Βικιπαίδεια

Ιωνάθαν Απφούς

Ο Ιωνάθαν ο επονομαζόμενος Απφούς ή Αφφούς από την Ασμοναϊκή δυναστεία ήταν γιος του ιερέα Ματταθία και αδελφός του Ιούδα του Μακκαβαίου[1][2]. Ο πατέρας του και ο αδελφός του είχαν ηγηθεί, διαδοχικά μέχρι την εποχή του θανάτου τους της επανάστασης των Μακκαβαίων εναντίον του βασιλείου των Σελευκιδών που ξέσπασε το ( 167 π.Χ.) [3]. Ο Ιωνάθαν ανακηρύχτηκε αρχηγός από τους οπαδούς της παράταξης των Μακκαβαίων ύστερα από τον θάνατο του αδελφού του Ιούδα στην μάχη της Ελασά (160 π.Χ.) [4] .

Ιωνάθαν Απφούς
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση2ος αιώνας π.Χ.
Θάνατος143 π.Χ.
Beit Shikma
Χώρα πολιτογράφησηςΑυτοκρατορία των Σελευκιδών
ΘρησκείαΙουδαϊσμός
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΑρχιερέας του Ισραήλ
διοικητής
κυβερνήτης
Οικογένεια
ΓονείςΜατταθίας
ΑδέλφιαΙούδας Μακκαβαίος
Σίμων ο Θασσί
Ιωάννης Γαδδί
Ελεάζαρ Αβαράν
ΟικογένειαΑσμοναϊκή δυναστεία
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΑρχιερέας του Ισραήλ (152 π.Χ.–143 π.Χ.)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Συγκρούσεις με Ναβαταίους και Σελευκίδες. Η μάχη του Σαββάτου στο έλος του Ιορδάνη

Επεξεργασία

Από την τοποθεσία που είχε καταφύγει ο Ιωνάθαν ύστερα από την ήττα στην Ελασά [5] έστειλε τον αδελφό του Ιωάννη να συνάψει συμμαχία με κάποιους Ναβαταίους φυλάρχους , τους γιους του Ιαμβρί από την Μηδαβά, εκείνοι όμως τον δολοφόνησαν[6] .

Ο Σελευκίδης στρατηγός Βακχίδης ο οποίος βρίσκονταν στην Ιουδαία πληροφορήθηκε την θέση του καταφυγίου των επαναστατών. Οι επαναστάτες είχαν στρατοπεδεύσει σε μια περιοχή του ποταμού Ιορδάνη που περιβάλλονταν από δάση και έλη. Ο Βακχίδης κινήθηκε εναντίον τους ημέρα Σάββατο. Στην μάχη που δόθηκε οι Μακκαβαίοι ηττήθηκαν και όσοι απέμειναν ζωντανοί διέφυγαν κολυμπώντας στην απέναντι όχθη του ποταμού [7] .Ο Βακχίδης έχασε 1.000 άντρες[8] .

Ο Ιωνάθαν και ο αδελφός του Σίμων όταν παρουσιάστηκε η κατάλληλη περίσταση έστησαν ενέδρα στους Ναβαταίους φυλάρχους και τους δολοφόνησαν [9]. Κατόπιν κατέφυγαν και πάλι στο κρησφύγετο τους στον Ιορδάνη[10] , ενώ ο Βακχίδης οικοδομούσε φρούρια σε όλη την Ιουδαία, οχύρωνε κωμοπόλεις (Βεθσούρα, Γάζαρα) και ενίσχυε το φρούριο της Άκρας στην Ιερουσαλήμ [11].

Ο Ιωνάθαν διορίζεται κριτής του ιουδαϊκού έθνους

Επεξεργασία

Ο αρχιερέας Άλκιμος από την παράταξη των ελληνιζόντων Ιουδαίων πέθανε το 159 π.Χ. [12] και ο Βακχίδης επέστρεψε στην Αντιόχεια. Στην περιοχή επικράτησε ειρήνη για λίγα χρόνια το 157 π.Χ. όμως οι εχθροπραξίες επαναλήφθηκαν και οι ελληνίζοντες κάλεσαν τον Βακχίδη και πάλι στην Ιουδαία . Ο Βακχίδης εκστράτευσε και πάλι εναντίον του Ιωνάθαν και του Σίμωνα και πολιόρκησε χωρίς επιτυχία τους αντιπάλους του σε ένα οχυρωμένο χωριό που ονομάζονταν Βαιθβασί [13].

