Βικιπαίδεια

Κωνσταντίνος Γ. Παπαδόπουλος

Ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος (Ορντού Τουρκίας[1], 1915 - Θεσσαλονίκη, 29 Ιουλίου 1997) ήταν Έλληνας στρατιωτικός, συνεργάτης των Ναζί επί Γερμανικής Κατοχής, οπλαρχηγός της αμφιλεγόμενης οργάνωσης «Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση» (ΠΑΟ) και του ΕΕΣ στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας και πολιτικός. Εξελέγη βουλευτής Κοζάνης (1946 με το Λαϊκό Κόμμα) και Κιλκίς (1951, 1952 με τον Ελληνικό Συναγερμό, 1956, 1958, 1961, 1963 και 1964 με την ΕΡΕ). Συνολικά, διετέλεσε βουλευτής επί 8 θητείες.

Κωνσταντίνος Γ. Παπαδόπουλος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1915
Ορντού
Θάνατος29  Ιουλίου 1997
Θεσσαλονίκη
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕλληνικός Συναγερμός και Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Κοζάνης)
μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Κιλκίς)
δεδομένα

Δράση στην Κατοχή

Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1915.[2] Ο Παπαδόπουλος ήταν φοιτητής Γεωπονίας, έφεδρος εξ εφέδρων υπολοχαγός πυροβολικού κλάσης 1936, με καταγωγή από τον Πόντο και κάτοικος Ροδώνα Κιλκίς.[3]

Ξεκίνησε τη δράση του ενημερώνοντας το Φρουραρχείο Θεσσαλονίκης για την κίνηση του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ στην περιοχή Μουριών Κιλκίς, τον Ιούλιο του 1943 στην «Πανελλήνια Απελευθερωτική Οργάνωση» υπό τις διαταγές του Κωνσταντίνου Μήτσου (υπομοίραρχου χωροφυλακής Δοϊράνης - ΠΑΟ) αναλαμβάνοντας, με την υποστήριξη κυρίως των τουρκόφωνων προσφύγων του Κιλκίς, την ανεύρεση κρυμμένων όπλων και την τροφοδοσία του τμήματός του.[4] Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι ο Παπαδόπουλος είχε επαφές με τους Γερμανούς για την τροφοδοσία της ΠΑΟ, αλλά δεν έχουν αποδειχθεί.[5] Αναμίχθηκε με την φιλογερμανική οργάνωση του Βήχου (ΠΟΕΤ), την οποία μαζί με άλλους εγκατέλειψε όταν ο τελευταίος εκτέλεσε έναν ήρωα του αλβανικού μετώπου που ήθελε να αποχωρήσει.[6] Αργότερα, ο Βήχος παραπλανούσε τους Γερμανούς ισχυριζόμενος ότι το τμήμα του Παπαδόπουλου στο Κιλκίς δρούσε υπό τις διαταγές του. Μετά τη διάλυση της ΠΟΕΤ, οι άνδρες της απορροφήθηκαν από άλλες οργανώσεις, όπως του Παπαδόπουλου.[7]

Μετά από τη διάλυση της ΠΑΟ, έγινε επικεφαλής των δωσιλογικών τμημάτων του ΕΕΣ, συγκρουόμενος με τον ΕΛΑΣ. Σύντομα, από 200 άνδρες η δύναμή του αυξήθηκε σε χίλιους (μεταξύ αυτών και έφιπποι).[8] Η επιλογή του ως οπλαρχηγού, παρά το νεαρό της ηλικίας του και τις χαμηλές πολεμικές επιδόσεις, πιθανολογείται ως επιλογή συμβιβασμού μεταξύ των υπόλοιπων οπλαρχηγών.[9]

