Βικιπαίδεια

Περιφερειακή Ενότητα Έβρου

περιφερειακή ενότητα της Θράκης

Η Περιφερειακή Ενότητα Έβρου είναι μία από τις περιφερειακές ενότητες της Ελλάδας στη Θράκη. Βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Ελλάδας, στο φυσικό σύνορο της χώρας με τη Βουλγαρία στα βόρεια και την Τουρκία στα ανατολικά, αποτελεί δε το ένα από τα τρία τριεθνή σημεία που υπάρχουν στην Ελλάδα. Δυτικά συνορεύει με την Π.Ε. Ροδόπης, η πρόσβαση στην οποία γίνεται μέσω της Εγνατίας Οδού και στα νότια βρέχεται από το Θρακικό πέλαγος.[2]

Περιφερειακή Ενότητα Έβρου
Περιφερειακή ενότητα
Χάρτης της Ελλάδας με {{{Όνομα}}}
Χώρα Ελλάδα Ελλάδα
Πρωτεύουσα Αλεξανδρούπολη
Ιστορική Πρωτεύουσα
Δήμοι 1) Αλεξανδρούπολης
2) Διδυμοτείχου
3) Ορεστιάδας
4) Σαμοθράκης
5) Σουφλίου
Διοίκηση  
 • Αντιπεριφερειάρχης Ευάγγελος Πουλιλιός
(2024-)
Διοικητική διαίρεση  
 • Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
Έτος δημιουργίας νομού
Γεωγραφικό διαμέρισμα Θράκη
Έκταση  
 • Συνολική 4.246[1] τ.χλμ
 • Κατάταξη 6η
Πληθυσμός  
 • Συνολικός 133.467 (2021)
 • Κατάταξη πληθ. 22η
 • Πυκνότητα 34,88 κάτ./χλμ²
 • Κατάταξη πυκν. 54η
{{{κωδικός}}}
Ταχ. κώδικες 68* **
Πιν. αυτοκινήτων ΕΒ*, ΜΧ* (Αλεξανδρούπολη), ΟΡ* (Ορεστιάδα)
Ιστότοπος
Το καθολικό της μονής Θεοτόκου της Κοσμοσώτειρας, που ιδρύθηκε το 1152 από τον Ισαάκιο Κομνηνό στην τοποθεσία Βήρα (πρόκειται για τις σημερινές Φέρες Έβρου), κοντά στο δέλτα του Έβρου. Θεωρείται ένα από το καλύτερα δείγματα της κωνσταντινουπολίτικης τέχνης στον ελλαδικό χώρο.

Χιλιομετρικά αποτελεί την πλέον απομακρυσμένη ενότητα από την Αθήνα καθώς η πρωτεύουσα της, Αλεξανδρούπολη απέχει 840 χλμ. από την Αθήνα, 340 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, 295 χλμ. από την Κωνσταντινούπολη και 60 χλμ.[3] από την Κομοτηνή, που αποτελεί την έδρα της περιφέρειας ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης. Ονομάστηκε Π.Ε. Έβρου από τον ομώνυμο ποταμό, τον μεγαλύτερο των Βαλκανίων, που διασχίζει το βορειοανατολικό άκρο της Ελλάδας στα σύνορα.[4]

Ιστορία

Επεξεργασία
 
Το οικόσημα των Κομνηνών: ο βυζαντινός αετός της οικογένειας των Κομνηνών (από την Κόμνη της Θράκης καταγόμενων) που απεικονίζεται στον Ναό της Παναγίας Κοσμοσώτειρας στις Φέρες Θράκης.

Ως μέρος του διαμερίσματος της Θράκης, η επικράτεια της Π.Ε. Έβρου ακολουθεί τη μοίρα ολόκληρης της Θράκης. Το 1821, περιοχές του Έβρου επαναστάτησαν, όπως τα Λάβαρα και η Σαμοθράκη. Ωστόσο η ενσωμάτωση στην Ελλάδα δεν ήρθε παρά μόνο το 1920, όταν η Βουλγαρία υποχρεώθηκε να παραδώσει τη Θράκη στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη Συνθήκη του Νεϊγύ. Αρχικά ήταν μέρος του νομού Θράκης αλλά ο νομός διαιρέθηκε το 1930 στους νομούς Ξάνθης, Ροδόπης και Έβρου. Κατά τη διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1919-1922, στον Έβρο κατέφθασαν πολλοί πρόσφυγες και χτίστηκαν νέες πόλεις όπως η Ορεστιάδα. Η κοιλάδα του ποταμού Έβρου πλημμύρισε αρκετές φορές, με τις πιο πρόσφατες πλημμύρες να σημειώθηκαν το 2005, το 2006, το 2014 αλλά και το 2021 όπου πραγματοποιήθηκαν οι πολλαπλές και μεγαλύτερες πλημμύρες των τελευταίων δεκαετιών.