Τελικά ο Βακχίδης αποφάσισε εντελώς απροσδόκητα να τερματίσει την ρευστή κατάσταση στην περιοχή (αρχιερέας δεν υπήρχε ύστερα από την θάνατο του Άλκιμου) το 152 π.Χ. κλείνοντας ειρήνη με τον Ιωνάθαν και διορίζοντας τον κριτή του ιουδαϊκού έθνους υπό τον έλεγχο των Σελευκιδών [14].

Ο Ιωνάθαν καταλαμβάνει το αρχιερατικό αξίωμα

Επεξεργασία

Ο Ιωνάθαν κατόρθωσε να αναμειχθεί με επιτυχία στην διαμάχη που ξέσπασε μεταξύ του Σελευκίδη βασιλιά Δημήτριου και του σφετεριστή Αλεξάνδρου Βάλα. Παρά τα προνόμια που του παραχώρησε ο πρώτος , ο Ιουδαίος ηγέτης πήρε με το μέρος του δεύτερου ο οποίος τον ανακήρυξε αρχιερέα. Λίγο καιρό αργότερα ο Δημήτριος ηττήθηκε και πέθανε ηρωικά σε σφοδρή μάχη με τον Βάλα (χειμώνας 151/0 π.Χ.) [15].

Όταν ο Βάλας τέλεσε τους γάμους του με την Κλεοπάτρα Θεά κόρη του υποστηρικτή του Πτολεμαίου Φιλομητορα, στην Αντιόχεια ο Ιωνάθαν συμμετείχε σε αυτούς και πήρε τους τίτλους του στρατηγού και του μεριδάρχη (διοικητή επαρχίας ) (150/49 π.Χ.) [16][17].

Η μάχη της Αζώτου

Επεξεργασία

Ο ομώνυμος γιος του βασιλιά Δημήτριου Ι, Δημήτριος προβλήθηκε ως αντίπαλος του Βάλα (άνοιξη του 147 π.Χ.) έχοντας και την υποστήριξη του στρατηγού της Κοίλης Συρίας Απολλώνιου. Ο Ιωνάθαν κατάφερε όμως να νικήσει τον Απολλώνιο σε μάχη που έγινε στην Άζωτο και να καταλάβει τις πόλεις Άζωτο, Ιόππη και Ασκάλωνα [18][19].

Ιωνάθαν και Δημήτριος

Επεξεργασία

Η εμφύλια διαμάχη μεταξύ Αλέξανδρου Βάλα και Δημήτριου έληξε με τον θάνατο του πρώτου ( 145 π.Χ.) [20]. Τον νικητή υποστήριζε και ο Πτολεμαίος Φιλομήτωρ, ο οποίος είχε στραφεί εναντίον του πρώην γαμπρού του. Ο Ιωνάθαν είχε ήδη έγκαιρα καταφέρει να εξασφαλίσει την εύνοια του Λαγίδη βασιλιά[21] .

Ύστερα από την επικράτηση του Δημήτριου ο Ιωνάθαν πολιόρκησε την Άκρα. Όταν ο Δημήτριος το έμαθε εξοργίστηκε και πήγε στην Πτολεμαΐδα . Εκεί ζήτησε από τον Ιωνάθαν να τον συναντήσει. Στην συνάντηση που έγινε ο Δημήτριος επικύρωσε όλα τα προνόμια που κατείχε ως τότε και επιπλέον του έδωσε την διοίκηση τριών ακόμη τοπαρχιών στην Σαμάρεια . Ως αντάλλαγμα ο Ιωνάθαν υποχρεώθηκε να ανέχεται την φρουρά της Άκρας και να πληρώνει 300 τάλαντα τον χρόνο[22].

Λίγο αργότερα στην Αντιόχεια ξέσπασε επανάσταση που προκλήθηκε εξαιτίας της κακής διακυβέρνησης του Σελευκίδη βασιλιά. Ο Δημήτριος στράφηκε στον Ιωνάθαν ζητώντας βοήθεια υποσχόμενος ότι θα απέσυρε την φρουρά της Άκρας. Οι 3.000 Ιουδαίοι μισθοφόροι που του έστειλε ο Ιωνάθαν συμμετείχαν στην αιματηρότατη καταστολή της επανάστασης[23] .

