Δολοφονία του Χραντ Ντινκ
Η δολοφονία του Χραντ Ντινκ αναφέρεται στο γεγονός της εν ψυχρώ δολοφονίας ενός δημοσιογράφου στην Τουρκία. Συγκεκριμένα, ο εξέχων Τουρκοαρμένιος δημοσιογράφος Χραντ Ντινκ δολοφονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 19 Ιανουαρίου 2007. Ο Ντινκ ήταν συντάκτης της εφημερίδας Agos, που είχε γράψει και μιλήσει δημόσια για τη γενοκτονία των Αρμενίων και, επίσης, ήταν γνωστός για τις προσπάθειές του για τη συμφιλίωση μεταξύ των Τούρκων και των Αρμενίων και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην Τουρκία. Την ώρα του θανάτου του, δικαζόταν ο ίδιος για παραβίαση του άρθρου 301 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα, με την κατηγορία της «υβριδοποίησης της Τουρκικότητας».[1] Η δολοφονία του προκάλεσε πολλές και μαζικές διαμαρτυρίες στην ίδια την Τουρκία, όσο και εκτεταμένη διεθνή οργή στο δυτικό κόσμο και αλλού.
Δολοφονία του Χραντ Ντινκ | |
---|---|
Το σημείο που δολοφονήθηκε ο Ντινκ έξω από τα γραφεία της εφημερίδας Agos | |
Ημερομηνία | 19 Ιανουαρίου 2007 |
Τοποθεσία | Σισλί, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία |
Τύπος | Ένοπλη επίθεση |
Στόχος | Χραντ Ντινκ |
Θάνατοι | 1 |
Η δολοφονία του Ντινκ πραγματοποιήθηκε από τον 17χρόνο Τούρκο Ογκιούν Σάμαστ, ο οποίος καταδικάστηκε σε τουλάχιστον 25 χρόνια φυλάκιση. Εγκέφαλος της δολοφονίας αυτής ήταν ο Γιασίν Χαγιάλ και ο συνεργός του Ερχάν Τουντσέλ, που καταδικάστηκαν σε 99 έτη φυλάκισης.
Βιογραφικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΟ Χραντ Ντινκ γεννήθηκε στη Μαλάτεια, αλλά ζούσε στην Κωνσταντινούπολη από τα επτά του χρόνια. Αποφοίτησε από το τμήμα ζωολογίας του πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης και συνέχισε την εκπαίδευσή του στο τμήμα φιλοσοφίας του ίδιου πανεπιστημίου. [εκκρεμεί παραπομπή] Από το 1996 εργαζόταν ως δημοσιογράφος και αρχισυντάκτης της αρμενόφωνης εβδομαδιαίας εφημερίδας Agos και ήταν δημόσιο πρόσωπο. Επίσης συνέγραφε άρθρα για λογαριασμό των των εφημερίδων Ζάμαν και Μπιργκίν που κυκλοφορούσαν σε όλη την Τουρκία.
Πρώιμα γεγονότα
ΕπεξεργασίαΤα γεγονότα που οδήγησαν στο θάνατο του Χραντ Ντινκ ξεκίνησαν με μια συνέντευξη με τίτλο «Το μυστικό της Σαμπιχά Γκιοκτσέν» που δημοσιεύτηκε στο Agos στις 6 Φεβρουαρίου 2004. Στο κείμενο υποστηρίχθηκε ότι η Σαμπιχά Γκιοκτσέν θα μπορούσε να είναι ένα από τα χιλιάδες ορφανά των Αρμενίων. Μιλώντας στον Χραντ Ντινκ και τον Ντιράν Λοκμαγκοζιάν, η Χριψιμέ Σεμπιλτζιγιάν δήλωσε ότι γνώριζε την Γκιοκτσέν ως Χατούμ Τεϊζέ και ανέφερε την οικογενειακή ιστορία που της είχε πει.[2] Η είδηση που δεν τράβηξε την προσοχή του κοινού στο Agos δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Χουριέτ στις 21 Φεβρουαρίου, με την υπογραφή του Ερσίν Καλκάν, με τίτλο "Σαμπιχά Γκιοκτσέν ή Χατούμ Σεμπιλτζιγιάν;" Το άρθρο δημοσιεύτηκε με τον τίτλο Agos, επικαλούμενη την πηγή.[3] Η είδηση, η οποία περιελάμβανε και το προσωπικό σχόλιο του Ντινκ για το θέμα, είχε μεγάλη απήχηση. Στην ανακοίνωση που έγινε την ίδια ημέρα από το Γενικό Επιτελείο Στρατού, αναφέρθηκε ότι η είδηση ήταν «επικίνδυνη από άποψη εθνικής ενότητας, αλληλεγγύης και αξιών» και όλα τα όργανα των ΜΜΕ κλήθηκαν να επανεξετάσουν τις αρχές δημοσίευσής τους.[4]
Ο Ντινκ, ο οποίος κλήθηκε στο Κυβερνείο της Κωνσταντινούπολης στις 24 Φεβρουαρίου, φέρεται να απειλήθηκε από ένα από τα δύο άτομα που συνόδευαν έναν υποδιοικητή. Μία ημέρα μετά από αυτό το περιστατικό στο γραφείο του κυβερνήτη, στις 25 Φεβρουαρίου, μετά από αναφορά που υπέβαλε ο Μεχμέτ Σοϊκάν, η Εισαγγελία του Σισλί άσκησε μήνυση βάσει του άρθρου 301 του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα για ένα άλλο άρθρο του Χραντ Ντινκ, με την κατηγορία της «προσβολής της Τουρκικότητας».[1] Στις 26 Φεβρουαρίου, μια ομάδα μελών των Ιδεαλιστικών Λέσχων συγκεντρώθηκε μπροστά στο Agos και διαδήλωσε κρατώντας πανό που περιείχαν απειλές, αλλά αυτό το περιστατικό δεν αναφέρθηκε στις εφημερίδες, με μία ή δύο εξαιρέσεις. Οι απειλές κατά του Ντινκ συνέχισαν να αυξάνονται καθ' όλη τη διάρκεια της υπόθεσης που σχηματίστηκε βάσει του άρθρου 301.
