οι χειμώνες είναι κρύοι με πολύ χιόνι, μερικές φορές η θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους −20 °C. Η άνοιξη είναι σχετικά ζεστή με θερμοκρασίες γύρω στους 20 °C. Τα καλοκαίρια είναι πολύ ζεστά και οι θερμοκρασίες μπορεί να ξεπεράσουν τους 38–40 °C. Η μέση ερτήσια θερμοκρασία είναι γύρω στους 13 °C.

Κλιματικά δεδομένα Πλέβεν, Βουλγαρία
Μήνας	Ιαν	Φεβ	Μάρ	Απρ	Μάι	Ιούν	Ιούλ	Αύγ	Σεπ	Οκτ	Νοε	Δεκ	Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F)	22.8	24.0	31.2	35.1	37.5	38.4	42.5	41.8	40.8	38.3	28.8	23.4	42,5
Μέση Μέγιστη °C (°F)	1.3	4.6	10.3	18.1	23.1	26.7	29.3	29.4	25.4	18.2	10.5	4.1	16,75
Μέση Μηνιαία °C (°F)	−2.2	0.6	5.4	12.5	17.4	21.0	23.4	22.9	18.6	12.4	6.4	0.7	11,59
Μέση Ελάχιστη °C (°F)	−5.5	−3.3	0.9	6.8	11.5	14.8	16.7	16.1	12.3	7.2	2.9	−2	6,53
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F)	−28.3	−22.2	−18.9	−5.7	0.6	3.4	8.7	8.9	−0.6	−6.5	−20.4	−24 (−11)	−28,3
Υετός mm (ίντσες)	39	34	33	52	68	81	63	40	38	44	45	41	578
Πηγή: Stringmeteo

Ιστορία

Προϊστορία και αρχαιότητα

Τα αρχαιότερα ίχνη ανθρωπινης εγκατάστασης στην περιοχή χρονολογούνται από την 5η χιλιετία π.Χ. (Νεολιθική περίοδος). Πολυάριθμα αρχαιολογικά ευρήματα, μεταξύ αυτών ο θησαυρός του Νικολάεβο, μαρτυρούν τον πλούσιο πολιτισμό των Θρακών, που κατοικούσαν στην περιοχή για χιλιάδες χρόνια. Τα πρώτα χρόνια μ.Χ. η περιοχή έγινε τμήμα της Ρωμαϊκής επαρχίας της Μοισίας και δημιουργήθηκε ένας οδικός σταθμός, ονόματι Στοργκόσια, δημιουργήθηκε κοντά στο σημερινό Πλέβεν, στο δρόμο από την Οίσκο (κοντά στο σημερινό Γκίγκεν) στη Φιλιππούπολη, που αργότερα μετεξελίχθηκε σε φρούριο. Ενα από τα αξιολογότερα αρχαιολογικά μνημεία στη Βουλγαρία από αυτή την περίοδο είναι η Πρωτοχριστιανική βασιλική από τον 4ο αιώνα, που ανακαλύφθηκε κοντά στη σύγχρονη πόλη.

Μεσαίωνας

Κατά το Μεσαίωνα το Πλέβεν ήταν ένα αρκετά αναπτυγμένο φρούριο της Πρώτης και της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας. Οταν οι Σλάβοι κατοίκησαν την περιοχή, έδωσαν στον οικισμό το σύγχρονο όνομά του ( το ΄Πλέβεν΄ προέρχεται είτε από τη Σλαβική λέξη ΄΄πλέβνια΄΄ (αχυρώνας), ή από το ΄΄πλέβελ΄΄, που σημαίνει ΄΄αγριόχορτο΄΄ και έχουν την ίδια ρίζα). Το όνομα αναφέρεται για πρώτη φορά σε ένα διάταγμα του Ούγγρου βασιλιά Στέφανου Ε΄ σε σχέση με μία στρατιωτική επιχείρηση στα Βουλγαρικά εδάφη.

Οθωμανική κυριαρχία

Κατά την Οθωμανική κυριαρχία το Πλέβεν, γνωστό ως Πλέβνε στα Οθωμανικά Τουρκικά, διατήρησε τη Βουλγαρική του όψη και τον πολιτισμό. Πολλές εκκλησίες, σχολεία και γέφυρες χτίστηκαν την εποχή της Βουλγαρικής Εθνικής Αναγέννησης (1762 - 1878). Το 1825 άνοιξε στην πόλη το πρώτο κοσμικό σχολείο και ακολούθησαν το πρώτο σχολείο θηλέων το 1840 καθώς και το πρ΄πωτο σχολείο αρρένων την επόμενη χρονιά. Στο Πλέβεν ο εθνικός ήρωας της Βουλγαρίας Βασίλ Λέβσκι ίδρυσε την πρώτη επαναστατική επιτροπή το 1869, μέρος του εθνικού επαναστατικού δικτύου του.

