Δανιήλ Δανελιάν

Ο Δανιήλ Δανελιάν (αρμενικά: Դանիէլ Դանիէլեան‎‎, Ντανιέλ Ντανιελιάν· κατά την προφορά στη δυτική αρμενική: Τανιέλ Τανιελιάν· 1909 – 1980) ήταν Έλληνας αρμενικής καταγωγής διεθνής ποδοσφαιριστής, όπως και καλαθοσφαιριστής.Ο Δανιελιάν γεννήθηκε το 1909 στην πόλη Μερζιφούντα (αρμενικά= Μαρζβάν) της Μικράς Ασίας. Γλιτώνοντας ως εκ θαύματος από τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915, η οικογένειά του μετακόμισε αρχικά στην Κωνσταντινούπολη και το 1922 στη Θεσσαλονίκη. Στην γενέθλια πόλη του είχε φοιτήσει στο νηπιαγωγείο του αμερικανικού κολεγίου «Ανατόλια», κι έτσι όταν αυτό μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη ο Δανιελιάν συνέχισε εκεί τις σπουδές του αποφοιτώντας το 1930. Από μικρή ηλικία είχε μεγάλη αγάπη για τον αθλητισμό και ειδικότερα την κολύμβηση ενώ παράλληλα ξεκίνησε να παίζει ποδόσφαιρο και μπάσκετ στην Αρμενική Θεσσαλονίκης. Οι επιδόσεις και το ταλέντο του τον έφεραν στο στόχαστρο της καλύτερης ομάδας της εποχής του και πρωταθλητή Ελλάδος 1928, τον Άρη Θεσσαλονίκης. Την ίδια χρονιά μετεγγράφηκε από την Αρμενική στον Άρη, και τότε άρχισε η πλούσια καριέρα του.

Δανιήλ Δανελιάν

Προσωπικές πληροφορίες
Ημερ. γέννησης	30 Νοεμβρίου 1909 (1909-11-30)
Τόπος γέννησης	Μερζιφούντα, Πόντος
Ημερ. θανάτου	09 Νοεμβρίου 1980 (70 ετών)
Τόπος θανάτου	Μόντρεαλ, Καναδά
Θέση	Μέσος
Ομάδες νέων
	Αρμενική Ένωση Θεσσαλονίκης
Επαγγελματική καριέρα*
Περίοδος	Ομάδα	Συμμ.†	(Γκ.)†
1928-1937	Άρης Θεσσαλονίκης
1937-1940	Ηρακλής Θεσσαλονίκης
Εθνική ομάδα
Περίοδος	Ομάδα	Συμμ.†	(Γκ.)†
1933-1935	Ελλάδα	8	(1)
Τίτλοι Πανελλήνιο πρωτάθλημα καλαθοσφαίρισης ανδρών 1929-30 Πανελλήνιο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ανδρών 1931-1932
* Οι συμμετοχές και τα γκολ στις προηγούμενες ομάδες υπολογίζονται μόνο για τα εγχώρια πρωταθλήματα. † Συμμετοχές (Γκολ).

Σταδιοδρομία

Ως ποδοσφαιριστής

Σε συλλογικό επίπεδο

Ως παίκτης ποδοσφαίρου αγωνιζόταν στο χώρο της μεσαίας γραμμής, ενώ υπήρξε μέλος των ομάδων του Άρη Θεσσαλονίκης που κατέκτησαν τα πρωταθλήματα Ελλάδας καλαθοσφαίρισης το 1930 και ποδοσφαίρου το 1932 . Το 1928, ξεκίνησε προπονήσεις στην δεύτερη ποδοσφαιρική ομάδα του Άρη και από την επόμενη χρονιά άρχισε να παίζει σε διάφορα φιλικά παιχνίδια της πρώτης ομάδας, συνήθως ως αλλαγή. Οι πρώτες του συμμετοχές ήταν για το τουρνουά Αθηνών εναντίον του Εθνικού και του Ολυμπιακού στην Αθήνα, το Νοέμβριο του 1929. Ακολούθησε το τουρνουά Πάσχα του 1930, όταν και πλέον καθιερώθηκε ως βασικός μέσος της ομάδας. Στις 16 Απριλίου 1930 ο Δανελιάν σημειώνει ένα ρεκόρ ακατάρριπτο μέχρι σήμερα στον ελληνικό αθλητισμό. Περνάει ως αλλαγή σε αγώνα ποδοσφαίρου εναντίον της ΑΕΚ και διακρίνεται, ενώ λίγες ώρες πριν είχε αγωνιστεί με την ίδια επιτυχία σε αγώνα μπάσκετ εναντίον της Νήαρ Ήστ στην Καισαριανή. Από το 1931 και έπειτα, θεωρούνταν βασικό στέλεχος των Κίτρινων και διακρίθηκε για τα ανασταλτικά του προσόντα. Την αγωνιστική περίοδο 1931-32, κατέκτησε το Πανελλήνιο πρωτάθλημα με την ομάδα της Θεσσαλονίκης, ενώ αγωνίστηκε και στον τελικό του πρώτου κυπέλλου Ελλάδας, όπου ηττήθηκε από την ΑΕΚ με 5-3.