Από εκείνη την εποχή ακόμη, κατηγορήθηκε ότι τα τμήματά του βιαιοπραγούσαν και εκτελούσαν χωρικούς. Παρόλα αυτά είχε την υποστήριξη του ποντιακού προσφυγικού στοιχείου της περιοχής του Κιλκίς, όπως του χωριού Σπουργίτη.[10] Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι μέσα στο 1944 έδωσε μάχες εναντίον κομμουνιστών, Βουλγάρων και Γερμανών, αλλά έχουν βρεθεί διαταγές για την κοινή διεξαγωγή επιχειρήσεων με τους Γερμανούς εναντίον του ΕΛΑΣ.[11] Για τη δράση του, από τους αξιωματικούς του Κιλκίς προτάθηκε προς το Υπουργείο Εθν. Άμυνας η μονιμοποίησή του με τον βαθμό του Λοχαγού.[12] Για την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ, η ηγεσία του ΕΕΣ απέστειλε στον τελευταίο συγχαρητήριο τηλεγράφημα, το οποίο δημοσιεύτηκε στην επίσημη εφημερίδα του ΕΕΣ, στη Θεσσαλονίκη. Ένας από τους υπογράφοντες ήταν και ο Παπαδόπουλος, κάτι που αρνήθηκε μεταπολεμικά.[13]

Τον Ιούλιο του 1944 ζήτησε, όπως και άλλοι οπλαρχηγοί, να τους διατεθούν αξιωματικοί σύμφωνα με διαταγή της κατοχικής κυβέρνησης. Παράλληλα οι τρεις επικεφαλής του ΕΕΣ δέχθηκαν να πειθαρχήσουν στην οργάνωση Ιεραρχία και κατ' επέκταση στην κυβέρνηση του Καΐρου. Τον Αύγουστο ο Παπαδόπουλος και άλλοι οπλαρχηγοί υπέγραψαν σύμφωνο συμμαχίας με τον ΕΔΕΣ.[14] Η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση δεν ενδιαφερόταν να συνάψει συμφωνία με τον ΕΕΣ και ο ΕΛΑΣ απαιτούσε τον άμεσο αφοπλισμό του. Ο Παπαδόπουλος και άλλοι οπλαρχηγοί δήλωσαν μονομερώς ότι εντάσσονται στον ΕΔΕΣ και υπό τις διαταγές της κυβέρνησης του Καΐρου, κάτι που δεν δέχθηκε αρχικά ο Ναπολέων Ζέρβας, μετά από βρετανική συμβουλή. Παρά την άρνηση, οι άνδρες του Παπαδόπουλου πρόσθεσαν το γράμμα Δ ανάμεσα στα αρχικά ΕΕΣ.[15]

Λόγω του κινδύνου από τη μεγάλη συγκέντρωση αντίπαλων δυνάμεων στην περιοχή Κιλκίς-Νιγρίτας, από τον Σεπτέμβριο του 1944 ο ΕΛΑΣ ξεκίνησε μια σειρά από επιθέσεις εναντίον τους. Τότε η πόλη του Κιλκίς έγινε καταφύγιο για όλους τους αντικομμουνιστές. Συνομιλίες μεταξύ του Παπαδόπουλου και του ΕΛΑΣ για ανακωχή έληξαν αρνητικά αφού ο τελευταίος απαιτούσε τον αφοπλισμό των τμημάτων που φαίνονταν πλέον ως τμήματα του ΕΔΕΣ. Στα τέλη Οκτωβρίου, όλες οι δωσιλογικές ομάδες της Κεντρικής Μακεδονίας συγκεντρώθηκαν στο Κιλκίς με σκοπό να οχυρωθούν εκεί, μέχρι την άφιξη των Βρετανών. Ο Παπαδόπουλος διαφώνησε με αυτή την άποψη και πρότεινε την οχύρωση στα γύρω υψώματα. Αποχώρησε με το τμήμα του (1.500 άνδρες) στις Μουριές, δίνοντας υπόσχεση ότι θα βοηθούσε σε περίπτωση πολιορκίας.[16]

