Κούμανι Αχαΐας
- Για οικισμούς με ίδιο όνομα, δείτε: Κούμανι
- Σχετικά με την ονομασία Κούμαρης, δείτε: Κούμαρης Αχαΐας
Συντεταγμένες: 38°2′28.8″N 21°49′8.6″E / 38.041333°N 21.819056°E
Το Κούμανι είναι ορεινό χωριό της Αχαΐας στην Πελοπόννησο και το οποίο υπάγεται στην Κοινότητα Ελληνικού του Δήμου Ερυμάνθου[1][2]. Βρίσκεται χτισμένο στις παρυφές ενός πυκνού ελατόδασους, στο βόρειο τμήμα του Ερυμάνθου, σε υψόμετρο περίπου 810 μέτρων[3][4].
| Κούμανι | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Ερυμάνθου |
| Δημοτική Ενότητα | Φαρρών |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 810 μ. |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 16 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
Ο πραγματικός πληθυσμός του χωριού ανέρχεται στους μόλις 11 κατοίκους, σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 2011[5]. Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού βάσει επισήμων στοιχείων είναι 11 κάτοικοι[6], ωστόσο σχεδόν κανένας από αυτούς δεν είναι μόνιμος καθ' όλη την διάρκεια του έτους[εκκρεμεί παραπομπή]. Κατοικείται κυρίως κατά το καλοκαίρι αποτελώντας ορεινό παραθεριστικό οικισμό
Γεωγραφία
ΕπεξεργασίαΤο χωριό βρίσκεται χτισμένο στον Ερύμανθο. Απέχει περίπου 34 χλμ. από την Πάτρα και 14 χλμ. από την έδρα του δήμου, την Χαλανδρίτσα. Γειτνιάζει με τα χωριά Ελληνικό στα βορειοδυτικά, Καλούσι στα νοτιοδυτικά, και Χρυσοπηγή στα ανατολικά, απέχοντας λιγότερο από 5 χλμ. από το καθένα[7].
Εγγύς του οικισμού, στα δυτικά αυτού, βρίσκεται η οικιστικές θέσεις «Καρυδαίικα» και «Μητροπουλαίικα», ενώ στο χωριό περιλαμβάνεται και η μικρή οικιστική θέση «Δροσυλιά» ευρισκόμενη σε υψόμετρο περίπου 870 μέτρων, που είναι παράπλευρη τοποθεσία του οικισμού και στην οποία βρίσκονται ελάχιστες παραθεριστικές-εξοχικές οικίες ανάμεσα σε συστάδες ελάτων.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣύμφωνα με τοπική λαϊκή παράδοση το χωριό δημιουργήθηκε το 1262, όταν ήρθε στην περιοχή ο Ιωάννης Καντακουζηνός μαζί με τον στρατό του στον οποίο περιλαμβάνονταν και άντρες από την φυλή των Κουμαναίων[8]. Κάποιοι από αυτούς τους στρατιώτες εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην περιοχή και οίκισαν το χωριό και εξ αυτών προήλθε η ονομασία του[8]. Παράλληλα κάποιοι άλλοι από αυτούς εγκαταστάθηκαν μετέπειτα στην περιοχή της Φολόης, στην ορεινή Ηλεία, στο σημερινό ομώνυμο εκεί χωριό[8].
Το 1903 αναφέρεται ότι είχε 144 κατοίκους και πως απείχε 3½ ώρες από την Χαλανδρίτσα[9].
Κατά τα τέλη της Κατοχής και στα χρόνια του Εμφυλίου, στο Κούμανι λειτουργούσε στρατόπεδο συγκέντρωσης (ανταρτοδικείο) του ΕΑΜ, όπου εκεί φυλακίζονταν και ανακρίνονταν αντιφρονούντες και όσοι θεωρούνταν δωσίλογοι ή εχθροί του λαού από όλη την γύρω περιοχή[10][11].
Διοικητικές μεταβολές
ΕπεξεργασίαΣτις 20/4/1835 ο οικισμός προσαρτήθηκε στον τότε Δήμο Φαρών[1]. Στις 28/8/1912 (ΦΕΚ 256Α), με την θέσπιση των κοινοτήτων, αποτέλεσε οικισμό και έδρα της ομώνυμης κοινότητας[1][2].
Στις 16/10/1940 το όνομα του οικισμού, ομοίως και της κοινότητας[2], μετατρέπεται από Κούμανη σε Κούμαρης (λανθασμένα)[1], ονομασία η οποια ωστόσο, παρότι είναι τυπικά σε επίσημη ισχύ, δεν έχει επικρατήσει και μένει άγνωστη στους κατοίκους της περιοχής.
Στις 23/12/1968 (ΦΕΚ 306Α) έπαψε να είναι έδρα της κοινότητας και η έδρα μετακινήθηκε στο γειτονικό Ελληνικό[1][2], ενώ η κοινότητα στις 31/07/1969 μετονομάστηκε σε Κοινότητα Ελληνικού[2].
Στις 04/12/1997 (ΦΕΚ 244Α), σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καποδίστριας", προσαρτήθηκε στο νέο Δήμο Φαρρών μέχρι το 2010, όταν και εντάχθηκε στον ευρύτερο Δήμο Ερυμάνθου (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτης"[1].