Μετά από μερικούς μήνες αποχής λόγω της στρατιωτικής του θητείας, επέστρεψε στις αρχές του 1933, συμμετέχοντας την ίδια χρονιά στην ελληνική εθνική ομάδα. Στον Άρη αγωνίστηκε μέχρι την σεζόν 1936-37, όταν και μεταγράφηκε στην ομάδα του Ηρακλή. Αγωνίστηκε στον "γηραιό" μέχρι την τελευταία χρονιά πριν το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Στην εθνική Ελλάδας

Πραγματοποίησε την πρώτη του συμμετοχή για την ποδοσφαιρική ομάδα Ανδρών στις 10 Ιουνίου 1933 και το Βουκουρέστι, όταν για το τρίτο Βαλκανικό κύπελλο ηττήθηκε από την εθνική Βουλγαρίας με 2-0. Ακολούθησε η φιλική νίκη 1-0 επί της ίδιας στις 5 Φεβρουαρίου 1934 (γήπεδο ΠΑΟ), όπου μάλιστα χρίστηκε σκόρερ για μοναδική φορά σε διεθνές επίπεδο.

Στις 25 Μαρτίου 1934, μετείχε στην εκτός έδρα ήττα με 4-0 για τα προκριματικά του Παγκοσμίου κυπέλλου 1934 εναντίον της –τελικής νικήτριας– Ιταλίας. Ως σέντερ χαφ (ο μετέπειτα κεντρικός αμυντικός) είχε αναλάβει την επιτήρηση του αντίστοιχου επιθετικού των αντιπάλων, του φημισμένου Τζουζέπε Μεάτσα που σημείωσε δύο τέρματα με σουτ (το δεύτερο "υπερθεαματικό ημιψαλίδι εν κινήσει"), ενώ ο Δανελιάν στο 78' ή 85' εκτέλεσε πέναλτι ψηλά άουτ (πετυχαίνοντας πάντως να πέσει ο τερματοφύλακας προς την αντίθετη πλευρά). Ακολούθησαν 5 ακόμη εμφανίσεις, για το τέταρτο και πέμπτο Βαλκανικό κύπελλο, με τελευταία αυτή στη Σόφια και την ισοπαλία 2-2 με την εθνική Ρουμανίας στις 24 Ιουνίου 1935.

Αποτέλεσε τον πρώτο ποδοσφαιριστή αρμενικής καταγωγής που αγωνίστηκε για την ανδρών Ελλάδας, με τον Γρηγόρη Αγανιάν να ακολουθεί μισό σχεδόν αιώνα αργότερα (σε προεπιλογή ή και αποστολή ενδέχεται να κλήθηκε επίσης ο αμυντικός Βαχάκν Απραχαμιάν, προπολεμικός συμπαίκτης του στον Άρη, χωρίς τελικά να μετάσχει σε συνάντηση αναγνωρισμένη από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία).

Ως καλαθοσφαιριστής

Παράλληλα με την ποδοσφαιρική του καριέρα, ο Δανελιάν υπήρξε βασικό στέλεχος της ομάδας καλαθοσφαίρισης του Άρη στα πρώτα της χρόνια, όταν κατέκτησε το πρωτάθλημα Ελλάδος του 1930 και τα πέντε πρώτα πρωταθλήματα Θεσσαλονίκης.

Την σεζόν 1925-26, κατέκτησε αήττητος το πρώτο τοπικό πρωτάθλημα, νικώντας τη ΧΑΝΘ με 18-12 στο μεγάλο ντέρμπι. Ακολούθησε ένας ακόμη τίτλος την επόμενη σεζόν, με αντιπάλους τον ΠΑΟΚ, τον Ηρακλή, τη ΧΑΝΘ και την Ένωση Κωνσταντινουπολιτών.