Όταν στις 4 Νοεμβρίου έγινε η μάχη του Κιλκίς, δεν πρόλαβε να πάρει μέρος ή, κατά άλλους, απέφυγε να εμπλακεί.[17] Όταν η μάχη είχε ήδη κριθεί, κινήθηκε προς το Κιλκίς αλλά επέστρεψε στις Μουριές. Από εκεί έφτασε στη Θεσσαλονίκη για να ζητήσει προστασία από τους Άγγλους, συνελήφθη από τον ΕΛΑΣ αλλά αφέθηκε ελεύθερος. Με πορεία κατέληξε με 400 άνδρες του στο Μπέλες, όπου τους κατεδίωξε ο ΕΛΑΣ. Με λίγους από τους άνδρες του πέρασε τα σύνορα, όπου κατέφυγε σε μοναστήρι.[17] Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη και κατέθεσαν τα όπλα τους στις βρετανικές αρχές. Ο ίδιος, και όσοι άντρες του ήταν στρατεύσιμοι, κατατάχθηκαν στο 113ο Τάγμα Εθνοφυλακής.[18]

Μετά τον πόλεμο

Επεξεργασία

Το 1948 δικάστηκε από Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων όπου δήλωσε ως δίκαιο τον αγώνα του ΕΕΣ και ότι αυτό αποδείχθηκε από τον διεξαγόμενο εμφύλιο. Απαλλάχθηκε από το Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης.[19] Μετά την απαλλαγή του, εκλέχθηκε το 1946 βουλευτής Κοζάνης με το Λαϊκό Κόμμα και από τη δεκαετία του '50 μέχρι το 1964 βουλευτής Κιλκίς αρχικά με τον Ελληνικό Συναγερμό και μετά με την ΕΡΕ.[20] Επίσης ήταν ο ιδρυτής-εκδότης της εφημερίδας Ο αγωνιστής.[21]

Με το νόμο 971/1949, ο ΕΕΣ αναγνωρίστηκε ως αντιστασιακή οργάνωση και ο Παπαδόπουλος, ως αρχηγός της, είχε δικαίωμα να δίνει πιστοποιητικά. Αυτό, ακόμη και στο κλίμα εκείνης της εποχής, προκάλεσε πολλές αντιδράσεις αξιωματικών που ανήκαν στην ΠΑΟ επειδή ο Παπαδόπουλος είχε μεν αντικομμουνιστική δράση αλλά με τη συμπαράσταση των Γερμανών.[22]

Εντός Βουλής, σε δυο τουλάχιστον από τις αγορεύσεις του, αντιμετώπισε την κατακραυγή κεντρώων και αριστερών βουλευτών, οι οποίοι τον χαρακτήρισαν προδότη, δολοφόνο και χιτλερικό. Στις 24 Ιανουαρίου 1955 χειροδίκησε εναντίον του βουλευτή του ΔΚΕΛ, Στυλιανού Αλλαμανή, λόγω τοποθέτησης του τελευταίου υπέρ του ΕΑΜ. Η σύγκρουση γενικεύτηκε και ο πρόεδρος της Βουλής, αφού έλυσε τη συνεδρίαση, ανακάλεσε στην τάξη τον Παπαδόπουλο.[23] Στις 13 Μαρτίου 1963, αγορεύοντας εκτόξευσε απειλές εναντίον της ΕΔΑ, κάτι που προκάλεσε τους βουλευτές να τον αντιμετωπίσουν με κραυγές «Χάιλ Χίτλερ», «ήσουν αξιωματικός των Ες-Ες» κ.α. Ακολούθως εξελίχθηκε συμπλοκή, με τον Παπαδόπουλο να χειροδικεί εναντίον του Αντώνη Μπριλλάκη (βουλευτή της ΕΔΑ), και ακολούθως να δέχεται γροθιά στο πρόσωπο από τον Γρηγόρη Λαμπράκη, που με τη σειρά του δέχθηκε επίθεση από άλλους βουλευτές. Η συνεδρίαση διακόπηκε και οι επίμαχες φράσεις διαγράφηκαν από τα επίσημα πρακτικά.[24]

