Ορισμός

Ένας ορισμός έχει ως στόχο να περιγράψει ή να οριοθετήσει την έννοια ενός όρου (μιας λέξης ή φράσης) , δίνοντας μία δήλωση των βασικών ιδιοτήτων ή διακριτά χαρακτηριστικά της έννοιας, οντότητας ή το είδος της οντότητας που περιγράφεται με αυτόν τον όρο.

Η πρόταση αυτή πρέπει να διέπεται από ακρίβεια, σαφήνεια, πληρότητα και συντομία. Μία καλή πρακτική για τη σύνταξη ενός ορισμού είναι να μην περιλαμβάνει την ίδια τη λέξη που ορίζεται, ούτε σύνθετες και παράγωγες αυτής.

Ο επιστημονικός ορισμός πρέπει να ικανοποιεί τα κριτήρια της γενίκευσης, δηλαδή να καλύπτει όλες τις πτυχές της περιεχόμενης έννοιας, καθώς και της διάκρισης της έννοιας αυτής από οποιαδήποτε άλλη.

Η συμβολή του Αριστοτέλη.

Ο Αριστοτέλης προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα κανονα για την δημιουργία ενος ορισμού κατέληξε σε ένα μοντέλο που ακολουθείται μεχρι σήμερα.Πίστευε οτι πρώτα πρέπει να βρεθεί το προσεχές γένος το πλησιέστερο υπερώνυμο- σύνολο εννοιών στο οποίο η οριστέα έννοια εντάσσεται. Στην συνέχεια χρειάζεται να βρεθεί η ειδοποιός διαφορά, το στοιχείο εκεινο δηλαδή που διαφοροποιεί την οριστέα έννοια απο το σύνολο των εννοιών που βρίσκονται στο προσεχές της γένος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεθόδου του είναι ο ορισμός της αρετής στα Ηθικά Νικομάχεια του (ΗΝ,Β6,14-16).

Αναλυτικός και συνθετικός ορισμός.

Με κριτήριο τον τρόπο που ορίζεται η κάθε λέξη, ένας ορισμός μπορεί να είναι είτε αναλυτικός, είτε συνθετικός.

Ο αναλυτικός ορισμός προσεγγίζει την έννοια, παραθέτοντας όλα τα χαρακτηριστικά της γνωρίσματα. Κινείται δηλαδή από το ειδικό προς το γενικό.

Παράδειγμα.

Τρίγωνο είναι ένα σχήμα που φέρει ακριβώς τρεις γωνίες.

Ο συνθετικός ορισμός περιγράφει μία διαδικασία σχηματισμού της έννοιας από τα επιμέρους χαρακτηριστικά της. Κινείται δηλαδή από το γενικό προς το ειδικό.

Παράδειγμα .

Κάθε σχήμα που φέρει ακριβώς τρεις γωνίες ονομάζεται τρίγωνο.