Κάρολος Η΄ της Γαλλίας
Ο Κάρολος Η΄ της Γαλλίας ή Κάρολος ο Ευγενικός (Γαλλική γλώσσα : Charles VIII l' Affable, 30 Ιουνίου 1470 - 7 Απριλίου 1498) του Οίκου των Βαλουά, ήταν βασιλιάς της Γαλλίας (1483 - 1498). Διαδέχτηκε τον πατέρα του Λουδοβίκο ΙΑ' σε ηλικία 13 ετών. Μητέρα του ήταν η Καρλόττα της Σαβοΐας.[1][2] Την αντιβασιλεία ανέλαβε η μεγαλύτερη αδελφή του Άννα και ο σύζυγος της Πέτρος Β΄ δούκας της Βουρβόνης. Ο ίδιος ανέλαβε την προσωπική διακυβέρνηση σε ηλικία 21 έτους (1491).[1][2] Την εποχή τής αντιβασιλείας τής αδελφής του σημειώθηκαν εξεγέρσεις απέναντι στην κεντρική εξουσία, που έμειναν γνωστές ως "Κακός πόλεμος" (1485-1488): το αποτέλεσμα ήταν μεγάλη νίκη για τη βασιλική εξουσία.
| Κάρολος Η΄ | |
|---|---|
 | |
| Περίοδος | 30 Αυγούστου 1483 - 7 Απριλίου 1498 |
| Στέψη | 30 Μαΐου 1484 Καθεδρικός Ναός της Ρενς |
| Προκάτοχος | Λουδοβίκος ΙΑ΄ |
| Διάδοχος | Λουδοβίκος ΙΒ΄ |
| Γέννηση | 30 Ιουνίου 1470 Αμπουάζ, Γαλλία |
| Θάνατος | 7 Απριλίου 1498 (27 ετών) Αμπουάζ, Γαλλία |
| Τόπος ταφής | Βασιλική Σαιν-Ντενί (σώμα) Βασιλική Νοτρ-Νταμ, Κλερύ-Σαιντ-Αντρέ (καρδιά) |
| Σύζυγος | Άννα της Βρετάνης |
| Οίκος | Οίκος των Βαλουά |
| Πατέρας | Λουδοβίκος ΙΑ΄ της Γαλλίας |
| Μητέρα | Καρλόττα της Σαβοΐας |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολικός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
| Προσφωνήσεις του Βασιλιά Καρόλου Η΄ | |
|---|---|
 | |
| Προσφώνηση αναφοράς | Μεγαλειότατος |
| Προφορική προσφώνηση | Μεγαλειότατε |
| Εναλλακτική προσφώνηση | Δ/Δ |
Με ένα απίστευτο θράσος, ο Κάρολος Η΄ νυμφεύτηκε την Άννα της Βρετάνης, που πρώτος της σύζυγος ήταν ο αυτοκράτορας Μαξιμιλιανός Α΄ της Γερμανίας από τον Οίκο των Αψβούργων, σε μια τελετή που αμφισβητήθηκε. Ο Μαξιμιλιανός Α΄ διεκδικούσε το Βασίλειο της Ουγγαρίας και απέτυχε να ολοκληρώσει τον γάμο του. Ο Κάρολος Η΄ έγινε με τον γάμο διοικητής στη Βρετάνη, και μπόρεσε να ισχυροποιήσει το Γαλλικό στέμμα, που έγινε ανεξάρτητο από τη Μοναρχία των Αψβούργων. Επειδή ο Ρενέ Α΄ της Νεαπόλεως είχε παραχωρήσει στον πατέρα τού Καρόλου Η' τα δικαιώματά του στον Θρόνο της Νεαπόλεως, ο Κάρολος Η΄ έκανε μια σειρά από παραχωρήσεις στους γείτονες και κατέκτησε εύκολα την Ιταλική χερσόνησο. Τα Ιταλικά κράτη μπόρεσαν με έναν συνασπισμό να διώξουν τον στρατό του Καρόλου, αλλά οι Ιταλικοί πόλεμοι κυριάρχησαν στην Ευρωπαϊκή πολιτική τα επόμενα 50 χρόνια. Ο Κάρολος Η΄ πέθανε σε ηλικία 27 ετών από ατύχημα: ενώ έτρεχε στο Κάστρο του Αμπουάζ που είχε γεννηθεί, χτύπησε με δύναμη το κεφάλι του στην οροφή μιας πόρτας. Δεν είχε γιους και τον διαδέχθηκε ο 2ος εξάδελφός του Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας από τον κλάδο των Βαλουά-Ορλεάνης, έναν πλάγιο κλάδο του Οίκου του Βαλουά.
Πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟι ανάδοχοι του μικρού Καρόλου ήταν ο Κάρολος Β΄ δούκας του Μπουρμπόν από τον οποίο πήρε το όνομα του, η Ιωάννα της Γαλλίας (1435-1482) και ο έφηβος Εδουάρδος του Ουεστμίνστερ, γιος του Ερρίκου ΣΤ΄ της Αγγλίας, που βρισκόταν τότε εξόριστος στη Γαλλία.[3] Ο μικρός Κάρολος διαδέχθηκε στον θρόνο τον πατέρα του σε ηλικία 13 ετών και με ασθενή υγεία (30 Αυγούστου 1483). Οι σύγχρονοι με την εποχή του ιστορικοί τον περιγράφουν σαν ευχάριστο χαρακτήρα, αλλά ακατάλληλο για τις κρατικές υποθέσεις. Σύμφωνα με τη διαθήκη τού πατέρα του, την αντιβασιλεία εξάσκησε η μεγαλύτερη αδελφή του Άννα, που ο Λουδοβίκος ΙΑ΄ τη θεωρούσε ως "η λιγότερο τρελή γυναίκα στη Γαλλία", η οποία κυβέρνησε με τον σύζυγο της Πέτρο ως το 1491.[4]
Γάμος
Επεξεργασία
Ο Κάρολος Η΄ αρραβωνιάστηκε την τρίχρονη Μαργαρίτα των Αψβούργων, κόρη του μετέπειτα αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού Α΄ από τη σύζυγο του Μαρία της Βουργουνδίας. Ο γάμος είχε τακτοποιηθεί από τους γονείς τους με την "Ειρήνη του Αρράς" (1482), ανάμεσα στη Γαλλία και το Δουκάτο της Βουργουνδίας. Η Μαργαρίτα πήρε προίκα για τον γάμο το Αρτουά και τη Βουργουνδία, και μεγάλωσε στη Γαλλική Αυλή ως μελλοντική βασίλισσα. Όταν ο Φραγκίσκος Β΄ της Βρετάνης πέθανε από πτώση από το άλογό του (1488), άφησε κληρονόμο την 11χρονη κόρη του Άννα της Βρετάνης. Η αδελφή του αντιβασίλισσα Άννα φοβήθηκε ότι ο γάμος που είχε συμφωνηθεί ανάμεσα στην Άννα της Βρετάνης και τον χήρο Μαξιμιλιανό Α' (1490), θα είχε σαν συνέπεια την απώλεια του δουκάτου. Την εποχή που ο Μαξιμιλιανός Α' και ο πατέρας του Φρειδερίκος Γ΄ της Γερμανίας ήταν απασχολημένοι με τον βασιλιά της Ουγγαρίας Ματθία Κορβίνο για την αμφισβητούμενη διαδοχή, ο Γαλλικός στρατός εισέβαλε στη Βρετάνη.[5] Η Άννα της Βρετάνης έσπασε με τη βία τον αρραβώνα της με τον Μαξιμιλιανό Α' , και παντρεύτηκε τον Κάρολο Η΄.[6]
Η γαμήλια τελετή ανάμεσα στον Κάρολο Η' και την Άννα της Βρετάνης έγινε τον Δεκέμβριο του 1491 στο Κάστρο του Λανζαί, όπου η 14χρονη Άννα, δυσαρεστημένη από τον γάμο,ι έφτασε με μια συνοδεία με 2 κρεβάτια. Ο γάμος έφερε ωστόσο μιά ανεξαρτησία στον Κάρολο Η', που κατάφερε να ασχοληθεί με τις προσωπικές του υποθέσεις, ενώ η Άννα ζούσε στο Κάστρο του Κλο-Λυσέ στο Αμπουάζ. Η ακύρωση τού πρώτου του γάμου με τη Μαργαρίτα της Αυστρίας θα έπρεπε να είχε σαν συνέπεια την επιστροφή τής νύφης στην οικογένειά της. Ο Κάρολος Η΄ το αρνήθηκε αρχικά, ωστόσο αργότερα αυτή επέστρεψε στην οικογένειά της με την προίκα της (1493), ενώ ο ίδιος κράτησε το Δουκάτο της Βουργουνδίας σύμφωνα με τη "Συνθήκη του Σενλίς". Στην Αυλή του βασιλιά συγκεντρώθηκε ένας μεγάλος κύκλος από ποιητές: ο σημαντικότερος από αυτούς ήταν ο Πάμπλιο Φαύστο Αντρελίνι από το Φορλί, που διέδωσε την Αναγέννηση στη Γαλλία. Σε ένα προσκύνημα στα οστά τού πατέρα του, παρατήρησε το Όρος Αιγκύγ και διέταξε τον Αντουάν Ντεβύλ να ανέβει στην κορυφή: την τεχνική αλπική αναρρίχηση κατέγραψε αργότερα ο Φρανσουά Ραμπελαί.[7][8]
