Παις του Κριτίου

Παις του Κριτίου
Παις του Κριτίου
	Παις του Κριτίου
Ονομασία	Παις του Κριτίου
Δημιουργός	Q1186159
Έτος δημιουργίας	πριν το 480 π.Χ.
Είδος	υστεροαρχαϊκή; πρωτοκλασσική τέχνη
Διαστάσεις	86 εκ.
Μουσείο	Μουσείο της Ακρόπολης
Αριθμός καταλόγου	698
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Ο Παις του Κριτίου είναι αριστουργηματικό έργο αρχαίας γλυπτικής τέχνης. Φιλοξενείται στο Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ αντίγραφό του εκτίθεται και στο αρχαιολογικό μουσείο της Βασιλείας.

Προέλευση του ευρήματος

Βρέθηκε το 1865 νοτιοανατολικά του Παρθενώνα στην Ακρόπολη των Αθηνών κατά την διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών. Το σώμα βρέθηκε στην Περσική τάφρο, όπου ήταν θαμμένος και ο Μοσχοφόρος. Αποκαταστάθηκε στην σημερινή του μορφή το 1888, όταν βρέθηκε το σωστό κεφάλι μεταξύ μουσείου και νοτίου τείχους της Ακρόπολης και προσαρμόστηκε στον κορμό από τον καθηγητή Άντολφ Φουρτβένγκλερ.

Περιγραφή

Πρόκειται για ανδριάντα από μάρμαρο Πάρου ύψους 117 εκατοστών. Παριστάνει ξανθό έφηβο, αν κρίνουμε από τα χρωστικά υπολείμματα στην κόμη. Λείπουν οι ένθετοι βολβοί των ματιών, τα χέρια από τους αγκώνες, το δεξί πόδι από το γόνατο και το αριστερό πόδι λίγο πιο πάνω από τον αστράγαλο. Φέρει φθορές στην μύτη, το πηγούνι, μάγουλα και λαιμό. Το σώμα στηρίζεται στο αριστερό πόδι, ενώ το δεξί κάνει ένα βήμα μπροστά, λυγίζοντας στο γόνατο. Τα χέρια ήταν κάθετα και ενωμένα με τους μηρούς. Το κεφάλι έχει μια μικρή κλίση προς το δεξί ώμο. Στο σώμα και τα μαλλιά διατηρούνται ίχνη ζωγραφικής.

Ερμηνεία

Το έργο είναι ανάθημα στην Ακρόπολη προς τιμή νεαρού νικητή των Παναθηναίων.

Ιστορική τοποθέτηση

Διαφέρει από την αρχαϊκή τέχνη διότι δεν παρουσιάζει το αρχαϊκό μειδίαμα, αλλά και ως προς τον βηματισμό, διότι βαδίζει με το δεξί πόδι μπροστά. Επίσης η ανατομία του βαδίσματος είναι πιο φυσιολογική. Πρόκειται για μεταβατικό έργο μεταξύ όψιμης αρχαϊκής και πρώιμης κλασικής τέχνης, λίγο πριν του 480 π.Χ.. Αν και το όνομα του Κριτία αναφέρεται και έχει επικρατήσει, το έργο ετούτο είναι μεταγενέστερο. Πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε λίγο πριν από την καταστροφή της Ακρόπολης από τους Πέρσες, το 480 π.Χ.

Πηγές

Guy Dickens· Stanley Casson· Dorothy Lamb Brooke (1912). Catalogue of the Acropolis museum. Cambridge: The University press. σελίδες 264-266. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουνίου 2011.
Παρουσίαση του Έφηβου του Κριτίου από το Πανεπιστήμιο του Γκαίτινγκεν
Παρουσίαση του Έφηβου του Κριτία από σχολή της Ελβετίας
Esau Dozio, Skulpturhalle Basel (2006). Skulptur des Montats Mai 2006: Der Kritios-Knabe. σελίδες 1-2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2011.
Παναγιώτης Καστριώτης (1859-1931) (1895). Κατάλογος του Μουσείου της Ακροπόλεως. Εν Αθήναις: Εκ του Βασιλικού Τυπογραφείου Ν. Γ. Ιγγλέση. σελίδες 42-43. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2011.
Ισμήνη Τριάντη (1998). Το Μουσείο Ακροπόλεως. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ. σελίδες 230–231. ISBN 960-7169-84-0. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2011.