Απειλές κατά της ζωής του
ΕπεξεργασίαΟ Ντινκ δεχόταν εδώ και καιρό απειλές από ακραίους Τούρκους εθνικιστές για τις δηλώσεις του σχετικά με την αρμενική ταυτότητα και τη γενοκτονία των Αρμενίων.[5][6] Λάμβανε τακτικά μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που απειλούσαν τη ζωή του, απαντώντας σε μια περίπτωση συγκρίνοντας τον εαυτό του με ένα περιστέρι, εξίσου εμμονή με αυτό που συμβαίνει στα αριστερά και δεξιά μου, μπροστά και πίσω. Το κεφάλι μου είναι εξίσου κινητό και γρήγορο.[7]
Στην τελευταία στήλη του Άγκος στις 10 Ιανουαρίου 2007, ο Ντινκ σημείωσε ότι η προπαγάνδα που τον στόχευε οδήγησε πολλούς Τούρκους πολίτες να τον θεωρήσουν εχθρό της Τουρκίας:
Είναι προφανές ότι όσοι θέλουν να με αποξενώσουν και να με κάνουν αδύναμο και ανυπεράσπιστο έφτασαν στον στόχο τους. Αυτή τη στιγμή έχουν δημιουργήσει έναν σημαντικό κύκλο ανθρώπων που δεν είναι λίγοι σε αριθμό που με θεωρούν ως κάποιον που προσβάλλει την τουρκική ταυτότητα με βρώμικες και ψευδείς πληροφορίες.[8]
Παραπονέθηκε επίσης για την αδιαφορία των τουρκικών αρχών για την ασφάλειά του:
Το ημερολόγιό μου και η μνήμη του υπολογιστή μου είναι γεμάτα μηνύματα από πολίτες αυτού του κύκλου γεμάτα οργή και απειλές. (Επιτρέψτε μου να σημειώσω ότι θεώρησα ένα από αυτά που δημοσιεύτηκε από την Προύσα ως επικείμενη απειλή και το υπέβαλα στην Εισαγγελία στο Σισλί αλλά δεν είχε αποτέλεσμα.)[8]
Παρά τα παράπονά του, ο Ντινκ δεν ζήτησε ποτέ επίσημα προστασία από τις αρχές επειδή δεν ήθελε να ζήσει προστατευμένη ζωή. Ο δικηγόρος του, Ερντάν Ντογκάν, επιβεβαίωσε αυτό το συναίσθημα του Ντινκ.[9][10] Μια εβδομάδα πριν από τη δολοφονία του, ο Ντινκ έγραψε ότι ένιωθε «νευρικός και φοβισμένος» λόγω της έντασης των μηνυμάτων μίσους που λάμβανε: Βλέπω τον εαυτό μου φοβισμένο, όπως μπορεί να είναι ένα περιστέρι, αλλά ξέρω ότι οι άνθρωποι σε αυτή η χώρα δεν θα έκαναν ποτέ κακό σε ένα περιστέρι.[11]
Δολοφονία
ΕπεξεργασίαΟ Ντινκ δολοφονήθηκε στο Σισλί της Κωνσταντινούπολης περίπου στις 12:00 ώρα Ελλάδας στις 19 Ιανουαρίου 2007 καθώς επέστρεφε στα γραφεία του Agos .[10] Ο δολοφόνος φέρεται να παρουσιάστηκε ως φοιτητής του Πανεπιστημίου της Άγκυρας που ήθελε να συναντηθεί με τον Ντινκ. Όταν το αίτημά του απορρίφθηκε, περίμενε για λίγο μπροστά σε μια κοντινή τράπεζα.[12][13] Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ο Ντινκ πυροβολήθηκε από έναν άνδρα ηλικίας 25 έως 30 ετών, ο οποίος πυροβόλησε τρεις φορές στο κεφάλι του Ντινκ από το πίσω μέρος, πριν φύγει από τον τόπο πεζός. Σύμφωνα με την αστυνομία, ο δολοφόνος ήταν άνδρας ηλικίας 18 έως 19 ετών. Δύο άνδρες είχαν τεθεί υπό κράτηση τις πρώτες ώρες της αστυνομικής έρευνας, αλλά στη συνέχεια αφέθηκαν ελεύθεροι.[14] Ένας άλλος μάρτυρας, ο ιδιοκτήτης ενός εστιατορίου κοντά στο γραφείο του Agos, είπε ότι ο δολοφόνος φαινόταν περίπου 20 ετών, φορούσε τζιν και φώναζε Πυροβόλησα τον άπιστο καθώς έφευγε από το σημείο.[15] Ο φίλος του Ντινκ, Ορχάν Αλκάγια, πρότεινε ότι η τεχνική της δολοφονίας με τρεις πυροβολισμούς ήταν σήμα υπογραφής της κουρδικής Χεζμπολάχ.[16] Η σύζυγος και η κόρη του Ντινκ κατέρρευσαν όταν έμαθαν τα νέα και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο.
Σύλληψη του ύποπτου δολοφόνου
ΕπεξεργασίαΜία ημέρα μετά τη δολοφονία, η αστυνομία ανακοίνωσε ότι ο δράστης είχε εντοπιστεί σε βίντεο που συλλέχθηκαν τόσο μέσω του δικτύου ηλεκτρονικής παρακολούθησης MOBESE της Κωνσταντινούπολης (4.000+ κάμερες σε όλη την πόλη) όσο και από τις τοπικές κάμερες ασφαλείας. Αργότερα κυκλοφόρησαν φωτογραφίες στο κοινό ενώ προέτρεψαν κάθε πολίτη να βοηθήσει στην έρευνα. Το ίδιο βράδυ, ο Κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης Μουάμερ Γκουλέρ μίλησε στον Τύπο για να δηλώσει ότι οι ειδικές επιτροπές έρευνας αναζητούσαν σχεδόν δύο δωδεκάδες στοιχεία και ότι η αστυνομία ανέλυε δέκα χιλιάδες τηλεφωνήματα που έγιναν από την περιοχή του εγκλήματος.[εκκρεμεί παραπομπή]
Τα πρακτορεία ειδήσεων ανέφεραν το Σάββατο, στις 18:22 GMT, ότι ο δράστης αναγνωρίστηκε ότι ήταν ο Ογκούν Σαμάστ, ένας έφηβος που γεννήθηκε το 1990 και κατοικούσε στην Τραπεζούντα, την ίδια πόλη όπου, ένα χρόνο πριν από τη δολοφονία του Ντινκ, ο καθολικός ιερέας Αντρέα Σαντόρο πυροβολήθηκε από έναν 16χρονο γέννημα θρέμμα της πόλης, μπροστά από την εκκλησία της Σάντα Μαρία της Τραπεζούντας, που είναι κέντρο συγκέντρωσης εθνικιστών.[13] Τα τελευταία χρόνια, η Τραπεζούντα είχε γίνει ένας σημαντικός τόπος στρατολόγησης υπερεθνικιστικών κινημάτων.[17] Ο πατέρας του Σαμάστ τον αναγνώρισε από τις δημοσίως δημοσιευμένες φωτογραφίες και ειδοποίησε τις αρχές. Έξι άτομα, συμπεριλαμβανομένου του φίλου του Σαμάστ, Γιασίν Χαγιάλ, ο οποίος είχε εμπλακεί σε βομβιστική επίθεση στο εστιατόριο McDonald's στην Τραπεζούντα το 2004, συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στην Κωνσταντινούπολη.[18]
Κηδεία
ΕπεξεργασίαΗ κηδεία του Ντινκ πραγματοποιήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2007 στην Αρμενική Πατριαρχική Εκκλησία στη συνοικία ΚουμΚαπί της Κωνσταντινούπολης. Η τελετή της κηδείας του Ντινκ εξελίχθηκε σε μια διαδήλωση στην οποία εκατό χιλιάδες πολίτες παρέλασαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη δολοφονία.[19]
Στη λειτουργία παραβρέθηκαν μέλη της τουρκικής κυβέρνησης και εκπρόσωποι της αρμενικής διασποράς, καθώς και θρησκευτικοί ηγέτες. Αν και η Τουρκία δεν είχε επίσημες διπλωματικές σχέσεις με την Αρμενία εκείνη την περίοδο, μετά από πρόσκληση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Αμπντουλάχ Γκιούλ, παρέστη στην κηδεία ο Αρμένιος Υφυπουργός Εξωτερικών Αρμάν Κιρακοσιάν.[20] Ο τότε πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν δεν ήταν παρών στην κηδεία, επειδή έπρεπε να παραστεί στα προγραμματισμένα εγκαίνια της σήραγγας του όρους Μπολού.[21]
Η κηδεία εξέπληξε και άλλαξε τις σκέψεις ορισμένων Αρμενίων της διασποράς για την Τουρκία. Για παράδειγμα, η Ιζαμπέλ Κορτιάν, μια σημαντική Αρμένια (διέμενε στην Γαλλία) της διασποράς που ήρθε στην Τουρκία για την κηδεία του Χραντ Ντινκ, έγραψε ένα άρθρο για την τουρκική εφημερίδα Zaman στις 25 Ιανουαρίου 2007 λέγοντας πως οι Τούρκοι που αγκάλιασαν τον Ντινκ προκάλεσαν σεισμό.[22]
Ερευνες
ΕπεξεργασίαΤο Τμήμα Εγκληματολογίας της Κωνσταντινούπολης δήλωσε ότι από τους κάλυκες, μπόρεσαν να προσδιορίσουν ότι το όπλο δολοφονίας χρησιμοποιούσε σφαίρες 7,65 χιλιοστών και δεν είχε χρησιμοποιηθεί ποτέ σε άλλο έγκλημα.[23]