 
Η σημαία των Θρακών Επαναστατών του 1821.

Γεωγραφία

Επεξεργασία

Ο Έβρος είναι από τις μεγαλύτερες ενότητες της Ελλάδας. Αποτελεί μέρος του γεωγραφικού διαμερίσματος της Θράκης (δυτική Θράκη), και περιλαμβάνει τη νήσο Σαμοθράκη στο βόρειο Αιγαίο. Ο νομός έχει μήκος περίπου 150 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο (εξαιρουμένης της Σαμοθράκης). Το πλάτος του νομού κυμαίνεται από 70 έως 100 χιλιόμετρα από ανατολή προς δύση. Οι σημαντικότεροι ποταμοί είναι ο Έβρος και ο παραπόταμός του, Άρδας.

Η οροσειρά Ροδόπη καλύπτει τα δυτικά και βορειοδυτικά της ενότητας. Στα νότια ο νομός βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος. Η κοιλάδα του Έβρου είναι επίπεδη, ωστόσο η νήσος Σαμοθράκη είναι ορεινή.

Τα παραλιακά τμήματα του νομού έχουν κυρίως μεσογειακό κλίμα, ενώ τα βορειότερα τμήματα και τα ορεινά έχουν ψυχρότερο ηπειρωτικό κλίμα. Στον Έβρο υπάρχει η πεδιάδα του Έβρου όπου είναι και η μεγαλύτερη στην Ελλάδα.

Οικονομία

Επεξεργασία

Ο Έβρος είναι περιφερειακή ενότητα πεδινή αφού μόνο το 10,3% είναι ορεινοί όγκοι, έναντι των εκτεταμένων πεδιάδων που καταλαμβάνουν το 62,4% της έκτασης του, μεγάλο μέρος των οποίων καλλιεργείται. Στην καλλιέργεια συμβάλλει η ύπαρξη του ποταμού Έβρου, των παραποτάμων του και πλήθος αρδευτικών καναλιών.

Γεωργία και Κτηνοτροφία

Επεξεργασία

Στην περιφέρεια της ενότητας και κυρίως στα χωριά, κύρια ενασχόληση των κατοίκων είναι η καλλιέργεια γης και η παραγωγή αγροτικών προϊόντων, ατομικά και συλλογικά μέσω των τοπικών συνεταιρισμών. Οι αγρότες της περιοχής καλλιεργούν κυρίως βαμβάκι, σιτάρι και τεύτλα. Η κτηνοτροφία αποτελεί τη δεύτερη σε σπουδαιότητα απασχόληση των κατοίκων της περιφέρειας του νομού, εντούτοις υπάρχει μεγάλη πτώση στον τομέα. Παλιότερα ο Έβρος είχε το μεγαλύτερο ποσοστό στην παραγωγή κρέατος στην Ελλάδα[3].

Παροχή Υπηρεσιών

Επεξεργασία

Σήμερα ο τριτογενής τομέας παραγωγής αυξάνει συνεχώς τα ποσοστά του έναντι της πρωτογενούς παραγωγής. Έτσι όλο και μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού και κυρίως νέοι στρέφονται στην παροχή υπηρεσιών. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τουριστική ανάπτυξη στον νομό. Στα παράλια του κατασκευάζονται συνεχώς νέες υπερπολυτελείς ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις αυξάνοντας τη δυνατότητα φιλοξενίας στην Αλεξανδρούπολη σε αριθμό κλινών και σε ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών. Γύρω από τις περιοχές που βρίσκονται οι δύο προστατευόμενες περιοχές, το δάσος της Δαδιάς και ο υγροβιότοπος του ποταμού Έβρου, δημιουργούνται μονάδες αγροτουρισμού και οικοτουριστικά κέντρα. Στην περιοχή του ποταμού Άρδα κάθε χρόνο διοργανώνεται συνάντηση νέων.[5]

Αξιοθέατα

Επεξεργασία

Τα πιο σημαντικά αξιοθέατα του νομού είναι:[6][7]

Παραλίες

Επεξεργασία

Οι παραλίες του Έβρου βρέχονται από το Θρακικό Πέλαγος σε ακτογραμμή 25 χιλιομέτρων, που εκτείνεται από το Δέλτα του Έβρου έως τη Ζώνη της αρχαίας Μεσημβρίας. Σε αυτές εντάσσονται και οι παραλίες της Σαμοθράκης, καθώς ανήκει αυτή διοικητικά στο νομό Έβρου και είναι το μόνο νησί της Θράκης.

