Βικιπαίδεια

Λόενγκριν (όπερα)

(Ανακατεύθυνση από Λόενγκριν)
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|27|11|2024}}

Ο Λόενγκριν (Lohengrin) είναι ρομαντική όπερα σε τρεις πράξεις, σε λιμπρέτο και μουσική του Ρίχαρντ Βάγκνερ. Η πρεμιέρα της όπερας έγινε στη Βαϊμάρη (Grossherzogliches Hoftheater) της Γερμανίας, στις 28 Αυγούστου του 1850, υπό την διεύθυνση του Φραντς Λιστ, στενού φίλου και θερμού υποστηρικτή του Βάγκνερ. Ο ίδιος ο Βάγκνερ δεν παρακολούθησε την πρεμιέρα του έργου καθώς βρισκόταν αυτοεξόριστος στην Ελβετία. Με τις παραστάσεις της όπερας στη Μπολόνια το 1871, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά έργο του Βάγκνερ στην Ιταλία.

Λόενγκριν
ΤίτλοςLohengrin[1]
ΓλώσσαΓερμανικά
Ημερομηνία δημιουργίας1845
1848
Ημερομηνία δημοσίευσης19ος αιώνας
Μορφήόπερα
Βασίζεται σεΠάρσιφαλ
Τραγούδι των Νιμπελούνγκεν
Ο Ιππότης του Κύκνου
ΧαρακτήρεςLohengrin[2][3], Heinrich der Vogler (Henry the Fowler)[2][3], Elsa of Brabant[2][3], Friedrich of Telramund[2][3], Ortrud[2][3], The King's Herald[2][3], Four Noblemen of Brabant[2], Four Pages[2], Duke Gottfried[2][3] και Saxon, Thuringian, and Brabantian counts and nobles, ladies of honor, pages, vassals, serfs[3]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ιστορία του ομώνυμου χαρακτήρα προέρχεται από τον γερμανικό μεσαιωνικό μύθο με τίτλο Πάρσιφαλ του Βόλφραμ φον Έσενμπαχ.

Η όπερα έγινε αμέσως δημοφιλής επιτυχία. Διάφορα αποσπάσματα έχουν γίνει διάσημα, συμπεριλαμβανομένων των προοιμίων στην πρώτη και τρίτη πράξη, η εισαγωγική μουσική της δεύτερης πράξης και της τέταρτης σκηνής, καθώς και το γαμήλιο χορωδιακό, που καθιερώθηκε μέχρι σήμερα στους γάμους.

Χαρακτήρες

Επεξεργασία
  • Ο Λόενγκριν (τενόρος)
  • Η Έλζα φον Μπραμπάντ (σοπράνο)
  • Ο Φρίντριχ φον Τέλραμουντ (βαρύτονος)
  • Η Όρτρουντ, γυναίκα του Φρίντριχ (μέτζο σοπράνο)
  • Ο Βασιλιάς Χάινριχ ντερ Φόγκελερ (βαθύφωνος)
  • Η βασιλική ακολουθία
  • Τέσσερις ευγενείς
  • Τέσσερις υπηρέτες
  • Ο Γκότφριντ, μικρός αδελφός της Έλζας

Πλοκή

Επεξεργασία

Πράξη 1η

Επεξεργασία

Βρισκόμαστε στην Αμβέρσα στις αρχές του δέκατου αιώνα. Η επιβλητική άφιξη του βασιλιά Χάινριχ (876-936) κυριαρχεί στο σκηνικό. Παντού στρατεύματα. Οι σάλπιγγες ανακοινώνουν το γεγονός. Το βασίλειο κινδυνεύει από πόλεμο με τους Ούγγρους, γι' αυτό και ο βασιλιάς στο πέρασμά του μαζεύει στρατεύματα από όλες τις τις γερμανικές φυλές της επικράτειας.

Φθάνοντας στην επαρχία της Βραβάνδης, ο βασιλιάς διαπιστώνει ότι το κρατίδιο τελεί υπό διάλυση. Ο τοπικός βασιλιάς έχει πεθάνει από καιρό, ενώ η τύχη των νόμιμων διαδόχων του είναι θλιβερή: η κόρη του Έλζα είναι φυλακισμένη αφού κατηγορείται για αδελφοκτονία του ανήλικου αδερφού της Γκότφριντ, ο οποίος εξαφανίστηκε μυστηριωδώς στο δάσος, ενώ ο επιστάτης Τέλραμουντ ενεργεί αναπληρωματικά ως αντιβασιλέας μαζί με την γυναίκα του Όρτρουντ, η οποία κατάγεται από άλλη βασιλική οικογένεια.

