Πεστά Ιωαννίνων
Συντεταγμένες: 39°27′39″N 20°55′5″E / 39.46083°N 20.91806°E
Τα Πεστά είναι ορεινό χωριό του νομού Ιωαννίνων στην Ήπειρο, σε υψόμετρο 720 μέτρων[1].
| Πεστά | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ιωαννίνων |
| Δήμος | Δωδώνης |
| Δημοτική Ενότητα | Αγίου Δημητρίου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Ήπειρος |
| Νομός | Ιωαννίνων |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 81 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 455 00 |
| Τηλ. κωδικός | 2654 |
Γεωγραφικά - ιστορικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΤα Πεστά είναι κτισμένα στους πρόποδες του Μακρυβουνίου και ανήκουν στα λεγόμενα χωριά του Ξηροβουνίου[2]. Το χωριό βρίσκεται περίπου 26 χλμ. νότια της πόλης των Ιωαννίνων[3] και ανατολικά της Ιόνιας Οδού. Ο Άγγλος περιηγητής Ουίλιαμ Μ. Ληκ (Leake) αναφέρει γύρω στο 1805 "… το χωριό Πεστά δεξιά (the village of pesta) σε μια θαυμάσια πηγή νερού"[2]. Στην τοποθεσία "Αυλότοπος", κοντά σε πηγή, υπάρχουν τα ερείπια αρχαίου κτιρίου που έχουν κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος[4]. Σύμφωνα με τη τοπική παράδοση, η ονομασία του χωριού προήλθε από κάποιον Μοπέστα, που ήταν ο τσιφλικάς του, και μαζί με άλλα εννέα χωριά της περιοχής αποτελούσαν τα λεγόμενα Κατσιαουνοχώρια. Ο Παναγιώτης Αραβαντινός αναφέρει το 1856 να κατοικείται από 15 χριστιανικές οικογένειες, ενώ ο Ιωάννης Λαμπρίδης το 1880 γράφει "το χωριό Πεστά αριθμεί 10 οικογενείας εν λιτότητι μεν άνευ όμως δυσχερείας διαβιούσας"[5].
Η μάχη των Πεστών
ΕπεξεργασίαΣτις 29 και 30 Νοεμβρίου 1912 έγινε η μάχη των Πεστών μεταξύ των ελληνικών στρατευμάτων και των τουρκικών κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Ήταν η προτελευταία μάχη που δόθηκε πριν τη μάχη του Μπιζανίου (Φεβρουάριος 1913) και την εν συνεχεία απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Όταν ο ελληνικός στρατός, κατά την προέλασή του προς τα Ιωάννινα, κατέλαβε την περιοχή των Πέντε Πηγαδίων, ο τουρκικός στρατός οπισθοχώρησε και ανέπτυξε οχυρές θέσεις στα Πεστά. Η μάχη που ακολούθησε ήταν ιδιαίτερα σκληρή και κάτω από άσχημες καιρικές συνθήκες. Σε αυτήν έλαβε μέρος για πρώτη φορά ο "Ιερός Λόχος των Κρητών φοιτητών" που εισήλθε πρώτος στο απελευθερωμένο χωριό με αρχηγό τον Λοχαγό Σταύρο Ρήγα[6]. Σε αναγνώριση των θυμάτων και της μάχης που έγινε, το όνομα “Πεστά” είναι χαραγμένο στην πάνω αριστερή μετόπη του μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη της πλατείας Συντάγματος στην Αθήνα.
Διοικητικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΩς κοινότητα αναγνωρίστηκε το 1919 (ΦΕΚ 184Α - 19/08/1919) με έδρα τα ίδια[7]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τη τοπική κοινότητα Πεστών που ανήκει στη δημοτική ενότητα Αγίου Δημητρίου του Δήμου Δωδώνης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 193 κατοίκους[8].
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 29, τομ. 28.
- ↑ 2,0 2,1 User, Super. «Δ.Ε. Αγίου Δημητρίου». dodoni.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-07. https://web.archive.org/web/20180707024115/http://www.dodoni.gr/organosi/dimos/de-agiou-dimitriou. Ανακτήθηκε στις 2018-06-09.
- ↑ «Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις μεταξύ πόλεων, χωριών - apostaseis.gr». www.apostaseis.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2018.
- ↑ Nikos, Kapetanakos E. «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ Μαντάς, Σπύρος Ι (12 Μαρτίου 2015). «Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων: Πεστά Ιωαννίνων». Αρχείο Γεφυριών Ηπειρώτικων. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ Tsarouchakis, Panagiotis (2017-11-29). «Σαν σήμερα 29 Νοεμβρίου 1912: Αρχίζει η Μάχη των Πεστών - ArmyNow.Net» (στα αγγλικά). ArmyNow.Net. http://www.armynow.net/σαν-σήμερα-29-νοεμβρίου-1912-αρχίζει-η-μάχη/. Ανακτήθηκε στις 2018-06-28.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2018.
Πηγές
Επεξεργασία- Σωκράτης Βασιλείου, περιοδικό "Ήπειρος- Άπειρος Χώρα", Οκτώβριος 2013
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Σχεδιάγραμμα της μάχης των Πεστών από τον ιστότοπο του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας
- Η συγκρότηση και η δράση του Κρητικού φοιτητικού "Ιερού λόχου" κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913
- Γκραβούρα της μάχης των Πεστών[νεκρός σύνδεσμος] από τον ιστότοπο http://archives.elia.org.gr[νεκρός σύνδεσμος]