Ιταλικοί πόλεμοι
Επεξεργασία
Με στόχο την προστασία της Γαλλίας από εξωτερικές επιθέσεις, ο Κάρολος υπέγραψε με τον αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό Α΄ τη "Συνθήκη της Βαρκελώνης" (19 Ιανουαρίου 1493).[9] Είχε προηγηθεί η "Συνθήκη του Ετάμπ" με τους Άγγλους (3 Νοεμβρίου 1492), όπου εξασφάλισε την ουδετερότητά τους με μεγάλες παραχωρήσεις.[10] Ο Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας τον ανάγκασε να αποσύρει τη στήριξυ του στον σφετεριστή Πέρκιν Γουόρμπεκ, όταν έστειλε αποστολή να πολιορκήσει τη Βουλώνη. Δαπάνησε όλους τους Γαλλικούς πόρους στη δημιουργία ενός μεγάλου στρατού, που περιείχε ένα από τα πρώτα πολιορκητικά τρένα με πυροβολικό. Ο πάπας Ιννοκέντιος Η΄ (1484–1492), που βρισκόταν σε εχθρότητα με τον Φερδινάνδο Α΄ της Νεαπόλεως, πρόσφερε το Βασίλειο της Νεαπόλεως στον Κάρολο Η΄, ο οποίος είχε διεκδικήσεις από τη γιαγιά του Μαρία του Ανζού. Την πολιτική των επεμβάσεων στα Ιταλικά κράτη συνέχισε ο διάδοχός του πάπας Αλέξανδρος ΣΤ΄ (1492–1503), που ήθελε να ιδρύσει ένα νέο ανεξάρτητο κράτος στην κεντρική Ιταλία.[11] Το νέο κράτος θα είχε ανταπόκριση στο Μιλάνο περισσότερο από όλα τα υπόλοιπα Ιταλικά κράτη. Ο ηγεμόνας του Μιλάνου Λουδοβίκος Σφόρτσα κάλεσε σε βοήθεια τον Κάρολο Η΄ (1493).[12] Όταν ο Φερδινάνδος Α΄ πέθανε (25 Ιανουαρίου 1494), ο γιος και διάδοχός του Αλφόνσος Β΄ της Νεαπόλεως διεκδίκησε το Δουκάτο του Μιλάνου.[13][14] Ο Αλφόνσος Β΄ πίεσε τον Κάρολο Η΄ να καταλάβει το Μιλάνο με στρατό. Ο Κάρολος Η΄ πίστεψε ότι είναι ικανός να καταλάβει τη Νάπολη, και αποφάσισε να επιτεθεί στην Ιταλία.
Η εισβολή του Καρόλου Η΄ στην Ιταλία τον Σεπτέμβριο του 1494 ήταν πολύ μελανή για την ιστορία της χώρας: έφτασε με 25.000 άνδρες, ανάμεσα στους οποίους 8.000 Ελβετοί μισθοφόροι.[15] Έφτασε πρώτα στην Παβία (21 Οκτωβρίου 1494), κατόπιν μπήκε στην Πίζα (8 Νοεμβρίου 1494), υπέταξε τη Φλωρεντία και βάδισε νότια.[16] Έφτασε στη Νάπολη (22 Φεβρουαρίου 1495), την κατέλαβε χωρίς πολιορκία, έστειλε εξορία τον Αλφόνσο Β' και στέφθηκε βασιλιάς της Νεαπόλεως.[17] Πολλοί στη Δημοκρατία της Φλωρεντίας θεωρούσαν την παρουσία τού Γάλλου βασιλιά και τού στρατού του σαν θεία αποστολή. Ο θρησκευτικός ηγέτης Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα πίστευε ότι τον έστειλε ο θεός για να εξαφανίσει τη μεγάλη διαφθορά στην πόλη, και η Φλωρεντία έγινε το επίκεντρο για την αναγέννηση της εκκλησίας. Ο πάπας Αλέξανδρος Β΄ που φοβήθηκε την επέμβαση του Γάλλου βασιλιά στα Παπικά Κράτη, συγκρούστηκε σκληρά με τον Σαβοναρόλα, τον κατηγόρησε ως αιρετικό, και τον εκτέλεσε.