Ο Τέλραμουντ απαιτεί την άμεση συνέλευση δικαστηρίου υπό την αιγίδα του παρευρισκόμενου βασιλέα για την καταδίκη της Έλζας. Ο Χάινριχ ζητάει από την Έλζα να αντικρούσει τις κατηγορίες και να απολογηθεί. Η Έλζα όμως, σεμνή και ατάραχη, αντί να υπερασπίσει τον εαυτό της διηγείται ένα όραμα που είδε, σύμφωνα με το οποίο ένας ιππότης θα έρθει για να την σώσει. Ο Βασιλιάς τελεσιγραφικά καθορίζει τον τόπο και την στιγμή για την εμφάνιση του ιππότη. Οι σάλπιγγες ηχούν τρεις φορές.

Στην τρίτη σάλπιγγα παρουσιάζεται ένας ιππότης με κατάλευκη πανοπλία μέσα σε μια βάρκα που την έσερνε ένας κύκνος στο ποτάμι. Ο ιππότης βγήκε στην όχθη και ανακοινώνει ότι ήλθε να υπερασπιστεί την τιμή της Έλζας, της οποίας ζητάει και το χέρι, με την προϋπόθεση όμως να μην τον ρωτήσει ποτέ ποιος είναι και από πού κρατάει η σκούφια του. Η Έλζα δέχεται. Ο αγώνας ξεκινάει. Ο Ιππότης ξιφομαχεί με τον Τέλραμουντ για την τιμή της Έλζας, τον οποίο και νικάει με υπεροχή, μα και γενναιοδωρία, αφού τον αφήνει απλώς ηττημένο, αν και θα μπορούσε να τον είχε τραυματίσει σοβαρά ή και να τον είχε σκοτώσει σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής.

Ο ιππότης παίρνει από το χέρι την Έλζα, ανακοινώνει ότι με τη συναίνεση του θεού η τιμή της αποκαταστάθηκε, και ανακοινώνει τη γαμήλια τελετή, που θα γινότανε την επόμενη μέρα.

Πράξη 2η

Επεξεργασία

Είναι νύχτα. Ο Τέλραμουντ μιλάει στην γυναίκα του. Από ντροπή για την ήττα του και την απώλεια της τιμής του προτείνει να εγκαταλείψουν και οι δυο την πόλη και να φύγουν μακρυά και έτσι να αποφύγουν και την επακόλουθη τιμωρία της εξορίας. Είναι δε απογοητευμένος και από την γυναίκα του, επειδή αυτός είχε στηρίξει όλες τις ελπίδες του για βασιλεία στην μαρτυρία που του είχε κάνει, ότι δήθεν η Έλζα στο δάσος είχε σκοτώσει τον μικρό της αδερφό. Όπως φαίνονται τα πράγματα, ο Θεός έστειλε έναν ιππότη ως απόδειξη της αθωότητας της Έλζας. Η γυναίκα του όμως τον κατηγορεί ότι δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα. Σύμφωνα με την δική της εκδοχή, ο ιππότης δεν είναι απεσταλμένος του θεού, αλλά ένας κοινός απατεώνας, που με ταχυδακτυλουργικά κόλπα κατάφερε να τον νικήσει στην μάχη. Η μαγική του δύναμη θα χανόταν αμέσως, αν κάποιος του ζητούσε να αποκαλύψει την πραγματική του ταυτότητα. Ο Τέλραμουντ φαίνεται να πιστεύει την εκδοχή της γυναίκας του και αισθάνεται διπλά απατημένος. Η Όρτρουτ όμως έχει ένα άλλο σχέδιο. Να σπείρει το ζιζάνιο της αμφιβολίας στην Έλζα για να την κάνει να θέσει αυτή στον ιππότη την απαγορευμένη ερώτηση.

Αργότερα την ίδια νύχτα η Όρτρουντ έχει πάρει θέση έξω από τα ανάκτορα, κάτω από το μπαλκόνι της Έλζας και κάνει ότι κλαίει με αναστεναγμούς. Η Έλζα βγαίνει μια στιγμή στο μπαλκόνι και αναγνωρίζει την Όρτρουντ χωρίς να αντιληφθεί την απάτη. Η Όρτρουντ υποκινεί την συμπόνια της ανύποπτης Έλζας. Της λέει ότι, τώρα που ο άντρας της εξορίστηκε, αυτή δεν έχει που να πάει, ενώ δεν έφταιξε σε τίποτα. Την παρακαλεί να την πάρει ως υπηρέτρια και καμαριέρα. Η Έλζα την λυπάται και την βάζει μέσα, ενώ η Όρτρουντ πανηγυρίζει μέσα της από χαρά.

