Καλλιτεχνική παγοδρομία

Το καλλιτεχνικό πατινάζ ή καλλιτεχνική παγοδρομία είναι άθλημα που διεξάγεται σε παγοδρόμιο. Οι αθλητές φορούν παγοπέδιλα και κινούνται κατά μήκος της παγοπίστας εκτελώντας φιγούρες με μουσική υπόκρουση σε κάθε πρόγραμμά τους. Οι αθλητές πατινάρουν είτε ατομικά είτε ομαδικά (κυρίως σε ζευγάρια). Στις διεθνείς οργανώσεις παγοδρομίας ξεχωρίζουν τα ατομικά αγωνίσματα ανδρών και γυναικών, το αγώνισμα ζευγαριών, ο χορός στον πάγο και η συγχρονισμένη παγοδρομία. Ανάλογα με τις ηλικίες των συμμετεχόντων, οι παγοδρόμοι κατηγοριοποιούνται σε αρχάριους (novice), σε μικρούς (junior) και σε μεγάλους (senior).

Καλλιτεχνικό πατινάζ

Στιγμιότυπα από αγωνίσματα ανδρών, ζευγαριών και γυναικών (επάνω), χορού στον πάγο και συγχρονισμένης παγοδρομίας (κάτω).

Στις διοργανώσεις ενδιάμεσου έως ανώτερου επιπέδου, οι παγοδρόμοι εκτελούν γενικά δύο προγράμματα σε κάθε αγώνισμα: το σύντομο πρόγραμμα (short program / SP), το οποίο έχει μικρή διάρκεια, υποχρεωτικές κινήσεις και συνήθως λειτουργεί ως προκριματικός γύρος ενόψει του τελικού και το ελεύθερο πρόγραμμα (free skate / FS), το οποίο έχει μεγαλύτερη διάρκεια, ελεύθερες κινήσεις και λειτουργεί ως τελικός κάθε αγωνίσματος. Η τελική βαθμολογία κάθε αγωνίσματος προκύπτει από τα αθροίσματα των δύο επιμέρους βαθμολογιών των προγραμμάτων κάθε συμμετέχοντα.

Το άθλημα είναι ευρέως διαδεδομένο στις βόρειες χώρες και ιδίως στα κράτη του Καναδά, των Η.Π.Α., της Ρωσίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιαπωνίας και στα Σκανδιναβικά κράτη. Εποπτεύεται από την Διεθνή Ένωση Παγοδρομίας (International Skating Union - ISU), η οποία διοργανώνει και τα ετήσια πρωταθλήματα καλλιτεχνικής παγοδρομίας, όπως το Παγκόσμιο πρωτάθλημα, το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, το Πρωτάθλημα Τεσσάρων Ηπείρων (Four Continents Figure Skating Championships), το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα συγχρονισμένης παγοδρομίας, καθώς και διεθνή πρωταθλήματα νεότητας. Σε χαμηλότερο επίπεδο, διοργανώνονται και τα εθνικά Πρωταθλήματα από τις αντίστοιχες εθνικές ομοσπονδίες παγοδρομίας, όπως το Πανελλήνιο πρωτάθλημα καλλιτεχνικής παγοδρομίας.

Αγωνίσματα της καλλιτεχνικής παγοδρομίας

Ορισμένα αγωνίσματα του καλλιτεχνικού πατινάζ είναι αγωνίσματα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτά είναι τα εξής:

• Ατομικό Ανδρών (Men's singles)

• Ατομικό Γυναικών (Ladies' singles)

• Παγοδρομία Ζευγαριών (Pairs skating)

• Χορός στον πάγο (Ice dancing). Σε αυτή την κατηγορία συμμετέχουν ζευγάρια εκτελώντας μόνο χορευτικές κινήσεις, ενώ ήταν η μόνη κατηγορία, όπου επιτρέπονταν τα φωνητικά στη μουσική του προγράμματος (ενώ στις άλλες κατηγορίες αυτό απαγορευόταν μέχρι το 2014).

Τα τέσσερα παραπάνω αγωνίσματα ενσωματώνονται σε ένα ενιαίο ομαδικό αγώνισμα (team event), όπου αθροίζονται οι βαθμολογίες κάθε έθνους, που προκύπτουν από τις επιμέρους επιδόσεις των τεσσάρων προγραμμάτων. Το ομαδικό αγώνισμα εισήχθη στο Ολυμπιακό πρόγραμμα μόλις το 2014, στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Σότσι.

Υπάρχουν ακόμη άλλες κατηγορίες αγωνισμάτων και παραστάσεων στο πάγο, που δεν ανήκουν στο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτά είναι:

• Συγχρονισμένη παγοδρομία (Synchronized skating). Είναι ένα ταχέως αναπτυσσόμενο ομαδικό αγώνισμα, όπου συμμετέχουν σύνολα από 12 έως 20 παγοδρόμους άνδρες και γυναίκες. Το αγώνισμα περιλαμβάνει χορό στον πάγο με έμφαση στους σχηματισμούς ακριβείας όλης της ομάδας σαν σύνολο και στις σύνθετες εναλλαγές των σχηματισμών. Βασικοί σχηματισμοί είναι οι κύκλοι, οι ευθείες, τα τετράγωνα και οι τομές. Από το 2000 η ISU (Διεθνής Ομοσπονδία Παγοδρομίας) διοργανώνει ετήσια παγκόσμια πρωταθλήματα συγχρονισμένης παγοδρομίας, ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια, ώστε να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.

• Παγοδρομία Τετράδας (Four skating). Είναι μια κατηγορία σαν την συγχρονισμένη παγοδρομία αλλά μόνο με δύο γυναίκες και δύο άντρες παγοδρόμους, που παρουσιάζουν μια ποικιλία από ατομικά στοιχεία, στοιχεία ζευγαριού και στοιχεία τετράδας.

• Θέατρο στον πάγο (Theatre on skating). Γνωστό επίσης σαν μπαλέτο στον πάγο είναι ένα είδος ομαδικής παγοδρομίας με θεατρικά στοιχεία.

• Ακροβατική παγοδρομία (Acrobatic skating). Είναι ένα αγώνισμα συνδυασμού καλλιτεχνικού πατινάζ, ακροβατικών τσίρκου και ασκήσεων γυμναστικής στον πάγο.

Τεχνικά στοιχεία και κινήσεις

Ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει μια ποικιλία από από διάφορα στοιχεία, όπως άλματα, συνδυασμούς αλμάτων, ανυψώσεις (λιφτ), περιστροφές και βηματισμούς.

Άλματα (jumps)

Σχεδιάγραμμα των δύο κόψεων κάθε παγοπέδιλου. Επάνω: οι εξωτερικές κόψεις. Στη μέση: οι εσωτερικές κόψεις. Κάτω: επίπεδη κόψη

Τα άλματα εκτελούνται στα αγωνίσματα ανδρών, γυναικών, ζευγαριών και τετράδας, όχι στο χορό στο πάγο. Αναλυτικότερα, τα βασικά άλματα χωρίζονται σε δύο ομάδες:

• τα άλματα μύτης της λάμας (toe jumps):
  • Φλιπ (Flip - F). Ορίζονται ως τα άλματα μύτης, όπου ο παγοδρόμος απογειώνεται προς τα πίσω από την εσωτερική κόψη της λάμας του ενός πέδιλου με τη βοήθεια της μύτης, περιστρέφεται και προσγειώνεται προς τα πίσω με την εξωτερική κόψη της λάμας του αντίθετου πέδιλου.
  • To-λουπ (Toe loop - T). Ο παγοδρόμος απογειώνεται προς τα πίσω από την εξωτερική κόψη της λάμας του ενός πέδιλου με τη βοήθεια της μύτης, περιστρέφεται και προσγειώνεται ξανά με την εξωτερική κόψη της λάμας του ίδιου πέδιλου.
  • Λουτζ (Lutz - Lz). Το δεύτερο δυσκολότερο άλμα. Πήρε το όνομα του Βιεννέζου εφευρέτη του, Alois Lutz. Ο παγοδρόμος απογειώνεται προς τα πίσω από την εξωτερική κόψη της λάμας του ενός πέδιλου με τη βοήθεια της μύτης, περιστρέφεται και προσγειώνεται στην εξωτερική κόψη της λάμας του αντίθετου πέδιλου.
• τα άλματα κόψης της λάμας (edge jumps):
  • Σάλχο (Salchow - S). Πήρε το όνομα του Σουηδού εφευρέτη του, Karl Emil Julius Ulrich Salchow. Ο παγοδρόμος απογειώνεται προς τα πίσω από την εσωτερική κόψη της λάμας του πέδιλου, περιστρέφεται και προσγειώνεται με την εξωτερική κόψη της λάμας του αντίθετου πέδιλου.
  • Λουπ (Loop - Lo). Το άλμα εκτελείται με απογείωση προς τα πίσω από την εξωτερική κόψη της λάμας του ενός πέδιλου, περιστροφή και προσγείωση πάλι στην εξωτερική κόψη της λάμας του ίδιου πέδιλου.
  • Αξελ (Axel - A). Πήρε το όνομα του από το Νορβηγό εφευρέτη του, Axel Paulsen. Το άξελ είναι το αρχαιότερο, δυσκολότερο και χαρακτηριστικότερο άλμα, καθώς είναι το μοναδικό άλμα της καλλιτεχνικής παγοδρομίας, που ξεκινά με απογείωση προς τα εμπρός από την εξωτερική κόψη της λάμας του ενός πέδιλου, συνεχίζει με περιστροφή και προσγείωση στην εξωτερική κόψη της λάμας του αντίθετου πέδιλου.
  • Όιλερ (Euler - Eu). Γνωστό έως το 2018 ως μισό λουπ ή άλμα Thorén, από τον Σουηδό εφευρέτη του Per Thorén. Η ετυμολογία του όρου "Όιλερ" δεν είναι γνωστή. Το άλμα εκτελείται όταν ο παγοδρόμος απογειώνεται προς τα πίσω από την εξωτερική κόψη της λάμας του ενός πέδιλου, περιστρέφεται και προσγειώνεται στην εσωτερική κόψη της λάμας του αντίθετου πέδιλου.

