Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1952

Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1952
Οι 300 έδρες της Βουλής των Ελλήνων; 151 έδρες χρειάζονται για την απόλυτη πλειοψηφία
Συμμετοχή	1.600.172
Απερχόμενος Πρωθυπουργός; Δημήτριος Κιουσόπουλος (υπηρεσιακός); Ανεξάρτητος	Επόμενος Πρωθυπουργός; Αλέξανδρος Παπάγος; Ε.Σ.

Βουλευτικές εκλογές έγιναν στην Ελλάδα στις 16 Νοεμβρίου 1952 από την υπηρεσιακή κυβέρνηση Κιουσόπουλου. Ο αριθμός των εδρών του κοινοβουλίου είναι τώρα σταθερός μη μεταβαλλόμενος (300). Ο Γεώργιος Παπανδρέου συνεργάζεται με τον Ελληνικό Συναγερμό, εξασφαλίζοντας έτσι την παρουσία του στη νέα Βουλή. Το σύστημα, ύστερα από συμφωνία Παπάγου και Πλαστήρα, είναι πλειοψηφικό. Ο Παπάγος έχει την υποστήριξη του Αμερικανικού παράγοντα αλλά κυρίως του Τύπου. Λόγω της ακυβερνησίας και της συχνής εναλλαγής κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια, ακόμα και εφημερίδες του φιλελεύθερου κεντρώου χώρου υποστήριξαν τον Παπάγο. Εναντίον της καθόδου του Παπάγου στη πολιτική ήταν οι βασιλείς.

Νομοθετείται το δικαίωμα ψήφου («εκλέγειν» και «εκλέγεσθαι») για τις γυναίκες, το οποίο θα εξασκήσουν πρώτη φορά στις Βουλευτικές εκλογές του 1956^[1]

Στις εκλογές αυτές είναι που η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (Ε.Δ.Α.), που εκπροσωπούσε το παράνομο, τότε, Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, έριξε το σύνθημα «Τι Παπάγος, τι Πλαστήρας». Λόγω του πλειοψηφικού συστήματος, ο Ελληνικός Συναγερμός πέτυχε μία από τις μεγαλύτερες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες. Επί 300 εδρών έλαβε 247, το 82,33% των εδρών. Η Ε.Δ.Α. έμεινε εκτός κοινοβουλίου.

Στις 19 Νοεμβρίου 1952 ορκίζεται Πρωθυπουργός ο Αλέξανδρος Παπάγος.

Εξαιτίας του πλειοψηφικού συστήματος, δεν υπήρχαν επιλαχόντες βουλευτές και χρειάστηκε να γίνουν επαναληπτικές εκλογές σε ορισμένες εκλογικές περιφέρειες το 1953 και το 1954. Ειδικότερα, αναπληρωματικές εκλογές έγιναν το 1953 στις περιφέρειες Έβρου, Θεσσαλονίκης, Καρδίτσας-Τρικάλων, Γρεβενών, Ρεθύμνου, Πειραιά και Επιδαύρου-Λιμηράς και το 1954 στη Θεσσαλονίκη, τη Δράμα και τη Φθιώτιδα. Σε 5 περιπτώσεις οι επαναληπτικές εκλογές διεξήχθησαν λόγω θανάτου των βουλευτών εν ενεργεία. Αποτέλεσμα ήταν όλες οι έδρες να κερδηθούν από υποψηφίους του Ελληνικού Συναγερμού.

Επαναληπτικές εκλογές

1953

Θεσσαλονίκης

Η Ελένη Σκούρα, υποψήφια του Ελληνικού Συναγερμού κέρδισε την έδρα στη Θεσσαλονίκη με 47.112 ψήφους, επικρατώντας του Ιωάννη Πασαλίδη της Ε.Δ.Α. (43.034) και της Βιργινίας Ζάννα του Κέντρου (24.046).^[2] Η αναπληρωματική εκλογή έγινε στις 18 Ιανουαρίου 1953 λόγω του θανάτου του βουλευτή Βασίλειου Μπακονίκα (Ελληνικός Συναγερμός) στις 7 Δεκεμβρίου 1952.

