Ιστορική δημογραφία
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η Ιστορική δημογραφία αποτελεί εξ αντικειμένου κοινό διακριτό υποπεδίο της Ιστορίας και της δημογραφικής ερευνάς του ανθρώπινου πληθυσμού σε παρελθόντα χρόνο.
Γενικά
ΕπεξεργασίαΟυσιαστικά η Ιστορική δημογραφία ερευνά και μελετά τις κυκλικές διακυμάνσεις, τις μακροχρόνιες κινήσεις και τις κρίσεις των κοινωνικών και οικονομικών δομών του πληθυσμιακού δυναμικού αναζητώντας συντελεστές μακροχρόνιων «δημογραφικών συμπεριφορών» στο γεωγραφικό χώρο (τοπικό, εθνικό, ή ευρύτερα ηπειρωτικό). Η έρευνα αυτής εξετάζει την κίνηση - μεταβολές (γονιμότητα, θνησιμότητα), και τις μετακινήσεις ενός πληθυσμού που έχουν συμβεί στο παρελθόν, φθάνοντας μέχρι την αρχαιότητα. Ανάλογα δε της ιστορικής περιόδου έρευνας και μελέτης λαμβάνει αυτή και επιπρόσθετο χαρακτηρισμό, όπως πρώιμη σύγχρονη δημογραφία, μεσαιωνική δημογραφία, βυζαντινή, ρωμαϊκή και κλασική δημογραφία, καθώς και προϊστορική δημογραφία και παλαιοδημογραφία.
Στο πλαίσιο αυτού του είδους των ερευνών εξετάζονται επίσης και άλλα στοιχεία περί της εκάστοτε κοινωνικής κατάστασης και συνοχής του πληθυσμού, κατά συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, όπως π.χ. η οικονομική κατάσταση, η διαμόρφωση οικογένειας κλπ.
- Θεμελιωτής της ιστορικής δημογραφίας θεωρείται ο Γάλλος ιστορικός Λουδοβίκος Ενρύ [Louis Henry] (1911-1991). Ο ίδιος επίσης έθεσε τις βάσεις του όρου φυσική γονιμότητα.
Βοηθήματα
ΕπεξεργασίαΒασικά βοηθήματα της ιστορικής δημογραφίας αποτελούν οι πάσης φύσεως ιστορικές εκθέσεις, αναφορές αρχείων που σχετίζονται με την εκάστοτε, κατά περίοδο, κατάσταση των πληθυσμών. Τέτοια μπορεί να είναι κρατικά αρχεία, ιστορικά αρχεία εγγύς παρελθόντος, αρχεία μοναστηριών, ενετικά αρχεία, αρχαίες ιστορικές καταγραφές επί πληθυσμού αλλά και υποδομών, πολεοδομικά σχέδια και εγκαταστάσεις, μέχρι ακόμα και μνημεία, ταφικά επιγράμματα και έκταση αρχαιολογικών χώρων (μέγεθος πόλεων).
Σημειώσεις
ΕπεξεργασίαΣτην Ελλάδα η Ιστορική Δημογραφία διδάσκεται στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου (Αθήνα) και του Ιονίου Πανεπιστημίου (Κέρκυρα).
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- Ιωάννα Αθανασοπούλου (επιμέλεια), Τετράδια Ιστορικής Δημογραφίας, αρ. 1-14, Μ.Π.Σ. Ιστορικής Δημογραφίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Ιστορίας, Κέρκυρα, 2004-2019.
- Ματούλα Τομαρά - Σιδέρη, Ιστορική Δημογραφία, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα, 1998. ISBN 960-02-1286-4.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Διεθνής Επιτροπή Ιστορικής Δημογραφίας Αρχειοθετήθηκε 2007-05-24 στο Wayback Machine.