Διάσκεψη του Βερολίνου (1884-1885)

Η Διάσκεψη του Βερολίνου του 1884-1885, γνωστή και ως Διάσκεψη του Κονγκό ή Διάσκεψη Δυτικής Αφρικής, ρύθμισε θέματα που απασχολούσαν τον ευρωπαϊκό αποικισμό και το ευρωπαϊκό εμπόριο στην αφρικανική ήπειρο, κατά τη διάρκεια της περιόδου του Νέου Ιμπεριαλισμού, ενώ συνέπεσε με την ανάδυση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας ως ιμπεριαλιστικής δύναμης. ^[1] Η διάσκεψη οργανώθηκε από Ότο φον Βίσμαρκ, τον πρώτο καγκελάριο της Γερμανίας. Το αποτέλεσμά της, η Γενική Πράξη της Διάσκεψης του Βερολίνου, μπορεί να θεωρηθεί ως η επισημοποίηση του «Αγώνα για την Αφρική», αν και ορισμένοι ιστορικοί προειδοποιούν ενάντια στην υπερβολική έμφαση του ρόλου της Διάσκεψης στην αποικιακή διχοτόμηση της Αφρικής και εφιστούν την προσοχή σε διμερείς συμφωνίες που συνήφθησαν πριν και μετά τη Διάσκεψη.^[2]^[3] Η διάσκεψη συνέβαλε στην έναρξη μιας περιόδου αυξημένης αποικιακής δραστηριότητας από την πλευρά των ευρωπαϊκών δυνάμεων, οι οποίες εξάλειψαν ή παρέκαμψαν τις περισσότερες υπάρχουσες μορφές αφρικανικής αυτονομίας και αυτοδιακυβέρνησης.^[4]

Συνέδριο

Ο ευρωπαϊκός αποικιακός «αγώνας» ανάγκασε τη Γερμανία να ξεκινήσει δικές της αποστολές, οι οποίες τρόμαξαν τόσο τους Βρετανούς όσο και τους Γάλλους. Ελπίζοντας να αποτρέψει μια στρατιωτική σύγκρουση, ο Βέλγος βασιλιάς Λεοπόλδος Β΄ έπεισε τη Γαλλία και τη Γερμανία ότι το κοινό εμπόριο στην Αφρική ήταν προς το συμφέρον και των τριών χωρών. Με την υποστήριξη των Βρετανών και με πρωτοβουλία της Πορτογαλίας, ο Ότο φον Βίσμαρκ, καγκελάριος της Γερμανίας, προσκάλεσε εκπροσώπους 13 ευρωπαϊκών εθνών, καθώς και τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, να συμμετάσχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου του 1884, για να επεξεργαστούν μια κοινή πολιτική για την αφρικανική ήπειρο.

Η Διάσκεψη ξεκίνησε τις εργασίες της στις 15 Νοεμβρίου 1884 και συνεχίστηκε μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου 1885.^[5] Ο αριθμός των πληρεξουσίων ποίκιλε ανά έθνος. Οι κάτωθι 14 χώρες έστειλαν εκπροσώπους για να συμμετάσχουν στη Διάσκεψη του Βερολίνου και να υπογράψουν την επακόλουθη Πράξη της Διάσκεψης:^[6]^[7]

Κράτος	Αποικιακή αυτοκρατορία	Πληρεξούσιοι
Γερμανική Αυτοκρατορία	Γερμανική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Ότο φον Βίσμαρκ Πολ φον Χάτζφελντ Κλέμενς Μπους Χάινριχ φον Κούσερο
Αυστροουγγαρία ! Αυστροουγγαρία	Αυστριακή Αποικιακή Αυτοκρατορία	Ιμρέ Σεχένι
Βέλγιο ! Βέλγιο	Βελγική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Γκάμπριελ Αουγκούστ βαν ντερ Στράτεν-Πόντχοζ Αουγκούστ Λάμπερμοντ
Δανία ! Δανία	Δανική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Έμιλ Βιντ
Ισπανία	Ισπανική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Φρανθίσκο Μέρι ι Κολόμ
Ηνωμένες Πολιτείες ! Ηνωμένες Πολιτείες	Αμερικανική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Τζον Κάσον Χένρι Σάνφορντ
Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία	Γαλλική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Αλφόνς ντε Κουρσέλ
Ηνωμένο Βασίλειο ! Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας	Βρετανική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Έντουαρντ Μάλετ
Kingdom of Italy ! Βασίλειο της Ιταλίας	Ιταλική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Εντοάρντο ντε Λαουνέι
Ολλανδία ! Ολλανδία	Ολλανδική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Φίλιπ φαν ντερ Χόφεν
Πορτογαλία	Πορτογαλική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Αντόνιο Χοσέ ντα Σέρα Γκόμες Αντόνιο ντε Σέρπα Πιμέντελ
Ρωσική Αυτοκρατορία ! Ρωσική Αυτοκρατορία	Ρωσικός Αποικισμός	Πιοτρ Κάπνιστ
Union between Sweden and Norway ! Σουηδία-Νορβηγία	Σουηδική Αποικιακή Αυτοκρατορία	Γκίλις Μπίλντ
Οθωμανική Αυτοκρατορία	Οθωμανική Αυτοκρατορία	Μεχμέτ Σαΐντ Πασάς