Καρδίτσας-Τρικάλων

Στην εκλογική περιφέρεια Καρδίτσας-Τρικάλων έγιναν επαναληπτικές εκλογές στις 29 Μαρτίου 1953 μετά την ακύρωση της εκλογής του Θανόπουλου με τον Ελληνικό Συναγερμό με απόφαση του Εκλογοδικείου. Νικητής της έδρας αναδείχθηκε τελικά ο Αθανάσιος Ταλιαδούρος με τη μαζική χρήση ψηφοδελτίων της Ε.Δ.Α. καθώς ο τότε εκλογικός νόμος επέτρεπε και την χειρόγραφη προσθήκη του ονόματος και του επωνύμου ενός ακόμα υποψηφίου από άλλο κόμμα (διαφορετικό από εκείνο που επέλεγε ο ψηφοφόρος). Αυτή η προσθήκη λειτουργούσε ως σημαδεμένο ψηφοδέλτιο.^[3]

Γρεβενών, Πειραιά, Ρεθύμνου

Επαναληπτικές εκλογές έγιναν επίσης την ίδια ημέρα (29 Μαρτίου) στις εκλογικές περιφέρειες των Γρεβενών, του Ρεθύμνου και του Πειραιά. Στο Ρέθυμνο και στα Γρεβενά ψήφισαν και οι γυναίκες.^[4]Στον Πειραιά κέρδισε την έδρα ο Κωνσταντίνος Βοβολίνης.^[5] Στα Γρεβενά η εκλογή του βουλευτή Παπαπαναγιώτου του Ελληνικού Συναγερμού ακυρώθηκε λόγω ελλείψεως εννόμων προσόντων, σύμφωνα με απόφαση Ειδικού Δικαστηρίου. Ο ίδιος κέρδισε την αναπληρωματική εκλογή για την έδρα. Παρόμοια στο Ρέθυμνο, μετά την ακύρωση της εκλογής του Αντώνιου Λύτινα για τους ίδιους λόγους με εκείνους του Παπαπαναγιώτου, διατάχθηκε επαναληπτική εκλογή και την έδρα κέρδισε ο Γεώργιος Βουλγαράκης.

Έβρου

Ο βουλευτής Έβρου με τον Ελληνικό Συναγερμό Στέφανος Πρόκος απεβίωσε τον Αύγουστο του 1953.^[6] Η έδρα του αποφασίστηκε σε επαναληπτική εκλογή που διεξήχθη στις 27 Σεπτεμβρίου 1953 και την κέρδισε ο Χρήστος Γκαργκάνας.^[7]

Επιδαύρου-Λιμηράς

Μετά το θάνατο του βουλευτή Ηρακλή Ζουμπουλάκη τον Οκτώβριο του 1953, έγινε αναπληρωματική εκλογή για 1 έδρα στην περιφέρεια της Επιδαύρου-Λιμηράς στις 6 Δεκεμβρίου 1953. Στις εκλογές του 1952 στην περιφέρεια Επιδαύρου-Λιμηράς, δεν ψήφισαν οι γυναίκες, σε αντίθεση με την αναπληρωματική εκλογή.^[8] Την έδρα κέρδισε ο Ιωάννης Λύρας από τον Ελληνικό Συναγερμό με 10.730 ψήφους, επικρατώντας του Δημητρίου Παπαμιχαλόπουλου από το Κόμμα Φιλελευθέρων, ο οποίος πήρε 4.656 ψήφους. Οι μεμονωμένοι συνυποψήφιοί τους, Κωνσταντίνος Μπούτος και Αναστάσιος Κονδύλης πήραν μόνο μία (1) ψήφο.^[9]

1954

Αιτία όλων των αναπληρωματικών εκλογών του 1954 ήταν ο θάνατος των βουλευτών εν ενεργεία.

