Βικιπαίδεια

Ειρηναίος Α΄ Ιεροσολύμων

Πατριάρχης Ιεροσολύμων (2001-2005}

Ο Ειρηναίος Α΄ (κατά κόσμον Εμμανουήλ Σκοπελίτης, Χώρα Σάμου, 20 Ιουνίου 1939 - Αθήνα, 10 Ιανουαρίου 2023) ήταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων από τις 13 Αυγούστου 2001 έως τις 24 Μαΐου 2005, οπότε και καθαιρέθηκε από Σύνοδο των προκαθημένων της Ορθόδοξης Εκκλησίας που τον επανέφερε στις τάξεις των μοναχών. Αποκαταστάθηκε στον επισκοπικό βαθμό με τον τίτλο του Πατριάρχη πρώην Ιεροσολύμων στις 25 Ιουλίου 2019.

Μακαριώτατος
Ειρηναίος Α΄
Πατριάρχης της Αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ και πάσης Παλαιστίνης, Συρίας, Αραβίας, Πέραν του Ιορδάνου, Κανά της Γαλιλαίας και Αγίας Σιών
Από13 Αυγούστου 2001
Έως24 Μαΐου 2005
ΠροκάτοχοςΔιόδωρος Α΄
ΔιάδοχοςΘεόφιλος Γ΄
Ιεροσύνη
Χειροτονία1959
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση20 Ιουνίου 1939
Χώρα Σάμου, Ελλάδα
Θάνατος10 Ιανουαρίου 2023 (83 ετών)
Αθήνα
ΕθνικότηταΕλληνική
ΔόγμαΧριστιανός Ορθόδοξος
Πρώην τίτλοςΑρχιεπίσκοπος Ιεραπόλεως
(29 Μαρτίου 1981)

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στη Σάμο το 1939. Το 1953 πήγε στα Ιεροσόλυμα και το 1959 χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1966 και την ίδια χρονιά του δόθηκε το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη. Στις 29 Μαρτίου 1981 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Ιεραπόλεως. Διετέλεσε Έξαρχος του Παναγίου Τάφου στην Αθήνα από το 1979 μέχρι το 2001. Το 1994 προήχθη σε Μητροπολίτη.

Εκλογή

Επεξεργασία

Ύστερα από τον θάνατο του Πατριάρχη Διόδωρου ακολούθησε ένα κενό οκτώ μηνών με έντονο διπλωματικό παρασκήνιο, με την ισραηλινή κυβέρνηση να απορρίπτει πέντε από τους υποψήφιους, κάποιοι εκ των οποίων ήταν από τους επικρατέστερους[1]. Στις 13 Αυγούστου 2001 εξελέγη τελικά Πατριάρχης Ιεροσολύμων ο Ειρηναίος, με 7 ψήφους σε σύνολο 17[2]. Η εκλογή του αναγνωρίστηκε από την αρχή από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη εκτός της κυβέρνησης του Ισραήλ[3].

Κατηγορίες για κακοδιαχείριση

Επεξεργασία

Η Πατριαρχία του Ειρηναίου οδήγησε το Πατριαρχείο σε πολιτικο-οικονομικό σκάνδαλο με σημαντικές διπλωματικές προεκτάσεις. Ο Πατριάρχης Ειρηναίος φέρεται να είχε εκποιήσει μυστικά ακίνητη περιουσία του Πατριαρχείου και να έχει φυγαδεύσει σημαντικά χρηματικά ποσά στο εξωτερικό. Η εκποίηση ακίνητης περιουσία σε εταιρίες Ισραηλινών συμφερόντων επηρέαζε ένα ευαίσθητο status quo που επικρατούσε στην περιοχή, πράγμα το οποίο ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από αραβικής πλευράς[4]. Από την άλλη, οι κατηγορίες περί κακοδιαχείρισης τον έφεραν σύντομα αντιμέτωπο με την πλειοψηφία της Ιεράς Αγιοταφιτικής Αδελφότητας. Για τις κατηγορίες όμως αυτές δεν υπήρξαν ικανά στοιχεία, και το 2005 η Παλαιστινιακή Αρχή με σχετική έρευνα από την αρμόδια επιτροπή της κυβερνήσεως, εξέδωσε αθωωτικό πόρισμα για τις εν λόγω μυστικές συμφωνίες και για τις κατηγορίες πωλήσεων των επίμαχων ακινήτων.

Αποκήρυξη και καθαίρεση

Επεξεργασία

Λόγω των κατηγοριών κακής διαχείρισης, η πλειοψηφία της Αγιοταφιτικής Αδελφότητας τον αποκήρυξε στις 6 Μαΐου 2005, ενώ ο ίδιος αρνούταν να παραιτηθεί. Στις 24 Μαΐου 2005, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συγκάλεσε Σύνοδο των προκαθημένων της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διέγραψε το όνομα του Ειρηναίου από τα Δίπτυχα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και κήρυξε τον θρόνο σε χηρεία[5]. Ο Μητροπολίτης Πέτρας Κορνήλιος ορίστηκε από τη Σύνοδο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων τοποτηρητής μέχρι την εκλογή νέου Πατριάρχη[6].