Ο Αχμέτ Κοτσινάρ, εισαγγελέας στην πόλη της Σαμψούντας δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Ανατολία ότι ο Σαμάστ ομολόγησε ότι σκότωσε τον Χραντ Ντινκ.[12] Σύμφωνα με αυτές τις προκαταρκτικές ειδήσεις, ο Σαμάστ ανέφερε ότι η δολοφονία ήταν προσωπική πράξη και δεν είχε καμία οργανωτική ατζέντα.[24] Ο θείος του Σαμάστ, Φάικ Σαμάστ δήλωσε στο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV ότι δεν πίστευε ότι ο ανιψιός του ήταν ικανός να ενεργήσει μόνος – Δεν ήξερε καν τον δρόμο του γύρω από την Κωνσταντινούπολη, Αυτό το παιδί χρησιμοποιήθηκε.[25] Ο Σαμάστ δήλωσε ότι σκότωσε τον Ντινκ επειδή προσέβαλε τους Τούρκους και ότι δεν το μετανιώνει.[26] Σύμφωνα με αναφορές των μέσων ενημέρωσης, ο Σαμάστ εγκατέλειψε το λύκειο και ήταν πιθανός τοξικομανής.[25] Μεταγενέστερες ειδήσεις ανέφεραν ότι ο Σαμάστ δεν είχε ιδέα για τη σημασία της πράξης του και ότι είχε τελειώσει τη γραπτή του ομολογία με μια έκφραση μεταμέλειας.[27]
Τρία άτομα τέθηκαν υπό κράτηση σχετικά με τη δολοφονία την ημέρα της δολοφονίας.[11] Ωστόσο, κινήματα που συνδέονται με το υπερεθνικιστικό κίνημα είναι ύποπτα ότι διέπραξαν τη δολοφονία, ιδίως μετά τη σύλληψη του Γιασίν Χαγιάλ, ενός μαχητή που πέρασε 11 μήνες στη φυλακή επειδή συμμετείχε στη βομβιστική επίθεση σε ένα McDonald's στο Τραπεζούντα το 2004, και του φοιτητή του Τεχνικού Πανεπιστημίου Καραντεμίζ, Ερχάν Τουνσέλ, ο οποίος ήταν κοντά στην οργάνωση Αλπερέν, μια οργάνωση νέων που συνδέεται με το ακροδεξιό υπερεθνικιστικό ισλαμιστικό Κόμμα Μεγάλης Ένωσης (BBP), που δημιουργήθηκε από πρώην μέλη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP).[17] Ο Γιασίν Χαγιάλ ομολόγησε ότι είπε στον Σαμάστ να σκοτώσει τον Ντινκ και προμήθευσε το όπλο της δολοφονίας, ενώ ο Ερχάν Τουνσέλ κατηγορήθηκε ως ο κύριος υποκινητής της δολοφονίας και φέρεται να σκηνοθέτησε την δολοφονία.[28] Το Κόμμα Μεγάλης Ένωσης αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στη δολοφονία.[27] Ο Χραντ Ντινκ χαρακτηρίστηκε ως «προδότης» από την τουρκική ακροδεξιά και είχε δεχθεί έως και 2.600 απειλές κατά της ζωής του από υπερεθνικιστικούς κύκλους.[18] Σύμφωνα με φήμες που αναφέρθηκαν από τουρκικές εφημερίδες στα τέλη Ιανουαρίου 2007, ο Ερχάν Τουνσέλ ήταν στην πραγματικότητα ένας πληροφοριοδότης για την αστυνομία της Τραπεζούντας. Οι φήμες υποδηλώνουν επίσης ότι προειδοποίησε την αστυνομία της Τραπεζούντας πριν από τη δολοφονία, αλλά ότι οι προειδοποιήσεις αυτές αγνοήθηκαν.[29]
Οι έρευνες σχετικά με το εθνικιστικό υπόγειο δίκτυο Εργκένεκον οδήγησαν σε υποψίες σχετικά με τη συμμετοχή της Εργκένεκον στη δολοφονία του Ντινκ.[30] Ο φάκελος Νο. 441 του παραρτήματος του κατηγορητηρίου της Εργκένεκον περιέχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ολόκληρη η οικογένεια του Ντινκ έγινε στόχος. Ο συνταγματάρχης του επιτελείου Φερχάτ Οζσού φέρεται να πίεσε τον αρχιπλοίαρχο Μούρατ Σαχάν να πραγματοποιήσει τη δολοφονία, προσφέροντάς του 300.000 λίρες ως αμοιβή. Ο Σαχάν, ο οποίος υποβαλλόταν σε ψυχιατρική θεραπεία, αντιστάθηκε και υπέβαλε καταγγελία από στρατιωτικό νοσοκομείο, όπου αναγκάστηκε να υποβληθεί σε εξετάσεις.[31]
Ανησυχίες για πιθανή συγκάλυψη
ΕπεξεργασίαΣτις 3 Οκτωβρίου 2007, ο τηλεοπτικός σταθμός NTV ανέφερε ότι ο φάκελος της αστυνομίας για τον Ερχάν Τουνσέλ, βασικό ύποπτο για την υπόθεση δολοφονίας, είχε καταστραφεί με το σκεπτικό ότι ο φάκελος ήταν «κρατικό μυστικό» προτού το δικαστήριο είχε την ευκαιρία να δει τον φάκελο.[32]
Ο δικηγόρος της οικογένειας Ντινκ, Ερντάλ Ντογκάν, επανέλαβε την ανησυχία του ότι καταστράφηκαν και χάθηκαν πολλά στοιχεία που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν σχέσεις μεταξύ των υπόπτων και των μελών των δυνάμεων ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένης μιας κασέτας από μια κάμερα ασφαλείας έξω από μια τράπεζα κοντά στα γραφεία του Agos όπου ο Ντινκ σκοτώθηκε.[33] Ο Ντογκάν ανέφερε ότι ο αρχηγός της αστυνομικής υπηρεσίας πληροφοριών, Ραμαζάν Ακιούρεκ, διέταξε την εξάλειψη της κατάθεσης 48 σελίδων ενός υπόπτου.[34]
Όταν οι δικηγόροι της οικογένειας Ντινκ ερεύνησαν τα αρχεία της κάμερας ασφαλείας που έβλεπαν τον δρόμο όπου έγινε η δολοφονία, εντόπισαν τέσσερις υπόπτους που μιλούσαν με τα κινητά τους τηλέφωνα. Κατόπιν ζήτησαν τα αρχεία καταγραφής κλήσεων GSM των Τουρκικών Αρχών Τηλεπικοινωνιών της περιοχής Σισλί τη στιγμή που συνέβη η δολοφονία. Δύο μεγάλοι πάροχοι GSM ανέφεραν ότι δεν είχαν σταθμό βάσης GSM σε αυτήν την περιοχή, επομένως δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν τίποτα. Ο άλλος μεγάλος πάροχος GSM στην Τουρκία δήλωσε ότι δεν υπήρξε καμία λειτουργία κλήσης κατά τις αναφερόμενες ώρες. Οι δικηγόροι δήλωσαν ότι είναι σχεδόν αδύνατο να μην υπήρξαν κλήσεις αυτές τις ώρες ή ότι οι εταιρείες δεν μπορούν να έχουν σταθμό βάσης, επειδή το Σισλί είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές της Κωνσταντινούπολης εκείνη την εποχή.[35][36]
Ο Γιακούπ Κουρτάν, ένας αστυνομικός που τράβηξε μια εορταστική φωτογραφία με τον Σαμάστ 2 ημέρες μετά τη δολοφονία του Ντινκ, προήχθη σε αναπληρωτή αρχηγό της αστυνομίας της Μαλάτεια.[37] Το 2013 ένας μυστικός μάρτυρας ανέφερε στους εισαγγελείς της JITEM ότι η Χωροφυλακή είχε ανάμειξη στη δολοφονία του Ντινκ.[38][39][40]
Στις 12 Ιανουαρίου 2015 εκδόθηκαν εντάλματα σύλληψης για δύο αστυνομικούς, με αποτέλεσμα να είναι οι πρώτοι δημόσιοι υπάλληλοι που συνελήφθησαν στο πλαίσιο της έρευνας.[41] Στις 12 Μαρτίου 2020, ο απόστρατος λοχίας Σερέφ Ατές, φερόμενος ως μάρτυρας της δολοφονίας, δολοφονήθηκε ενώ οδηγούσε το όχημά του στην πόλη Ντούζτζε από έναν ένοπλο άνδρα σε άλλο αυτοκίνητο.[42] Στη συνέχεια συνελήφθησαν 3 ύποπτοι για τη δολοφονία του Ατές, αλλά το κίνητρό τους παραμένει άγνωστο.[43]
Κίνημα Γκιουλέν
ΕπεξεργασίαΑπό το 2014, έχουν υπάρξει ισχυρισμοί για τον ρόλο του κινήματος Γκιουλέν στη δολοφονία. Τέσσερις εισαγγελείς στη δίκη απολύθηκαν από τις θέσεις τους λόγω των δεσμών τους με το κίνημα και επειδή δεν προχώρησαν στην υπόθεση.[44] Επιπλέον, οι επιθεωρητές της αστυνομίας Ραμαζάν Ακιούρεκ και Αλί Φουάτ Γιλμαζέρ κατηγορήθηκαν ότι δεν μοιράστηκαν τα στοιχεία τους για την δολοφονία με τους εισαγγελείς, τη χωροφυλακή ή τις υπηρεσίες πληροφοριών, παρά το γεγονός ότι ενημερώθηκαν πολλές φορές για μια προγραμματισμένη δολοφονία.[45] Το 2020 οι Ραμαζάν Ακιούρεκ και Αλί Φουάτ Γιλμαζέρ καταδικάστηκαν σε 45 και 7,5 χρόνια φυλάκισης αντίστοιχα για παράνομες ηχογραφήσεις ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων.[46]
Τουρκικό δικαστήριο ανέφερε επίσης ότι 18 ύποπτοι για την υπόθεση, μεταξύ των οποίων 13 κυβερνητικοί αξιωματούχοι χρησιμοποιούσαν την εφαρμογή ByLock στα τηλέφωνά τους, την οποία η τουρκική κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι είναι το εργαλείο επικοινωνίας των οπαδών του κινήματος Γκιουλέν.[47]
Αντιδράσεις
ΕπεξεργασίαΜετά τη διάδοση της είδησης της δολοφονίας του Ντινκ, καταδικάστηκε αμέσως από όλα σχεδόν τα μεγάλα πολιτικά κόμματα, κυβερνητικούς αξιωματούχους και ΜΚΟ στην Τουρκία, καθώς και από πολλούς διεθνείς παρατηρητές.