Ιωνάθαν και Διόδοτος Τρύφων. Μάχη της Νασσώρ

Επεξεργασία

Ο αντίκτυπος από την καταστολή προκάλεσε την εξέγερση ενός στρατιωτικού από την Απάμεια που ονομάζονταν Διόδοτος. Ο Διόδοτος υιοθέτησε το νήπιο του Βαλα το όποιο ανακήρυξε βασιλιά (Αντίοχος VI ) και έδιωξε τον Δημήτριο από την Αντιόχεια. Ο Ιωνάθαν, επειδή ο Δημήτριος είχε αθετήσει την υπόσχεση του για την φρουρά της Άκρας στράφηκε προς τον Διόδοτο ο οποίος επικύρωσε όλα τα προνόμια του και επιπλέον διόρισε τον αδελφό του Σίμωνα στρατηγό της περιοχής που εκτείνονταν από την Τύρο έως τα αιγυπτιακά σύνορα. Έτσι ο Ιωνάθαν και ο Σίμων ανέλαβαν την προστασία της χώρας από τις δυνάμεις του Δημήτριου που είχε καταφύγει στην Σελεύκεια της Πιερίας (καλοκαίρι του 144 π.Χ. )[24].

Κατόπιν ο Ιωνάθαν εκστράτευσε στις γειτονικές περιοχές της Ιουδαίας εναντίον των στρατηγών του Δημήτριου. Οι κάτοικοι της Ασκάλωνας τον υποδέχτηκαν φιλικά [25] ενώ οι κάτοικοι της Γάζας που είχαν αποστατήσει από τον Δημήτριο αλλά είχαν αρνηθεί να αναγνωρίσουν τον νέο βασιλιά αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν μαζί του[26]. Τότε έμαθε ότι στρατός που υποστήριζε τον Δημήτριο είχε έρθει στην Γαλιλαία με απειλητικές διαθέσεις εναντίον του. Ο Ιωνάθαν έσπευσε προς την Γαλιλαία ενώ ο αδελφός του Σίμων έμεινε στην Ιουδαία πολιορκώντας την Βεθσούρα που κατείχαν επίσης οπαδοί του Δημήτριου, την όποια κατόρθωσε να καταλάβει [27].

Ο Ιωνάθαν συνάντησε τους αντιπάλους του στην περιοχή Νασσώρ της Γαλιλαίας και ύστερα από αμφίρροπη μάχη κατάφερε να επικρατήσει και να τους εκδιώξει από την περιοχή[28].

Το τέλος του Ιωνάθαν

Επεξεργασία

Ένας νέος στρατός που υποστήριζε τον Δημήτριο στράφηκε εναντίον του Ιωνάθαν. Εκείνος τον συνάντησε στην περιοχή των Αμαθιτών (Χαμάθ). Μάχη δεν δόθηκε καθώς οι αντίπαλοι του υποχώρησαν κατά την διάρκεια της νύχτας[29].

Έπειτα ο Ιωνάθαν επιτέθηκε εναντίον ενός φύλου των Ναβαταίων αράβων, των Ζαβαδαίων τους νίκησε και πήρε πολλά λάφυρα. Ύστερα κατέλαβε την Ιόππη όταν έμαθε ότι οι κάτοικοι της ετοιμάζονταν να την παραδώσουν στους οπαδούς του Δημήτριου. Ταυτόχρονα ο Σίμων οχύρωσε την πόλη Αδιδά, ενώ ο Ιωνάθαν απομόνωσε την Άκρα [30].