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διατήρησαν το δικαίωμα να αρνηθούν ή να αποδεχθούν μελλοντικά τα συμπεράσματα της Διάσκεψης.^[8]

Παραπομπές

↑ "Berlin West Africa Conference", Encyclopædia Britannica.
↑ Katzenellenbogen, S. (1996). «It didn't happen at Berlin: Politics, economics and ignorance in the setting of Africa's colonial boundaries.». Στο: Nugent, P.· Asiwaju, A. I. African Boundaries: Barriers, Conduits and Opportunities. London: Pinter. σελίδες 21–34.
↑ Craven, M. (2015). «Between law and history: the Berlin Conference of 1884-1885 and the logic of free trade». London Review of International Law 3: 31–59. doi:10.1093/lril/lrv002.
↑ Ajala, Adekunle (1983). «The Nature of African Boundaries». Africa Spectrum (Institute of African Affairs at GIGA, Hamburg) 18 (2): 177–189. «Kwame Nkrumah once made the point that the Berlin Conference of 1884–85 was responsible for "the old carve-up of Africa". Other writers have also laid the blame for "the partition of Africa" on the doors of the Berlin Conference. But Wm. Roger Louis holds a contrary view, although he conceded that "the Berlin Act did have a relevance to the course of the partition" of Africa.».
↑ Rosenberg, Matt. «The Berlin Conference: Where a Continent Was Colonized». ThoughtCo. ThoughtCo. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2017.
↑ Wang, Shih-tsung (1998-07-31) (στα αγγλικά). The Conference of Berlin and British ‘New’ Imperialism, 1884-85 (Report). 王世宗. Taipei: Department of History and Research Institute of National Taiwan University (國立臺灣大學歷史學系暨研究所). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-09-13. https://web.archive.org/web/20200913172627/http://ntur.lib.ntu.edu.tw/bitstream/246246/21237/1/872411H002025.pdf. Ανακτήθηκε στις 2021-03-28. Also available here, original here.
↑ General-Akte der Berliner Konferenz [Acte Général de la Conférence de Berlin], 26 February 1885.
↑ «Between law and history: the Berlin Conference of 1884-1885 and the logic of free trade». London Review of International Law (Lril.oxfordjournals.org). 2015-03-10. http://lril.oxfordjournals.org/content/3/1/31.full. Ανακτήθηκε στις 2018-09-24.

[1] "Berlin West Africa Conference", Encyclopædia Britannica.

[Katzenellenbogen-2] Katzenellenbogen, S. (1996). «It didn't happen at Berlin: Politics, economics and ignorance in the setting of Africa's colonial boundaries.». Στο: Nugent, P.· Asiwaju, A. I. African Boundaries: Barriers, Conduits and Opportunities. London: Pinter. σελίδες 21–34.

[Craven-3] Craven, M. (2015). «Between law and history: the Berlin Conference of 1884-1885 and the logic of free trade». London Review of International Law 3: 31–59. doi:10.1093/lril/lrv002.

[4] Ajala, Adekunle (1983). «The Nature of African Boundaries». Africa Spectrum (Institute of African Affairs at GIGA, Hamburg) 18 (2): 177–189. «Kwame Nkrumah once made the point that the Berlin Conference of 1884–85 was responsible for "the old carve-up of Africa". Other writers have also laid the blame for "the partition of Africa" on the doors of the Berlin Conference. But Wm. Roger Louis holds a contrary view, although he conceded that "the Berlin Act did have a relevance to the course of the partition" of Africa.».

[TC-5] Rosenberg, Matt. «The Berlin Conference: Where a Continent Was Colonized». ThoughtCo. ThoughtCo. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2017.

[王世宗-6] Wang, Shih-tsung (1998-07-31) (στα αγγλικά). The Conference of Berlin and British ‘New’ Imperialism, 1884-85 (Report). 王世宗. Taipei: Department of History and Research Institute of National Taiwan University (國立臺灣大學歷史學系暨研究所). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-09-13. https://web.archive.org/web/20200913172627/http://ntur.lib.ntu.edu.tw/bitstream/246246/21237/1/872411H002025.pdf. Ανακτήθηκε στις 2021-03-28. Also available here, original here.

[General-Akte_der_Berliner_Konferenz-7] General-Akte der Berliner Konferenz [Acte Général de la Conférence de Berlin], 26 February 1885.

[8] «Between law and history: the Berlin Conference of 1884-1885 and the logic of free trade». London Review of International Law (Lril.oxfordjournals.org). 2015-03-10. http://lril.oxfordjournals.org/content/3/1/31.full. Ανακτήθηκε στις 2018-09-24.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]