Εξαμίλιον τείχος
Συντεταγμένες: 37°56′29″N 22°59′16″E / 37.94139°N 22.98778°E
Το Εξαμίλιον τείχος (γνωστό και ως Ιουστινιάνειο τείχος) ήταν οχυρό τείχος μήκους 6 μιλίων, χτισμένο πάνω στον ισθμό της Κορίνθου για να προστατεύει την Πελοπόννησο από τις εισβολές από τον βορρά. Εκτιμάται ότι χτίστηκε πριν το 400 μ.Χ. και χρησιμοποιήθηκε ως αμυντική εγκατάσταση κατά καιρούς μέχρι το 1446, χωρίς σημαντική επιτυχία, δεδομένου ότι η Πελοπόννησος είναι εύκολα προσβάσιμη από τη θάλασσα και ήταν δυνατή η παράκαμψή του.
| Εξαμίλιον τείχος | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | αρχαιολογική θέση και οχυρωματικό τείχος |
| Αρχιτεκτονική | βυζαντινή αρχιτεκτονική |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°55′34″N 22°58′21″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Κορινθίων |
| Τοποθεσία | Ισθμός της Κορίνθου |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Ιστότοπος | |
| Επίσημος ιστότοπος | |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορική αναδρομή
ΕπεξεργασίαΧτίστηκε μεταξύ 408 και 450 μ.Χ., ενώ στη βιβλιογραφία ο ερευνητής T.E. Gregory, βασιζόμενος σε νομισματικά ευρήματα, χρονολογεί την κτίση του τείχους στην εποχή 400 - 420 μ.Χ. Χτίστηκε κατά την περίοδο της βασιλείας του Θεοδόσιου Β΄ με σκοπό να οχυρώσει την Πελοπόννησο ενάντια στην απειλή των Βησιγότθων που κατέβαιναν από τον βορρά. Στο μέτρο αυτό προέβηκε, αφού προηγουμένως το 396 μ.Χ. ο Αλάριχος είχε λεηλατήσει την Ελλάδα και Βησιγότθοι το 410 μ.Χ. είχαν καταλάβει τη Ρώμη. Το τείχος ήταν ισχυρό οικοδόμημα με πύργους, πυροβολεία (μπούρτζια), φρούρια και οχυρά. Γνωστό είναι ότι υπήρχαν δύο πύλες, μία στη βόρεια και μία στη νότια μεριά. Η νότια πύλη έδινε πρόσβαση στην Πελοπόννησο. Ο Gregory και πάλι περιγράφει τη βόρεια πύλη ως Ρωμαϊκή αψίδα από τον 1ο αι. μ.Χ. Το τείχος ήταν κτισμένο από τετραγωνισμένους ογκόλιθους που ήταν συγκολλημένοι με αμμοκονίαμα και πέτρες.
Τα αναγκαία οικοδομικά υλικά προέρχονταν από οικοδομήματα της γύρω περιοχής. Οι πέτρες ήταν από τον κοντινό ναό του Ποσειδώνα στα Ίσθμια. Ο ασβέστης από τα μάρμαρα του Ηραίου της Περαχώρας ή από αγάλματα που βρίσκονταν στην Κόρινθο. Το εξαμίλιο τείχος είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος οχυρό οικοδόμημα της αρχαίας Ελλάδας.
Στην εποχή του Ιουστινιανού χτίστηκαν και άλλοι επιπρόσθετοι πύργοι για να ενισχύσουν την αμυντική ικανότητα του τείχους. Οι Σλάβοι στην επιδρομή τους περιέπλευσαν το τείχος και όρμησαν στην Πελοπόννησο. Από τον 8ο αιώνα και μετά το τείχος παραμελήθηκε και άρχισε να χρησιμοποιείται ως κατοικήσιμη περιοχή.