  1. Αγία Παρασκευή-Κυανή Ακτή, στη Μάκρη (βραβευμένη με Γαλάζια Σημαία)
  2. Δημοτική Παραλία ΕΟΤ (βραβευμένη με Γαλάζια Σημαία)
  3. Παραλία Δικέλλων
  4. Παραλία Νέας Χηλής
  5. Κόκκινα Βράχια
  6. Μεταμόρφωση του Σωτήρος, 2 χιλιόμετρα από τα ιαματικά λουτρά Τραϊανούπολης
  7. Σκορπιός
  8. Παραλία Μεσημβρίας
  9. Ντεμίρ Αλί (Άη Γιώργης), στη Μάκρη
  10. Παχιά Άμμος, στη Σαμοθράκη
  11. Βάτος, στη Σαμοθράκη
  12. Κήποι, στη Σαμοθράκη
  13. Πύργος του Φονιά, στη Σαμοθράκη
  14. Καρκάνης, στη Σαμοθράκη

Διοικητική διάρθρωση

Επεξεργασία

Ο Νομός χωρίζεται σε 5 δήμους οι οποίοι είναι οι εξής: Δήμος Αλεξανδρούπολης, Δήμος Ορεστιάδας, Δήμος Διδυμοτείχου, Δήμος Σουφλίου και Δήμος Σαμοθράκης[8]. Στο νομό Έβρου λειτουργούν 6 τελωνεία: των Κήπων, Καστανιών, Πυθίου (σιδηροδρομικά) για την Τουρκία και τα τελωνεία Δικαίων, Ορμένιου και Κυπρίνου (2007) για τη Βουλγαρία[9].Αντιπεριφερειάρχες Έβρου

Κύριο λήμμα: Κατάλογος νομαρχών Έβρου
2011-14 Γεωργία Νικολάου-Μαυρανεζούλη
2014-20/10/2023 Δημήτρης Πέτροβιτς
21/10/2023 - 31/12/2023 Βασίλειος Δελησταμάτης
2024-σήμερα: Ευάγγελος Πουλιλιός

Μεταφορές

Επεξεργασία

Οι κύριοι δρόμοι στην Π.Ε. Έβρου είναι οι παρακάτω:

Μια σιδηροδρομική γραμμή συνδέει την Αλεξανδρούπολη με τη Θεσσαλονίκη μέσω Κομοτηνής, Ξάνθης και Δράμας. Μια άλλη γραμμή συνδέει την Αλεξανδρούπολη με το Ντιμίτροβγκραντ της Βουλγαρίας μέσω Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας, ενώ μια άλλη γραμμή συνδέει την Αλεξανδρούπολη με το Ουζουνκιοπρού της Τουρκίας. Στις 21/10/2024 η Θράκη επανέκτησε επιβατική σιδηροδρομική σύνδεση, με δρομολόγιο από Αλεξανδρούπολη προς Ορεστιάδα και με τροφοδοτικό λεωφορειακό δρομολόγιο από Ορεστιάδα προς Ορμένιο. Το Διεθνές Αεροδρόμιο Αλεξανδρούπολης εξυπηρετεί, κατά κύριο λόγο, εσωτερικές πτήσεις. Το οδικό δίκτυο στον νομό Έβρου είναι ανεπτυγμένο.

Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης εκτελεί δρομολόγιο από και προς τη Σαμοθράκη.