Συνοψίζοντας,

• Όλα τα βασικά άλματα εκτελούνται με προσγείωση προς τα πίσω.
• το φλιπ, το το-λουπ και το λουτζ είναι τα μόνα άλματα, που πραγματοποιούνται με τη βοήθεια της μύτης της λάμας.
• Το λουπ και το το-λουπ είναι τα μόνα άλματα, στα οποία ο αθλητής προσγειώνεται με το ίδιο πόδι, που απογειώθηκε.
• Το φλιπ, το σάλχο και το όιλερ είναι τα μόνα άλματα, στα οποία ο αθλητής προσγειώνεται σε αντίθετη κόψη της λάμας.
• Το φλιπ και το σάλχο είναι τα μόνα άλματα, στα οποία ο αθλητής απογειώνεται στην εσωτερική κόψη της λάμας.
• Το όιλερ είναι το μόνο άλμα, που ο παγοδρόμος προσγειώνεται στην εσωτερική κόψη της λάμας.
• Το άξελ είναι το μόνο άλμα, που ο παγοδρόμος απογειώνεται προς τα εμπρός και αλλάζει την κατεύθυνση της κίνησής του μετά το άλμα.
• Το λουτζ είναι το μόνο άλμα, που ο παγοδρόμος αλλάζει την καμπυλότητα της τροχιάς του μετά το άλμα.

Τα άλματα μύτης είναι ψηλότερα από τα άλματα κόψης, καθώς οι παγοδρόμοι πιέζουν τη μύτη του παγοπέδιλού τους στον πάγο και η πίεση αυτή δρα ως εφαλτήριο κατά την απογείωση. Μισές περιστροφές δεν μπορούν να επιτευχθούν με τα άλματα μύτης. Τα άλματα κόψης της λάμας πραγματοποιούνται με οποιαδήποτε από τις τέσσερις κόψεις (εσωτερική ή εξωτερική του αριστερού ή δεξιού παγοπέδιλου), με ανύψωση από τον πάγο τεντώνοντας το λυγισμένο γόνατο σε συνδυασμό με την αιώρηση του ελεύθερου ποδιού, κάτι το οποίο απαιτεί τον πολύ καλό έλεγχο της περιστροφής του κορμού, των χεριών και του ελεύθερου ποδιού.

Περαιτέρω, καθένα από τα άλματα αυτά διακρίνονται σε απλά (π.χ. 1Eu), διπλά (π.χ. 2A), τριπλά (π.χ. 3Lz) και τετραπλά (π.χ. 4F), ανάλογα με τις περιστροφές, που πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια ενός άλματος. Το όιλερ είναι αποκλειστικά απλό άλμα.

Ειδικά, για τα αγωνίσματα ζευγαριών (ή τετράδας), τα παραπάνω άλματα διακρίνονται σε παράλληλα (side-by-side jumps), όταν εκτελούνται και από τα δύο μέρη των ζευγαριών συγχρόνως και σε πεταχτά (throw jumps), όταν εκτελούνται μόνο από τις γυναίκες με τη βοήθεια των ανδρών, που τις ανασηκώνουν και τις ωθούν με δύναμη στον αέρα, για να κάνουν το άλμα τους. Τα ευκολότερα πεταχτά άλματα είναι τα τόλουπ και τα σάλχο, ενώ τα δυσκολότερα είναι τα πεταχτά τριπλά άξελ.

Οι βασικές αξίες των παραπάνω αλμάτων στις διοργανώσεις, δίνονται στον επόμενο πίνακα:

Άλμα	Απλό	Διπλό	Τριπλό	Τετραπλό
Φλιπ (F)	0,50	1,80	5,50	11,00
Το-λουπ (T)	0,40	1,30	4,20	9,50
Λουτζ (Lz)	0,60	2,10	5,90	11,50
Σάλχο (S)	0,40	1,30	4,30	9,70
Λουπ (Lo)	0,50	1,70	4,90	10,50
Άξελ (A)	1,10	3,30	8,00	12,50
Όιλερ (Eu)	0,50	- - -

Υπάρχουν επίσης αρκετά, απλά μόνο άλματα, που εκτελούνται από κορυφαίους παγοδρόμους ως μεταβατικές κινήσεις ή θεαματικά στιγμιότυπα σε ακολουθίες βηματισμών. Σε αυτά τα άλματα συμπεριλαμβάνονται το μισό το-λουπ (άλμα μπαλέτου), το μισό λουπ, το μισό φλιπ, το άλμα walley, το άλμα waltz, το εσωτερικό άξελ και το άξελ σε ένα πόδι.

Επιπλέον, μια σημαντική κατηγορία αλμάτων είναι το σπλιτ ή σπαστό άλμα (split jump), όπου το ζητούμενο δεν είναι η περιστροφή, αλλά η στάση του αθλητή στον αέρα. Τα περισσότερα σπλιτ άλματα γεννιούνται από μισά εισαγωγικά άλματα, δηλαδή άλματα με μισή περιστροφή στον αέρα, όπως το μισό φλιπ, το μισό λουτζ ή το μισό λουπ. Σπανιότερα, το σπλιτ μπορεί να γίνει με φλιπ ή λουτζ πλήρους περιστροφής, οπότε λέγεται σπλιτ φλιπ ή σπλιτ λουτζ, αντίστοιχα.

Στο παραδοσιακό σπλιτ άλμα (λέγεται και γυναικείο σπλιτ), το ένα πόδι του παγοδρόμου εκτείνεται προς τα μπρος, ενώ το άλλο προς τα πίσω. Μια εναλλακτική επιλογή σπλιτ άλματος είναι το ρωσικό σπλιτ, που μοιάζει με άλμα διασκελισμού, αφού οι παγοδρόμοι εκτείνουν τα πόδια τους προς τα έξω και κάθετα στον κορμό τους, ενώ συχνά αγγίζουν τις άκρες των ποδιών τους σαν μέρος του ρωσικού σπλιτ. Μια παραλλαγή του σπλιτ άλματος, είναι το άλμα stag, το οποίο εκτελείται όπως το κανονικό σπλιτ, με τη διαφορά, ότι το προς τα εμπρός πόδι δεν είναι τεντωμένο, αλλά λυγισμένο, με το άλλο να σπρώχνεται προς τα πίσω. Όταν λυγίζουν και τα δύο πόδια στο άλμα, τότε αυτό συχνά λέγεται διπλό stag. Η πρόκληση του σπλιτ άλματος είναι η επίτευξη μια πλήρους οριζόντιας θέσης σπλιτ ή διασκελισμού στην κορυφή του άλματος, κάτι το οποίο απαιτεί τόσο ευλυγισία του σώματος, όσο και δυνατή εκτίναξη στον αέρα.

• 
  Ο Ross Miner προετοιμάζεται για ένα άλμα.
• 
  Ο Denis Ten προετοιμάζεται για το άλμα του.
• 
  Ο Kevin van der Perren περιστρέφεται στον αέρα.
• 
  Ο Jamal Othman προσγειώνεται στη πίσω, εξωτερική κόψη του δεξιού ποδιού.
• 
  Οι παγοδρόμοι Marissa Castelli και Simon Shnapir ετοιμάζονται για ένα πεταχτό άλμα.
• 
  Η Jessica Miller περιστρέφεται στον αέρα, μετά από ένα πεταχτό άλμα.
• 
  Η Anabelle Langlois προσγειώνεται μετά την εκτέλεση ενός πεταχτού άλματος με τη βοήθεια του Cody Hay.

Περιστροφές (spins)

Οι περιστροφές (spin) είναι απαραίτητα στοιχεία σε όλα τα Ολυμπιακά αγωνίσματα παγοδρομίας. Οι παγοδρόμοι περιστρέφονται γύρω από τον άξονά τους χωρίς να αφήνουν τον πάγο, όπως στα άλματα. Υπάρχουν τρεις βασικές θέσεις: η όρθια, η καθιστή και η κάμελ (camel) και πολυάριθμες παραλλαγές:

• Η όρθια περιστροφή περιλαμβάνει τις παραλλαγές layback, Biellmann, κομμωτή (haircutter), layover layback, attitude και μαργαριτάρι (pearl).
• Η καθιστή περιστροφή περιλαμβάνει την τηγανίτα (pancake), το σπασμένο πόδι (broken leg), η πίσω-δίπλωση (tuck behind), η βολίδα (cannonball), το πέταγμα (flying) και η αχιβάδα (clam).
• Η περιστροφή camel περιλαμβάνει το λουκουμά (donut), την αρπαγή του ποδιού (catch-foot), το layover και το πέταγμα (flying).

Κατά τη διάρκεια μια περιστροφής, ο παγοδρόμος χρησιμοποιεί το μπροστινό ρόκερ (front rocker) του παγοπέδιλού του, που συχνά αποκαλείται "sweet spot" ή σπιν ρόκερ (spin rocker), δηλαδή το καμπυλωμένο τμήμα της λάμας, που βρίσκεται λίγο πριν τα δοντάκια των δακτύλων. Μια περιστροφή μπορεί να εκτελεστεί στο πίσω ρόκερ (back rocker) της λάμας, όταν γίνεται αλλαγή κόψης της λάμας. Για παράδειγμα, μια οπίσθια stratch περιστροφή θα αντιστρέψει τις κόψεις της λάμας σε μια πρόσθια εσωτερική κόψη. Ένα τέτοιο στοιχείο αλλάζει αρκετά το επίπεδο της περιστροφής.

Ένας παγοδρόμος χρειάζεται μόνο να μπορεί να περιστραφεί σε μια κατεύθυνση, δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη. Οι περισσότεροι παγοδρόμοι αρέσκονται στις αριστερόστροφες περιστροφές (όπως και στα άλματα), κάποιοι σε δεξιόστροφες, ενώ μια μικρή μειοψηφία παγοδρόμων μπορούν να περιστρέφονται και με τις δύο φορές. Οι περιστροφές εκτελούνται με οποιοδήποτε από δύο πόδια. Για τους αριστερόστροφους παγοδρόμους, μια περιστροφή στο αριστερό πόδι λέγεται πρόσθια (forward spin), ενώ μια περιστροφή στο δεξί πόδι λέγεται οπίσθια (backspin). Οι αντίθετοι ορισμοί εφαρμόζονται από τους δεξιόστροφους παγοδρόμους. Στο ξεκίνημά του, ένας παγοδρόμος μαθαίνει πρώτα πρόσθιες περιστροφές και, αφού καταφέρει αυτό, τότε μαθαίνουν να εκτελούν και τις οπίσθιες περιστροφές. Κορυφαίοι παγοδρόμοι μπορούν να εκτελούν ορισμένους τύπους περιστροφών επιτυγχάνοντας ένα ρυθμό έξι στροφών ανά δευτερόλεπτο και έως 70 στροφές σε μια μόνο προσπάθεια περιστροφής. Ωστόσο, τέτοιες εμφανίσεις είναι σπάνιες στις σύγχρονες διοργανώσεις παγοδρομίας, καθώς οι περιστροφές αυτές δε λαμβάνουν πρόσθετη βαθμολογική αξία.