Ο βυζαντινός αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ διέταξε το 1415 την επισκευή του οχυρού. Οι εργασίες ξεκίνησαν την 8η Απριλίου του 1415. Χιλιάδες εργάτες ανύψωσαν τεράστια τείχη, έσκαψαν βαθιά χαντάκια, έχτισαν δύο φρούρια και 153 πύργους. Ο Μανουήλ ανήγγειλε την αποπεράτωση του έργου σε μια επιστολή του στον συμμαχικό του Δόγη της Βενετίας Tommaso Mocenigo στις 26 Ιουνίου 1415.[1]
Ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ το 1422 ξεκίνησε και πάλι την επεκτατική πολιτική των Οθωμανών. Το Μάιο του 1423[2] οι τουρκικές στρατιές του Τουραχάν Μπέη εισέβαλαν στο Μοριά και ανάγκασαν το Δέσποτα του Μοριά Θεόδωρο Β' Παλαιολόγο να πληρώνει λύτρα στο Σουλτάνο.
Ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, έβαλε να επισκευάσουν τα τείχη το 1444. Στις 14 Δεκεμβρίου του 1446 όμως ο Μουράτ το ανακατέλαβε και το κατέστρεψε με κανόνια, που κατασκεύασε επί τόπου. [3]
Φωτογραφικό υλικό
Επεξεργασία
Αρχαιότερα τείχη στην περιοχή του ισθμού
ΕπεξεργασίαΠολλές φορές προσπάθησαν οι αρχαίοι Έλληνες να οχυρώσουν τον ισθμό της Κορίνθου. Ακόμα και στην Μυκηναϊκή εποχή. Όταν ο Ξέρξης το 480 π.Χ. έκανε επιδρομή στην αρχαία Ελλάδα, οι Έλληνες ήθελαν να οχυρωθούν στον ισθμό πίσω από ξύλινα τείχη,[4], ενώ ο Λεωνίδας προτίμησε να τον αντιμετωπίσει στις Θερμοπύλες. Και άλλη μια φορά, στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας τα ξύλινα τείχη είχαν προταθεί.[5] Αν και πολλές φορές προτάθηκε η οχύρωση της Πελοποννήσου στον Ισθμό της Κορίνθου, ο Ηρόδοτος είπε ότι δεν έχει νόημα η λύση αυτή, αν συγχρόνως δεν ελέγχεται η πρόσβαση από τη θάλασσα.[6]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Ferdinand Gregorovius: Geschichte der Stadt Athen im Mittelalter, gutenberg.spiegel.de
- ↑ Στέφανος Θωμόπουλος, 1888, βλ. πηγές σελ. 311
- ↑ M. Pittioni Das osmanische Heerwesen im 15. und 16. Jahrhundert. Organisation, Taktik und Ausrüstung, επιστημονική διατριβή, Βιέννη 2000
- ↑ Ιστορίαι του Ηρόδοτου 7.206
- ↑ Ηρόδοτος 8.40, 49, 56
- ↑ Ηρόδοτος 7.138
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Στέφανος Θωμόπουλος, 1888, «Ιστορία της πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι το 1821», Εν Αθήναις :Εκ της βασιλικής τυπογραφίας Νικολάου Γ. Ιγγλέση. (Λήμμα για το βιβλίο: Ιστορία της Πόλεως Πατρών (βιβλίο))
- Timothy E. Gregory: The Hexamilion and the Fortress, Εκδόσεις American School of Classical Studies at Athens, έτος 1993, ISBN 0-87661-935-9
- Denys Pringle: The Defence of Byzantine Africa from Justinian to the Arab Conquest, British Archaeological Reports, International Series, Τόμος 99, Οξφόρδη, 1981
- Stroud, R.: «An Ancient Fort on Mount Oneion». Hesperia, τόμ. 40 (1971).
- F.E. Winter: Greek Fortifications, Λονδίνο 1971
- Wiseman, J.R.: «A Trans-Isthmian Fortification Wall.» Hesperia, τ. 32 (1963).
- Broneer, O.: The Cyclopean Wall on the Isthmus of Corinth and Its Bearing on Late Bronze Age Chronology. Hesperia 35 1966.
- Manuel Β': The Letters of Manuel Palaeologus 1415–1416
- Pseudo-Phrantzes: Chronicum maius, Βόννη 1452
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία