Οικογένεια Καρατζά

H πριγκιπική Οικογένεια Καρατζά είναι Βυζαντινής καταγωγής και στα τέλη του 16ου αι. ζούσε στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Μέλη της ήταν αξιωματούχοι του Οθωμανικού κράτους, κυρίως διερμηνείς (dragoman) και έγιναν ευγενείς (boyar) στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες. Ο Νικόλαος και ο Ιωάννης έγιναν πρίγκιπες (hospodar) της Βλαχίας. Απόγονοι της Οικογένειας υπάρχουν στην Ελλάδα, στη Ρουμανία, κ.α.

Καταγωγή

Ο πριγκιπικός Οίκος των Καρατζά έχει καταβολές από το Βυζάντιο, μάλλον από την Κωνσταντινούπολη. Η Άννα Κομνηνή στην Αλεξιάδα αναφέρει ότι ο πατέρας της Αλέξιος Α΄ Κομνηνός έστειλε τον Αργυρό Καρατζά στη Δαλματία (1091) και τον όρισε δούκα του Δυρραχίου και της Φιλιππουπόλεως (1094). Μετά την Άλωση του 1453 ο Ευστράτιος Καρατζάς μεσολάβησε μεταξύ του Πατριάρχη Γεννάδιου και του σουλτάνου Μωάμεθ Β΄.

Το 1591 ο Κωνσταντίνος Καρατζάς έγινε μέγας ποστέλνικος της Μολδαβίας, το πρώτο μέλος που εμφανίζεται στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Ο εγγονός του Ιωάννης Καρατζάς μ. ποστέλνικος, ίδρυσε μονή στη Σλομπόζια της Βλαχίας και ανακαίνισε το ναό του Αγ. Σάββα στο Ιάσιο (1625).

Οι τρεις κλάδοι

Άλλος εγγονός του Κωνσταντίνου ήταν ο Κωνσταντίνος Καρατζάς μ. ποστέλνικος Μολδαβίας (1653). Αυτός είχε τρεις γιους. Πρώτος ήταν ο Σκαρλάτος, που είχε εγγονό τον Μανουήλ μ. διερμηνέα της Πύλης.

Ο δεύτερος γιος Γεώργιος είχε γιους: τον Σκαρλάτο Καρατζά 1695-1780, μ. διερμηνέα, που ο Αμπντούλ Χαμίτ Α΄ τον τοποθέτησε τιμητικά στη Μολδο-Βλαχία (1774) και τον Ιωαννίκιο Γ΄ π. 1700-1793, που εξελέγη Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης (1761-63). Ο γιος του Σκαρλάτου Γεώργιος Καρατζάς έγινε διερμηνέας της Πύλης. Ο γιος αυτού Ιωάννης έγινε πρίγκιπας της Βλαχίας (1812-18)· το διάστημα 1813-14 ενέσκηψε επιδημία πανώλους στο Βουκουρέστι, που ονομάστηκε "επιδημία (της εποχής) του Καρατζά". Οι γιοί του, οι ηγεμονόπαιδες (beyzades) Γεώργιος και Κωνσταντίνος, έχουν απογόνους ως τις ημέρες μας στη Ρουμανία και αλλού. Ο πρώτος από αυτούς Γεώργιος νυμφεύτηκε τη Σμαράγδα Ροσέττι-Μπιμπίκου και είχαν εγγονό τον Αριστείδη, νομικό και εντομολόγο. Ο γιος του τελευταίου, ο Κωνσταντίνος νυμφεύτηκε την Αικατερίνη Κρετουλέσκου φιλάνθρωπο και ευεργέτρια. Ο δεύτερος ηγεμονόπαις Κωνσταντίνος νυμφεύτηκε την Αδελαΐδα Κόντο-Ντάντολο και είχαν γιο τον Ιωάννη πασά, πιανίστα και συνθέτη. Ο Ιωάννης είχε έναν γιο τον Κωνσταντίνο (1889-1950), διπλωμάτης της Ρουμανίας όπου κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου διέσωσε 51.000 Εβραίους (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) από απέλαση και εξόντωση στα ναζιστικά στρατόπεδα και το 2005 έλαβε τον τίτλο του «Δικαίου των Εθνών» από το Γιαντ Βασσέμ. Η δεύτερη σύζυγος του Κωνσταντίνου ονομαζόταν Αικατερίνη Ν. Ταμπακοπούλου και είχαν δύο παιδιά τον Γεώργιο (1850-1871) και τη Μαρία (1854-1910). Η Μαρία Καρατζά παντρεύτηκε τον Γάλλο βουλευτή και ξακουστό οινοπαραγωγό του Μπορντό, Ναθάνιελ Δ' Τζόνστον.

Ο τρίτος γιος Δημήτριος είχε εγγονό τον Νικόλαο Καρατζά 1737-1784, πρίγκιπα της Βλαχίας (1782-83). Γιος αυτού ήταν ο Ιωάννης Ν. διερμηνέας της Πύλης. Ο δισεγγονός του Γεώργιος Καρατζάς, που απεβίωσε το 1918 στην Αθήνα, ήταν ο τελευταίος απόγονος του κλάδου αυτού.