Εβρίτες

Επεξεργασία

Αθλητές

Επεξεργασία
  • Χρυσοπηγή Δεβετζή (γένν. 1976), αργυρή Ολυμπιονίκης στο τριπλούν (Αθήνα, 2004) και μία από τις μεγαλύτερες αθλήτριες στην ιστορία του αθλήματος, καθώς κατέχει την 4η καλύτερη επίδοση όλων των εποχών με 15,32 μέτρα
  • Κώστας Γκατσιούδης (γένν. 17/12/1973), ακοντιστής, 6ος Ολυμπιονίκης του Σίδνεϊ (2000) και ένας από τους κορυφαίους ακοντιστές όλων των εποχών, καθώς κατέχει την 6η καλύτερη επίδοση όλων των εποχών με βολή στα 91,69μ
  • Φώτης Κοσμάς (1926-1995), 1ος Μεσογειονίκης και 7ος Ολυμπιονίκης του δεκάθλου
  • Δημοσθένης Μαγγίνας (γένν. 1982), Πανελληνιονίκης αθλητής μεγάλων αποστάσεων
  • Αγγελική Τσιολακούδη (γένν. 1976), η 2η καλύτερη Ελληνίδα ακοντίστρια όλων των εποχών
  • Δημοσθένης Μιχαλεντζάκης (γένν. 1998), χρυσός Παραολυμπιονίκης της κολύμβησης στα 100 μέτρα πεταλούδα της κατηγορίας S9, το 2016 (Ρίο Ντε Τζανέιρο) και χάλκινος Παραολυμπιονίκης στα 100 μέτρα ελεύθερο της κατηγορίας S8, το 2021 (Τόκιο).
  • Ζωή Δημοσχάκη, Ελληνίδα Μεσογειονίκης κολυμβήτρια
  • Ντέμης Νικολαΐδης (γένν. 17/9/1973), πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, πρωταθλητής Ευρώπης το 2004 με την εθνική Ελλάδος στην Πορτογαλία κι ένας από τους κορυφαίους σκόρερ όλων των εποχών στην Α' Εθνική με 163 γκολ
  • Στέλιος Βενετίδης, πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, πρωταθλητής Ευρώπης το 2004 με την εθνική Ελλάδος
  • Μαρίνος Ουζουνίδης (ποδοσφαιριστής) (γένν. 1968), πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής, πρωταθλητής Ελλάδας 2 φορές και με συμμετοχή στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ 1995-96. Νυν προπονητής ποδοσφαίρου
  • Σωτήρης Μαυρομάτης (γένν. 1966), πρώην διεθνής ποδοσφαιριστής του ΠΑΟΚ και του Ολυμπιακού
  • Νίκος Αλαβάντας, παλαίμαχος διεθνής ποδοσφαιριστής, πρωταθλητής Ελλάδος το 1985 με τον ΠΑΟΚ
  • Γιάννης Μαντζουράκης, Παλαίμαχος Ποδοσφαιριστής και Προπονητής Ποδοσφαίρου
  • Μανώλης Σιώπης (γένν. 1994), διεθνής ποδοσφαιριστής
  • Σάββας Γκέντσογλου (γένν. 1990), ποδοσφαιριστής
  • Θανάσης Τσίγκας (γένν. 1982), ποδοσφαιριστής
  • Σταύρος Σταθάκης (γένν. 1987), ποδοσφαιριστής
  • Νίκος Σαμαράς, πρώην διεθνής πετοσφαιριστής
  • Θανάσης Μουστακίδης (γένν. 1962), πρώην διεθνής πετοσφαιριστής, νυν προπονητής πετοσφαίρισης. Πρώτος σε συμμετοχές στην Εθνική Ελλάδος βόλεϊ ανδρών.

Τραγουδιστές-Μουσικοί-Στιχουργοί

Επεξεργασία

Καλλιτέχνες και Δημοσιογράφοι

Επεξεργασία

Λοιποί

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού κατά αστικότητα, ορεινότητα, έκταση (σύνδεσμος για μεταφόρτωση)
  2. ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 311, τομ. 10. 
  3. ↑ 3,0 3,1 «Γεωγραφική θέση». www.peevrou.eu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2019. 
  4. ↑ «Ιστορία Νομού Έβρου». www.peevrou.eu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2019. 
  5. ↑ «ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΑΡΔΑΣ - ARDAS FESTIVAL». ardasfestival.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2019. 
  6. ↑ e-evros.gr. «Οι φυσικές ομορφιές». e-evros.gr (στα GREEK). Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2019. 
  7. ↑ «Περιφερειακή Ενότητα Έβρου - Τουρισμός στον Έβρο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2019. 
  8. ↑ «Δήμοι. Σύσταση δήμων. ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ -». Καλλικράτης (στα Αγγλικά). 26 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2019. 
  9. ↑ «Βρήκα Τελωνεία Έβρου. Στο www.vrisko.gr βρίσκεις ό,τι ψάχνεις!». https://www.vrisko.gr/dir/teloneia/ebroy/. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2019.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |website= (βοήθεια)
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Περιφερειακή_Ενότητα_Έβρου&oldid=10809636"