Κακοκαιρία

Ως κακοκαιρία ορίζεται ένα χρονικό διάστημα με «κακές» καιρικές συνθήκες. Αυτό το διάστημα μπορεί να συμπεριλαμβάνει ισχυρές βροχοπτώσεις, χιονοπτώσεις, καταιγίδες με ή χωρίς χαλάζι. Πρόκειται για μία γενικά αφηρημένη έννοια. Λόγω του πλούσιου γεωγραφικού διαμελισμού αλλά και της σχετικά μεγάλης έκτασης της Ελλάδας, είναι σχεδόν απίθανο μία κακοκαιρία να επηρεάζει όλες τις περιοχές ταυτόχρονα.

Τεράστιος χαλαζόκοκκος - τέρας, αποτελούμενος εμφανώς από περισσότερους κόκκους.

Στην Ελλάδα, οι κακοκαιρίες συμβαίνουν συνήθως το φθινόπωρο, το χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης. Πιο συγκεκριμένα:

Άνοιξη

Τους εαρινούς μήνες, οι κακοκαιρίες σχετίζονται συνήθως με καταιγίδες που εστιάζονται στις παραθαλάσσιες περιοχές και, προϊούσης της εποχής, σε ηπειρωτικές περιοχές. Χιονοπτώσεις μπορούν να λάβουν χώρα στις αρχές της άνοιξης σε εκτεταμένες εκτάσεις, αλλά τον Απρίλιο και το Μάιο επηρεάζουν συνηθέστατα τις ηπειρωτικές και δη τις ορεινές περιοχές της Ελλάδας. Στις αρχές της εποχής αυτής, παρατηρείται μερικές φορές παγετός, συνηθέστατα δε στις ηπειρωτικές περιοχές.

Καλοκαίρι

Τους θερινούς μήνες, οι κακοκαιρίες σχετίζονται συνηθέστατα με καταιγίδες και χαλαζοπτώσεις που μπορεί να επιφέρουν καταστροφές στις καλλιέργειες. Το χιόνι είναι εξαιρετικά σπάνιο και επισκέπτεται αποκλειστικά τις υψηλότερες ορεινές περιοχές.

Φθινόπωρο

Τους φθινοπωρινούς μήνες συμβαίνουν συχνά κακοκαιρίες με παρατεταμένες βροχοπτώσεις και, συνήθως στα ορεινά, χιονοπτώσεις. Καταιγίδες πλήττουν αρχικά βασικά τις ηπειρωτικές περιοχές και, προϊούσης της εποχής, τις παραθαλάσσιες περιοχές.

Χειμώνας

Τους χειμερινούς μήνες μπορεί να παρατηρηθεί οποιοδήποτε είδος κακοκαιρίας που μπορεί να επηρεάσει μία περιοχή, είτε με ισχυρές βροχοπτώσεις, είτε με χαλαζοπτώσεις (αποκλειστικά στις παραθαλάσσιες περιοχές όμως), είτε με χιονοπτώσεις και παγετό. Στα ορεινά ο καιρός είναι άστατος, δηλαδή την μια μέρα μπορεί να βρέχει και την άλλη να χιονίζει. Ειδικότερα στην Αττική, οι βροχοπτώσεις είναι πιο συχνές, αλλά κάποιες φορές τον χειμώνα χιονίζει ξαφνικά, και συχνά με άνεμο, προκαλώντας πολλά προβλήματα.

Συνοπτικές συνθήκες σχετιζόμενες με κακοκαιρίες

• Ισχυρές βροχοπτώσεις - καταιγίδες - πλημμύρες
  • Τέλη άνοιξης, καλοκαίρι και Σεπτέμβριος: σχετίζεται αποκλειστικά με την λίμναση ψυχρών αερίων μαζών στη μέση τροπόσφαιρα πάνω από την Ελλάδα ή σε πολύ γειτονική περιοχή. Σπανιότατα, όπως συνέβη στα τέλη του Ιουλίου του 2002, σχετίζεται με την επίσκεψη ή τη δημιουργία βαρομετρικού χαμηλού στο Ιόνιο πέλαγος με καλή υποστήριξη στην ανώτερη τροπόσφαιρα. Μερικές φορές, μαζί με τις καταιγίδες παρατηρούνται και σίφωνες.
  • Λοιπές εποχές: Σχετίζεται με το πέρασμα βαρομετρικού χαμηλού από τον χώρο της Ελλάδας. Οι πιο παρατεταμένες βροχοπτώσεις συμβαίνουν είτε όταν η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ θάλασσας ή ξηράς και του υπερκείμενου ατμοσφαιρικού αέρα είναι πολύ υψηλή, είτε όταν λαμβάνει χώρα μεταφορά αερίων μαζών με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά που βρίσκονταν ήδη στην περιοχή (στην Ελλάδα).
• Ισχυρές χιονοπτώσεις

Σχετίζονται συνηθέστατα με την ύπαρξη βαρομετρικού χαμηλού που έχει το κέντρο του, σε γενικές γραμμές, νότια από την περιοχή ενδιαφέροντος. Όσο πιο αργή η κίνηση του χαμηλού και όσο καλύτερη η «υποστήριξη» στην μέση και ανώτερη τροπόσφαιρα από τον αεροχείμαρρο, τόσο πιο παρατεταμένα τα φαινόμενα. Όταν χιονίζει στην Αθήνα, το κέντρο του βαρομετρικού χαμηλού είναι συνηθέστατα μεταξύ των Κυκλάδων, του νομού Σάμου και των Δωδεκανήσων, ενώ στα Βαλκάνια υπάρχει ισχυρός ή καταρρέων αντικυκλώνας. Μερικές φορές, αντί του ευρωπαϊκού αντικυκλώνα, υπάρχει ο Σιβηρικός αντικυκλώνας που δίνει έξαρση νοτιοανατολικά, προς την Ανατολική Ευρώπη. Σε γενικές γραμμές, οι άνεμοι βόρειας-βορειοανατολικής συνιστώσας «φέρνουν» το περισσότερο χιόνι στην Αττική. Άνεμοι με περισσότερο ανατολική συνιστώσα «φέρνουν» περισσότερο χιόνι στη Φθιώτιδα, ή την ΝΑ Θεσσαλία και την Χαλκιδική, εφόσον το κέντρο του χαμηλού βρίσκεται αρκετά Νότια (π.χ. Πελοπόννησος) για να επηρεαστεί η Βόρεια χώρα. Όταν όμως το χαμηλό βρίσκεται στο Βόρειο Αιγαίο ή στο Κεντρικό (Κυκλάδες), τότε πολλές φορές σημειώνονται ισχυρές χιονοπτώσεις στα πεδινά της Βόρειας Ελλάδας ή και της Κεντρικής Ελλάδας ανάλογα, σε συνδυασμό με σφήνα αντικυκλώνα στα Βαλκάνια - τότε η Θεσσαλονίκη βλέπει χιόνι. Βόρειοι ή βορειοδυτικοί άνεμοι μπορούν να φέρουν χιόνι στις βόρειες Σποράδες και στα νησιά του Αιγαίου.

Δείτε επίσης

• Κλίμα της Ελλάδας