Πολιορκία της Πλέβνας

Η πόλη (γνωστή τότε εκτός Βουλγαρίας κυρίως ως Πλέβνα) υπήρξε ένα σημαντικό πεδίο μάχης κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου του 1877 - 1878, που πραγματοποίησε ο Ρώσος Τσάρος Αλέξανδρος Β΄ της Ρωσίας, με σκοπό την απελευθέρωση της Βουλγαρίας. Ο ενωμένος Ρωσικός και Ρουμανικός στρατός πλήρωσε ακριβά τη νίκη, αλλά άνοιξε το δρόμο για την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον πόλεμο αυτό, την παλινόρθωση της Βουλγαρίας ως κράτους και την ανεξαρτησία της Ρουμανίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορίας. Στοίχισε στους Ρώσους και στους Ρουμάνους πέντε μήνες και απώλειες 50.000 για να πάρουν την πόλη μετά από τέσσερις επιθέσεις στην πιο αποφασιστική μάχη του πολέμου. Η πολιορκία μνημονεύεται ως νίκη-ορόσημο του Ρουμανικού Πολέμου Ανεξαρτησίας, καθώς στις 28 Νοεμβρίου 1877 το φρούριο της Πλέβνας συνθηκολόγησε και ο Οσμάν Πασά παρέδωσε την πόλη, τη φρουρά και το ξίφος του στο Ρουμάνο Συνταγματάρχη Μιχαήλ Τσέρκεζ.

Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα, Ενδέκατη Εκδοση του 1911, κατέληγε στη μακροσκελή εισαγωγή της για το Πλέβεν (ως Πλέβνα) με την αξιομνημόνευτη ρήση :

η Πλέβνα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της καθαρά παθητικής άμυνας, που είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, όσο πεισματική και αν είναι ... Οι νίκες χωρίς συνέχεια είναι άχρηστες. Ο πόλεμος χωρίς στρατηγική είιναι σκέτη σφαγή.

Δημαρχείο

Αφ' ετέρου η Πολιορκία της Πλέβνας ξεχωρίζει ανάμεσα σε άλλες πολιορκίες και στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή λόγω της σημασίας της. Αν αυτό το φρούριο δεν επιβράδυνε τη Ρωσική επέλαση, δίνοντας στις Μεγάλες Δυνάμεις χρόνο να παρέμβουν, η Κωνσταντινούπολη θα είχε ανακτηθεί από ένα Χριστιανικό στρατό.

Η Πλέβνα είναι ένα από τα λίγα γεγονότα που άλλαξαν το ρου της ιστορίας.

Νεότερη ιστορία

Τα γεγονότα του Ρωσοτουρκικού πολέμου αποδείχθηκαν κρίσιμα για την ανάπτυξη του Πλέβεν ως στρατηγικής σημασίας πόλης της κεντρικής βόρειας Βουλγαρίας. Το Δεκέμβριο του 1899 ιδρύθηκε στην πόλη η Βουλγαρική Αγροτική Εθνική Ενωση, ένα ηγετικό κόμμα του μεσοπολέμου, που εκπροσωπούσε τους Βούλγαρους αγρότες. Η πόλη γνώρισε σημαντική δημογραφική και οικονομική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, εδραιωνόμενη σταδιακά ως πολιτιστικό κέντρο της περιοχής. Ήδη από την δεκαετία του 1930, που ο πληθυσμός της αριθμούσε τις 30.000 κατοίκους υπήρχαν γυμνάσια αρρένων και θηλέων, επαγγελματική σχολή γεωπονικής και άλλες λαϊκών επαγγελμάτων. Την ίδια εποχή παρουσίαζε ανεπτυγμένη κεραμική, βυρσοδεψία, αμαξοποιία, εργοστάσια κατασκευής σιδηροκιβωτίων, γεωργικών εργαλείων, σιδηρόβεργων, βαμβακερών και λινών υφασμάτων, βαφεία, πλεκτήρια κλπ. Ονομαστή επίσης ήταν σ΄ όλη τη Βουλγαρία η κατ΄ έτος τελούμενη στη πόλη ζωο-πανήγυρη.