Δημογραφική εξέλιξη
ΕπεξεργασίαΗ δημογραφική εξέλιξη του οικισμού στον 21ο αιώνα είναι η εξής:
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 2001 | 23[12][13] |
| 2011 | 11[5][6] |
Αξιοθέατα - Περιγραφή
ΕπεξεργασίαΗ περιοχή προσφέρει εξαιρετική θέα κυρίως προς τα πεδινά και ημιορεινά τμήματα της δυτικής και βορειοδυτικής Αχαΐας αλλά και στο βάθος του ορίζοντα προς τα νερά του Πατραϊκού κόλπου και τα βουνά της Αιτωλοακαρνανίας, που βρίσκονται κοντά στην παράκτια περιοχή της.
Αξίζει να επισκεφτεί κανείς τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου που βρίσκεται στον ιστορικό πυρήνα του οικισμού, τον Ιερό Ναό της Αγίας Παρασκευής που βρίσκεται ανάμεσα στα έλατα σε υψόμετρο 850 μέτρων, τον Ιερό Ναό του Αγίου Αθανασίου, που βρίσκεται στην δυτική είσοδο του χωριού, αλλά και το ξωκλήσι των Αγίων Πάντων, χτισμένο σε τοποθεσία λίγο έξω από τον οικισμό.
Στο χωριό υπάρχει η Πλατεία Αγίου Δημητρίου που έχει διαμορφωθεί στην σημερινή της κατάσταση το 1998 με πρωτοβουλία του τότε τοπικού πολιτιστικού συλλόγου και βρίσκεται σε ειδυλλιακή θέση στον πυρήνα του οικισμού σε σημείο που υπάρχει πηγή όπου αναβλύζει κρύο νερό όλον τον χρόνο. Σε περίοπτη θέση με άπλετη θέα βρίκεται ο χαρακτηριστικός σταυρός που στέκει από το 1971 στην περιοχή και αποτελεί εκτός από μνημείο και σημείο συνάντησης, βόλτας και στάσης για τους ντόπιους και τους επισκέπτες.
Ακόμα, στο Κούμανι υπάρχουν παραδοσιακά πέτρινα σπίτια και διάσπαρτες παραδοσιακές βρύσες. Επίσης, πολλά από τα έλατα που φύονται στην περιοχή εκτείνονται σχεδόν πάνω από τον κεντρικό δρόμο και ανάμεσα σε πολλές οικίες και αρχίζουν να σχηματίζουν πυκνές συστάδες ελάχιστα μέτρα πάνω από τον οικισμό, συνθέτοντας έτσι, σε συνδυασμό και με την υπόλοιπη βλάστηση (πεύκα, πουρνάρια, κ.α.) αλλά και γενικά με το πλούσιο φυσικό κάλλος της περιοχής, ένα μαγευτικό φυσικό περιβάλλον και έναν τόπο εξόρμησης.
Προσωπικότητες
Επεξεργασία- Αγγελής Κουμανιώτης (Χρυσανθακόπουλος), αγωνιστής του ΄21.
- Δημήτριος Κουμανιώτης (Χρυσανθακόπουλος), αγωνιστής του ΄21 και πολιτικός.
- Θάνος Κουμανιώτης (Χρυσανθακόπουλος), αγωνιστής του ΄21.
- Κωνσταντίνος Κουμανιώτης (Χρυσανθακόπουλος), αγωνιστής του ΄21.
- Νικόλαος Κουμανιώτης, νομάρχης Αχαΐας και βουλευτής.
- Σταμάτης Κουμανιώτης (Χρυσανθακόπουλος), αγωνιστής του ΄21.
- Γιάννης Σταματόπουλος, αγωνιστής του ΄21.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές και υποσημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κουμανίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 16/11/2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Ελληνικού Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/11/2017.
- ↑ Υψόμετρο στον χάρτη. advancedconverter.com. Ανακτήθηκε: 11/02/2019.
- ↑ Ο "πυρήνας" του χωριού βρίσκεται σε υψόμετρο 790-830 μέτρων.
- ↑ 5,0 5,1 ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ 6,0 6,1 ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ Βλ. Googlemaps.com (Χάρτης).
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Κανελλάκης 2010, σελ. 398-399.
- ↑ Βλ. Χ. Κορύλλος (1903), σελ. 81.
- ↑ Βλ. Π. Ροδάκης (1999), σελ. 401.
- ↑ Βλ. Κ.Θ. Καραλής (1958), σελ. 230.
- ↑ Λουλούδης 2010, σελ. 261.
- ↑ Μόνιμος πληθυσμός: 16 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
Πηγές
Επεξεργασία- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού−Κατοικιών 2011 που αφορούν στον De Facto Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 630 (20 Μαρτίου 2013).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Κώστας Θ. Καραλής, Ιστορία των δραματικών γεγονότων της Πελοποννήσου - 1943-1949, τόμος Α ́, 1958.
- Περικλής Ροδάκης, Καλάβρυτα 1941-1944: η αντίσταση στην επαρχία , το ολοκαύτωμα, εκδ. Παρασκήνιο, 1999. ISBN 9789607107616.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α', Tυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Κουμανιώται.
- Χρήστος Π. Κορύλλος, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α΄. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων "Ανέστη Κωνσταντινίδου", Εν Αθήναις 1903.
- Χρήστος Θ. Κανελλάκης, Το Μοίραλι από το 1461 έως σήμερα. Ετυμολογικό λεξικό των πρώην Δήμων Μεσάτιδος, Φαρρών, Τριταίας, Λασιώνος Ηλείας, Εκδόσεις Περί Τεχνών, Πάτρα 2010. ISBN 978-960-6684-64-7.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κουμανίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 16/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Ελληνικού Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/11/2017.
- Στρατόπεδα Συγκεντρώσεως ΕΑΜ στην Πελοπόννησο. Ανακτήθηκε: 16/11/2017.