Οικογένεια Καραβία

Η Οικογένεια Καραβία είναι παλαιά και αρχοντική οικογένεια της Ιθάκης και της Ακαρνανίας, ενώ σύμφωνα με ιστορικούς αποτελεί κλάδο της βυζαντινής οικογενείας των Καλλέργηδων της Κρήτης. Πολλά μελή της οικογένειας Καραβία διακρίθηκαν στις επιστήμες, τα γράμματα, τον κλήρο, το στρατό διαδραματίζοντας επίσης σπουδαίο ρόλο στους εθνικούς αγώνες.

Όπως φαίνεται από το Ιστορικό Αρχείο Ιθάκης, το όνομα Καραβίας συναντάται ήδη πολύ πριν του 1672 σε έγγραφα της ενετικής διοίκησης υποδηλώνοντας τη μακραίωνη παρουσία της οικογένειας στο νησί. Περισσότερα στοιχεία όμως βρίσκονται στο Βιβλίο των Ευγενών της Ιθάκης (LIBRO D’ORO) όπου το 1803, αναφέρονται λεπτομερώς επτά κλάδοι και το 1804 άλλοι επτά 7. Από τους καταλόγους αυτούς φαίνεται ότι η οικογένεια Καραβία αριθμούσε τους περισσότερους κλάδους ευγενών του νησιού, που συνολικά έφθαναν τους δεκατέσσερις (14) και οι οποίοι αυξάνονταν στους δεκαοκτώ (18) αν συνυπολογίσουμε σε αυτούς και επιπλέον κλάδους που έφεραν και δεύτερο επώνυμο. Αξίζει να σημειωθεί ότι και ο περίφημος Περιηγητής Leake κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στην Ιθάκη το 1806 αναφερόμενος στην τοπογραφία και κοινωνία του νησιού έγραψε χαρακτηριστικά: «Οι τρεις κύριες οικογένειες της Ιθάκης είναι οι Πεταλάδες, οι Καραβιάδες και οι Δενδρινάδες. Η κοιλάδα της Εξωγής, το πιο παραγωγικό κομμάτι του νησιού, είναι κυρίως ιδιοκτησία των Βρεττών, έναν κλάδο των Καραβιάδων». Ωστόσο η πρώτη αναφορά του ονόματος Καραβίας στο ενετικό Libro d’oro στα Επτάνησα είναι αρκετά παλαιότερη και εντοπίζεται στη Ζάκυνθο την περίοδο 1483-1572 και εν συνεχεία το 1577. Συνεπώς σύμφωνα με τα αρχεία αυτά φαίνεται οι Καραβιάδες να ήρθαν στα Επτάνησα σταδιακά πριν την πτώση του Ηρακλείου στους Τούρκους (1669) όποτε και κορυφώθηκε το μεταναστευτικό ρεύμα των χριστιανών της Κρήτης προς την Επτάνησο. 

Το διάστημα πριν την ελληνική επανάσταση του 1821 οι Καραβιάδες όπως και άλλοι επτανήσιοι που συμμετείχαν στα Καπετανάτα και τις ομάδες των Κλεφταρματολών πέρασαν από την Ιθάκη στην απέναντι ακτή και εγκαταστάθηκαν στην Ακαρνανία όπου επέδραμαν εναντίον των Τούρκων. Ειδικότερα μέλη της οικογένειας εγκαταστάθηκαν στο Ξηρόμερο όπου ανέλαβαν και ηγετικό ρόλο σε πολεμικές επιχειρήσεις έναντι των Οθωμανών. Ενδεικτικά ο Γεωργάκης Καραβίας μαζί με τον οπλαρχηγό Βαρνακιώτη και τον Παληογιάννη σήκωσαν το λάβαρο της επανάστασης στο Ξηρόμερο. Ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την επανάσταση και την πολιορκία του Μεσολογγίου αναφέρονται Καραβιάδες οι οποίοι με πρωτοστάτη τον αντιστράτηγο Δημήτριο Καραβία τον επονομαζόμενο «Ρινιάσα» και άλλους οπλαρχηγούς του Ξηρομέρου όπως τους Μαγουλιάνο, Κουσούρη, Μούρτο Καραγιάννη κ.α έλαβαν μέρος στην ηρωική έξοδο. Επιπλέον οι Θεόδωρος και Νικόλαος Καραβίας ήταν οι Προεστοί του χωριού Παναγούλα Ξηρομέρου και συνακολούθως ο εξάδελφος τους Θεόδωρος Καραβίας μνημονεύεται ως ένας εκ των προεστών του χωριού Κατοχή Ξηρομέρου την εποχή μετά την επανάσταση».

Στη σύγχρονη εποχή η Ιθάκη και τα χωριά Κατοχή, Μύτικας, Κανδήλα και Παναγούλα Ξηρομέρου είναι οι περιοχές που εντοπίζονται οι περισσότεροι Καραβιάδες. Ενώ πλέον το επίθετο της οικογένειας Καραβία απαντάται και στη Λευκάδα, Ζάκυνθο, Κέρκυρα, Πάτρα, Νάξο και Πάρο.