Οι περιστροφές κανονικά ξεκινούν από τον πάγο, αλλά μπορούν να ξεκινήσουν από ένα άλμα ή μια ακολουθία αλμάτων, γνωστή ως άλματα αστέρα (star jumps). Οι περιστροφές, που ξεκινούν με ένα άλμα, λέγονται ιπτάμενες περιστροφές (flying spins). Τέτοιες είναι η ιπτάμενη camel, η ιπτάμενη καθιστή περιστροφή (flying sit spin), η πτώση θανάτου (death drop) και η περιστροφή πεταλούδας (butterfly spin). Οι ιπτάμενες περιστροφές μπορούν να εξελιχθούν από πρόσθιες σε οπίσθιες περιστροφές και να εκτελεστούν, επίσης, σαν μέρος μιας ακολουθίας περιστροφών (συνδυασμών περιστροφών).

Στην παγοδρομία ζευγαριών, οι περιστροφές μπορούν να γίνουν παράλληλα, με το ζευγάρι να εκτελεί την ίδια περιστροφή ή συνδυασμό περιστροφών ταυτόχρονα. Επίσης, τόσο στην παγοδρομία ζευγαριών, όσο και στο χορό στον πάγο, υπάρχουν αντίστοιχα οι περιστροφές ζεύγους (pair spins) και περιστροφές χορού (dance spins), κατά τη διάρκεια των οποίων οι παγοδρόμοι, κρατώντας ο ένας τον άλλον, περιστρέφονται γύρω από τον ίδιο άξονα.

• 
  Περιστροφή Camel
• 
  Καθιστή περιστροφή (Sit spin)
• 
  Όρθια περιστροφή (Upright spin)
• 
  Περιστροφή (ζεύγους) camel
• 
  Περιστροφή ζεύγους. Η γυναίκα σε στάση layback και ο άνδρας σε καθιστή περιστροφή
• 
  Περιστροφή layback με αρπαγή του ποδιού (catch-foot)
• 
  Περιστροφή Biellmann
• 
  Πτώση θανάτου (Death drop)

Ανυψώσεις (lifts)

Ζευγάρι παγοδρόμων εκτελεί ανύψωση πάνω από το κεφάλι με ένα χέρι

Οι ανυψώσεις (lifts) είναι χαρακτηριστικό (και απαιτούμενο) στοιχείο της παγοδρομίας ζευγαριών και του χορού στον πάγο, όπου ο άνδρας ανασηκώνει από τον πάγο την παρτενέρ του. Αναλόγως, κατηγοριοποιούνται σε ανυψώσεις ζευγαριών και ανυψώσεις χορού.

Ανυψώσεις ζευγαριών

Οι ανυψώσεις ζευγαριών εκτελούνται γενικά πάνω από το κεφάλι του άνδρα. Σύμφωνα με τους τρέχοντες κανονισμούς της ISU για τις διοργανώσεις ανώτερου επιπέδου, ο άνδρας πρέπει να στραφεί πάνω από μία, αλλά λιγότερο από τρεισήμισι φορές. Στην αγωνιστική παγοδρομία ζευγαριών, οι ανυψώσεις πρέπει να συνοδεύονται από κίνηση επάνω στον πάγο, ώστε να βαθμολογηθεί ως τεχνικό στοιχείο (technical elements score - TES). Παρόλα αυτά, στατικές ανυψώσεις περιλαμβάνονται στην χορογραφία. Οι ανυψώσεις ζεύγους ομαδοποιούνται από τα εμπλεκόμενα κρατήματα.

Τα νόμιμα κρατήματα είναι τα εξής:

• Κράτημα από τις μασχάλες (Armpit holds), το οποίο δεν χρησιμοποιείται γενικά σε κορυφαίες διοργανώσεις της ανώτερης κατηγορίας.
• Κράτημα από τη μέση (Waist holds).
• Κράτημα χέρι-με-ισχίο (Hand-to-hip holds)
• Κράτημα χέρι-με-χέρι (Hand-to-hand), οι ανυψώσεις διακρίνονται σε δύο τύπους:
  • Ανυψώσεις Πίεσης (Press) και
  • Ανυψώσεις Λάσο (Lasso), οι οποίες κατατάσσονται με αύξουσα δυσκολία σε:
    • Δάκτυλο ή βήμα στο λάσο (Toe or step in lasso),
    • Άξελ λάσο ή προς τα πίσω λάσο (Axel or backward lasso) και
    • Αντίστροφο λάσο (Reverse lasso).

Οι κριτές προσέχουν την ταχύτητα, την κάλυψη της παγοπίστας, την ποιότητα της θέσης της γυναίκας, τις αλλαγές θέσεων, καθώς και την σταθερότητα και την καθαρότητα των στροφών του άνδρα. Οι παγοδρόμοι μπορούν να αυξήσουν την βαθμολογίας τους εκτελώντας μια δύσκολη είσοδο (όπως μια σπείρα ή το άνοιγμα του αετού (spread eagle position)), μια δύσκολη έξοδο ή να προσθέσουν άλλα στοιχεία, όπως μια διακοπή ή αναστροφή της περιστροφής (λ.χ. από δεξιόστροφη σε αριστερόστροφη) ή την τροπή μιας μεταφορικής ανύψωσης σε περιστροφική. Αυτά τα στοιχεία ανεβάζουν το επίπεδο της ανύψωσης, το οποίο κυμαίνεται από το βασικό έως το επίπεδο 4. Όσο μεγαλύτερο το επίπεδο, τόσο περισσότερους βαθμούς λαμβάνουν οι παγοδρόμοι.

Οι ανυψώσεις συστροφής (twist lifts) είναι μορφές ανυψώσεων ζεύγους, όπου η γυναίκα πετιέται στον αέρα, περιστρέφεται και έπειτα πιάνεται ξανά από τον παρτενέρ της. Ο άνδρας πιάνει την παρτενέρ του από τη μέση της και εκείνη προσγειώνεται στην προς τα πίσω εξωτερική κόψη του πέδιλού της. Η συστροφή πιστώνεται ως δύσκολο επίτευγμα, όταν κάθε πόδι ανοίγει τουλάχιστον κατά 45 μοίρες από τον άξονα του κορμού και τα πόδια είναι τεντωμένα ή σχεδόν τεντωμένα. Η βαθμολογία επηρεάζεται επίσης από το ύψος της συστροφής, τις στροφές, το βηματισμό ή άλλες κινήσεις πριν την εκτέλεση αυτού του στοιχείου, το κράτημα των χεριών της γυναίκας πάνω από το κεφάλι της, μια καθυστερημένη περιστροφή, κ.τ.λ. Και αυτό το στοιχείο κρίνεται σε επίπεδα δυσκολίας.

Ανυψώσεις χορού

Οι χορευτές του πάγου δεν τους επιτρέπεται να ανασηκώνουν τις παρτενέρ τους πάνω από το ύψος των ώμων τους. Οι ανυψώσεις χορού χωρίζονται σε σύντομες ανυψώσεις (short lifts) και σε μακριές ανυψώσεις (long lifts). Υπάρχουν πολλές θέσεις, που μπορεί να λάβει η παρτενέρ, προκειμένου να ανεβάσει τη δυσκολία της ανύψωσης. Κάθε θέση επιτρέπεται μόνο μία φορά σε ένα πρόγραμμα, ενώ πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον τρία δευτερόλεπτα, ώστε να προσμετρηθεί.

Οι σύντομες ανυψώσεις (short lifts) μπορεί να διαρκούν μέχρι έξι δευτερόλεπτα σε διοργανώσεις ανώτερου επιπέδου:

• Στατικές ανυψώσεις (stationary lift) – Μια ανύψωση, που πραγματοποιείται σε ένα σημείο. Ο άνδρας δεν μετακινείται από τη θέση του, όπως μπορεί να περιστρέφεται.
• Ανύψωση σε ευθεία γραμμή (straight line lift) – Ο άνδρας μετακινείται σε ευθεία γραμμή πάνω στον πάγο, είτε σε ένα είτε στα δύο πόδια.
• Καμπύλη ανύψωση (curve lift) – Ο άνδρας μετακινείται σε καμπύλη γραμμή πάνω στον πάγο, είτε σε ένα είτε στα δύο πόδια.
• Περιστροφική ανύψωση (rotational lift) – Ο άνδρας περιστρέφεται προς μια φορά, ενώ κινείται επάνω στον πάγο.

Οι μακριές ανυψώσεις (long lifts) μπορεί να διαρκούν μέχρι δέκα δευτερόλεπτα σε διοργανώσεις ανώτερου επιπέδου:

• Ανάστροφη περιστροφική ανύψωση (reverse rotational lift) – Ο άνδρας περιστρέφεται προς μια φορά, έπειτα περιστρέφεται προς την άλλη φορά, ενώ κινείται επάνω στον πάγο.
• Οφιοειδής ανύψωση (serpentine lift) – Ο άνδρας κινείται οφιοειδώς επάνω στον πάγο.
• Συνδυαστική ανύψωση (combination lift) – Μια ανύψωση, που συνδυάζει δύο από τις τέσσερις σύντομες ανυψώσεις, κάθε μια εκ των οποίων πρέπει να εδραιωθεί πλήρως, προκειμένου να αξιολογηθεί.

Τόσο στα ζευγάρια, όσο και στον χορό, οι ανυψώσεις, που διαρκούν περισσότερο από όσο επιτρέπεται, λαμβάνουν ποινή αφαίρεσης βαθμών.

Στροφές (turns)

Μαζί με τις άλλες μορφές παγοδρομίας, η καλλιτεχνική παγοδρομία είναι μια από τις αμιγώς ανθρωποκίνητες δραστηριότητες, όπου η προς τα πίσω κίνηση είναι αναπόσπαστο μέρος του αγωνίσματος. Η ικανότητα των αθλητών να παγοδρομούν προς τα μπρος ή προς τα πίσω θεωρείται ίσης σημασίας με την ικανότητα μιας καλής μετάβασης μεταξύ των δύο κατευθύνσεων.

Οι ακολουθίες βηματισμών (step sequences) είναι ένα απαιτούμενο στοιχείο και για τα τέσσερα Ολυμπιακά αγωνίσματα. Το μοτίβο, που ακολουθούν οι παγοδρόμοι, μπορεί να είναι μια ευθεία, μια κυκλική ή μια οφιοειδής γραμμή. Μια ακολουθία βηματισμών αποτελείται από έναν συνδυασμό στροφών (turns), βήματα (steps), αναπηδήσεις (hops) και αλλαγές κόψεων της λάμας (edge changes). Επιπροσθέτως, τα βήματα και οι στροφές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μεταβάσεις μεταξύ των στοιχείων.