Τουρκία
ΕπεξεργασίαΕκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι πραγματοποίησαν πορεία στην Κωνσταντινούπολη από το γραφείο της εφημερίδας Agos μέχρι την Πλατεία Ταξίμ σε μια διαμαρτυρία κατά της δολοφονίας. Σύμφωνα με το BBC, οι διαδηλωτές φώναζαν: Είμαστε όλοι Αρμένιοι, είμαστε όλοι Χραντ Ντινκ.[48] Ο κόσμος παρέλασε και σε άλλες πόλεις (συμπεριλαμβανομένης της Άγκυρας, της Αττάλειας, της Προύσας, της Σμύρνης, του Τουντζέλι και της Τραπεζούντας) επίσης για να διαμαρτυρηθούν για τη δολοφονία. Κατηγόρησαν επίσης το τουρκικό κράτος για τη δολοφονία, φωνάζοντας Το κράτος δολοφόνος θα λογοδοτήσει.[49]
- Ο Πρόεδρος Αχμέτ Νετζντέτ Σεζέρ δήλωσε: Είμαι βαθιά λυπημένος για τη δολοφονία του Χραντ Ντινκ μπροστά στην εφημερίδα Agos. Καταδικάζω έντονα αυτή την άσχημη και επαίσχυντη πράξη.[50]
- Ο Πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε: Τα σκοτεινά χέρια που τον σκότωσαν θα βρεθούν και θα τιμωρηθούν.[50][51]
- Ο Αρμένιος Πατριάρχης της Τουρκίας Μεσρόμπ Μουταφιάν κήρυξε 15ήμερο πένθος για την αρμενική κοινότητα στην Τουρκία.[15]
- Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Γιασάρ Μπουγιούκανιτ καταδίκασε τη δολοφονία.[52]
- Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος δήλωσε: Είμαστε βαθιά θλιμμένοι για την αποτρόπαια δολοφονία του Χραντ Ντινκ, ενός από τους εξέχοντες δημοσιογράφους της χώρας μας.[53]
- Ένα μέλος του συμβουλίου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκου Κόμματος, μέλος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, δήλωσε: "Ντρεπόμαστε που είμαστε Τούρκοι. Είμαι Τούρκος και διαμαρτύρομαι για τη δολοφονία. Ίσως έπρεπε να είχαμε κουβαλήσει τα πλακάτ που έλεγαν Εμείς είμαστε όλοι άνθρωποι αντί για Είμαστε όλοι Αρμένιοι.[54]
- Ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Ορχάν Παμούκ επισκέφθηκε την οικογένεια του Ντινκ στην Κωνσταντινούπολη στις 21 Ιανουαρίου. Κατά μία έννοια είμαστε όλοι υπεύθυνοι για τον θάνατό του, είπε ο Παμούκ. Ωστόσο, στην πρώτη γραμμή αυτής της ευθύνης βρίσκονται αυτοί που εξακολουθούν να υπερασπίζονται το άρθρο 301 του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα. Είναι οι πιο υπεύθυνοι σε αυτό και μετά, τελικά, είμαστε όλοι υπεύθυνοι.[55]
Αρμενία και αρμενική διασπορά
Επεξεργασία- Ο Πρώην Πρόεδρος της Αρμενίας Ρομπέρτ Κοτσαριάν δήλωσε: Η δολοφονία αυτού του γνωστού Αρμένιου δημοσιογράφου στην Τουρκία εγείρει πολλά ερωτήματα και αξίζει την πιο αυστηρή καταδίκη. Ελπίζουμε ότι οι τουρκικές αρχές θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να βρουν και να τιμωρήσουν τον ένοχο αυστηρά σύμφωνα με το νόμο.[56]
- Ο Πρώην υπουργός Εξωτερικών Βάρνταν Οσκαγιάν δήλωσε: Είμαστε βαθύτατα συγκλονισμένοι από την είδηση της δολοφονίας του Τούρκου Αρμένιου δημοσιογράφου Χραντ Ντινκ, ενός ανθρώπου που έζησε τη ζωή του με την πεποίθηση ότι μπορεί να υπάρξει κατανόηση, διάλογος και ειρήνη μεταξύ των λαών. Το καταδικάζουμε κατηγορηματικά, και ανεξάρτητα από τις συνθήκες, καλούμε τις τουρκικές αρχές να κάνουν τα πάντα για να εντοπίσουν τους υπεύθυνους.[56]
- Οι Αρμενικές Ευαγγελικές εκκλησίες σε όλο τον κόσμο τέλεσαν ειδική λειτουργία μνήμης.[57]
- Υπήρξαν διαδηλώσεις σε πόλεις σε όλη την Αρμενία μετά τη δολοφονία (μεταξύ αυτών και το Ερεβάν). Κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στο Βάναντζορ, οι κάτοικοι δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν το έργο του Χραντ Ντινκ.[58] Διαδηλώσεις έγιναν και στην αρμενική διασπορά.