Οι αξιολογότεροι είναι οι ακόλουθοι:

·        Χρύσανθος Καραβίας: Διευθυντής της Ευαγγελικής Σχολής της Σμύρνης

·        Ευγένιος Καραβίας: Διαπρεπής κληρικός, Λόγιος, Μητροπολίτης Αγχιάλου

·        Διονύσιος Καραβίας: Επίσκοπος Ιθάκης

·        Αναστάσιος Καραβίας: Λόγιος, Δάσκαλος (Διαπαιδαγώγησε τον Διονύσιο Σολωμό)

·        Παίσιος Καραβίας – Δραγανίγος: (Δεύτερος επίσκοπος Ιθάκης)

·        Γαβριήλ Καραβίας – Τσεμπέρης: (Τρίτος επίσκοπος Ιθάκης)

·        Ευστάθιος Καραβίας – Πιέρρος: Ιερομόναχος και Δάσκαλος στη Σχολή των Κυδωνιών

·        Βασίλειος Καραβίας ή Καραβιάς: Στρατιωτικός εκ των πρωτεργατών της ελληνικής επανάστασης στη Μολδοβλαχία το 1821

·        Παναγιώτης Καραβίας: Οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης που αγωνίστηκε στο πλευρό του Δημητρίου Υψηλάντη

·        Δήμος Καραβίας – Ρηνιάσας: Οπλαρχηγός του Ξηρομέρου, Ακαρνανίας, εγκατεστημένος στο χωριό Ρίγανη

. Δημήτριος Καραβίας (Μισόλιτρος) - Αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης στη Δυτική Στερεά

·        Μιχαήλ Καραβίας: μέλος της αντιπροσωπείας των απεσταλμένων των Ιονίων νήσων στη Β' Εθνική συνέλευση του 1862-1864

·        Ευστάθιος Καραβίας (Stati Caravia): Βαίλος της Ενετικής Δημοκρατίας στην Κωνσταντινούπολη

·        Φλοριάν Καραβίας (Florian Caravia): Βαίλος της Ενετικής Δημοκρατίας στην Κωνσταντινούπολη

·        Ιωάννης Θ. Καραβίας: Ήρωας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, Αντιστράτηγος, Διοικητής σχολής Ευελπιδων

·        Θεόδωρος Ι. Καραβίας: Διπλωμάτης

·        Ιπποκράτης Καραβίας: Νομικός, δημοσιογράφος και συγγραφέας. Πρόεδρος του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός

·        Νικόλαος Καραβίας – Γρίβας: Ιατροφιλόσοφος – Συγγραφέας, γαμπρός του άρχοντα Αριστάρχη

·        Σπυρίδων Καραβίας: Διαπρεπής ιατρός - Διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Πίζα. Εγκαταστάθηκε στο Γαλάτσι της Ρουμανίας. Υπήρξε πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Γαλατσίου για πολλά χρόνια και τιμήθηκε για τη συνεισφορά του με παράσημο από τη ρουμανική κυβέρνηση

·        Νικόλαος Καραβίας: Δημοσιογράφος και συγγραφέας. Διευθυντής της «Εφημερίδος της Αλεξανδρείας». Σύζυγος της διάσημης ζωγράφου Θάλεια Φλωρά, που ζωγράφισε τις μάχες του Ελληνικού Στρατού στους Βαλκανικούς πολέμους

·        Νικόλαος Καραβίας – Θωμάς: Χρυσοχόος με μεγάλη εξειδίκευση σε ιερά σκεύη εκκλησιών. Δείγματα της τέχνης του σώζονται ακόμη στις εκκλησίες της Ιθάκης.

·        Καραβίας Πανταζάτος Πέτρος: Ιερωμένος και Διδάσκαλος γνωστός ως Παπά-Πέτρος ο Ιθακήσιος. Αποφοίτησε από την Παλαμαϊκή Σχολή στο Μεσολόγγι ενώ δίδαξε στο Βραχώρι (Αγρίνιο) και πιθανώς και στην περιοχή της Λοκρίδας έως το 1784.

Βιβλιογραφία:

Γρίβα, Ελένη Φ (1997). Το Libro d' Oro της Ιθάκης (1803). Αργοστόλι: Εταιρία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών.

Leake, William Martin (1835). Travels in northern Greece / by William Martin Leake. London: J. Rodwell.

Rangabe, Eugene Rizo (1925–1927). Livre d'or de la noblesse Ionienne / Eugene Rizo Rangabe. Αθήνα: Maison d' Editions "Eleftheroudakis".

Καραβίας, Ιωάννης (1978). Η Ζωή ενός Στρατιώτου. Αθήνα, Ιδιωτική.

Πρόσθετες πηγές:

Archivio di Stato di Venezia (Αρχεία του Ενετικού Κράτους) Αρχειοθετήθηκε 2018-11-23 στο Wayback Machine.

Ηλεκτρονικός ιστότοπος δήμου Ιθάκης (περί σημαντικών προσώπων του δήμου)

Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη, Τόμος Έβδομος.

Ηλεκτρονικά Αρχεία Πανεπιστήμιου Κρήτης.

Ιστορικό Αρχείο Ιθάκης.

Ιστορικό Αρχείο Κεφαλληνίας.

Ιστορικό Αρχείο Ζακύνθου.

Ημερολόγιο του Αγώνος (1821).

Γενικά Αρχεία του Κράτους (ΓΑΚ).