Θεσσαλονίκης και Δράμας

Η πρώτη αναπληρωματική εκλογή του 1954 έγινε στις 24 Ιανουαρίου στην εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης (9η συνολικά και 2η στη Θεσσαλονίκη) μετά το θάνατο του βουλευτή του Ελληνικού Συναγερμού Σταμάτιου Παπάζη στις 23 Δεκεμβρίου 1953.^[10] Την έδρα κέρδισε ο υποψήφιος του Ελληνικού Συναγερμού, Μιχαήλ Μαυρογορδάτος (ή Μικές) επικρατώντας με 53.631 ψήφους του Ιωάννη Πασαλίδη της Ε.Δ.Α. με 50.452. Την ίδια ημέρα έγινε και αναπληρωματική εκλογή στη Δράμα, έπειτα από το θάνατο στις 13 Δεκεμβρίου 1953 του βουλευτή και υπουργού Λάμπρου Λαμπριανίδη^[11] με την έδρα να κερδίζει ο Κωνσταντίνος Λαμπριανίδης του Ελληνικού Συναγερμού με 23.046 ψήφους επικρατώντας του Αλέξανδρου Μπαλτατζή, ο οποίος έλαβε 19.123 ψήφους.

Φθιώτιδας

Στις 14 Μαρτίου 1954 διεξήχθη αναπληρωματική εκλογή για μία έδρα στη Φθιώτιδα, που ήταν κενή μετά το θάνατο του βουλευτή Ιωάννη Μακρόπουλου τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς. Εξελέγη ο Στέφανος Μακρόπουλος με τον Ελληνικό Συναγερμό με 17.513 ψήφους έναντι 6.806 για τον Ευστάθιο Μαλαμίδα από το Κόμμα Φιλελευθέρων.

Αποτελέσματα

Εκλογικό Σύστημα : Πλειοψηφικό με στενή περιφέρεια
Εκλογικός νόμος : Ν.5493/1932 όπως τροποποιήθηκε από τον Ν. 2228/1952
Εκλογικές περιφέρειες : 99
Σύνολο υποψηφίων : 1,045
Νόμιμος πληθυσμός : 7,935,219
Ψήφισαν : 1,600,172

Σύνοψη αποτελεσμάτων βουλευτικών εκλογών 16ης Νοεμβρίου 1952
Κόμματα		Αρχηγοί	Ψήφοι			Έδρες

Κόμματα		Αρχηγοί	Αριθμός	%	+− %	Αριθμός	+−
	Ελληνικός Συναγερμός	Αλέξανδρος Παπάγος	783.451	49,22	+12,69	247	+133
	Ένωσις Κομμάτων Ε.Π.Ε.Κ.-Φιλελευθέρων	Νικόλαος Πλαστήρας Σοφοκλής Βενιζέλος	544.834	34,22		51	-80
	Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά	Ιωάννης Πασαλίδης	152.011	9,55	-1,02	0	-10
	Συνδυασμοί ανεξάρτητων υποψηφίων		56.679	3,57		2
	Λαϊκόν Κόμμα	Κωνσταντίνος Τσαλδάρης	16.767	1,05	-5,61	0	-2
	Συναγερμός Αγροτών και Εργαζομένων	Αλέξανδρος Μπαλτατζής	10.431	0,66		0
	Αγροτικό Κόμμα	Απόστολος Παγκούτσος	691	0,04		0
	Λοιποί		26.943	1,69		0
Έγκυρες ψήφοι			1.591.807	100,00		300
Άκυρα λευκά			8.365
Σύνολο			1.600.172

Δείτε επίσης

Κατάλογος Ελλήνων βουλευτών (1952)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Άρθρο του Βίκτωρα Νέτα για τις εκλογές του 1952 στην Ελευθεροτυπία της 23/11/2003^{[νεκρός σύνδεσμος]}
Βουλευτικές εκλογές της 16ης Νοεμβρίου 1952 (Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο)
Ελευθερία, Τελικά αποτελέσματα εκλογών του 1952, 18-11-1952, σελ. 3
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πέργαμος (ΕΚΠΑ).