[18] Η μεγάλη Γαλλική δύναμη στην Ιταλική χερσόνησο ανησύχησε μεγάλους τοπικούς ηγέτες, όπως τον πάπα και τον Λουδοβίκο Σφόρτσα, που δημιούργησαν έναν μεγάλο αντι-Γαλλικό συνασπισμό, τη "Λίγκα της Βενετίας" (31 Μαρτίου 1495). Συμμετείχαν όλα τα βόρεια Ιταλικά κράτη, όπως το Δουκάτο του Μιλάνου, η Δημοκρατία της Βενετίας, το Δουκάτο της Μάντοβας, η Δημοκρατία της Φλωρεντίας, η Ισπανία και η Γερμανία, που αποφάσισαν να παγιδεύσουν τον Κάρολο Η΄ ώστε να μην επιστρέψει στη Γαλλία. Η Λίγκα δεν κατάφερε ωστόσο τον Ιούλιο του 1495 να εμποδίσει τον Κάρολο Η΄ να φύγει από την Ιταλία.[19] Η Λίγκα έχασε 2.000 άνδρες, ο Κάρολος Η΄ έχασε όλα τα λάφυρα που είχε κερδίσει, αλλά επέστρεψε στην πατρίδα του. Οι λίγες φρουρές που είχε αφήσει ο Κάρολος Η΄ στη Νάπολη υποτάχθηκαν σύντομα από δυνάμεις, που έστειλε ο Φερδινάνδος Β΄ της Αραγωνίας (7 Ιουλίου 1495).[20] Τα επόμενα χρόνια ο Κάρολος Η΄ προσπάθησε να ανασυγκροτήσει τον στρατό του για νέα εισβολή στην Ιταλία, αλλά δεν μπόρεσε λόγω των μεγάλων χρεών του.
Θάνατος
ΕπεξεργασίαΟ Κάρολος Η΄ πέθανε από ατύχημα περίπου δυόμιση χρόνια μετά την επιστροφή του στη Γαλλία: ενώ βιαζόταν να παρακολουθήσει ένα παιχνίδι τένις, χτύπησε με δύναμη το κεφάλι του σε ένα υπέρθυρο τού πύργου τού Αμπουάζ.[21] Με την επιστροφή του από το παιχνίδι στις 2 τα μεσάνυχτα έπεσε σε κόμμα, και πέθανε 9 ώρες αργότερα.[22] Ο Κάρολος Η΄ άφησε το βασίλειο της Γαλλίας καταχρεωμένο και διαλυμένο, μπόρεσε ωστόσο να αφήσει πολλά Γαλλικά στοιχεία στην Ιταλική Αναγέννηση. Τα παιδιά του πέθαναν όλα σε βρεφική ηλικία πριν από τον ίδιο, έτσι τον διαδέχθηκε ο δεύτερος εξάδελφός του Λουδοβίκος ΙΒ΄ της Γαλλίας. Η Άννα επέστρεψε στη Βρετάνη, και προσπάθησε ξανά να κάνει το Δουκάτο ανεξάρτητο από το Γαλλικό στέμμα. Ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ σαν αντίδραση, χώρισε την άτεκνη σύζυγό του Ιωάννα της Γαλλίας (1464-1505), και νυμφεύτηκε την Άννα.[23]
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΜε τη σύζυγο του Άννα της Βρετάνης απέκτησε :
- Κάρολος Ορλάνδος, Δελφίνος της Γαλλίας (11 Οκτωβρίου 1492 - 16 Δεκεμβρίου 1495), απεβ. 3 ετών. Τάφηκε στον Καθεδρικό ναό του Τουρ.[24]
- Φραγκίσκος (Αύγουστος 1493), απεβ. νήπιο.
- Μια κόρη, που έζησε λίγο (Μάρτιος 1495).[25]
- Κάρολος, Δελφίνος της Γαλλίας (8 Σεπτεμβρίου 1496 - 2 Οκτωβρίου 1496), απεβ. νήπιο. Τάφηκε στον Καθεδρικό ναό του Τουρ.[26]
- Φραγκίσκος, Δελφίνος της Γαλλίας (Ιούλιος 1497), πέθανε λίγες ώρες μετά τη γέννησθ του και τάφηκε στον Καθεδρικό ναό του Τουρ.[26]
- Άννα της Γαλλίας (20 Μαρτίου 1498), πέθανε την ημέρα που γεννήθηκε, και τάφηκε στον Καθεδρικό ναό του Τουρ.[26]
Στην τηλεοπτική σειρά του 2011 "Βοργίας" τον Κάρολο Η΄ υποδύεται ο Γάλλος ηθοποιός Μιτσέλ Μιλέρ, ενώ στο Γαλλο-Γερμανικό δράμα "Βοργίας" τον υποδύεται ο Σιμόν Λαρβαρόν. Σύμφωνα με την υπόθεση του έργου έπαιζε τένις με τον Καίσαρα Βοργία: όταν άφησε το παιχνίδι, χτύπησε με δύναμη το κεφάλι του στο υπέρθυρο μιάς πόρτας.