- Το Πολιτικό Κόμμα της Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας στην Αρμενία δήλωσε: Αυτή η δολοφονία αποδεικνύει για άλλη μια φορά την ατμόσφαιρα μισαλλοδοξίας στην Τουρκία ακόμη και ενάντια στην προστασία των κρατικών συμφερόντων.[59]
- Η Αρμενική Συνέλευση της Αμερικής δήλωσε: Η [αρμενική] Συνέλευση [...] παραμένει βαθιά προβληματισμένη από την άρνηση της Άγκυρας να εισακούσει τις διεθνείς εκκλήσεις για κατάργηση του Άρθρου 301 του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα, το οποίο καταπνίγει την ελευθερία του λόγου και ποινικοποιεί τη δημόσια συζήτηση για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Ο ίδιος ο Χραντ Ντινκ δικάστηκε πολλές φορές για τα δημόσια σχόλιά του για τη γενοκτονία και καταδικάστηκε τον Οκτώβριο του 2006 για «προσβολή της Τουρκοκρατίας» σύμφωνα με τον νόμο 2007 επειδή είπε σε έναν ξένο δημοσιογράφο ότι τα γεγονότα του 1915 αποτελούσαν γενοκτονία.[60]
Διεθνείς
Επεξεργασία- Ευρωπαϊκή Ένωση: Ο Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ Όλι Ρεν δήλωσε: Είμαι συγκλονισμένος και λυπημένος από αυτή τη βάναυση πράξη βίας. Ο Χραντ Ντινκ ήταν ένας αξιοσέβαστος διανοούμενος που υπερασπίστηκε τις απόψεις του με πεποίθηση και συνέβαλε σε έναν ανοιχτό δημόσιο διάλογο. Υπήρξε αγωνιστής για την ελευθερία της έκφρασης στην Τουρκία.[50]
- Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μπαρόζο Γκίντερ Βερχόεβεν δήλωσε στους δημοσιογράφους κατά την επίσκεψή του στην Προύσα της Τουρκίας: Καταδικάζω αυστηρά αυτήν την πράξη. Συγχαίρω την τουρκική κυβέρνηση για τη συμπεριφορά της σε αυτό το θέμα. Επειδή πιστεύω ότι όλες αυτές οι ατασθαλίες αποσκοπούν σε μια Τουρκία θα αποτύχει τελικά. Είναι η ειλικρινής μου πεποίθηση ότι η Τουρκία θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να ρίξει φως στο θέμα.[61]
- Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής: Η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Άγκυρα εξέφρασε επίσης συλλυπητήρια στην οικογένεια του Ντινκ, αναφέροντας σε δήλωση της ότι είμαστε συγκλονισμένοι και βαθιά προβληματισμένοι όταν μάθαμε ότι ο Χραντ Ντινκ σκοτώθηκε σε ένοπλη επίθεση σήμερα στην Κωνσταντινούπολη.[62]
- Γαλλία: Ο Γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ έστειλε επιστολή στη χήρα του Ντινκ στην οποία ανέφερε: Δεν μπορώ να εκφράσω αρκετά έντονα πώς καταδικάζω αυτή την αποτρόπαια πράξη, η οποία στερεί από την Τουρκία μια από τις πιο θαρραλέες και ελεύθερες φωνές της.[63]
- Γερμανία: Η Γερμανία, ως Προεδρεύων χώρα της ΕΕ για το 2007, καταδίκασε τη δολοφονία στην επίσημη ανακοίνωσή της αναφέροντας: Η Προεδρία είναι τρομοκρατημένη από αυτή την αποτρόπαια δολοφονία και θα ήθελε να εκφράσει τη βαθύτατη συμπαράστασή της στην οικογένεια και τους φίλους του θύματος» ανέφερε η δήλωση. Συνεχίζοντας: Η Προεδρία είναι πεπεισμένη ότι οι τουρκικές αρχές θα λύσουν αυτήν την υπόθεση το συντομότερο δυνατό και δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η Τουρκία θα συνεχίσει σταθερά την πορεία προς την πλήρη υλοποίηση της ελευθερίας της έκφρασης.[64]
- Ιταλία: Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ρομάνο Πρόντι καταδίκασε τη δολοφονία του Χραντ Ντινκ στην Κωνσταντινούπολη, όταν συνάντησε τον Τούρκο ομόλογό του τη Δευτέρα, 22 Ιανουαρίου. Ο Πρόντι δήλωσε: Είναι ένα πολύ σοβαρό επεισόδιο στο οποίο ελπίζω να πέσει πλήρες φως, σε συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα Sabah.[65]
Φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Επεξεργασία- Η Διεθνής Αμνηστία (ΗΠΑ) δήλωσε: Αυτή η τρομακτική δολοφονία φιμώνει έναν από τους πιο γενναίους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Τουρκίας. [...] η νόμιμη συζήτηση για τις ιδέες πρέπει να προστατευθεί. Η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να διπλασιάσει τις προσπάθειές της για την προστασία των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.[66]
- Η Διεθνής Αμνηστία (Ηνωμένο Βασίλειο) δήλωσε: Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις τουρκικές αρχές να καταδικάσουν κάθε μορφή μισαλλοδοξίας, να υπερασπιστούν τα δικαιώματα όλων των πολιτών της Τουρκικής Δημοκρατίας και να διερευνήσουν τη δολοφονία του Χραντ Ντινκ διεξοδικά και αμερόληπτα, και να οδηγηθούν οι ύποπτοι δράστες στη δικαιοσύνη σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα δίκαιης δίκης.[67]
- Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Είμαστε βαθιά λυπημένοι για τη δολοφονία του Χραντ Ντινκ. Η δολοφονία του στερεί από την Τουρκία μια σημαντική φωνή συνείδησης σχετικά με την ανάγκη να συμβιβαστεί η Τουρκία με το παρελθόν της", ανέφερε η Χόλυ Κάρτνερ Διευθύντρια Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.[68]
Δημοσιογραφικές οργανώσεις
Επεξεργασία- Οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα δήλωσαν: Αυτή η δολοφονία θα στενοχωρήσει και θα ενοχλήσει όλους όσους υπερασπίζονται την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης στην Τουρκία και αλλού, Συμπληρώνοντας πως: η τουρκική κυβέρνηση πρέπει να σταθμίσει την ακραία σοβαρότητα αυτού του εγκλήματος και να διασφαλίσει ότι μια ενδελεχής έρευνα θα εντοπίσει τους υπεύθυνους το συντομότερο δυνατό.[69]
- Η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων: Αυτός ο άνθρωπος έγινε στόχος κακοποίησης και απειλών από τότε που τόλμησε να εκφράσει μια άποψη που αμφισβητεί μια καθιερωμένη ορθοδοξία», ανέφερε ο Αϊντάν Γουάιτ, Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας.Είναι σκανδαλώδες το ότι φαίνεται να έχει γίνει θύμα μιας κουλτούρας μισαλλοδοξίας που παραμένει βαθιά ριζωμένη σε μέρη της κοινωνίας.[70]
- Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου: "Αυτό είναι ένα τρομερό γεγονός για την ελευθερία του τουρκικού Τύπου. Στέλνει το αναπόφευκτο μήνυμα σε όλα τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ότι, εάν συζητήσετε τη σφαγή των Αρμενίων με τους ίδιους όρους όπως ο Ντινκ, αντιμετωπίζετε όχι μόνο συνεχή παρενόχληση από τις αρχές, αλλά την πιθανότητα δολοφονίας [...] Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσει η Τουρκική κυβέρνηση ότι τέτοιοι νόμοι δεν έχουν θέση σε μια σύγχρονη κοινωνία, και ότι επίσης πρέπει να υπάρξει μια ανοιχτή συζήτηση για αυτά τα ζητήματα που οδηγούν σε συμφωνία από όλες τις πλευρές για την ύπαρξη τέτοιων νόμων στην τουρκική ιστορία, δήλωσε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Γιόχαν Φριτζ.[71]
Δίκη
ΕπεξεργασίαΗ δίκη για τη δολοφονία του Ντινκ ξεκίνησε στην Κωνσταντινούπολη στις 2 Ιουλίου 2007. 18 άτομα κατηγορήθηκαν στο Δικαστήριο Κακουργημάτων της Κωνσταντινούπολης σε σχέση με τη δολοφονία του δημοσιογράφου.[72] Δεδομένου ότι ο κύριος ύποπτος, ο Ογκούν Σαμάστ, ήταν μικρότερος των 18 ετών, η ακρόαση δεν έγινε δημόσια. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κατηγορούμενοι Γιασίν Χαγιάλ και Ερχάν Τουντσέλ επανέλαβαν τις καταθέσεις τους που δόθηκαν στις δυνάμεις ασφαλείας και στον εισαγγελέα. Το δικαστήριο αποφάσισε να αφήσει ελεύθερους τους κατηγορούμενους Οσμάν Αλτάι, Ιρφάν Οζκάν, Σαλίχ Χασισαλόγλου και Βέισελ Τοπράκ για να δικαστούν χωρίς κράτηση και ανέβαλε τη δίκη για την 1η Οκτωβρίου.
