Λύκιο Πέλαγος

Θάλασσα της Ανατολικής Μεσογείου, στα νοτιοδυτικά της Μικράς Ασίας

Ως Λυκιακό Πέλαγος[1][2] ή Λύκιο Πέλαγος[3] (λατινικά: Mare Lycium·[4] γράφεται και ως Lycium Mare[5]) αναφερόταν, από παλαιούς συγγραφείς ή σχολιαστές, θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, γύρω από την ιστορική περιοχή της Λυκίας, στα ανατολικά ή βορειοανατολικά της Ρόδου.

Λύκιο Πέλαγος
ΧώραΕλλάδα
Γεωγραφικές συντεταγμένες36°15′0″N 28°45′0″E
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Χάρτης (1903) της αρχαίας γεωγραφίας της Εγγύς Ανατολής, σχεδιασμένος από τον Χάινριχ Κήπερτ, όπου αναφέρεται το Mare Lycium

Σε έναν χάρτη του γεωγράφου Χάινριχ Κήπερτ (1818–1899), στη λατινική γλώσσα, για την αρχαία ιστορία και γεωγραφία της Εγγύς Ανατολής (έκδοση του 1903), το Mare Lycium φαίνεται να περιλαμβάνει στα ανατολικά τον Κόλπο της Αττάλειας, να βρέχει τα ανατολικά παράλια της Ρόδου, τα νότια παράλια της Καρίας, τα παράλια της Λυκίας, μέχρι και τα παράλια της Παμφυλίας. Εκτείνεται, μαζί με το Καρπάθιο Πέλαγος -με το οποίο συνορεύει νοτιοδυτικά και νότια- μέχρι τα δυτικά παράλια της Κύπρου. Περιλαμβάνει το Καστελλόριζο, μαζί με τις παρακείμενες σε αυτό νησίδες.

Στον Barrington Atlas of the Greek and Roman World, το Lycium Mare, έχει σαφώς πιο περιορισμένη έκταση, καταλαμβάνοντας μόνο το θαλάσσιο χώρο μεταξύ των ακτών της Λυκίας και της Ρόδου, ενώ τα παράλια της Παμφυλίας φέρονται να βρέχονται από το «Παμφυλιακό Πέλαγος» (Pamphylium Mare). Επίσης, το Καστελλόριζο φαίνεται να τοποθετείται εκτός του Lycium Mare, απλά στη Μεσόγειο θάλασσα.[6] Σύμφωνα με το Στράβωνα, το Παμφύλιον πέλαγος εκτείνεται στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Ρόδου και Λυκίας από τα δυτικά, μέχρι την Κύπρο στα ανατολικά: ἀπὸ μὲν τῶν ἄρκτων περιέχεται τοῖς τε ἄκρος τῆς Τραχείας Κιλικίας καὶ τῆς Παμφυλίας καὶ Λυκίας μέχρι τῆς Ῥοδίας, ἀπὸ δὲ τῆς δύσεως τῇ Ῥοδίων νήσῳ, ἀπὸ δὲ τῆς ἀνατολῆς τῇ Κύπρῳ τῇ κατὰ Πάφον καὶ τὸν Ἀκάμαντα, ἀπὸ δὲ τῆς μεσημβρίας σύρρουν ἐστὶ τῷ Αἰγυπτίῳ πελάγει.[7] Όπως σημείωνε στις αρχές του 18ου αι. ο Μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος, με αναφορές στον Στράβωνα, ο ποταμός της Λυκίας Σίρβις (ή Ξάνθος)[8] είχε τις εκβολές του εἰς τὸ Λύκιον Πέλαγος, δηλ. στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ της Ρόδου και των -βορειοδυτικά του Καστελλόριζου- απέναντί της μικρασιατικών ακτών.[3]

Καταγραφή ή μνεία του Mare Lycium, καθώς και των παρακείμενων «Θαλασσών» ή «Πελαγών» δεν υπήρχε πάντα στα έργα που εξέταζαν ή είχαν αναφορές στην αρχαία τοπογραφία και χαρτογραφία της περιοχής (Λυκία, Μικρά Ασία, Ανατολική Μεσόγειος). Στην Encyclopaedia londinensis; or, Universal dictionary of arts, sciences, and literature (αρχές 19ου αι.), για παράδειγμα, στη γενική σύνοψη της αρχαίας γεωγραφίας, όπου παρατίθενται διάφορα πελάγη και θάλασσες, η θαλάσσια περιοχή στο νότο της σημερινής Τουρκίας αναφέρεται με την ονομασία Mare Parthenium (δηλ. «Παρθενικόν πέλαγος»), ενώ στην ειδικότερη επισκόπηση της Λυκίας και των γειτονικών της περιοχών, αναφέρεται μόνο η περιβάλλουσα Μεσόγειος θάλασσα.[9]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Βλ. την υποσημείωση στο: Alciphronis rhetoris epistolae (Αλκίφρονος ρήτορος, Επιστολαί), Λειψία 1715, σελ. 40 (ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2019).
  2. Ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμ. 3Α, Αθήνα 1972, σελ. 350 (ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2019).
  3. 3,0 3,1 Μελετίου, Γεωγραφία παλαιά και νέα, Βενετία 1728, σελ. 470 (ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2019).
  4. Βλ. «Commentarius», στο: Dionysii, Orbis descriptio (Διονυσίου Περιηγητή, Οικουμένης περιήγησις), Λονδίνο 1658, σελ. 25 (ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2019).
  5. Βλ. «Lycium Mare», pleiades.stoa.org (ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2019).
  6. Βλ. εικόνα χάρτη του Barrington Atlas of the Greek and Roman World (ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2019).
  7. Στράβωνος Γεωγραφικά (14.6.1), perseus.tufts.edu (ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2019).
  8. Βλ. «Xanthos/Sirbis (river)», pleiades.stoa.org (ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2019).
  9. John Wilkes, Encyclopaedia londinensis; or, Universal dictionary of arts, sciences, and literature, τόμ. 8, Λονδίνο 1810, σσ. 369, 386-387· Πρβ. James Stanier Clarke, The Progress of Maritime Discovery: From the Earliest Period to the Close of the Eighteenth Century, Forming an Extensive System of Hydrography, τόμ. 1, Λονδίνο 1803, σ. ccii (ανακτήθηκαν στις 2 Απριλίου 2019). Το Παρθενικόν πέλαγος σύμφωνα με τον Αμμιανό Μαρκελλίνο εκτεινόταν μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου· βλ. λήμμα «Parthenium Maré», στο: Harry Thurston Peck, Harpers Dictionary of Classical Antiquities, Νέα Υόρκη 1898 (ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2019).