Θαλάσσια διαστρωμάτωση

Ο όρος Θαλάσσια διαστρωμάτωση ή, εκ της επιχειρούμενης μεταγλώττισης του αγγλικού όρου (sea zonation), Θαλάσσια ζώνωση είναι ένας σχετικά σύγχρονος όρος στην Υδροβιολογία και Ωκεανογραφία. Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζεται η βυθομετρική διαίρεση ενός ωκεανού, θάλασσας ή λίμνης σε παράλληλες μεταξύ τους ζώνες από την επιφάνεια μέχρι του βυθού. Έτσι σε μια κάθετη νοητή τομή του υγρού στοιχείου στους παραπάνω χώρους διακρίνονται οι παρακάτω πέντε βυθομετρικές ζώνες:

Οι διεθνείς ονομασίες, όλες ελληνικής προέλευσης, για τις πέντε βυθομετρικές ζώνες.

1. Επιπελαγική ζώνη: Αρχίζει από την επιφάνεια και φθάνει σε βάθος 200 μέτρων, λέγεται και ζώνη φωτός, καθώς το ηλιακό φως επαρκεί για φωτοσύνθεση.

2. Μεσοπελαγική ζώνη: Αρχίζει από τα 201 μ. και φθάνει σε βάθος τα 1.000 μέτρα. Το ανώτερο μέρος της, έως τα 500 μέτρα, λέγεται και ζώνη του λυκόφωτος, καθώς εισχωρεί ελάχιστο φως, αλλά δεν είναι επαρκές για φωτοσύνθεση. Μετά επικρατεί αιώνιο σκοτάδι και αρχίζει η ζώνη της αιώνιας νύχτας.

3. Βαθυπελαγική ζώνη ή Ζώνη του μεσονυκτίου: Αρχίζει από τα 1.001 μ. και φθάνει σε βάθος τα 4.000 μέτρα, λέγεται επίσης και ζώνη βαθιάς θάλασσας. Υπόψη ότι το βάθος των 3.800 μ. θεωρείται το μέσο βάθος του συνολικού παγκόσμιου ωκεανού.

4. Αβυσσοπελαγική ζώνη ή Αβυσσαία ζώνη: Αρχίζει ουσιαστικά από το βάθος των 3.801 μ. (αντί 4.001 μ.) και φθάνει σε βάθος 6.000 μ. Η ονομασία της προέρχεται από την ελληνική λέξη άβυσσος, και

5. Πλουτώνια ζώνη ή Ζώνη του Άδη: Αρχίζει από βάθος 6.001 μ. και θεωρητικά καταλήγει σε βάθος 11.000 μέτρα, δηλαδή το μέγιστο του παγκόσμιου ωκεανού. Η τελευταία αυτή ζώνη, σε αντίθεση με τις προηγούμενες, στις παραστατικές απεικονίσεις (άξονα καθέτων) παρουσιάζει καμπύλη σχεδόν κάθετη. Κατά κανόνα, τέτοια βάθη υπάρχουν μόνο στις ωκεάνιες τάφρους.

Οι παραπάνω διαστρωματώσεις είναι οι πλέον σύγχρονες στις οποίες έχουν καταλήξει βιολόγοι και κυρίως ωκεανολόγοι ερευνητές, εκ του γεγονότος ότι κάθε διαστρωμάτωση αποτελεί ιδιαίτερο βιότοπο του πλαγκτού, νηκτού και βένθους.

Δείτε επίσης

• Τάφρος των Μαριανών, που καταλήγει στο βαθύτερο σημείο των παγκόσμιων ωκεανών.

Βιβλιογραφία

• Ryan, Paddy "Deep-sea creatures" Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand, updated 21 September 2007.
• "Pelagic-zone (oceanography)" Encyclopædia Britannica Online. 21 March 2009.
• Grantham HS, Game ET, Lombard AT, et al. (2011) "Accommodating Dynamic Oceanographic Processes and Pelagic Biodiversity in Marine Conservation Planning" PLOS One 6(2): e16552. .
• Wrobel, David· Mills, Claudia (2003) [1998]. Pacific Coast Pelagic Invertebrates: A Guide to the Common Gelatinous Animals. Sea Challengers and Monterey Bay Aquarium. ISBN 0-930118-23-5. .
• Jörg Ott: Meereskunde – Einführung in die Geographie und Biologie der Ozeane. Ulmer, Stuttgart 1988, ISBN 3-8001-2584-6, S. 131–132, S. 159.