Την περίοδο 1927-28, ο Άρης κατέκτησε αήττητος το πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης, με οκτώ νίκες σε οκτώ αγώνες. Στην τελική φάση του πρώτου πανελλήνιου πρωταθλήματος καλαθοσφαίρισης, κατέλαβε την δεύτερη θέση στην φάση των ομίλων με τέσσερις νίκες και μία ήττα, για να ηττηθεί στον ημιτελικό από τον Ηρακλή με 30-23 και να περιοριστεί στην τρίτη θέση.

Την επόμενη χρονιά, η ομάδα του Άρη κατέκτησε το τέταρτο συνεχόμενο πρωτάθλημα Θεσσσαλονίκης, για να καταταγεί πέμπτος στο πανελλήνιο πρωτάθλημα.

Η μεγαλύτερη προπολεμική επιτυχία του τμήματος ήλθε την σεζόν 1929-30, όταν μετά την αήττητη κατάκτηση του τοπικού πρωταθλήματος, με μεγάλες νίκες κατα του Ηρακλή με 93-7 και 44-6 και κατά του ΠΑΟΚ με 51-12, προκρίθηκε στην τελική φάση του πανελλήνιου πρωταθλήματος, όπου νικώντας τη Νήαρ Ηστ Καισαριανής, τον Πανιώνιο και τη ΧΑΝΘ κατέκτησε τον πρώτο του πανελλήνιο τίτλο. Ο Δανελιάν υπήρξε ένας από τους αθλητές πάνω στους οποίους χτίστηκε η ομάδα αυτών των επιτυχιών.

Ο Δανελιάν συνέχισε να αγωνίζεται στο τμήμα, αλλά η μη διεξαγωγή του πανελληνίου πρωταθλήματος για την επόμενη τετραετία μείωσε το ενδιαφέρον για το άθλημα. Το τμήμα του Άρη σταμάτησε να υφίσταται το 1936 και επανήλθε για την αγωνιστική περίοδο 1939-40, τελευταία πριν το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Συμμετοχή στα δρώμενα της Αρμενικής Παροικίας

Παρά τη μεγάλη του καριέρα και τις αυξημένες υποχρεώσεις που είχε με τις ομάδες του, ο Δανιελιάν παρέμεινε πάντα ενεργός στα κοινά της Αρμενικής παροικίας. Από το 1930 και μέχρι το 1940 ήταν μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Αρμενίων Αθλητών Θεσσαλονίκης «Χομενετμέν», κατέχοντας κάποια χρόνια τη θέση του προέδρου. Το 1940 μετακόμισε στην Αθήνα και εκλέχτηκε μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Αρμενίων Αθλητών Αθηνών. Το 1946 και το 1947 αγωνίστηκε με τα χρώματα της Αρμενικής Αθηνών, η οποία υπό την καθοδήγησή του κατέκτησε το πρωτάθλημα της Γ΄ κατηγορίας αήττητη και κερδίζει την άνοδο στη Β΄ κατηγορία. Το 1948, και αφού έχει «κρεμάσει» τα παπούτσια του, εξελέγη μέλος του περιφερειακού συμβουλίου της Ένωσης Αρμενίων Αθλητών Ελλάδος, θέση που διατήρησε μέχρι το 1967. Ταυτόχρονα, κι από τη νεαρή του ηλικία, υπήρξε δραστήριο μέλος της "Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας" (Αρμενικά: Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն, ՀՅԴ ). Το 1967 μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του στον Καναδά και το 1974 εκλέχτηκε μέλος του παγκοσμίου συμβουλίου της Ένωσης Αρμενίων Αθλητών. Με αυτή του την ιδιότητα, την 1η Αυγούστου του 1978 επισκέφθηκε την Ελλάδα, μετά από 11 χρόνια, στα πλαίσια του παγκοσμίου παναρμενικού προσκοπικού Τζάμπορι. Απεβίωσε σε ηλικία 70 ετών, στο Μόντρεαλ του Καναδά στις 9 Νοεμβρίου 1980.

Πηγές

• Βασίλης [άγνωστο επίθετο], Την καρδιά αν ρωτήσεις ποτέ...Αυτοί που μας έφτασαν ως τα εκατό, ιδιωτική έκδοση, 2014, ISBN 978-960-93-5927-6
• Δανελιάν Δανιήλ | aris.re
• Δανελιάν: Ένας εκπληκτικός προπολεμικός μέσος.