Ο Διόδοτος που θορυβήθηκε από την δραστηριότητα του Ιωνάθαν ήρθε στην Σκυθόπολη με 40.000 άντρες. Από εκεί έστειλε μήνυμα στον Ιωνάθαν με το οποίο του ζητούσε να τον συναντήσει στην Πτολεμαΐδα, υποσχόμενος ότι θα του παραδώσει αυτή την πόλη και άλλες. Ο Ιωνάθαν πήγε με 1.000 άντρες στην Πτολεμαΐδα. Όταν μπήκε στην πόλη και οι πύλες έκλεισαν οι στρατιώτες του Διόδοτου σκότωσαν την φρουρά του και συνέλαβαν αιχμάλωτο τον ίδιο[31] .Ο Σίμων ανέλαβε την άμυνα της χώρας. Ο πληθυσμός της Ιόππης που θεωρήθηκε ύποπτος για αποστασία εκτοπίστηκε και αντικαταστάθηκε από Ιουδαίους εποίκους[32]. Ο Διόδοτος ετοιμάστηκε να εισβάλει στην Ιουδαία . Ο Σίμων στρατοπέδευσε στην Αδιδά[33] . Ο Διόδοτος ζήτησε από αυτόν 100 τάλαντα και τους δυο γιους του Ιωνάθαν ως ομήρους προκειμένου να τον απελευθερώσει. Ο Σίμων δέχτηκε, όμως ο Διόδοτος αφού πήρε τα χρήματα και τους ομήρους αθέτησε τον λόγο του και ξεκίνησε την προέλαση του. Οι δυνάμεις του Σίμωνα αντιστάθηκαν αποφασιστικά[34] . Τότε η φρουρά της Άκρας του έστειλε μήνυμα ζητώντας του να κινηθεί προς την Ιερουσαλήμ. Όταν όμως ο Διόδοτος συνειδητοποίησε ότι ήταν αδύνατο να γίνει αυτό εξαιτίας του πυκνού χιονιού, υποχώρησε προς την Γαλαάδ. Όταν έφτασε στην Βασκαμά εκτέλεσε τον Ιωνάθαν και επέστρεψε στην Αντιόχεια (143/2 π.Χ.) [35] Ο Ιωνάθαν τάφηκε στο χωριό Μωδείν[31].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(2.5).σελ.220
  2. ↑ Библиотека Руслана Хазарзара.Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΒ.VI.1.[266]
  3. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Ο ΑΝΤΙΟΧΟΣ Δ΄ΚΑΙ ΟΙ ΙΟΥΔΑΙΟΙ.σελ.150
  4. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(9.1-18).σελ.255-256
  5. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(9.33).σελ.257
  6. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(9.36).σελ.257
  7. ↑ Библиотека Руслана Хазарзара, Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας, βιβλίο ΙΓ, I.3, [12]-[14]
  8. ↑ Jewish Encyclopedia JONATHAN MACCABEUS. Leader of the Jews
  9. ↑ Библиотека Руслана Хазарзара, Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας, βιβλίο ΙΓ, I.4, [18]-[21]
  10. ↑ Библиотека Руслана Хазарзара, Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας, βιβλίο ΙΓ, I.5, [22]
  11. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(9.50-52).σελ.258
  12. ↑ Библиотека Руслана Хазарзара. Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΒ.Χ.6.[413]-[414]
  13. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(9.57-73).σελ.259-260
  14. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Ιουδαϊκή πολιτική του Δημητρίου Α΄.σελ.155
  15. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Ανατροπή του Δημητρίου Α΄ από τον Αλέξανδρο Βάλα (151-150 π.Χ.).σελ.156
  16. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Ανατροπή του Αλέξανδρου Α΄ Βάλα από τον Δημήτριο Β΄. Πτολεμαϊκή παρέμβαση (145 π.Χ.).σελ.157
  17. ↑ Jewish Encyclopedia JONATHAN MACCABEUS. Jonathan High Priest
  18. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(10.69-89).σελ.266-267
  19. ↑ Библиотека Руслана Хазарзара. Φλαυίου Ἰωσήπου ἱστοριῶν τῆς Ἰουδαικῆς ἀρχαιολογίας.Βιβλίο ΙΓ.ΙV.3-4.[86]-[102]
  20. ↑ Jewish Encyclopedia JONATHAN MACCABEUS. Under Demetrius II.
  21. ↑ Jewish Encyclopedia JONATHAN MACCABEUS. Victory over Apollonius
  22. ↑ Jewish Encyclopedia JONATHAN MACCABEUS. Under Demetrius II.
  23. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Δημήτριος Β΄Νικάτωρ, Διόδοτος Τρύφων και οι Ιουδαίοι (145-142/1 π.Χ.).σελ.177
  24. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Δημήτριος Β΄Νικάτωρ, Διόδοτος Τρύφων και οι Ιουδαίοι (145-142/1 π.Χ.).σελ.177-178
  25. ↑ Jewish Encyclopedia JONATHAN MACCABEUS. Friendship with Rome and Sparta.
  26. ↑ Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Τόμος Ε΄ Ελληνιστικοί Χρόνοι. Δημήτριος Β΄Νικάτωρ, Διόδοτος Τρύφων και οι Ιουδαίοι (145-142/1 π.Χ.).σελ.177-178
  27. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(11.63-66).σελ.273
  28. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(11.67-73).σελ.273-274
  29. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(12.24-30).σελ.275-276
  30. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(12.31-38).σελ.276
  31. ↑ 31,0 31,1 Jewish Encyclopedia JONATHAN MACCABEUS. Trypho.
  32. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(13.11).σελ.279
  33. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(13.12-13).σελ.279
  34. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(13.14-20).σελ.279
  35. ↑ Η Παλαιά Διαθήκη . Τόμος Γ΄.ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α΄.(13.21-24).σελ.279-280

Πηγές

Επεξεργασία
Προκάτοχος:
Ιούδας Μακκαβαίος 		Αρχιερέας και στρατηγός των Ιουδαίων
160 - 143/2 π.Χ 		Διάδοχος:
Σίμων ο Θασσί
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Ιωνάθαν_Απφούς&oldid=10790773"