Το κατηγορητήριο απαιτούσε επιβαρυντική ισόβια κάθειρξη για τον Ερχάν Τουντσέλ και τον Γιασίν Χαγιάλ για υποκίνηση στη δολοφονία του Χραντ Ντινκ. Δεδομένου ότι ο φερόμενος ως δολοφόνος, Ογκούν Σαμάστ, ο οποίος ήταν μικρότερος των 18 ετών τη στιγμή της δολοφονίας, εξέτισε ποινή φυλάκισης από 18 έως 24 χρόνια. Ο αδελφός του Γιασίν Χαγιάλ κατηγορήθηκε ως συνεργός στο έγκλημα και έπρεπε να εκτίσει ποινή φυλάκισης από 22,5 έως 35 χρόνια. Οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι κατηγορήθηκαν ως μέλη ή υποστηρικτές τρομοκρατικής οργάνωσης.[73]
Τον Ιανουάριο του 2009 πραγματοποιήθηκε η 8η ακροαματική διαδικασία. Επτά από τους οκτώ κατηγορούμενους που είχαν συλληφθεί παραβρέθηκαν στην ακροαματική διαδικασία. Στο τέλος, τρεις κατηγορούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι και η ακρόαση αναβλήθηκε για τις 20 Απριλίου 2009.[74] Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η δίκη του Ντινκ για τη δολοφονία είναι μια κρίσιμη δοκιμασία της ανεξαρτησίας της τουρκικής δικαιοσύνης.[72]
Ετυμηγορία
ΕπεξεργασίαΣτις 25 Ιουλίου 2011, ο Ογκούν Σαμάστ καταδικάστηκε για φόνο και παράνομη κατοχή πυροβόλου όπλου από το Ποινικό Δικαστήριο Ανηλίκων της Κωνσταντινούπολης. Καταδικάστηκε σε 22 χρόνια και 10 μήνες φυλάκιση,[75][76] η οποία μετατράπηκε από ισόβια κάθειρξη σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία για τους ανηλίκους. Αφού εκτίσει τα δύο τρίτα του, ο Σαμάστ θα δικαιούται να αποφυλακιστεί υπό όρους το 2021 ή το 2022. Αλλά σύμφωνα με τη Hürryet, δεν θα αφεθεί ελεύθερος καθώς επιτέθηκε σε δεσμοφύλακες με μαχαίρι κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του και πρέπει να εκτίσει περισσότερα από 4 επιπλέον χρόνια φυλάκιση.[77]
Στις 16 Ιανουαρίου 2012, το Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης κατέληξε σε ετυμηγορία με τους υπόλοιπους κατηγορούμενους. Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρχε συνωμοσία πίσω από τη δολοφονία και δήλωσε ότι η δολοφονία ήταν μια συνηθισμένη δολοφονία. Ο Γιασίν Χαγιάλ κρίθηκε ένοχος για φόνο και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη.[78] Οι δικηγόροι του Χαγιάλ άσκησαν έφεση κατά της ετυμηγορίας,[79] η οποία αργότερα ακυρώθηκε καθώς τα δικαστήρια που προηγουμένως εκδίκασαν την υπόθεση διαλύθηκαν με νέο νόμο που τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο του 2014.[80] Ο Χαγιάλ καταδικάστηκε σε 7 χρόνια και 6 μήνες τον Ιούλιο του 2019.[81] Άλλοι δύο άνδρες καταδικάστηκαν ότι τον βοήθησαν και καταδικάστηκαν ο καθένας σε φυλάκιση 12 ετών και 6 μηνών. Ο Ερχάν Τουντσέλ αρχικά κρίθηκε αθώος για τη δολοφονία του Ντινκ, αλλά αργότερα συνελήφθη το 2013[82] και στη συνέχεια καταδικάστηκε σε 99 χρόνια φυλάκιση τον Ιούλιο του 2019.[83]
Μετά από περίπου δεκατέσσερα χρόνια δικαστικών διαδικασιών, το Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης ανέγνωσε την ετυμηγορία του στις 26 Μαρτίου 2021.[84] Είκοσι έξι κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν λόγω της εμπλοκής τους στο περιβάλλον της δολοφονίας,[85] για καταστροφή ή για πλαστογραφία επίσημου εγγράφου, για συμμετοχή σε ένοπλη τρομοκρατική οργάνωση, για δολοφονία με χρήση άλλου προσώπου ή δολοφονία εκ προθέσεως από αμέλεια μεταξύ άλλων εγκλημάτων.[85] Αρκετοί από τους καταδικασθέντες ήταν αξιωματικοί της τουρκικής αστυνομίας και του τουρκικού υπουργείου Εσωτερικών.[84] Τέσσερις καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη ενώ δύο σε επιβαρυντική ισόβια κάθειρξη. .[85] Από όλους τους κατηγορούμενους στη δίκη, τριάντα επτά κρίθηκαν αθώοι.[85]
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
ΕπεξεργασίαΤον Σεπτέμβριο του 2010, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι οι τουρκικές αρχές παραβίασαν το δικαίωμα του Ντινκ στη ζωή μη ενεργώντας για την πρόληψη της δολοφονίας και μη τιμωρώντας την αστυνομία για αδράνεια.[86]
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 «Τουρκία - Δολοφονία Χραντ Ντινκ: Καταδίκη δύο πρώην υψηλόβαθμων αστυνομικών 14 χρόνια μετά». 26 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2024.
- ↑ «Sabiha Gökçen mi Hatun Sebilciyan mı». http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?viewid=373270. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ Kalkan, Ersin (2004-02-21). «Sabiha Gökçen mi Hatun Sebilciyan mı?» (στα Tr). Hürriyet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-08-27. https://web.archive.org/web/20070827232250/http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=204257. Ανακτήθηκε στις 2008-07-13.
- ↑ «Genelkurmay: Gökçen, Türk kadının sembolü». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Μαρτίου 2015.
- ↑ Λάθος στην χρήση του Πρότυπο:cite press release: Η παράμετρος title είναι απαραίτητη
- ↑ «Three arrested in Turkey for murder of outspoken journalist Hrant Dink». FoxNews.com. 19 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 November 2007. https://web.archive.org/web/20071118202320/http://www.foxnews.com/story/0,2933,245047,00.html. Ανακτήθηκε στις 9 February 2007.
- ↑ «Hrant Dink's final article». BBC News. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 February 2007. https://web.archive.org/web/20070214045759/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6283461.stm. Ανακτήθηκε στις 9 February 2007.
- ↑ 8,0 8,1 Dink, Hrant (10 January 2007). «A 'dove's skittishness' in my soul». Agos. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 September 2007. https://web.archive.org/web/20070927025830/http://www.bianet.org/2006/11/01_eng/news90552.htm. Ανακτήθηκε στις 24 February 2007.
- ↑ Morris, Chris (19 January 2007). «Turkish-Armenian writer shunned silence». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 January 2007. https://web.archive.org/web/20070122100039/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6280687.stm. Ανακτήθηκε στις 24 February 2007.
- ↑ 10,0 10,1 «Türkiye'yi vurdular» (στα tr). Hürriyet. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 January 2007. https://web.archive.org/web/20070122052628/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/5808478.asp. Ανακτήθηκε στις 25 January 2007.
- ↑ 11,0 11,1 «Istanbul governor says 3 arrested in connection with murder of journalist Hrant Dink». International Herald Tribune. 19 January 2007. http://www.iht.com/articles/ap/2007/01/19/europe/EU-GEN-Turkey-Journalist-Killed-Arrests.php. Ανακτήθηκε στις 19 January 2007.
- ↑ 12,0 12,1 «Katil zanlısı Samsun'da yakalandı» (στα tr). CNN Turk. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 January 2007. https://web.archive.org/web/20070122135308/http://www.cnnturk.com/TURKIYE/haber_detay.asp?PID=318&haberID=289421. Ανακτήθηκε στις 20 January 2007.
- ↑ 13,0 13,1 «Hrant Dink murder suspect caught». BBC News. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 January 2007. https://web.archive.org/web/20070123023220/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6283477.stm. Ανακτήθηκε στις 20 January 2007.