Κεντρικοί δρόμοι του Πλέβεν

Πληθυσμός

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 το Πλέβεν είχε πληθυσμό 106.954 κατοίκων το Φεβρουάριο του 2011. Οι Βούλγαροι αποτελούν το 97%. Ο αριθμός των κατοίκων της πόλης κορυφώθηκε την περίοδο 1988-1991, οπότε ξεπέρασε τις 135.000. Τα άτομα που δήλωσαν την εθνική τους ταυτότητα κατανέμονταν ως εξής :

• Βούλγαροι: 95.386 (96,5%)
• Τούρκοι: 1.510 (1,5%)
• Ρομά: 1.017 (1,0%)
• Αλλοι: 489 (0,5%)
• Απροσδιόριστοι: 422 (0,4%)
  • Μη δηλώσαντες: 8.130 (7,6%)

Σύνολο: 106.954

Θρησκεία

Η συντριπτική πλειοψηφία του 90% των κατοίκων του Πλέβεν είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Η Επισκοπή της Νικόπολης, στην οποία ανήκει το Πλέβεν, είναι μια από τις δύο Ρωμαιοκαθολικές επισκοπές της Βουλγαρίας και 5% περίπου των κατίκων είναι Καθολικοί, σημαντικό ποσοστό σε σύγκριση με άλλες Βουλγαρικές πόλεις.

Το ΠΛέβεν έχει τρεις μεγάλες Ορθόδοξες εκκλησίες, την Εκκλησία του Αγίου Νικολάου (1834) της περιόδου της Βουλγαρικής Εθνικής Αφύπνισης, που κατασκευάσθηκε στη θέση ναίσκου της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας (1185–1396/1422), η Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (1934) και η Εκκλησία της Αγίας Τριάδας, που εγκαινιάσθηκε από τον Εξαρχο Ανθιμο Α΄. χτισμένη το 1870 στη θέση εκκλησίας που αναφέρεται από το 1523, Το 2005 ήταν υπό ανέγερση νέα Ορθόδοξη εκκλησία, στη συνοικία Στρογκόζιγια.

Το 2001 άρχισε η ανέγερση μιας μεγάλης Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας της Παναγίας της Φάτιμα. Στην πόλη υπάρχει επίσης ένα τζαμί για τις ανάγκες του Μουσουλμανικού πληθυσμού, καθώς και μια Μεθοδική εκκλησία, στη θέση πρώην τοπικού κουκλοθέατρου.

Οικονομία

Σημαντικό κέντρο διύλισης πετρελαίου, μεταλλουργίας, κατασκευής μηχανημάτων, ελαφράς βιομηχανίας και βιομηχανίας τροφίμων τη Σοσιαλιστική περίοδο, μετά το 1989 περιέπεσε σε οικονομική κρίση με πολλές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις (όπως τα διυλιστήρια πετρελαίου Πλάμα Πλέβεν) να κλείνουν ή στην πράξη να διακόπτουν τη λειτουργία τους. Εντούτοις στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές εκείνης του 2000 γνώρισε μια ναγέννηση της ελαφράς βιομηχανίας και την ανάπτυξη όπως η πλεκτοβιομηχανία και η παραγωγή ενδυμάτων. Ο τουρισμός, που προσείλκυε πολλούς από τη Σοβιετική Ενωση πριν το 1989 και γνώρισε κάμψη τα επόμενα χρόνια, είναι και πάλι σε άνοδο.

Λίγο μετά την κατάρρευση του κουμμουνιστικού καθεστώτος και προς τα τέλη της δεκαετίας του '90, η πόλη προσέλκυσε μεγάλο αριθμό αρχικά Ελλήνων που ξεκίνησαν να φοιτούν στην Ιατρική Σχολή του Πλέβεν και αργότερα, μετά από συγκεκριμένες διακρατικές συμφωνίες, με την Ινδία και την FYROM. Έτσι η πόλη γνώρισε μεγάλη οικονομική ανάκαμψη αφού οι ξένοι φοιτητές έδωσαν ανάσα ζωής μέσω ενοικίων, διδάκτρων και συνέβαλαν στα ευρύτερα έσοδα της πόλης.

Το Πλέβεν απέκτησε και σχολή Φυσιοθεραπευτών που ενίσχυσε περαιτέρω την οικονομία της πόλης. Ενδεικτικά, τα δίδακτρα φοίτησης για του ξένους φοιτητές στην Ιατρική Σχολή στις αρχές του 2000 ήταν περίπου 4000€ και κάτι λιγότερα για την σχολή Φυσιοθεραπευτών.

Το 2006 η ανεργία ήταν 12,7%.