Αξιοσημείωτα μέλη

• Ιωαννίκιος Γ΄ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως.
• Νικόλαος πρίγκιπας της Βλαχίας.
• Ιωάννης Γ. πρίγκιπας της Βλαχίας.
• Γεώργιος, Σκαρλάτος, Μανουήλ, Ιωάννης Ν. μ. διερμηνείς της Υψ. Πύλης.
• Ραλλού Καρατζά, κόρη του Ιωάννη Γ., προστάτιδα των Τεχνών και ιδρύτρια του πρώτου θεάτρου στη Ρουμανία.
• Ιωάννης Κ. πασάς, διπλωμάτης, στρατιωτικός.
• Αριστείδης εντομολόγος, δικαστικός, μέλος της Ρουμανικής Ακαδημίας.
• Κωνσταντίνος διπλωμάτης, δικαστικός, ιστορικός, βιβλιόφιλος και τιμητικό μέλος της Ρουμανικής Ακαδημίας. Για τη διάσωση Εβραίων αποκλήθηκε "Ενάρετος" από το Ισραήλ.
• Αικατερίνη Κρετουλέσκου σύζυγος του Κωνσταντίνου, φιλάνθρωπος και ευεργέτρια.

Γενεαλογία Οίκου Καρατζά

Ιωάννης

Μιχαήλ μπάνος Κραϊόβας, Τρανσυλβανίας

Κωνσταντίνος ποστέλνικος Μολδαβίας

Δημήτριος

Παύλος κόμις, σπαθάριος, μπάνος Κραϊόβας, καπουκεχαγιάς

Ιωάννης ποστέλνικος, ιδρυτής μονής Σλομπόζια

Απόστολος κόμις, σπαθάριος

Κωνσταντίνος ποστέλνικος Μολδαβίας

Μιχαήλ σπαθάριος

Ματθαίος

Σκαρλάτος ΚΛΑΔΟΣ ΣΚΑΡΛΑΤΟΥ

Στέφανος

Γεώργιος ΚΛΑΔΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Δημήτριος ποστέλνικος, καϊμακάμης της Βλαχίας ΚΛΑΔΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Δημήτριος ποστέλνικος κόμις

Αντίοχος ποστέλνικος

Νικόλαος δικαστής, κόμις λογοθέτης Πατριαρχείου

Σκαρλάτος διερμηνέας, ιατρός Σουλτάνου, μπάνος Κραϊόβας

Ιωαννίκιος Γ΄ Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης

Κωνσταντίνος σπαθάριος

Mανουήλ διερμηνέας της Πύλης

Σκαρλάτος ποστέλνικος, μπάνος Κραϊόβας

Κωνσταντίνος κόμις, σπαθάριος, καϊμακάμης Βλαχίας

Γεώργιος διερμηνέας της Πύλης

Σκαρλάτος

Ιάκωβος

Nικόλαος πρίγκιπας της Βλαχίας

Αλέξανδρος

Κωνσταντίνος

Ιωάννης Γ. πρίγκιπας της Βλαχίας, λογοθέτης, καϊμακάμης Κραϊόβας

Κωνσταντίνος

Σκαρλάτος

Γεώργιος μπάνος

Γεώργιος κόμις, στόλνικος, ποστέλνικος

Ιωάννης Ν. διερμηνέας της Πύλης

Κωνσταντίνος ποστέλνικος Μολδαβίας

Ραλλού προστάτις των Τεχνών

Γεώργιος ηγεμονόπαις (beyzande)

Κωνσταντίνος πρέσβης Τουρκίας στη Χάγη

Αλέξανδρος

Κωνσταντίνος

Νικόλαος παχάρνικ Βαλαχίας, ισπράβνικ

Γεώργιος στρατηγός Ελλάδας

Δημήτριος

Ιωάννης

Κωνσταντίνος

Αχιλλεύς

Αριστείδης

Ιωάννης Κ. πρέσβης Τουρκίας στη Στοκχόλμη

Γεώργιος

Κωνσταντίνος στρατηγός Ρουμανίας

Μάρκος

Αλέξανδρος

Γεώργιος πρέσβης Ελλάδας στη Βέρνη

Νικόλαος

Γεώργιος

Ιωάννης

Αριστείδης εντομολόγος, Ακαδημαϊκός Ρουμανίας

Ιωάννης

Γεώργιος

Κωνσταντίνος βιβλιόφιλος, πρόξενος Τουρκίας στη Γερμανία σύζ.Μαρσέλα-Ελένη Καρατζά

Γεώργιος

Ροσς

Κωνσταντίνος σύζ. Αικατερίνη Κρετουλέσκου

Μαρσέλα-Ελένη σύζ. Κωνσταντίνος Καρατζάς

Αλέξανδρος

Ιωάννης

Κωνσταντίνος