Η Μπιενάλε του Σάο Πάολο πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1951 και από τότε λάμβανε χώρα κάθε δύο χρόνια. Είναι η δεύτερη παλαιότερη Μπιενάλε του κόσμου μετά της Βενετίας (1895) η οποία αποτελεί πρότυπο για όλες τις υπόλοιπες.

Η Μπιενάλε ιδρύθηκε από τον Ιταλο-βραζιλιάνο βιομήχανο Σιτσίλο Ματαράτσο (Ciccillo Matarazzo, 1898-1977). Από το 1957, η Μπιενάλε του Σάο Πάολο πραγματοποιήθηκε στη βίλλα του Σιτσίλιο Ματαράτσο στο Parque do Ibirapuera. Η τριώροφη βίλλα ήταν σχεδιασμένη από μια ομάδα αρχιτεκτόνων, τον Όσκαρ Νεϊμέρ (Oscar Niemeyer) και τον Χέλιο Ούτσοα (Hélio Uchôa), με εκθεσιακό χώρο έκτασης 30,000 m². Η Μπιενάλε του Σάο Πάολο περιλαμβάνει έργα της Βραζιλιάνικης αλλά και της διεθνούς σύγχρονης τέχνης καθώς επίσης θεωρείται ότι είναι μια από τις σημαντικότερες μεγάλης κλίμακας εκθέσεις της Βραζιλίας και της Νότιας Αμερικής.

Μετά την ολοκλήρωση της 6ης Μπιενάλε, δημιουργήθηκε το Ίδρυμα της Μπιενάλε του Σάο Πάολο-Fundação Bienal de São Paulo, με σκοπό να προωθήσει την έκθεση η οποία μέχρι τότε οργανωνόταν από το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σάο Πάολο-Museu de Arte Moderna de São Paulo - MAM-SP. Η βίλλα παραχωρήθηκε στο ίδρυμα με σκοπό να διεξάγονται αποκλειστικά εκεί οι εκθέσεις. Από το 1951 έγιναν πολλές Μπιενάλε όπου συμμετείχαν 159 χώρες, περισσότεροι από 13.000 καλλιτέχνες, 60.000 έργα τέχνης και περίπου 7.000.000 επισκέπτες δημιουργώντας άμεση επικοινωνία μεταξύ του Βραζιλιάνικου κοινού και των οπτικών, θεατρικών, μουσικών, κινηματογραφικών, αρχιτεκτονικών, ζωγραφικών και άλλων τεχνών από όλο τον κόσμο.

Το 1998 η έκθεση κόστισε περίπου 12.000.000 δολάρια και προσέλκυσε 400.000 επισκέπτες σε διάστημα δύο μηνών. Η 25η Μπιενάλε του Σάο Πάολο, η οποία κανονικά θα πραγματοποιούνταν το 2000, πήρε αναβολή για το 2002 μετά από μια άλλη μεγάλη έκθεση στη βίλλα του Ματαράτσο. Τότε για πρώτη φορά ο υπεύθυνος της Μπιενάλε ήταν ξένος και συγκεκριμένα ο Γερμανός Αλφόνς Ηαγκ (Alfons Hug).

Ο αρχικός σκοπός της Μπιενάλε ήταν να κάνει γνώστη στη Βραζιλία τη σύγχρονη τέχνη, να ενισχύσει την πρόσβαση της χώρας και των πόλεων της στα τρέχοντα καλλιτεχνικά θέματα καθώς και να θεσπίσει το Σάο Πάολο ως διεθνές καλλιτεχνικό κέντρο. Φυσικά, η Μπιενάλε βοηθάει στο να προσεγγίσει ο ξένος επισκέπτης τη Βραζιλιάνικη τέχνη.

Μορφολογία

Επεξεργασία

Όπως το πρότυπο της Μπιενάλε της Βενετίας, το Σάο Πάολο συνήθιζε να φιλοξενεί εθνικές αλλά και διεθνείς παρουσιάσεις έργων κάτω από την επίβλεψη των βασικών υπευθύνων. Από το 2004, άρχισαν οι εθνικές παρουσιάσεις.

Εθνικές συμμετοχές

Επεξεργασία

Αργεντινή

1989 - Guillermo Kuitca

Αυστραλία

1973 - Jan Senbergs

1975 - George Baldessin, Imants Tillers

1985 - Dick Watkins

1998 - Mutlu Çerkez

2002 - Adam Cullen

Καναδάς

1965 - Roy Kiyooka

1987 - Roland Brener

1998 - Janet Cardiff

2004 - David Rokeby

2006 - FASTWÜRMS

Γερμανία

1963 - Emil Schumacher

1975 - Blinky Palermo

2002 - Rupprecht Geiger

2004 - Thomas Demand

Ιρλανδία

1985 - Felim Egan

1994 - Alice Maher, Philip Napier

1998 - Brian Maguire, Dennis McNulty

2004 - Stephen Loughman

Ιαπωνία

1975 - Ay-O

Πολωνία

1998 - Mirosław Bałka

Ισπανία

1973 Miguel Berrocal

Ελβετία

1998 - Markus Raetz

Μεγάλη Βρετανία

1953 - William Scott

1961 - William Scott

1969 – Anthony Caro, John Hoyland

1983 - Tony Cragg, Antony Gormley, Anish Kapoor, Bill Woodrow

1989 - Richard Wilson

1991 - Bill Woodrow

1996 - Gary Hume

1998 - Michael Craig-Martin

2002 - Willie Doherty

Η.Π.Α.

1955 - Kenzo Okada

1967 - Edward Hopper, Wayne Thiebaud and Llyn Foulkes

1987 - Pat Steir, Stephen Antonakos, Michael Singer and Robert Stackhouse

1989 - Martin Puryear

1991 - Ann Hamilton

1994 - John Otterbridge and Betye Saar

1998 - Judith Pfaff

2002 - Kara Walker

Ελλάδα

1953 - Αλέκος Κοντόπουλος

1955 - Αλέκος Κοντόπουλος

1957 - Γιώργος Ζογγολόπουλος, Αλέκος Κοντόπουλος

1959 - Αστεριάδης Αγήνωρ

1963 - Χρύσα (Βαρδέα)

1965 - Χρύσα Ρωμανού

1979 - Όπυ Ζούνη, Κυριάκος Κατζουράκης

1981- Σωτήρης Σόρογκας, Χριστίνα Ζερβού, Γιάννης Μπουτέας, Δημήτρης Μυταράς

1987 - Κωνσταντίνος Βαρώτσος

1994 - Χρύσα Ρωμανού

1996 - Νίκος Ναυρίδης

1998 - Τζένη Μαρκέτου

2002 - Μαρία Παπαδημητρίου (επιμελήτρια, Έφη Στρούζα)

http://www.biennialfoundation.org/biennials/sao-paolo-biennialv/

http://www.bienal.org.br/

https://web.archive.org/web/20141010213318/http://www.zongolopoulos.gr/GR/content/gz/bio.html

https://web.archive.org/web/20140925130844/http://www.mmca.org.gr/mmst/el/collection.htm?m=1

https://web.archive.org/web/20141008222702/http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=247

http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?artist_id=4392&sel=352[νεκρός σύνδεσμος]

http://architecture.web.auth.gr/%CE%B2%CE%B1%CF%81%CF%8E%CF%84%CF%83%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82/

https://web.archive.org/web/20131118093414/http://www.sorogas.gr/team_exhibitions1.html