Ξημερώνει. Ο Ντελάλης του βασιλιά ανακοινώνει ότι ο Τέλραμουντ έχει ατιμαστεί και πρόκειται να τιμωρηθεί. Ανακηρύσσει τον ευγενή ιππότη ως «Προστάτη της Βραβάνδης» και προσκαλεί στην γαμήλια τελετή που πρόκειται να γίνει το ίδιο πρωί.

Η Έλζα συνοδεύεται στην εκκλησία. Ξαφνικά μπαίνει η Όρτρουντ μπροστά και διεκδικεί το προβάδισμα, επειδή είναι απόγονος βασιλικής οικογένειας, ενώ «η νύφη δεν ξέρει ούτε και το όνομα του μυστηριώδους γαμπρού». Ο ιππότης εμφανίζεται επίσης. Ο Τέλραμουντ του επιτίθεται κατηγορώντας τον για απάτη και ζητάει να αποκαλύψει την ταυτότητά του. Το περιστατικό τελειώνει γρήγορα, αφού ο ιππότης επιδεικτικά θα τον αγνοήσει, επειδή είναι ατιμασμένος, ενώ η Έλζα θα πάρει το μέρος του ιππότη. Η τελετή του γάμου πραγματοποιείται.

Πράξη 3η

Επεξεργασία
 
Ο θάνατος του Φρέντερικ φον Τέλραμουντ. Αναπαράσταση της πρεμιέρας.

Ο ιππότης και η Έλζα είναι πλέον ανδρόγυνο. Βρίσκονται στο γαμήλιο δώμα και ανταλλάσσουν λόγια αιώνιας αγάπης. Τα ζιζάνια όμως που είχε σπείρει η Ότρουντ φαίνεται ότι έπιασαν τόπο, αφού η Έλζα αρχίζει τις πρώτες δειλές προσπάθειες να μάθει ποιος είναι ο άντρας της. Του λέει «πες το μου και δεν θα το πω σε κανέναν» και άλλα παρόμοια. Για να την καθησυχάσει, της κάνει υπαινιγμούς ότι προέρχεται από μεγάλο σόι, χωρίς να είναι διατεθειμένος να της αποκαλύψει περισσότερα. Αυτό όμως, αντί να καθησυχάσει την γυναίκα του αυξάνει την περιέργειά της. Ο ιππότης είναι φανερά ενοχλημένος, τόσο από την επίμονη περιέργεια της γυναίκας του, όσο και από την έλλειψη εμπιστοσύνης που με αυτόν τον τρόπο του δείχνει, καθώς και για την αστάθεια του χαρακτήρα της, αφού η εχεμύθεια περί της καταγωγής του ήταν ο όρος που είχε αποδεχτεί την προηγούμενη μέρα.

Μέσα σ' αυτή τη συζυγική σκηνή παρουσιάζεται και ο Τέλραμουντ, ο οποίος είχε καταφέρει να τρυπώσει κρυφά στο δωμάτιο και ορμάει κρατώντας ένα σπαθί για να σκοτώσει τον ιππότη πισώπλατα. Η Έλζα τον αντιλαμβάνεται, προειδοποιεί τον άντρα της να φυλαχτεί, ενώ αυτός αρπάζει το σπαθί του και σκοτώνει τον Τέλραμουντ μια και καλή.

Ο ιππότης διατάζει να μεταφέρουν το πτώμα του Τέλραμουντ στο πεδίο της προηγούμενης ξιφομαχίας. Εκεί συναθροίζει όλο το πλήθος, τον βασιλιά, τους στρατιώτες και τους πολίτες της Βραβαντίας. Πρώτα πρώτα κατηγορεί τον νεκρό Τέλραμουντ για άνανδρη επίθεση και ζητάει την κρίση του λαού για τον θάνατό του. Ο λαός αθωώνει τον ιππότη λέγοντας ότι καλά του έκανε. Έπειτα κατηγορεί την γυναίκα του Έλζα για απιστία, αφού δεν τήρησε τον όρο της εμπιστοσύνης που της είχε θέσει και που αυτή είχε αποδεχτεί. Και επειδή του έθεσε την απαγορευμένη ερώτηση, είναι αναγκασμένος να απαντήσει σε όλο το κοινό.