Απεβίωσε στη Θεσσαλονίκη, στις 29 Ιουλίου 1997.[25]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Δορδανάς (2006) σ. 122-123
  2. ↑ Ο θάνατός του καταγράφεται στη λίστα θανάτων στην εφημερίδα "Ελληνικός Βορράς" (φ. 3-8-1997, Κοινωνικά, σελ. 46) και αναγράφεται έτος γεννήσεως 1915.
  3. ↑ Δορδανάς (2006) σ. 87-88
  4. ↑ Δορδανάς (2006) σ. 86, Καλογριάς σ. 138, 149
  5. ↑ Καλογριάς σ. 150-151
  6. ↑ Δορδανάς (2006), σ. 75
  7. ↑ Δορδανάς (2006), σ. 75, 78
  8. ↑ Δορδανάς (2006) σ. 86
  9. ↑ Καλογριάς σ. 138, 149
  10. ↑ Δορδανάς (2006) σ. 88-90
  11. ↑ Καλογριάς σ. 152, Δορδανάς (2006), σ. 86
  12. ↑ Δορδανάς (2006) σ. 87
  13. ↑ Καλογριάς σ.156
  14. ↑ Καλογριάς σ.156-157
  15. ↑ Καλογριάς σ.157-158
  16. ↑ Καλογριάς σ.171-173
  17. ↑ 17,0 17,1 Δορδανάς (2006), σ. 105
  18. ↑ Καλογριάς σ.175
  19. ↑ Δορδανάς (2006), σ. 107, Καλογριάς σ. 179
  20. ↑ Δορδανάς (2011), σ. 264, Καλογριάς, σ. 180
  21. ↑ Δορδανάς (2006), σ. 107
  22. ↑ Καλογριάς σ. 180
  23. ↑ Καραγεώργος Δημήτρης, Η διαδρομή του Ελληνικού Συναγερμού από την ίδρυσή του ως την αδρανοποίησή του, 1951-1956, διδακτορική διατριβή ΕΚΠΑ, Αθήνα 2015, σελ. 548
  24. ↑ Κωστόπουλος Τάσος, Η αυτολογοκριμένη μνήμη. Τα Τάγματα Ασφαλείας και η μεταπολεμική εθνικοφροσύνη, Γ' έκδοση, 2005, φιλίστωρ, σελ. 109-110
  25. ↑ Αρχείο Δήμου Κιλκίς.

Πηγές

Επεξεργασία
  • Στράτος Δορδανάς (2006), "Αντικομουνιστές οπλαρχηγοί στη γερμανοκρατούμενη Κεντρική Μακεδονία", Οι άλλοι καπετάνιοι - Αντικομουνιστές ένοπλοι στα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, Νίκος Μαραντζίδης (επιμ.), Βιβλιοπωλείον της Εστίας, ISBN 960-05-1237-Χ
  • Στράτος Δορδανάς (2011), Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη - Επιβιώσεις του δοσιλογισμού στη Μακεδονία, 1945-1974, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, ISBN 978-960-05-1511-4
  • Βάιος Καλογριάς (2006), "Ένοπλες ομάδες ανεξάρτητων οπλαρχηγών και εθνικιστών αξιωματικών στην περιοχή μεταξύ Στρυμόνα και Αξιού (1941-1944)", Οι άλλοι καπετάνιοι - Αντικομουνιστές ένοπλοι στα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου, Νίκος Μαραντζίδης (επιμ.), Βιβλιοπωλείον της Εστίας, ISBN 960-05-1237-Χ
  • Τάσος Κωστόπουλος, Η αυτολογοκριμένη μνήμη: τα τάγματα ασφαλείας και η μεταπολεμική εθνικοφροσύνη, Φιλίστωρ 2005
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Κωνσταντίνος_Γ._Παπαδόπουλος&oldid=10380293"