Η μάχη του Σταυρού Θεοδώριανων ήταν πολεμική εμπλοκή της επανάστασης του 1821 με νικηφόρα έκβαση για τους Έλληνες.
Στις 4 Αυγούστου 1821 περίπου πέντε χιλιάδες Τούρκοι εβγήκαν από την Άρτα με στόχο την ανακατάληψη των Θεοδώριανων. Ο Γώγος Μπακόλας με το πρωτοπαλήκαρό του, τον Μακρυγιάννη, και περίπου 350 άνδρες οχυρώθηκε στον Σταυρό στα Τζουμέρκα. Την ίδια ημέρα έγινε μάχη, η οποία κράτησε από το πρωί έως το βράδυ. Στο μεταξύ έφθασαν και ενισχύσεις που ανακούφισαν και υποστήριξαν τους Έλληνες και οι Τούρκοι υποχώρησαν με βαριές απώλειες για την Άρτα. Η νικηφόρα για τους Έλληνες, έκβαση της μάχης του Σταυρού ματαίωσε την ανακατάληψη της στρατηγικής θέσης των Θεοδωριανων από τους Τούρκους.[1]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Απομνημονεύματα Μακρυγιάννη, κεφάλαιο 2