Ο ιππότης εξιστορεί την καταγωγή του: Είναι ο Λόενγκριν, πρίγκιπας και γιος του βασιλιά Πάρσιφαλ, που είναι αρχηγός του «Τάγματος των Ιπποτών του Ιερού Κυπέλλου» της ιεράς μονής Μόνσαλβάτ, η οποία φυλάσσει το ιερό κύπελλο του εσταυρωμένου Ιησού. Επειδή είναι όρος του τάγματος τα μέλη του να μην αποκαλύπτουν ποτέ ούτε την ταυτότητά τους, αλλά ούτε και την αποστολή τους, ο Λόενγκριν πρέπει, τώρα που αποκαλύφθηκε, να διακόψει την αποστολή του και να επιστρέψει στο μοναστήρι από όπου ήλθε. Η αποστολή του διεκπεραιώθηκε εν μέρει, αφού η Έλζα αθωώθηκε και σώθηκε. Αν όμως του έδειχνε εμπιστοσύνη και τον άφηνε να μείνει στο πλευρό της, μέσα σε ένα χρόνο θα επέστρεφε και ο μικρός της αδελφός. Στο μεταξύ άρχισε πάλι να έρχεται από μακρυά ο κύκνος που θα μετέφερε τον Λόενγκριν πίσω στην πατρίδα του.

Η Έλζα, μόλις το ακούει αυτό, είναι απαρηγόρητη. Το πλήθος επίσης. Μόνον η Όρτρουντ χαίρεται, τον αποχαιρετάει με κακία και συμπληρώνει ότι αυτή είναι η αυτουργός της όλης ιστορίας, αφού έκανε μάγια στον μικρό αδελφό της και μεταμόρφωσε τον Γκότφριντ σε κύκνο. Είναι δε ο ίδιος κύκνος που τώρα έρχεται να πάρει τον Λόενκριν. Μόλις το άκουσε αυτό ο Λόενγκριν, έβαλε όλη του την δύναμη σε μια σιωπηρή προσευχή και έλυσε τα μάγια επαναφέροντας τον μικρό αδερφό της γυναίκας του στην φυσική ανθρώπινη μορφή του.

Τα μάγια λύθηκαν, ο Γκότφριντ ανακηρύχτηκε βασιλιάς, η μάγισσα τιμωρήθηκε, η Έλζα ξεψύχησε, η Όρτρουντ επίσης. Ο Χάινριχ μάζεψε στρατό και πήγε να πολεμήσει τους Ούγγρους, ενώ ο Λόενγκριν επέστρεψε στην πατρίδα του έχοντας εκπληρὠσει την αποστολή του. Αντί για τον κύκνο, ένα άλλο θεϊκό σημάδι, ένα περιστέρι εμφανίστηκε για να τον οδηγήσει στον δρόμο της επιστροφής.

Σημαντικές ηχογραφήσεις

Επεξεργασία
  • Woldemar Nelsson conducting the Bayreuth Festival. Κυκλοφόρησε το 1982 από τη CBS.
  • Sir Georg Solti conducting the Wiener Philharmoniker (Vienna Philharmonic). Κυκλοφόρησε το 2003 από την Decca.
  • Claudio Abbado conducting the Wiener Philharmoniker. Κυκλοφόρησε το 1995 από την Deutsche Grammophone.
  • Rudolf Kempe conducting the Wiener Philharmoniker. Κυκλοφόρησε το 2000 από την EMI Classics.
  • Silvio Varviso conducting the Kungliga Teaterns Hovkapellet. Κυκλοφόρησε το 2002 από την Ponto Records.
  • Sir Colin Davis conducting the Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks (Bavarian Radio Symphony Orchestra). Κυκλοφόρησε το από την RCA Red Seal.
  • Daniel Barenboim conducting the Staatskapelle Berlin. Κυκλοφόρησε το 1998 από την Teldec.
  • Eugen Jochum conducting the Orchestra and Chorus of the Bayreuth Festival (live-1954). Κυκλοφόρησε το 1998 από την Opera d'Oro/IODA.

DVD

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 53. Ανακτήθηκε στις 20  Οκτωβρίου 2021.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Ανακτήθηκε στις 25  Απριλίου 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2019.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Λόενγκριν_(όπερα)&oldid=10733900"