Πρόγονοι
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Paul Murray Kendall, Louis XI: The Universal Spider (New York: W. W. Norton & Company, 1971), σσ. 373–374
- ↑ 2,0 2,1 Stella Fletcher, The Longman Companion to Renaissance Europe, 1390–1530, (Routledge, 1999), 76
- ↑ Desormeaux, Joseph-Louis Ripault (1776). Histoire de la maison de Bourbon, Τόμος 2
- ↑ Joni M. Hand, Women, Manuscripts and Identity in Northern Europe, 1350–1550, (Ashgate Publishing, 2013), 24
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 13 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ Hare, Christopher (1907). The high and puissant princess Marguerite of Austria, princess dowager of Spain, duchess dowager of Savoy, regent of the Netherlands. Harper & Brothers. σσ. 43–44
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ https://web.archive.org/web/20090616140030/http://www.mont-aiguille.com/montaigu/histoire.html
- ↑ Michael Mallet and Christine Shaw, The Italian Wars: 1494–1559 (Harlow, England: Pearson Education, Limited, 2012) σ. 32
- ↑ Michael Mallett and Christine Shaw, The Italian Wars: 1494–1559, (Harlow, England: Pearson Education, Limited, 2012) σ. 13
- ↑ Robert S. Hoyt and Stanley Chodorow, Europe in the Middle Ages (New York: Harcourt, Brace, Jovanovich, Inc., 1976) σσ. 618–619
- ↑ Robert S. Hoyt and Stanley Chodorow, Europe in the Middle Ages, σ. 619
- ↑ Michael Mallett and Christine Shaw, The Italian wars: 1494–1559, σ. 14
- ↑ Robert S. Hoyt and Stanely Chodorow, Europe in the Middle Ages, σ. 619
- ↑ Robert S. Hoyt, Europe in the Middle Ages, σ. 619
- ↑ Michael Mallett and Christine Shaw, The Italian Wars: 1494–1559, σσ. 20–21
- ↑ R. Ritchie, Historical Atlas of the Renaissance, 64
- ↑ Michael Mallett and Christine Shaw, The Italian Wars: 1494–1559, σ. 11
- ↑ Michael Mallett and Christine Shaw, The Italian Wars: 1494–1559, σ. 31
- ↑ Michael Mallett and Christine Shaw, The Italian Wars: 1494–1559, σσ. 32-33
- ↑ Heiner Gillmeister, Tennis: A Cultural History (London: Leicester University Press, 1998) σ. 21
- ↑ Andrew R. Scoble, ed. (1856), The memoirs of Philip de Commines, volume 2, London: Henry G. Bohn, σσ. 283–284
- ↑ Frederic J. Baumgartner, Louis XII (New York: St. Martin Press, 1996) σ. 79
- ↑ Desjardins, A. (1859). Negociations diplomatiques de la France avec la Toscane (Paris), Tome I, σ. 245
- ↑ Fulin, R. (1883). La Spedizione di Carlo VIII in Italia raccontata da Marino Sanuto (Venezia), σ. 250
- ↑ 26,0 26,1 26,2 Anselme de Sainte-Marie, Pere (1726). Histoire genealogique et chronologique de la maison royale de France
Πηγές
Επεξεργασία- Frederic J. Baumgartner, Louis XII (New York: St. Martin Press, 1996)
- Kerrebrouck, P. van (1990). Les Valois (Nouvelle histoire généalogique de l'auguste Maison de France)
- Michael Mallet and Christine Shaw, The Italian Wars: 1494–1559 (Harlow, England: Pearson Education, Limited, 2012)
- Paul Murray Kendall, Louis XI: The Universal Spider (New York: W. W. Norton & Company, 1971)
- Robert S. Hoyt and Stanely Chodorow, Europe in the Middle Ages
- Stella Fletcher, The Longman Companion to Renaissance Europe, 1390–1530, (Routledge, 1999)
- Tóth, Gábor Mihály (2008). "Trivulziana Cod. N. 1458: A New Testimony of the "Landus Report""