Οι διάφορες στροφές, που ενσωματώνουν οι παγοδρόμοι στις ακολουθίες βηματισμού, περιλαμβάνουν:

• Το τριάρι (3 turn), όπου η λάμα του παγοπέδιλου γυρίζει προς τα μέσα της καμπύλης, αφήνοντας ένα ίχνος, που μοιάζει με τον αριθμό "3".
• Το άγκιστρο (bracket turn), όπου η λάμα του παγοπέδιλου γυρίζει προς τα έξω της καμπύλης, αφήνοντας ένα ίχνος, που μοιάζει με το άγκιστρο "}".
• Η στροφή ρόκερ (rocker turn), μια στροφή του ενός ποδιού, που περιλαμβάνει αλλαγή λοβού και κατεύθυνσης με τη λάμα να γυρίζει προς τα πίσω.
• Η στροφή κάουντερ (counter turn), μια στροφή του ενός ποδιού, που περιλαμβάνει αλλαγή λοβού και κατεύθυνσης με τη λάμα να γυρίζει προς τα μπρος.
• Η στροφή βρόγχου (loop turn), μια στροφή παρόμοια με τριάρι, αλλά δημιουργείται επιπλέον το ίχνος της θηλιάς (ή της σταγόνας).
• Η στροφή μόουχωκ (mohawk turn ή C-turn), που είναι το ισοδύναμο του τριαριού και του αγκίστρου εκτελεσμένα με τα δύο πόδια, το ίχνος ομοιάζει προς το γράμμα "C".
• Η στροφή τσόκτοου (choctaw turn ή S-turn), που είναι το ισοδύναμο των στροφών ρόκερ και κάουντερ εκτελεσμένα με τα δύο πόδια, το ίχνος ομοιάζει προς το γράμμα "S".
• Το τουίζλ (twizzle), είναι συνδυασμός μιας πολυστροφικής και μιας μεταφορικής κίνησης πάνω στον πάγο, εκτελεσμένης στο ένα πόδι. Εκτελείται συχνότερα από τους χορευτές πάγου, αλλά είναι στοιχείο τόσο της ατομικής παγοδρομίας, όσο και της παγοδρομίας ζευγαριών. Λόγω της επικινδυνότητας και της τεχνικής απαιτητικότητας, τα τουίζλ θεωρούνται ως τα "τετραπλά (άλματα) του χορού στον πάγο (the quads of ice dance)".
• Το σταύρωμα (crossover), είναι μια βασική τεχνική παγοδρομίας, για την απόκτηση ώθησης, παγοδρομώντας κατά μήκος είτε μιας καμπύλης, είτε ενός κύκλου, σταυρώνοντας το ένα πόδι πίσω από το άλλο. Τα σταυρώματα μπορούν να εκτελεστούν είτε προς τα εμπρός (forwards) είτε προς τα πίσω (backwards).

• 
  Το ίχνος του τριαριού.
• 
  Το ίχνος του αγκίστρου.
• 
  Το ίχνος του ρόκερ.
• 
  Το ίχνος του κάουντερ.
• 
  Το ίχνος του μόουχωκ.
• 
  Εικόνα από την εκτέλεση ενός τουίζλ.
• 
  Αριστερόστροφο πρόσθιο σταύρωμα (forward crossover), στο σημείο όπου ο παγοδρόμος σπρώχνει δυνατά το αριστερό πόδι.
  Kiira Korpi.

Κινήσεις πεδίου (moves in the field)

Κινήσεις πεδίου (moves in the field) είναι μια προκαθορισμένη, απαιτούμενη ακολουθία, που επιδεικνύει τις βασικές παγοδρομικές δεξιότητες και τον έλεγχο των κόψεων των διαγωνιζόμενων. Στο πλαίσιο ενός ανταγωνιστικού προγράμματος, περιλαμβάνονται ακολουθίες, που μπορούν να έχουν σπείρες, ανοίγματα αετού, κινήσεις Ina Bauer, υδρολεπίδα (hydroblading) και παρόμοιες κινήσεις κόψεων μαζί με βρόγχους (loops), τουίζλς και διαφορετικά είδη στροφών.

Οι βασικές κινήσεις, που μπορούν να ενσωματωθούν σε μια ακολουθία βηματισμών ή να χρησιμοποιηθούν ως συνδετικά στοιχεία, είναι:

• Το λάντζ (lunge), όπου το ένα πόδι είναι λυγισμένο προς τα μπρος με την κνήμη κάθετη στον πάγο και το άλλο λυγισμένο προς τα πίσω με την κνήμη παράλληλη προς τον πάγο. Διακρίνεται σε πρόσθιο (forward) ή οπίσθιο (backward), ανάλογα με την κατεύθυνση του παγοδρόμου.
• Το άνοιγμα του αετού (spread eagle)', όπου ο παγοδρόμος γλιστρά και στα δύο του πόδια, τα οποία είναι ανοικτά και τεντωμένα με τα δάκτυλα προς τα έξω και τις πτέρνες αντικριστά. Διακρίνεται σε εσωτερικό (internal) ή εξωτερικό (external), ανάλογα με τις κόψεις που χρησιμοποιούν οι παγοδρόμοι, διαγράφοντας μια καμπύλη στον πάγο, με το κέντρο της μπροστά τους ή πίσω τους, αντίστοιχα. Χρησιμοποιείται συχνά ως είσοδος για άλματα (κυρίως ένα άξελ), ανεβάζοντας το επίπεδο δυσκολίας του άλματος αυτού, σύμφωνα με τον Κώδικα Βαθμολογίας (Code of Points).
• Η κίνηση Ina Bauer, προς τιμήν της Γερμανίδας παγοδρόμου, που την εισήγαγε, ομοιάζει προς το άνοιγμα του αετού με τη διαφορά, ότι το ένα γόνατο είναι λυγισμένο και τυπικά η πλάτη λυγίζει προς τα πίσω. Διακρίνεται ομοίως σε εσωτερικό και εξωτερικό ανάλογα με τις χρησιμοποιούμενες κόψεις.
• Το κάθισμα Besti (Besti sqaut), προς τιμήν της Ρωσο-Σοβιετικής Natalia Bestemianova, που την εκτέλεσε επανειλημμένα στον ελεύθερο χορό της μαζί με τον Andrei Bukin το 1988, μοιάζει με το άνοιγμα του αετού στο ότι ο παγοδρόμος κινείται κατά μήκος μίας κόψης της λάμας με τα δύο πέδιλα στον πάγο, τα δάκτυλα προς τα έξω και τις πτέρνες αντικριστά, όμως τα γόνατα λυγίζουν προς τα έξω σε θέση οκλαδόν με τους μηρούς παράλληλους στον πάγο και τον κορμό όρθιο.
• Το υποστύλωμα (cantilever), εφεύρεση του Ελβετού, κωμικού παγοδρόμου Werner Groebli, παρόμοια με το άνοιγμα τα αετού, όπου ο παγοδρόμος κινείται στον πάγο με βαθιά κόψη λάμας, με τα γόνατα λυγισμένα και την πλάτη προς τα πίσω, παράλληλα με τον πάγο.
• Η υδρολεπίδα (hydroblading), που αφορά μια βαθιά κόψη (deep edge) με το σώμα τεντωμένο σε μια πολύ χαμηλή, σχεδόν οριζόντια θέση πάνω στον πάγο. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές της θέσης, αλλά η πιο κοινή, για την ατομική παγοδρομία, παραλλαγή είναι στην πίσω εσωτερική κόψη με βαθιά λυγισμένο το γόνατο του παγοδρομούντος ποδιού, το ελεύθερο πόδι σταυρωμένο από πίσω και εκτεταμένο έξω από τον διαγραφόμενο κύκλο και ο άνω κορμός γερμένος μέσα στον κύκλο, "χαϊδεύοντας" τον πάγο με τα δύο, με ένα ή κανένα χέρι.
• Η σπείρα (spiral) είναι ένα στοιχείο στο οποίο ο παγοδρόμος κινείται από τη μια πλευρά του πάγου στην άλλη με μια συγκεκριμένη κόψη της λάμας, με το ελεύθερο πόδι κρατημένο στο ύψος του ισχίου ή ψηλότερα. Οι σπείρες διακρίνονται ανάλογα με την χρησιμοποιούμενη κόψη σε εσωτερική και εξωτερική, ανάλογα με την κατεύθυνση κίνησης σε πρόσθια (forward)ή οπίσθια (backward) και ανάλογα με τη στάση του παγοδρόμου. Μια ακολουθία σπείρας είναι μια ή περισσότερες στάσεις και κόψεις σπείρας, που εκτελούνται διαδοχικά. Οι κριτές προσέχουν το βάθος, την σταθερότητα και τον έλεγχο της παγοδρομούσας κόψης, την ταχύτητα, την κάλυψη του παγοδρομίου, την έκταση και άλλους παράγοντες. Ορισμένοι παγοδρόμοι μπορούν να αλλάζουν κόψη κατά τη διάρκεια της σπείρας, λ.χ. από την εσωτερική στην εξωτερική κόψη. Σπείρες με επίπεδη κόψη δεν θεωρούνται γενικά πραγματικές σπείρες. Οι ακολουθίες σπείρας ήταν απαιτούμενο στη παγοδρομία γυναικών και στα ζευγάρια πριν από την περίοδο 2012-2013, αλλά από την περίοδο 2012–2013 και έπειτα αντικαταστάθηκαν από τις χορογραφικές ακολουθίες (choreographic sequence). Η χορογραφική ακολουθία αποτελείται από κινήσεις πεδίου, άλματα εκτός λίστας, περιστροφικές κινήσεις κ.τ.λ. και είναι απαραίτητο στοιχείο του ελεύθερου προγράμματος παγοδρομίας ανδρών, γυναικών και ζευγαριών.
• Η σπείρα του θανάτου (death spiral) είναι ένα απαιτούμενο στοιχείο της παγοδρομίας ζευγαριών. Υπάρχουν τέσσερις παραλλαγές, που διακρίνονται από την κόψη της γυναίκας και την φορά της κίνησης. Ο άνδρας πραγματοποιεί έναν άξονα περιστροφής (pivot), με το ένα "δάκτυλό" του πακτωμένο στον πάγο, κρατώντας το χέρι της παρτενέρ του, η οποία τον κυκλώνει με μια βαθιά κόψη, το σώμα της σχεδόν παράλληλο στον πάγο και το κεφάλι της να ακουμπά κάποια στιγμή το γόνατο του ποδιού, με το οποίο παγοδρομεί. Ο άνδρας πρέπει και εκείνος να είναι σε πλήρη στάση περιστροφής και η σπείρα του θανάτου πρέπει να κρατά για μια ελάχιστη γωνία περιστροφής, αναλόγως του επιπέδου της.
• Το άλμα Ουάλεϊ (Walley jump) προς τιμήν του (φερόμενου ως εφευρέτη του) Αμερικανού παγοδρόμου Nate Walley, είναι άλμα πλήρους περιστροφής, όπου ο παγοδρόμος αναπηδά από την προς τα πίσω εσωτερική κόψη, εκτελεί μια πλήρη περιστροφή στον αέρα και προσγειώνεται στην προς τα πίσω εξωτερική κόψη του ίδιου ποδιού. Για ένα αριστερόστροφο άλμα, η απογείωση και η προσγείωση γίνονται με το δεξί πόδι. Η θέση στον αέρα και η προσγείωση του Ουάλεϊ είναι παρόμοιες με εκείνες των άλλων αλμάτων της καλλιτεχνικής παγοδρομίας. Τα Ουάλεϊ εκτελούνται σχεδόν πάντα ως απλά άλματα, σπανίως διπλά και ποτέ έως τώρα τριπλά ή τετραπλά. Σύμφωνα με τον νέο σύστημα αξιολόγησης της ISU, τα άλματα Ουάλεϊ (ανεξάρτητα από τον αριθμό των περιστροφών) δεν λογίζονται ως άλματα, παρά μόνο ως μεταβατικές κινήσεις. Στην Βρετανία, λέγονται Pat Low, προς τιμήν του Σκωτσέζου, που θεωρούν ως εφευρέτη του άλματος αυτού.