- ↑ «Gazeteci Hrant Dink silahlı saldırıda öldü» (στα tr). Hürriyet. 19 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 January 2007. https://web.archive.org/web/20070126121624/http://www.hurriyet.com.tr/gundem/5805242.asp?m=1&gid=112&srid=3428&oid=1. Ανακτήθηκε στις 19 January 2007.
- ↑ 15,0 15,1 de Bendern, Paul; Grove, Thomas (19 January 2007). «Turkish-Armenian editor shot dead in Istanbul». Reuters. https://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSL19386144. Ανακτήθηκε στις 1 May 2007.
- ↑ «Hrant Dink, Agos Gazetesi önünde silahlı saldırıda öldürüldü» (στα tr). Milliyet. 19 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 January 2007. https://web.archive.org/web/20070122155616/http://www.milliyet.com.tr/2007/01/19/son/sontur35.asp. Ανακτήθηκε στις 19 January 2007.
- ↑ 17,0 17,1 Semo, Marc (21 January 2007). «Affaire Hrant Dink : un assassin dans la mouvance nationaliste» (στα γαλλικά). Libération. http://www.liberation.fr/actualite/monde/229950.FR.php. Ανακτήθηκε στις 22 January 2007.
- ↑ 18,0 18,1 «Dink killing suspect 'confesses'». BBC News. 21 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 January 2007. https://web.archive.org/web/20070123021709/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6283765.stm. Ανακτήθηκε στις 21 January 2007.
- ↑ «Turkey embraces the memory of Hrant Dink; hundreds of thousands march». Hürriyet. 24 January 2007. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=5829273. Ανακτήθηκε στις 30 January 2007.
- ↑ «Mourners reconcile at Dink funeral». Today's Zaman. 24 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 February 2007. https://web.archive.org/web/20070222002818/http://www.todayszaman.com/tz-web/detaylar.do?load=detay&link=100902. Ανακτήθηκε στις 30 January 2007.
- ↑ «Erdogan says suspect was caught with the gun he allegedly used in murder». Turkish Press. 22 January 2007. http://www.turkishpress.com/news.asp?id=159978. Ανακτήθηκε στις 24 February 2007.
- ↑ «Türklerin Dink'i kucaklaması bizde 'deprem etkisi' yaptı». Zaman. 25 January 2007. http://www.zaman.com.tr/yorum_ermeni-diasporasinin-onde-gelen-ismi-isabelle-kortian-turklerin-dinki-kucaklamasi-bizde-deprem-etkisi-yapti_492213.html.
- ↑ Ünlü, Ünsal (21 January 2007). «Katil zanlısı yakalandı» (στα tr). NTV-MSNBC. http://www.ntvmsnbc.com/news/397591.asp. Ανακτήθηκε στις 21 January 2007.
- ↑ «Dink'in katil zanlısı Samsun'da yakalandı» (στα tr). HaberTürk. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 September 2007. https://web.archive.org/web/20070927194214/http://www.haberturk.com/haber.asp?id=12770&cat=110&dt=2007%2F01%2F20. Ανακτήθηκε στις 20 January 2007.
- ↑ 25,0 25,1 «Report: Teen admits killing journalist». CNN. 21 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 January 2007. https://web.archive.org/web/20070125023341/http://www.cnn.com/2007/WORLD/europe/01/21/turkey.dink/index.html. Ανακτήθηκε στις 24 February 2007.
- ↑ de Bendern, Paul (21 January 2007). «Teenager shot editor for insulting Turks – report». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 May 2007. https://archive.today/20070501055203/http://today.reuters.co.uk/news/CrisesArticle.aspx?storyId=B657279&WTmodLoc=World-R5-Alertnet-4. Ανακτήθηκε στις 21 January 2007.
- ↑ 27,0 27,1 «Trabzon circle of suspects widens; Ogun Samast says "I am sorry I killed him"». Hürriyet. 24 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 January 2007. https://web.archive.org/web/20070128051023/http://www.hurriyet.com.tr/english/5830266.asp. Ανακτήθηκε στις 24 January 2007.
- ↑ «A "Trabzon Legend" gave the orders to kill Hrant Dink». Hürriyet. 22 January 2007. http://www.hurriyet.com.tr/english/5817478.asp?gid=74. Ανακτήθηκε στις 22 January 2007.
- ↑ Öztürk, Saygı (29 January 2007). «O, duruşma salonuna hiç girmedi» (στα tr). Hürriyet. http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?id=5856494. Ανακτήθηκε στις 30 January 2007.
- ↑ Ergenekon indictment to be included in Malatya murders case, Today's Zaman, 22 August 2008
- ↑ Demir, Sedef Senkal (2 August 2008). «Astsubaya Dinkleri öldürmesi için 300 bin YTL teklif» (στα tr). Gazeteport. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 September 2008. https://web.archive.org/web/20080929004305/http://www.gazeteport.com.tr/GUNCEL/NEWS/GP_257967. Ανακτήθηκε στις 13 September 2008.
- ↑ «Police destroy file on Dink murder suspect». Today's Zaman. 4 October 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 October 2007. https://web.archive.org/web/20071006180313/http://www.todayszaman.com/tz-web/detaylar.do?load=detay&link=123851. Ανακτήθηκε στις 7 October 2007.
- ↑ «Turkish police accused of cover-up in journalist's murder». Turkish Press. 7 October 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 October 2007. https://web.archive.org/web/20071002201354/http://www.turkishpress.com/news.asp?id=196480. Ανακτήθηκε στις 7 October 2007.
- ↑ Kilic, Ecevit (18 August 2008). «Akyürek görevdeyken çözülmez» (στα tr). Sabah. http://arsiv.sabah.com.tr/2008/08/18/haber,8D97117215674891AB647710C32B3BF7.html. Ανακτήθηκε στις 25 December 2008.
- ↑ "GSM operatorleri" http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1058853&Date=4 August 2011&CategoryID=77
- ↑ "Kapsama Alani Disinda"http://www.ntvmsnbc.com/id/25238632/
- ↑ News Center, BIA (20 Μαρτίου 2012). «Police Officers Posed with Murderer Samast after Offence». Bianet.
- ↑ Today's Zaman, 19 March 2013, Secret witness says gendarmerie was with Dink killer at every step Αρχειοθετήθηκε 22 March 2013 στο Wayback Machine.
- ↑ Today's Zaman, 13 February 2013, Secret witness ready to tell all about network that killed Dink Αρχειοθετήθηκε 29 October 2013 στο Wayback Machine.
- ↑ Today's Zaman, 15 February 2013, Witness provides new evidence of state collusion in Dink murder Αρχειοθετήθηκε 29 October 2013 στο Wayback Machine.
- ↑ Hürriyet Daily News, 12 January 2015, Arrest order issued for two policemen in Dink murder case
- ↑ «Hrant Dink cinayetinde olay yerinde olduğu iddia ediliyordu! Şeref Ateş öldürüldü». Gazete Vatan. 12 March 2020. http://www.gazetevatan.com/hrant-dink-cinayetinde-olay-yerinde-oldugu-iddia-ediliyordu-sere-1305139-gundem/. Ανακτήθηκε στις 4 April 2020.
- ↑ «Şeref Ateş cinayetinin 3 zanlısı tutuklandı». Sabah. 14 March 2020. https://www.sabah.com.tr/gundem/2020/03/14/seref-ates-cinayetinin-3-zanlisi-tutuklandi. Ανακτήθηκε στις 4 April 2020.
- ↑ Atılgan, Ayşe Hümeyra; Burcu, Burcu (5 August 2016). «FETO linked to 2007 murder of Hrant Dink». Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/en/turkey/feto-linked-to-2007-murder-of-hrant-dink/622366. Ανακτήθηκε στις 4 April 2020.
- ↑ Günday, Selahattin (9 December 2015). «Hrant Dink iddianamesi 5: Yol verilen cinayet...». Al Jazeera Turk. http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/hrant-dink-iddianamesi-5-yol-verilen-cinayet. Ανακτήθηκε στις 4 April 2020.
