Μεγάλο δουκάτο
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το μεγάλο δουκάτο είναι μορφή του μοναρχικού πολιτεύματος, στο οποίο ο τίτλος του επίσημου αρχηγού κράτους είναι ο μεγάλος δούκας.
Μέχρι το 1806, όταν η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία καταργήθηκε, η χρήση του όρου "μεγάλο δουκάτο" ήταν σχετικά σπάνια. Ο όρος μεγάλο δουκάτο χρησιμοποιούταν συχνά ως το επίσημο όνομα κρατών που είχαν μικρότερο μέγεθος από τα περισσότερα σύγχρονα ευρωπαϊκά βασίλεια (π.χ., Δανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο). Ωστόσο, αυτά τα μεγάλα δουκάτα είχαν τις περισσότερες φορές μεγαλύτερο μέγεθος από τα κυρίαρχα δουκάτα στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, την Ιταλία ή τη Σκανδιναβία (π.χ. Άνχαλτ, Λωρραίνης, Μόντενα, Σλέσβιχ-Χόλσταϊν). Κατά τον 19ο αιώνα ο αριθμός των μεγάλων δουκάτων στην Ευρώπη δεν ξεπέρασε τα 14. Μερικά από τα μεγάλα δουκάτα δημιουργήθηκαν αρχικά ως θύλακες της Ναπολεόντειας Αυτοκρατορίας, αλλά αργότερα η ύπαρξη αυτών των μεγάλων δουκάτων αποκαταστάθηκε, ωστόσο συνήθως είχαν άλλα σύνορα και βασιλική δυναστεία. Μερικά μεγάλα δουκάτα ήταν κυρίαρχα και είχαν ονομαστική ανεξαρτησία (π.χ. Μπάντεν, Έσση, Μεκλεμβούργο-Σβέριν, Μεκλεμβούργο-Στρέλιτς, Ολδεμβούργο, Σαξ-Βαϊμάρη και Τοσκάνη), κάποια ήταν απλώς κυρίαρχες οντότητες σε προσωπική ένωση με μια μεγαλύτερη μοναρχία, της οποίας ο μονάρχης είχε τον τίτλο του μεγάλου δούκα ως δευτερεύοντα τίτλο (π.χ. Φινλανδία, Λουξεμβούργο, Τρανσυλβανία), άλλα ήταν εξαρτημένα κράτη μιας μεγαλύτερης μοναρχίας (π.χ. Μεγάλο Δουκάτο του Μπεργκ), ενώ υπήρχαν και μεγάλα δουκάτα των οποίων τα εδαφικά όρια ήταν ονομαστικά και το αξίωμα του μεγάλου δούκα ήταν καθαρά τιμητικός (π.χ. Φραγκφούρτη).
Σήμερα (2020), το μόνο μεγάλο δουκάτο που υπάρχει στον κόσμο είναι το Λουξεμβούργο.