• 
  Χορευτές πάγου σε στάση λουντζ.
• 
  Μια βασική θέση σπείρας εξωτερικής κόψης με το ελεύθερο πόδι κρατημένο χωρίς υποστήριξη πίσω από το σώμα.
• 
  Μια εξωτερική σπείρα ζευγαριού σε στάση αρπαγής ποδιού (catch-foot position).
• 
  Πίσω εσωτερική σπείρα θανάτου.
• 
  Παράλληλα κατοπτρικά ανοίγματα αετού με τον άνδρα σε εσωτερική και την γυναίκα σε εξωτερική κόψη.
• 
  Ina Bauer
• 
  Από το καναδικό Πρωτάθλημα χορού
• 
  Υδρολεπίδα (Hydroblading)
• 
  Χορευτής σε Besti κάθισμα (squat), ανασηκώνοντας την παρτενέρ του.
• 
  Κάθισμα Besti στο πρόγραμμα του χορού στον πάγο.
• 
  Το άνοιγμα του αετού.
• 
  Ατομικό υποστύλωμα (solo cantilever) με τα χέρια στον πάγο.
  (Shawn Sawyer)
• 
  Ατομικό υποστύλωμα χωρίς χέρια στον πάγο.
  (Lubov Iliushechkina)
• 
  Υποβοηθούμενο υποστύλωμα (assisted cantilever) στην παγοδρομία ζευγαριών.
  (Lubov Iliushechkina & Nodari Maisuradze)

Στοιχεία της Συγχρονισμένης Παγοδρομίας

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς Συγχρονισμένης Παγοδρομίας, όλα τα απαιτούμενα στοιχεία περιγράφονται παρακάτω, θεωρώντας μια ομάδα δεκαέξι παγοδρόμων.

Καλλιτεχνικό Στοιχείο (Artistic Element)

Τα κάτωθι Καλλιτεχνικά στοιχεία, τα οποία θεωρούνται βάση της συγχρονισμένης παγοδρομίας, πρέπει να ταιριάζουν με τη μουσική, ώστε να βελτιωθεί η σύνθεση του προγράμματος:

• Καλλιτεχνικό Μπλοκ (Artistic Block): Μια διάταξη μπλοκ αποτελούμενη τουλάχιστον από τρεις γραμμές παγοδρόμων.
• Καλλιτεχνική Γραμμή (Artistic Line): Μια διάταξη γραμμής (ευθείας ή καμπύλης) αποτελούμενη από μια ή δύο γραμμές παγοδρόμων.
• Καλλιτεχνικός Κύκλος (Artistic Circle): Μια διάταξη κύκλου ή πολλαπλών κύκλων αποτελούμενοι κατ' ελάχιστον από τέσσερις παγοδρόμους σε κάθε κύκλο.
• Καλλιτεχνικός Τροχός (Artistic Wheel): Μια διάταξη τροχού ή πολλαπλών τροχών αποτελούμενοι κατ' ελάχιστον από τρεις παγοδρόμους σε κάθε βραχίονα του τροχού.

Στο καλλιτεχνικό στοιχείο συμμετέχουν υποχρεωτικά όλοι οι παγοδρόμοι της ομάδας. Τα καλλιτεχνικά μπλοκ και γραμμές αρχίζουν μόλις η διάταξη σχηματιστεί και ξεκινήσει να κινείται κατά μήκος ή κατά πλάτος του πάγου, με τη συμμετοχή όλων των παγοδρόμων. Οι καλλιτεχνικοί κύκλοι και τροχοί αρχίζουν μόλις η διάταξη σχηματιστεί και ξεκινήσει να περιστρέφεται, με τη συμμετοχή όλων των παγοδρόμων. Τα καλλιτεχνικά στοιχεία τερματίζονται μόλις σπάσει η διάταξη, αρχίζοντας είτε μια μετάβαση προς άλλο στοιχείο, είτε ένα μεταβατικό στοιχείο.

Δημιουργικό Στοιχείο (Creative Element)

Το δημιουργικό στοιχείο πρέπει να πληρεί τα παρακάτω κριτήρια:

• Το δημιουργικό στοιχείο είναι μια μοναδική παρουσίαση ενός ή περισσότερων στοιχείων συγχρονισμένης παγοδρομίας, που επιλέγεται ετησίως από την Τεχνική Επιτροπή Συγχρονισμένης Παγοδρομίας.
• Το δημιουργικό στοιχείο αρχίζει μόλις σχηματιστεί το επιλεγμένο στοιχείο και τερματίζεται με τη διάλυσή του, ξεκινώντας μια μετάβαση προς το επόμενο στοιχείο (ή το τέλος του προγράμματος, εάν επιλεγεί ως το τελευταίο στοιχείο).

Στοιχείο ομαδικής ανύψωσης (Group Lift Element)

Η ομαδική ανύψωση πρέπει να πληρεί τον ορισμό των ομαδικών ανυψώσεων (όπως περιγράφεται στον Κανόνα 990, παράγραφο 3.a, iv., b.). Το στοιχείο ομαδικής ανύψωσης αρχίζει μόλις σχηματιστεί η ομάδα για την ανύψωση και τερματίζεται μόλις προσγειωθεί ο ανυψωμένος παγοδρόμος. Όλοι οι παγοδρόμοι πρέπει να συμμετέχουν στο στοιχείο ομαδικής ανύψωσης, ωστόσο όσοι δεν συμμετέχουν είτε ως ανυψούμενοι παγοδρόμοι, είτε ως υποστηρίζοντες τους ανυψούμενους παγοδρόμους, οφείλουν στον ίδιο περίπου χρόνο να εκτελέσουν ένα στοιχείο ελεύθερης παγοδρομίας, είτε όλοι το ίδιο είτε ο καθένας διαφορετικό.

Στοιχείο twizzle (Twizzle Element)

Περιλαμβάνει μια σειρά δύο τουλάχιστον twizzle. Το στοιχείο αρχίζει με την είσοδο του πρώτο twizzle και τελειώνει με την ολοκλήρωση του τελευταίου twizzle.

Μικτό Στοιχείο (Mixed Element)

Το μικτό στοιχείο ξεκινά μόλις αναγνωριστεί ο σχηματισμός δύο τουλάχιστον διαφορετικών στοιχείο συγχρονισμένης παγοδρομίας και τερματίζεται με την έναρξη είτε της μετάβασης προς ένα άλλο στοιχείο είτε ενός μεταβατικού στοιχείου. Τα δύο τουλάχιστον διαφορετικά στοιχεία (επιλέγοντας μεταξύ μπλοκ, κύκλων, γραμμών, τομών κ.ά.) πρέπει να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

• Εάν χρησιμοποιηθεί μπλοκ, πρέπει αποτελείται τουλάχιστον από τρεις γραμμές και οκτώ παγοδρόμους.
• Εάν χρησιμοποιηθεί γραμμή, πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον οκτώ παγοδρόμους (ή δύο γραμμές των τεσσάρων παγοδρόμων η καθεμιά).
• Εάν χρησιμοποιηθεί κύκλος, πρέπει να συμμετέχουν τουλάχιστον έξι παγοδρόμοι.
• Εάν χρησιμοποιηθεί τροχός, εφόσον περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο βραχίονες, πρέπει να αποτελείται από τρεις παγοδρόμους ανά βραχίονα, ενώ εφόσον είναι τροχός ενός βραχίονα, πρέπει να συμμετέχουν τουλάχιστον πέντε παγοδρόμοι στο βραχίονα.
• Εάν χρησιμοποιηθεί τομή, πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον οκτώ διασταυρούμενους παγοδρόμους.
• Εάν χρησιμοποιηθεί στοιχείο ζευγαριού, απαιτούνται τέσσερις τουλάχιστον παγοδρόμοι.
• Εάν χρησιμοποιηθεί στοιχείο κίνησης, πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον έξι κινήσεις ελεύθερης παγοδρομίας.
• Εάν χρησιμοποιηθεί στοιχείο συγχρονισμένης περιστροφής, πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον οκτώ ατομικές περιστροφές ή τέσσερις περιστροφές ζευγαριών ή δύο ομαδικές περιστροφές.

Απαγορευμένα στοιχεία στην καλλιτεχνική παγοδρομία

Στις επίσημες διοργανώσεις, η ISU απαγορεύει επί ποινή αφαίρεσης βαθμών την εκτέλεση ορισμένων στοιχείων, που παρουσιάζονταν στο παρελθόν, για λόγους ασφάλειας των συμμετεχόντων. Αυτά τα στοιχεία, όμως, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε άλλες μορφές παραστάσεων στον πάγο, όπως η ακροβατική παγοδρομία, καθώς λόγω της επικινδυνότητάς τους, προσφέρουν συναρπαστικό θέαμα. Μεταξύ των απαγορευμένων στοιχείων συγκαταλέγονται:

• Τα μπακφλιπ (backflip) άλματα, που εκτελούνται με μια περιστροφή προς τα πίσω και προσγείωση στο ένα ή τα δύο πόδια, απαγορεύτηκε μετά το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1976.
• Η εκούσια πτώση στον πάγο, καθώς τότε οι παγοδρόμοι δεν πατινάρουν,
• Η χρήση αντικειμένων φροντιστηρίου (όπως περούκες, μπάλες, μπαστούνια, σημαίες, μουσικά όργανα, κ.ά.), για λόγους επικινδυνότητας, όπως και
• Η αφαίρεση μερών από τα κοστούμια των παγοδρόμων (όπως μπουφάν, καπέλα, κ.ά.), για παρόμοιους λόγους.