- ↑ «Son dakika: FETÖ'de VIP dinleme davasında karar! Ramazan Akyürek ve Ali Fuat Yılmazer'in cezası belli oldu». Anadolu Ajansı. Sabah. 22 January 2020. https://www.sabah.com.tr/gundem/2020/01/22/son-dakika-fetode-vip-dinleme-davasinda-kararramazan-akyurek. Ανακτήθηκε στις 4 April 2020.
- ↑ «Dink cinayetinden yargılanan 18 sanıkta ByLock tespit edildi». Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/dink-cinayetinden-yargilanan-18-sanikta-bylock-tespit-edildi/952430. Ανακτήθηκε στις 4 April 2020.
- ↑ «Fury in Turkey at Editor's Murder». BBC News. 19 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 January 2007. https://web.archive.org/web/20070122100047/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6281193.stm. Ανακτήθηκε στις 19 January 2007.
- ↑ «'Katil Devlet Hesap Ver' Sloganı Atıldı!!!» (στα tr). Millet Haber. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 September 2007. https://web.archive.org/web/20070929155451/http://www.millethaber.com/index.php?option=com_content&task=view&id=22558&Itemid=49. Ανακτήθηκε στις 24 January 2007.
- ↑ 50,0 50,1 50,2 «Dink'in öldürülmesine tepki yağdı» (στα tr). Hürriyet. 19 January 2007. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/5805903.asp?gid=112&srid=3428&oid=3&l=1. Ανακτήθηκε στις 19 January 2007.
- ↑ «Turks grieve over journalist's killing». CNN. 19 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 January 2007. https://web.archive.org/web/20070121142448/http://www.cnn.com/2007/WORLD/europe/01/19/turkey.dink/index.html. Ανακτήθηκε στις 19 January 2007.
- ↑ «Büyükanıt: Nefretle kınıyoruz» (στα tr). Hürriyet. 19 January 2007. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/5807494.asp?m=1&gid=112&srid=3428&oid=3. Ανακτήθηκε στις 19 January 2007.
- ↑ «Killing of Hrant Dink». TNN News. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 September 2007. https://web.archive.org/web/20070926234649/http://haber.tnn.net/haber_detay.asp?ID=1645174&cat=ENG. Ανακτήθηκε στις 17 February 2007.
- ↑ «'Ermeni' sözüne bile tahammül yok» (στα tr). Radikal. 25 January 2007. http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=211091. Ανακτήθηκε στις 3 March 2007.
- ↑ «Orhan Pamuk: We are all responsible for Dink's death». Hürriyet. 21 January 2007. http://www.hurriyet.com.tr/english/5817673.asp. Ανακτήθηκε στις 22 January 2007.
- ↑ 56,0 56,1 «Armenian anger at Turkish murder». BBC News. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 February 2007. https://web.archive.org/web/20070224205702/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6281545.stm. Ανακτήθηκε στις 13 March 2007.
- ↑ «Armenian Evangelical Community Mourns Dink». Armenian Weekly (Hairenik Association). 27 January 2007. http://www.hairenik.com/armenianweekly/cty01270706.htm. Ανακτήθηκε στις 4 February 2007.
- ↑ «Residents of Vanadzor promised to continue Dink's work». A1+. 23 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 September 2007. https://web.archive.org/web/20070930190248/http://www.a1plus.am/en/?page=issue&iid=44638. Ανακτήθηκε στις 13 March 2007.
- ↑ «ARF Dashnaktsutyun condemns Hrant Dink's murder». PanArmenian.net. 19 January 2007. http://www.panarmenian.net/news/eng/?nid=20705. Ανακτήθηκε στις 15 March 2007.
- ↑ Armenian Assembly of America (19 January 2007). Armenian Assembly of America expresses outrage over assassination of Hrant Dink, calls on Turkey to end denial of Armenian Genocide. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 24 January 2007. Αρχειοθετήθηκε 2007-06-14 στο Wayback Machine.
- ↑ «Verheugen: "Olayı kınıyorum, Türkiye devletinin tavrını kutluyorum"» (στα tr). TNN.net. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 September 2007. https://web.archive.org/web/20070926234531/http://haber.tnn.net/haber_detay.asp?ID=1645433&cat=GEN. Ανακτήθηκε στις 15 March 2007.
- ↑ «EU, U.S. shocked by assassination of Turkish journalist». Xinhua (People's Daily Online). 20 January 2007. http://english.people.com.cn/200701/20/eng20070120_343017.html. Ανακτήθηκε στις 15 March 2007.
- ↑ «Dink murder suspect identified». Al Jazeera. 20 January 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 January 2007. https://web.archive.org/web/20070127022847/http://english.aljazeera.net/NR/exeres/F3E4B6FE-69C6-4E22-86E7-8B268A57C293.htm. Ανακτήθηκε στις 24 February 2007.
- ↑ Presidency of the European Union (19 January 2007). OSCE: Statement by the European Union on the assassination of the Turkish-Armenian journalist Hrant Dink. Δελτίο τύπου. Ανακτήθηκε στις 15 March 2007.
- ↑ Aydemir, Bülent (23 January 2007). «Prodi'den Dink cinayeti uyarısı» (στα tr). Sabah. http://arsiv.sabah.com.tr/2007/01/23/siy108.html. Ανακτήθηκε στις 15 March 2007.
- ↑ «Amnesty International Condemns Murder of Hrant Dink». Διεθνής Αμνηστία. 19 Ιανουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ «Turkey: Murder of journalist deplored». Διεθνής Αμνηστία. 19 Ιανουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ «Turkey: Outspoken Turkish-Armenian Journalist Murdered». Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. 20 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ «Deep shock over Turkish-Armenian editor's murder today in Istanbul». Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα. 19 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ «IFJ condemns "intolerant culture" after Turkish-Armenian editor is shot dead in Turkey». International Federation of Journalists. 19 Ιανουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ «IPI Deplores Callous Murder of Journalist in Istanbul». International Press Institute. 22 Ιανουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2007.
- ↑ 72,0 72,1 «Dink Murder Trial Opens in Turkey». BBC News. 2 July 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6259762.stm. Ανακτήθηκε στις 2 July 2007.
- ↑ Daily report dated 3 July 2007 of the Human Rights Foundation of Turkey (HRFT)
- ↑ See report of the HRFT of 27 January 2009
- ↑ «Turkey: Sentence in Editor's Death». BBC News. 25 July 2011. https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-14282111. Ανακτήθηκε στις 1 October 2011.
- ↑ «Hrant Dink murder: Turk Ogun Samast jailed». The New York Times. 25 July 2011. https://www.nytimes.com/2011/07/26/world/europe/26briefs-Turkey.html. Ανακτήθηκε στις 1 October 2011.
- ↑ «Hrant Dink's murderer completes his time in prison, but not to be released yet - Turkey News». Hürriyet Daily News (στα Αγγλικά). 31 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ «14 Years Later, Turkish-Armenian Journalist's Assassination Leads to Life Sentences | Voice of America - English». www.voanews.com (στα Αγγλικά). 26 Μαρτίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Dink suspects' lawyers to appeal court's ruling - Turkey News». Hürriyet Daily News (στα Αγγλικά). 18 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Dink murder case trial resumes in new court». www.aa.com.tr. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ AFP (2019-07-18). «Turkey court sentences 7 over Turkish-Armenian journalist murder». Business Standard India. https://www.business-standard.com/article/pti-stories/turkey-court-sentences-7-over-turkish-armenian-journalist-murder-119071801301_1.html. Ανακτήθηκε στις 2021-03-26.
- ↑ «Erhan Tuncel Sent to Prison». Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ «Following seven convictions for Hrant Dink murder, OSCE Representative calls on Turkish authorities to identify all involved including masterminds». Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ 84,0 84,1 Welle (www.dw.com), Deutsche. «Hrant Dink murder: Turkish court sentences several people to life in prison | DW | 26.03.2021». DW.COM (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ 85,0 85,1 85,2 85,3 «RULING IN HRANT DINK MURDER CASE: 37 acquittals, 26 convictions, 4 life sentences, 2 aggravated life sentences». Bianet - Bagimsiz Iletisim Agi. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021.
- ↑ ECtHR 14.09.2010. judgment on applications No. 2668/07, 6102/08, 30079/08, 7072/09 and 7124/09 and ECtHR Press release