Σημειώσεις και παραπομπές

↑ https://www.thebest.gr/article/200457-
↑ Βιογραφία της Ελένης Σκούρα sansimera.gr, ανάκτηση 11-7-2014.
↑ Γιώργος Γούσιας, Πρωινός Τύπος της Καρδίτσας, "Η περιπέτεια μιας έδρας", drakotrypa.gr, Βίντεο
↑ Ελευθερία, 29-3-1953, "Αι σημεριναί επαναληπτικαί εκλογαί εις Πειραιά, Καρδίτσαν, Ρέθυμνον και Γρεβενά, σελ. 8
↑ Μητρώο Γερουσιαστών και Βουλευτών 1929-1974 Βουλή των Ελλήνων, Εθνικό Τυπογραφείο, 1977 (σελ. 57, αρ. 133).(pdf)
↑ Μητρώο Γερουσιαστών και Βουλευτών 1929-1974 Βουλή των Ελλήνων, Εθνικό Τυπογραφείο, 1977 (σελ. 91, αρ. 995).(pdf)
↑ Μητρώο Γερουσιαστών και Βουλευτών 1929-1974 Βουλή των Ελλήνων, Εθνικό Τυπογραφείο, 1977 (σελ. 59, αρ. 201).(pdf)
↑ Ελευθερία, Σήμερον αι αναπληρωματικαί εκλογαί εις την περιφέρειαν Επιδαύρου Λιμηράς, 6-12-1953, σελ. 8
↑ Πέργαμος, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΕΚΠΑ, Αναπληρωματική βουλευτική εκλογή της 6ης Δεκεμβρίου 1953, Αθήναι: Εθνικόν Τυπογραφείον, 1954. Βασίλειον της Ελλάδος. Υπουργείον Εσωτερικών. Διεύθυνσις Μελετών.σελ. 5^{[νεκρός σύνδεσμος]}
↑ Ελευθερία, Αναπληρωματική εκλογή θα γίνη εις Θεσ/νίκην, 24-12-1953,σελ. 1
↑ Ελευθερία, Απέθανεν ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Λάμπρος Λαμπριανίδης, 15-12-1953, σελ. 5.

[1] ttps://www.thebest.gr/article/200457-

[2] Βιογραφία της Ελένης Σκούρα sansimera.gr, ανάκτηση 11-7-2014.

[3] Γιώργος Γούσιας, Πρωινός Τύπος της Καρδίτσας, "Η περιπέτεια μιας έδρας", drakotrypa.gr, Βίντεο

[4] Ελευθερία, 29-3-1953, "Αι σημεριναί επαναληπτικαί εκλογαί εις Πειραιά, Καρδίτσαν, Ρέθυμνον και Γρεβενά, σελ. 8

[mitroo1-5] Μητρώο Γερουσιαστών και Βουλευτών 1929-1974 Βουλή των Ελλήνων, Εθνικό Τυπογραφείο, 1977 (σελ. 57, αρ. 133).(pdf)

[mitroo2-6] Μητρώο Γερουσιαστών και Βουλευτών 1929-1974 Βουλή των Ελλήνων, Εθνικό Τυπογραφείο, 1977 (σελ. 91, αρ. 995).(pdf)

[7] Μητρώο Γερουσιαστών και Βουλευτών 1929-1974 Βουλή των Ελλήνων, Εθνικό Τυπογραφείο, 1977 (σελ. 59, αρ. 201).(pdf)

[8] Ελευθερία, Σήμερον αι αναπληρωματικαί εκλογαί εις την περιφέρειαν Επιδαύρου Λιμηράς, 6-12-1953, σελ. 8

[9] Πέργαμος, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΕΚΠΑ, Αναπληρωματική βουλευτική εκλογή της 6ης Δεκεμβρίου 1953, Αθήναι: Εθνικόν Τυπογραφείον, 1954. Βασίλειον της Ελλάδος. Υπουργείον Εσωτερικών. Διεύθυνσις Μελετών.σελ. 5^{[νεκρός σύνδεσμος]}

[10] Ελευθερία, Αναπληρωματική εκλογή θα γίνη εις Θεσ/νίκην, 24-12-1953,σελ. 1

[11] Ελευθερία, Απέθανεν ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Λάμπρος Λαμπριανίδης, 15-12-1953, σελ. 5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]