Επίσης, στις αθλητικές διοργανώσεις πατινάζ ζευγαριών απαγορεύονται οι ανυψώσεις (lifts) από λάθος κράτημα. Επιτρέπονται μόνο αυτές, όπου ο άνδρας κρατάει (με το χέρι του) την παρτενέρ του από το χέρι της, το μπράτσο της, το σώμα της ή το άνω μέρος του ποδιού της. Με αυτό το πνεύμα, απαγορεύονται οι επόμενες κινήσεις:

• Η "σπαζοκεφαλιά" (headbanger), όπου ο άνδρας περιστρέφει γρήγορα και ανεβοκατεβάζει την παρτενέρ του σε μια λοξή τροχιά, τέτοια ώστε στο κατώτερο σημείο της, να εφάπτεται σχεδόν το κεφάλι της στον πάγο, με κίνδυνο έναν ενδεχόμενο σοβαρό τραυματισμό. Ομοίως, απαγορεύεται κάθε κίνηση, όπου ο άνδρας αναποδογυρίζει την παρτενέρ του, κρατώντας την από τα πόδια και πλησιάζοντας το κεφάλι της κοντά στην επιφάνεια του πάγου.
• Η κίνηση Ντιτρόιτερ (Detroiter), όπου ο άνδρας κρατά με το ένα χέρι την παρτενέρ του πάνω από το κεφάλι του, ενώ αυτή είναι σε οριζόντια θέση, καθώς υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πτώσης και τραυματισμού της.
• Η ανύψωση με υποστήριξη χωρίς χέρια, όπου η γυναίκα στηρίζεται από το κεφάλι ή τους ώμους του παρτενέρ της, χωρίς εκείνος να τη συγκρατεί. Επίσης, απαγορεύεται το κάθισμα επάνω στο κεφάλι του παρτενέρ της ή το πάτημα επάνω στους ώμους του.

Τα διαγωνιστικά σκέλη της παγοδρομίας

Το σύντομο πρόγραμμα της παγοδρομίας

Το σύντομο πρόγραμμα της καλλιτεχνικής παγοδρομίας είναι το πρώτο από τα δύο σκέλη του διαγωνισμού, που διεξάγεται πριν το ελεύθερο πρόγραμμα παγοδρομίας. Η διάρκεια του προγράμματος στις διοργανώσεις των ατομικών αγωνισμάτων παγοδρομίας, τόσο για την κατηγορία Junior (εφήβων και νεανίδων), όσο και την κατηγορία Senior (ανδρών και γυναικών) αλλά και των ζευγαριών είναι 2 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα με ανεκτή ανοχή 10 δευτερολέπτων. Όσον αφορά τη συγχρονισμένη παγοδρομία (κατώτερης και ανώτερης κατηγορίας), το σύντομο πρόγραμμα διαρκεί 2 λεπτά και 50 δευτερόλεπτα. Από την περίοδο 2014-2015, επιτρέπονται πλέον τα φωνητικά στη μουσική σε όλα τα αγωνίσματα της καλλιτεχνικής παγοδρομίας.

Προηγουμένως, καλούνται πρωτότυπο (original) ή τεχνικό (technical) πρόγραμμα. Το σύντομο πρόγραμμα εισήχθη στο ατομικό αγώνισμα παγοδρομίας το 1973, ως ένα από τα τρία σκέλη του διαγωνισμού μέχρι το 1990, όταν αποβλήθηκε το σκέλος των υποχρεωτικών σχημάτων (compulsory figures), που περιελάμβαναν τη χάραξη ορισμένων σχεδίων στον πάγο ως δείγμα των ικανοτήτων κάθε παγοδρόμου. Στα ζευγάρια, το σύντομο πρόγραμμα εισήχθη στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1963, το Παγκόσμιο του 1964 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968, ενώ έως τότε εκτελούνταν μόνο το ελεύθερο πρόγραμμα στις διοργανώσεις. Η συγχρονισμένη παγοδρομία είχε πάντα δύο διαγωνιστικά σκέλη, το σύντομο και το ελεύθερο.

Το σύντομο πρόγραμμα απαρτίζεται από επτά υποχρεωτικά στοιχεία για τις κατηγορίες ανδρών, γυναικών και ζευγαριών και από έξι υποχρεωτικά στοιχεία για τη συγχρονισμένη παγοδρομία.

Απαραίτητα στοιχεία - Ατομική παγοδρομία

Το σύντομο πρόγραμμα για το ατομικό αγώνισμα ενηλίκων αποτελείται από επτά απαραίτητα στοιχεία, χωρίς δέσμευση ως προς τη σειρά εκτέλεσης αυτών. Οι παγοδρόμοι μπορούν να επιλέξουν την μουσική τους υπόκρουση, με την υποχρέωση να πατινάρουν σε αρμονία με αυτήν.

Συγκεκριμένα, οι άνδρες παγοδρόμοι υποχρεούνται να παρουσιάσουν στο σύντομο πρόγραμμά τους τα ακόλουθα στοιχεία:

1. ένα διπλό ή τριπλό Άξελ,
2. ένα τριπλό ή τετραπλό άλμα,
3. έναν από τους ακόλουθους συνδυασμούς αλμάτων:

• ένα διπλό και ένα τριπλό άλμα,
• δύο τριπλά άλματα,
• ένα τετραπλό και ένα διπλό ή τριπλό άλμα,

1. μια ιπτάμενη περιστροφή (flying spin)
2. μια περιστροφή camel ή με κάθισμα (sit spin) μια μόνο αλλαγή του ποδιού,
3. έναν συνδυασμό περιστροφών με μια μόνο αλλαγή του ποδιού και
4. μια ακολουθία βηματισμών (step sequence) χρησιμοποιώντας όλη την επιφάνεια του πάγου.

Τα αντίστοιχα στοιχεία, που οφείλουν να παρουσιάσουν στο σύντομο πρόγραμμα οι γυναίκες παγοδρόμοι είναι τα επόμενα:

1. ένα διπλό ή τριπλό Άξελ,
2. ένα τριπλό άλμα,
3. έναν συνδυασμό αλμάτων, είτε ενός διπλού και ενός τριπλού άλματος ή δύο τριπλών αλμάτων (η εκτέλεση ενός τετραπλού άλματος από τις γυναίκες παγοδρόμους αποκλείεται επί του παρόντος, σύμφωνα με τους κανόνες),
4. μια ιπτάμενη περιστροφή (flying spin)
5. μια περιστροφή layback ή camel ή με κάθισμα (sit spin) χωρίς αλλαγή του ποδιού.
6. έναν συνδυασμό περιστροφών με μια μόνο αλλαγή του ποδιού και
7. μια ακολουθία βηματισμών (step sequence) χρησιμοποιώντας όλη την επιφάνεια του πάγου.

Οι παγοδρόμοι κατώτερης κατηγορίας υποχρεούνται επίσης να παρουσιάσουν επτά στοιχεία, με οποιαδήποτε σειρά, αλλά με παραλλαγές ανά περίοδο. Για παράδειγμα, την περίοδο 2018-2019, οι νέοι άνδρες έπρεπε να παρουσιάσουν:

1. ένα διπλό ή τριπλό Άξελ,
2. ένα διπλό ή τριπλό Φλιπ,
3. έναν συνδυασμό αλμάτων, είτε ενός ή δύο τριπλών αλμάτων, είτε ενός διπλού και ενός τριπλού άλματος,
4. μια ιπτάμενη περιστροφή camel (flying camel spin),
5. [...]
6. έναν συνδυασμό περιστροφών με μια μόνο αλλαγή του ποδιού και
7. μια ακολουθία βηματισμών (step sequence) χρησιμοποιώντας όλη την επιφάνεια του πάγου.

Την προηγούμενη περίοδο (2019-2020), αντί για διπλό ή τριπλό φλιπ, οι παγοδρόμοι υποχρεούνταν να εκτελέσουν διπλό ή τριπλό λουπ, ενώ αντί για την ιπτάμενη περιστροφή camel, εκτελούνταν ιπτάμενη περιστροφή καθίσματος (sit spin). Αντί για συνδυασμό περιστροφών με μια μόνο αλλαγή του ποδιού, εκτελούσαν περιστροφή layback ή περιστροφή καθίσματος (sit) και περιστροφή camel με μια μόνο αλλαγή στο πόδι. Την περίοδο 2020-2021, οι κατώτερης κατηγορίας παγοδρόμοι εκτελούσαν στο σύντομο πρόγραμμά τους μια ιπτάμενη περιστροφή camel σε οποιαδήποτε θέση στον αέρα (air position), οι έφηβοι εκτελούσαν περιστροφή sit με μια μόνο αλλαγή στο πόδι, ενώ οι νεανίδες πέρα από την περιστροφή layback, μπορούσαν να εκτελέσουν και μια περιστροφή sit χωρίς αλλαγή στο πόδι. Τέλος έφηβοι και νεάνιδες όφειλαν να εκτελέσουν είτε ένα διπλό είτε ένα τριπλό άλμα Λουτζ.

Απαραίτητα στοιχεία - Παγοδρομία ζευγαριών

Όπως και στην ατομική παγοδρομία, τα ζευγάρια παγοδρόμων κατώτερης και ανώτερης κατηγορίας υποχρεούνται να παρουσιάσουν επτά στοιχεία με όποια σειρά επιθυμούν, ακολουθώντας με αρμονία την μουσική υπόκρουση της επιλογής τους. Οι απαιτήσεις διαφέρουν από περίοδο σε περίοδο.

Για παράδειγμα, την περίοδο 2018-2019, τα ζευγάρια ανώτερης κατηγορίας, όφειλαν να παρουσιάσουν:

1. οποιαδήποτε χέρι-με-χέρι απογείωση ανύψωσης (lift),
2. Οποιαδήποτε διπλή ή τριπλή ανύψωση συστροφής (twist lift)
3. ένα διπλό ή τριπλό πεταχτό άλμα,
4. ένα διπλό ή τριπλό σόλο άλμα,
5. ένα συνδυασμό σόλο περιστροφών με μια μόνο αλλαγή του ποδιού,
6. ένα προς τα πίσω εξωτερική σπείρα θανάτου και
7. μια ακολουθία βηματισμών (step sequence) χρησιμοποιώντας όλη την επιφάνεια του πάγου.