Καθώς όμως ο Ειρηναίος εξακολουθούσε να δηλώνει ότι είναι Πατριάρχης και να προσπαθεί να λειτουργεί σε διάφορους ναούς φρουρούμενος από την Ισραηλινή Αστυνομία, καθώς το κράτος του Ισραήλ εξακολουθούσε να τον θεωρεί Πατριάρχη, η Σύνοδος τον καθαίρεσε από κάθε βαθμό ιεροσύνης και τον επανέφερε στις τάξεις των απλών Μοναχών. Κατόπιν αυτού καλούταν «μοναχός Ειρηναίος». Το κράτος του Ισραήλ συνέχιζε να τον αναγνωρίζει ως νόμιμο Πατριάρχη μέχρι τον Δεκέμβριο του 2007[7]. Από τις 16 Φεβρουαρίου 2008 ο Ειρηναίος παρέμεινε έγκλειστος στην κατοικία του εντός του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων φρουρούμενος από ιδιώτες Άραβες και, με εντολή του νέου Πατριάρχη Θεόφιλου, δεν επιτρεπόταν ούτε η έξοδός του αλλά ούτε και η είσοδος επισκεπτών.

Στις 25 Ιουλίου 2019, η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ήρε ομοφώνως την καθαίρεση του από τις τάξεις των μοναχών και τον αποκατέστησε στο Αρχιερατικό του αξίωμα, με τον τίτλο του Πατριάρχη πρώην Ιεροσολύμων[8].

Τελευταία χρόνια

Επεξεργασία

Μετά από πρόσκληση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου[9] και παρεμβάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, ο πρώην Ιεροσολύμων Ειρηναίος ταξίδεψε στις 29 Αυγούστου 2019 στην Ελλάδα και νοσηλεύτηκε [10]. Στη συνέχεια εισήχθη στο Κέντρο Γεροντολογίας και Προνοιακής Υποστηρίξεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Άγιος Πορφύριος», στο Δήλεσι Βοιωτίας, κατόπιν προσκλήσεως του ίδιου του Αρχιεπισκόπου Αθηνών[11][12].

Απεβίωσε συνεπεία επιπλοκών χειρουργικής επέμβασης σε ιδιωτικό θεραπευτήριο της Αθήνας, στις 10 Ιανουαρίου 2023, σε ηλικία 83 ετών.[13] Η κηδεία και η ταφή του έγιναν στη Μονή Τιμίου Σταυρού της γενέτειράς του, της Σάμου, την επόμενη ημέρα.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Καλοκαιρινός, Γρηγόρης (12 Ιουλίου 2001). «Παρέμβαση του Ισραήλ στην εκλογή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων». Η Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/96029/article/epikairothta/politikh/paremvash-toy-israhl-sthn-eklogh-toy-patriarxh-ierosolymwn. 
  2. ↑ Καλοκαιρινός, Γρηγόρης (14 Αυγούστου 2001). «Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων αναζητεί ηρεμία». Η Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/98307/article/epikairothta/politikh/to-patriarxeio-ierosolymwn-anazhtei-hremia. 
  3. ↑ Καλοκαιρινός, Γρηγόρης (21 Αυγούστου 2002). «Εμπλοκή στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων». Η Καθημερινή. 
  4. ↑ Παπαχρήστου, Νίκος (24 Μαρτίου 2005). «Εκρηκτική ατμόσφαιρα στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων». Η Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/212827/article/epikairothta/politikh/ekrhktikh-atmosfaira-sto-patriarxeio-ierosolymwn. 
  5. ↑ Παπαχρήστου, Νίκος (25 Μαΐου 2005). «Αποκηρύσσουν τον κ. Ειρηναίο». http://www.kathimerini.gr/218348/article/epikairothta/politikh/apokhryssoyn-ton-k-eirhnaio. 
  6. ↑ Παπαχρήστου, Νίκος (31 Μαΐου 2005). «Ο μητροπολίτης Πέτρας εξελέγη τοποτηρητής». http://www.kathimerini.gr/218942/article/epikairothta/politikh/o-mhtropoliths-petras-e3elegh-topothrhths. 
  7. ↑ «voiceofgreece.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2008. 
  8. ↑ "Με Συνοδική απόφαση πρώην Πατριάρχης ο Ειρηναίος", ΡΟΜΦΑΙΑ 25.07.2019
  9. ↑ «συγκινητικό αντάμωμα του Πατριάρχη Ειρηναίου με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο (εικόνες)", NEWPOST 30.08.2019». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2020. 
  10. ↑ "Σε νοσοκομείο της Αθήνας νοσηλεύεται ο πρώην Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ειρηναίος", usay.gr 30.08.2019
  11. ↑ "Ο Αθηνών Ιερώνυμος στον πρώην Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ειρηναίο", ORTHODOXIA INFO 04.01.2020
  12. ↑ "Ο Αρχιεπίσκοπος στον ξεχασμένο Πατριάρχη Ειρηναίο", ΒΗΜΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ 05.01.2020
  13. ↑ «Εκοιμήθη ο πρώην Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ειρηναίος». Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2023. 

Πηγές

Επεξεργασία
τίτλοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Προκάτοχος
Διόδωρος 		Αρχιεπίσκοπος Ιεραπόλεως
1981-2001 		Διάδοχος
Χηρεία
Προκάτοχος
Διόδωρος Α΄ 		Πατριάρχης Ιεροσολύμων
2001-2005 		Διάδοχος
Θεόφιλος Γ΄
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Ειρηναίος_Α΄_Ιεροσολύμων&oldid=10804395"