Σήμερα οι σημαντικότεροι οικονομικοί κλάδοι στο Πλέβεν είναι η βιομηχανία τσιμέντου και γυαλιού, η κατασκευή μηχανημάτων, η ραπτική, η γεωργία, το λιανικό εμπόριο και οι υπηρεσίες. Στην πόλη έγιναν αρκετές ξένες επενδύσεις στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές εκείνης του 2000. Ιδιαίτερα αισθητή είναι η μαζική κατασκευή υπερμάρκετ, με τρία Billa, δύο Kaufland, δύο Carrefour, δύο φθηνών αγορών, DM, Plus, ELEMAG, METRO, δύο LIDL , ένα Praktiker, bauMax και πολλά άλλα.

Μεταφορές

Από το Πλέβεν διέρχεται η διεθνής σιδηροδρομική γραμμή Σόφια-Βουκουρέστι-Μόσχα. Βόρεια της πόλης διέρχεται η διεθνής οδός Ε83. Ο εθνικός Αυτοκινητόδρομος 2 Αίμου Σόφιας-Βάρνας διέρχεται 16 χλμ. νότια του Πλέβεν. Πάνω από 90% των εσωτερικών αστικών μεταφορών στο Πλέβεν γίνεται από τρόλεϊ. Υπάρχουν 14 γραμμές τρόλεϊ και δίκτυο 75 χλμ., ενώ είναι υπό κατασκευή επέκταση 12 χλμ., που όταν ολοκληρωθεί το Πλέβεν θα καλύπτεται κατά 100%.

Αξιοθέατα

Τα περισσότερα αξιοθέατα της πόλης σχετίζονται με το Ρωσοτουρκικό Πόλεμο. Μόνο αυτά είναι περίπου 200. Από τα δημοφιλέστερα είναι το Παρεκκλήσι Μαυσωλείο του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου προς τιμή των πολλών Ρώσων και Ρουμάνων στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους κατά την Πολιορκία της Πλέβνας και το οστεοφυλάκειο στο Πάρκο Σκόμπελεφ. Αλλο δημοφιλές αξιοθέατο είναι το Πανόραμα του Πλέβεν, που δημιουργήθηκε μετά (και θεωρείται μεγαλύτερο από) το Πανόραμα του Μποροντινό στη Ρωσία με την ευκαιρία της εκατοστής επετείου της Πολιορκίας της Πλέβνας.

Πανόραμα του Πλέβεν, ένα από τα γνωστότερα αξιοθέατα της πόλης

Αλλο δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο είναι το Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο της Πλέβνας, ενώ η Εκθεση-Δωρεά Σβετλίν Ρούσεφ, που στεγάζεται στα πρώην δημόσια λουτρά περιλαμβάνει έργα Βούλγαρων και διάσημων Δυτικοευρωπαίων καλλιτεχνών.

Το Δημοτικό Θέατρο Ιβάν Ραντόεφ είναι το κέντρο της θεατρικής ζωής στο Πλέβεν. Στην πόλη δραστηριοποιούνται επίσης μια σειρά κοινοτικά κέντρα ("σιταλίστα").

Νότια του Πλέβεν βρίσκεται το πάρκο Καϊλουκα (Bulgarian: Кайлъка [kɐjˈɫɤkɐ]) προσφέρει δυνατότητες για βαρκάδα στην εσωτερική λίμνη, αναρρίχηση αλλά και διασκέδαση στις τοπικές ταβέρνες και καφέ.

Μουσείο Απελευθέρωσης του Πλέβεν

Αδελφοποιήσεις

Προύσα, Τουρκία Μπρεστ, Λευκορωσία Τζιντζού, Κίνα Καϊζερσλάουτερν, Γερμανία Έδεσσα, Ελλάδα Βόλος, Ελλάδα Μπίτολα, ΠΓΔΜ Καβάνταρτσι, ΠΓΔΜ

Γκιμαράες, Πορτογαλία Οκρούγκ, Μόσχα, Ρωσία Ροστόφ επί του Ντον, Ρωσία Βραΐλα, Ρουμανία Γκόρνι Μιλάνοβατς, Σερβία Μπόντρουμ (αρχαία Αλικαρνασσός), Τουρκία Τσερνίβτσι, Ουκρανία Σάρλοτσβιλ, Βιρτζίνια, ΗΠΑ

Φωτογραφίες

• 
  Εκκλησία "Αγίας Τριάδας"
• 
  Ιατρικό Πανεπιστήμιο
• 
  Μνημείο Πλέβεν
• 
  Παρεκκλήσι Μαυσωλείο του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
•