Την επόμενη περίοδο, 2019-2020, τα ζευγάρια όφειλαν να εκτελέσουν οποιαδήποτε λάσο (Lasso) απογείωση ανύψωσης (αντί για χέρι-με-χέρι) και μια προς τα πίσω εσωτερική (αντί για εξωτερική) σπείρα θανάτου. Την περίοδο 2020-2021, εκτελούσαν ξανά την προς τα πίσω εξωτερική σπείρα θανάτου και οποιαδήποτε απογείωση ανύψωσης ισχίου (hip lift take-off).

Την περίοδο 2018-2019, τα ζευγάρια κατώτερης κατηγορίας όφειλαν να εκτελέσουν τα ακόλουθα στοιχεία:

1. οποιαδήποτε χέρι-με-χέρι απογείωση ανύψωσης (lift),
2. μια διπλή ή τριπλή ανύψωση συστροφής (twist lift),
3. ένα διπλό ή τριπλό πεταχτό Σάλχο,
4. ένα διπλό Φλιπ ή διπλό σόλο Άξελ άλμα,
5. ένα συνδυασμό σόλο περιστροφών με μια μόνο αλλαγή του ποδιού,
6. ένα προς τα πίσω εξωτερική σπείρα θανάτου και
7. μια ακολουθία βηματισμών (step sequence) χρησιμοποιώντας όλη την επιφάνεια του πάγου.

Την επόμενη περίοδο, 2019-2020, έπρεπε να εκτελέσουν οποιαδήποτε λάσο απογείωση ανύψωσης (αντί για χέρι-με-χέρι) και μια προς τα πίσω εσωτερική (αντί για εξωτερική) σπείρα θανάτου. Την περίοδο 2020-2021, εκτελούσαν ξανά την προς τα πίσω εξωτερική σπείρα θανάτου, καθώς και ένα διπλό Λουτζ ή διπλό σόλο Άξελ. Το 2020-2021, όφειλαν να εκτελέσουν ένα διπλό ή τριπλό πεταχτό άλμα Λουπ.

Μόνο οι προδιαγεγραμμένες απογειώσεις ανύψωσης πάνω από το κεφάλι (overhead lift) και σπείρες θανάτου επιτρέπονται. Οι γυναίκες των ζευγαριών παγοδρομίας κατώτερης και ανώτερης κατηγορίας μπορούν να εκτελούν μια απογείωση είτε Λουτζ είτε Φλιπ και επιπλέον να εκτελούν μόνο δύο ή τρεις ελεύθερες περιστροφές στον αέρα. Οι ανώτερης κατηγορίας παγοδρόμοι μπορούν να εκτελούν οποιοδήποτε διπλό ή τριπλό άλμα και πεταχτό άλμα, αλλά οι κατώτερης κατηγορίας παγοδρόμοι εκτελούν μόνο τα προδιαγεγραμμένα. Όσο για τους συνδυασμούς περιστροφών, τα ζευγάρια των παγοδρόμων οφείλουν να πραγματοποιήσουν μόνο μια αλλαγή του ποδιού με όχι λιγότερες από πέντε περιστροφές σε κάθε πόδι και από τα δύο παρτενέρ. Η αλλαγή του ποδιού πρέπει να γίνεται με τρόπο είτε με άλμα είτε με step-over, ενώ τόσο η αλαγγή του ποδιού όσο και η αλλαγή των θέσεων πρέπει να γίνεται είτε ταυτόχρονο είτε ξεχωριστά. Αναφορικά με τις ακολουθίες βηματισμών, αυτές πρέπει να γίνονται μαζί ή σχεδόν μαζί και μπορούν να περιλαμβάνουν οποιοδήποτε άλμα εκτός λίστας. Τα ζευγάρια παγοδρόμων μπορούν να εκτελούν σύντομες στάσεις, εφόσον αυτές βρίσκονται σε συμφωνία με τη μουσική.

Απαραίτητα στοιχεία - Συγχρονισμένη παγοδρομία

Στη συγχρονισμένη παγοδρομία, τόσο στην κατώτερη, όσο και στην ανώτερη κατηγορία, οι παγοδρόμοι εκτελούν το πολύ έξι απαραίτητα στοιχεία, με τη σειρά, που επιθυμούν. Η Διεθνής Ένωση Παγοδρομίας (ISU) επιλέγει και δημοσιεύει κάθε χρόνο για την κατώτερη και ανώτερη κατηγορία τα έξι απαραίτητα στοιχεία, μεταξύ των κάτωθι:

• ένα καλλιτεχνικό στοιχείο,
• ένα δημιουργικό στοιχείο,
• ένα στοιχείο ομαδικής ανύψωσης (group lift element), αλλά μόνο για την ανώτερη κατηγορία, εφόσον ζητηθεί,
• ένα γραμμικό στοιχείο μπλοκ ή γραμμής,
• ένα περιστροφικό στοιχείο μπλοκ ή γραμμής,
• ένα περιστροφικό στοιχείο κύκλου ή τροχού,
• ένα μεταφορικό στοιχείο κύκλου ή τροχού,
• ένα στοιχείο κίνησης,
• ένα στοιχείο τομής (intersection)
• ένα στοιχείο no-hold ,
• ένα στοιχείο ζευγαριού,
• ένα μικτό στοιχείο,
• ένα στοιχείο συγχρονισμένης περιστροφής (spin) ή
• ένα στοιχείο twizzle.

Το ελεύθερο πρόγραμμα της παγοδρομίας

Το ελεύθερο πρόγραμμα της παγοδρομίας διενεργείται μετά το σύντομο πρόγραμμα. Η διάρκειά του για όλα τα αγωνίσματα της ανώτερης και της κατώτερης κατηγορίας είναι, αντιστοίχως, τέσσερα και τριάμισι λεπτά με ανοχή 10 δευτερολέπτων. Τα φωνητικά μαζί με τη μουσική επιτράπηκαν για πρώτη φορά την περίοδο 2014—2015 και στους Ολυμπιακούς, το 2018. Η ελεύθερη παγοδρομία αναπτύχθηκε από την συνένωση των υποχρεωτικών σχημάτων (compulsory figures), που αποτελούσε σκέλος της ατομικής παγοδρομίας μέχρι το 1990 (1999 σε εθνικά πρωταθλήματα) σε ένα συνεκτικό πρόγραμμα.

Απαραίτητα στοιχεία - Ατομική παγοδρομία

Σύμφωνα με την ISU, το ελεύθερο πρόγραμμα στην ατομική παγοδρομία ανδρών και γυναικών "αποτελείται από ένα καλά ισορροπημένο πρόγραμμα με στοιχεία ελεύθερης παγοδρομίας, όπως άλματα, περιστροφές, βήματα και άλλες συνδετικές κινήσεις, εκτελεσμένα με τα δύο πόδια τουλάχιστον, σε αρμονία με την μουσική της επιλογής του συμμετέχοντα". Οι παγοδρόμοι έχουν πλήρη ελευθερία να επιλέγουν κάθε στοιχείο παγοδρομίας, που συναποτελούν ολόκληρο το ελεύθερο πρόγραμμα. Όλα τα στοιχεία πρέπει να συνδέονται μεταξύ τους με διαφορετικά βήματα ή άλλες κινήσεις ελεύθερης παγοδρομίας, ωστόσο τα σταυρώματα (crossovers) πρόσθια ή οπίσθια (forward / backward) δεν συνιστούν συνδετικά βήματα. Οι παγοδρόμοι οφείλουν να χρησιμοποιούν ολόκληρη την επιφάνεια του πάγου.

Μια καλά ισορροπημένη, ελεύθερη, ατομική παγοδρομία τόσο για τους άνδρες, όσο και για τις γυναίκες της ανώτερης κατηγορίας, πρέπει να αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία:

• έως επτά στοιχεία άλματος, ένα εκ των οποίων πρέπει να είναι άξελ,
• έως τρεις περιστροφές, μια εκ των οποίων πρέπει να είναι ακολουθία περιστροφών (μια περιστροφή με μόνο μια θέση και μια ιπτάμενη περιστροφή με ιπτάμενη εισαγωγή),
• μία μόνο ακολουθία βηματισμών και
• μία μόνο χορογραφική ακολουθία.

Οι παγοδρόμοι κατώτερης κατηγορίας (άνδρες και γυναίκες) έχουν τις ίδιες απαιτήσεις εκτός από τη χορογραφική ακολουθία. Εάν ένας παγοδρόμος εκτελέσει περισσότερα στοιχεία από όσα προδιαγράφονται, μόνο η πρώτη του προσπάθεια (αν προβλέπεται μία μόνο εκτέλεση) ή οι πρώτες προσπάθειες έως τον επιτρεπόμενο αριθμό εκτελέσεων (αν προβλέπονται περισσότερες από μια εκτελέσεις) προσμετρώνται στην τελική βαθμολογία του προγράμματός του (λ.χ. μια δεύτερη ακολουθία βηματισμών ή το όγδοο άλμα δεν βαθμολογούνται ακόμη και εάν εκτελέστηκαν καλύτερα από μια προηγούμενη προσπάθεια).

Απαραίτητα στοιχεία - Παγοδρομία ζευγαριών

Σύμφωνα με την ISU, το ελεύθερο πρόγραμμα στην παγοδρομία ζευγαριών "αποτελείται από ένα καλά ισορροπημένο πρόγραμμα, συντεθειμένο και εκτελεσμένο σε αρμονία με την μουσική της επιλογής του ζευγαριού, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα". Επίσης, μια καλή ελεύθερη παγοδρομία, κατά την ISU, θεωρείται εκείνη που περιλαμβάνει τόσο ατομικά στοιχεία (είτε "παράλληλα" (γνωστό ως shadow skating) είτε "συμμετρικά" (γνωστό ως mirror skating)), όσο και τυπικές κινήσεις παγοδρομία ζευγαριών, όπως οι περιστροφές ζευγαριών (pair spins), οι ανυψώσεις (lifts), τα υποβοηθούμενα άλματα (partner assisted jumps), οι σπίρες (spirals) και άλλες παρόμοιες κινήσεις, "που συνδέονται μεταξύ τους αρμονικά από βηματισμούς και άλλες κινήσεις".

Μια καλά ισορροπημένη, ελεύθερη, παγοδρομία ζευγαριών της ανώτερης κατηγορίας, πρέπει να αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία:

• μέχρι τρεις ανυψώσεις (lifts), όχι όλα από την ίδια ομάδα, με το σηκωμένο μπράτσο ή μπράτσα πλήρως εκτεταμένα,
• μία μόνο περιστροφική ανύψωση (twist lift),
• ένα μόνο σόλο άλμα,
• μια μόνο ακολουθία ή συνδυασμό αλμάτων,
• ένας μόνο συνδυασμός περιστροφών ζευγαριών (pair spin combination),
• μία μόνο σπείρα θανάτου (death spiral) διαφορετικού τύπου από εκείνη, που εκτέλεσε το ζευγάρι στο σύντομο πρόγραμμα και
• μία μόνο χορογραφική ακολουθία.

Το ελεύθερο πρόγραμμα παγοδρομίας ζευγαριών στην κατώτερη κατηγορία αποτελείται από τα ακόλουθα στοιχεία:

• έως δύο ανυψώσεις, όχι από την ίδια ομάδα, με το σηκωμένο μπράτσο ή μπράτσα πλήρως εκτεταμένα,
• μία μόνο περιστροφική ανύψωση (twist lift),
• έως δύο διαφορετικά πεταχτά άλματα,
• ένα μόνο σόλο άλμα,
• μια μόνο ακολουθία ή συνδυασμό αλμάτων,
• μία μόνο σπείρα θανάτου και
• μία μόνο χορογραφική ακολουθία.

Εάν τα ζευγάρια εκτελέσουν περισσότερες προσπάθειες στοιχείων από όσα προδιαγράφονται, μόνο η πρώτη προσπάθεια (ή ο προβλεπόμενος αριθμός προσπαθειών) προσμετράται στην τελική τους βαθμολογία.

Απαραίτητα στοιχεία - Συγχρονισμένη παγοδρομία

Μια καλά ισορροπημένη, ελεύθερη, συγχρονισμένη παγοδρομία πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία και άλλες συνδετικές κινήσεις, που να αντανακλούν το χαρακτήρα της μουσικής, που επιλέγουν οι ομάδες και/ή εκφράζει μια ιστορία, ένα θέμα ή μια ιδέα, που επιλέγεται επίσης από την ομάδα. Η ISU από τα επόμενα 14 στοιχεία για το ελεύθερο πρόγραμμα επιλέγει και δημοσιεύει κάθε χρονιά τα 10 για την κατώτερη κατηγορία και τα 11 για την ανώτερη κατηγορία. Τα στοιχεία αυτά είναι τα εξής:

• ένα καλλιτεχνικό στοιχείο,
• ένα δημιουργικό στοιχείο,
• ένα στοιχείο ομαδικής ανύψωσης (group lift element), αλλά μόνο για την ανώτερη κατηγορία, εφόσον ζητηθεί,
• ένα γραμμικό στοιχείο μπλοκ ή γραμμής,
• ένα περιστροφικό στοιχείο μπλοκ ή γραμμής,
• ένα περιστροφικό στοιχείο κύκλου ή τροχού,
• ένα μεταφορικό στοιχείο κύκλου ή τροχού,
• ένα στοιχείο κίνησης,
• ένα στοιχείο τομής (intersection)
• ένα στοιχείο no-hold ,
• ένα στοιχείο ζευγαριού,
• ένα μικτό στοιχείο,
• ένα στοιχείο συγχρονισμένης περιστροφής (spin) ή
• ένα στοιχείο twizzle.

Αυτά τα στοιχεία πρέπει "να συνδέονται μεταξύ τους αρμονικά με μια ποικιλία μεταβάσεων και να εκτελούνται με τα δύο πόδια τουλάχιστον". Άλλα στοιχεία μπορούν να προστεθούν στο ελεύθερο πρόγραμμα, αλλά θεωρούνται ως χορογραφία και/ή μεταβατικά μέρη.

Τα διαγωνιστικά σκέλη του χορού στον πάγο

Πριν την περίοδο 2010-2011, οι διοργανώσεις χορού στον πάγο αποτελούνταν από τρία σκέλη: τον υποχρεωτικό χορό (compulsory dance - CD), τον πρωτότυπο χορό (original dance - OD) και τον ελεύθερο χορό (free dance - FD). Το 2010, μετά από πολλά χρόνια πίεσης της ΔΟΕ για ανασχεδιασμό του διαγωνιστικού χορού στον πάγο στα πρότυπα των υπολοίπων αγωνισμάτων της καλλιτεχνικής παγοδρομίας, Η ISU ενέκρινε αλλαγές στη διάταξη των διοργανώσεων, απαλείφοντας τα σκέλη του υποχρεωτικού και του πρωτότυπου χορού και προσθέτοντας ένα νέο σκέλος σύντομου χορού στο διαγωνιστικό πρόγραμμα, που (μαζί με τον ελεύθερο χορό) ίσχυσε από την περίοδο 2010-2011. Το 2018, ο σύντομος χορός μετονομάστηκε σε ρυθμικό χορό (rhythm dance - RD).

Τα καταργηθέντα διαγωνιστικά σκέλη του χορού στον πάγο

Ο υποχρεωτικός χορός στον πάγο

Έως το 2010, ο υποχρεωτικός χορός ήταν το πρώτο σκέλος των διοργανώσεων χορού στον πάγο. Οι ομάδες εκτελούσαν το ίδιο μοτίβο γύρω από δυο διαδρομές του παγοδρομίου, η μία ομάδα μετά την άλλη, χρησιμοποιώντας την ίδια ακολουθία βηματισμών και τον ίδιο, καθιερωμένο ρυθμό, που επέλεγε η ISU πριν το ξεκίνημα κάθε περιόδου. Στον υποχρεωτικό χορό, όπως και στο σκέλος των υποχρεωτικών σχημάτων (compulsory figures) στην παγοδρομία, οι συμμετέχοντες κρίνονταν για τη δεξιοτεχνία τους στα θεμελιώδη στοιχεία του αγωνίσματος. Στην πρώιμη ιστορία του χορού στον πάγο, το σκέλος του υποχρεωτικού χορού βάρυνε το 60% της συνολικής βαθμολογίας. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2010 ήταν η τελευταία διεθνής διοργάνωση, που φιλοξένησε το σκέλος του υποχρεωτικού χορού με το "Χρυσό Βαλς" (Golden Waltz), με τους Ιταλούς Federica Faiella και Massimo Scali να είναι το τελευταίο ζευγάρι, που συμμετείχε σε αυτόν.

Ο πρωτότυπος χορός στον πάγο

Ο πρωτότυπος χορός εισήχθη για πρώτη φορά το 1967. Στις αρχές και έως το 1990 καλούνταν "χορός πρωτότυπου μοτίβου" (original set pattern dance), ενώ μετά έγινε γνωστό απλώς ως "πρωτότυπος χορός". Παρέμεινε ως ενδιάμεσο σκέλος (μεταξύ υποχρεωτικού και ελεύθερου χορού) μέχρι την κατάργησή του, στο τέλος της περιόδου 2009–2010. Οι χορευτές μπορούσαν να δημιουργήσουν το δικό τους πρόγραμμα (ρουτίνα) στον πάγο, αλλά όφειλαν να χρησιμοποιήσουν το ρυθμό και τον τύπο της μουσικής, τα οποία, όπως και στον υποχρεωτικό χορό, προεπιλέγονταν από την ISU, αλλάζοντας από χρονιά σε χρονιά. Ο χρονισμός (timing) και η ερμηνεία του ρυθμού θεωρούνταν οι πιο βασικές πτυχές της ρουτίνας και βραβεύονταν με το μεγαλύτερο ποσοστό της βαθμολογίας του πρωτότυπου χορού. Η διάρκεια της ρουτίνας είχε όριο τα δύο λεπτά και η βαθμολογία του σκέλους βάρυνε κατά 30% τη συνολική βαθμολογία στη διοργάνωση. Οι Καναδοί Tessa Virtue και Scott Moir διατηρούν την υψηλότερη βαθμολογία του πρωτότυπου χορού (70.27 βαθμοί), που πέτυχαν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 2010.

• 
  Η Isabelle Delobel και ο Olivier Schoenfelder παρουσιάζουν τον γαλλικής εμπνεύσεως πρωτότυπο χορό τους στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2010.
• 
  Η Jana Khokhlova και ο Sergei Novitski ερμηνεύουν τον παραδοσιακό, ρωσικό, πρωτότυπο χορό τους στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2010.

Ρυθμοί του πρωτότυπου χορού στον πάγο

Το 2010, η ISU ψήφισε την κατάργηση των σκελών του υποχρεωτικού και του πρωτότυπου χορού, αναδιαμορφώνοντας το πρόγραμμα του χορού στον πάγο, με την εισαγωγή του σύντομου χορού μαζί το υπάρχον σκέλος του ελεύθερου χορού. Παρά την αναμενόμενη αλλαγή, η ISU εξέδωσε τις μουσικές και ρυθμικές επιλογές του πρωτότυπου χορού για την περίοδο 2010-2011 για την κατώτερη και την ανώτερη κατηγορία ("ρυθμοί και χοροί των δεκαετιών 1950, 1960 και 1970"). Ο πρωτότυπος χορός συμπεριλήφθηκε για τελευταία φορά την περίοδο 2019-2010, όταν η επιλογή του μουσικού ρυθμού και για τις δύο κατηγορίες ήταν "folk/country" ή οποιοσδήποτε τύπος folk/country χορευτικής μουσικής ή αντιπροσωπευτικού χορού της υπαίθρου.

Ακολουθεί ο κατάλογος των ρυθμών μουσικής πρωτότυπου χορού, που υιοθετήθηκαν για το ανώτερο επίπεδο.

Περίοδος	Ρυθμός
1983–1984	Paso Doble
1984–1985	Quickstep
1985–1986	Polka
1986–1987	Viennese Waltz
1987–1988	Tango
1988–1989	Charleston
1989–1990	Samba
1990–1991	Blues
1991–1992	Polka
1992–1993	Viennese Waltz
1993–1994	Rhumba
1994–1995	Quickstep
1995–1996	Paso Doble
1996–1997	Tango
1997–1998	Jive
1998–1999	Waltz
1999–2000	Συνδυασμός Latin: Merengue, Cha Cha, Samba, Mambo, Rumba
2000–2001	Charleston, Foxtrot, Quickstep, March
2001–2002	Tango, Flamenco, Paso Doble, Spanish Waltz
2002–2003	Μνήμες ενός μεγάλου χορού: Waltz, Polka, March, Galop
2003–2004	Swing Combo: Jive, Boogie Woogie, Jitterbug, Rock'n'Roll, Blues
2004–2005	Foxtrot, Quickstep, Charleston
2005–2006	Συνδυασμός Latin: Merengue, Cha Cha, Samba, Mambo, Rumba
2006–2007	Tango
2007–2008	Folk, Country
2008–2009	Ρυθμοί των δεκαετιών 1920, 1930 και 1940
2009–2010	Folk, Country
2010–2011	Ρυθμοί και χοροί των δεκαετιών 1950, 1960 και 1970

Δείτε επίσης

• Παγοδρομία