Δάφνη (νύμφη)
Η Δάφνη [1] μια δευτερεύουσα φιγούρα στην ελληνική μυθολογία, μια ναϊάδα, μια ποικιλία θηλυκών νυμφών που σχετίζεται με βρύσες, πηγάδια, πηγές, ρυάκια και άλλα σώματα γλυκού νερού.
| Δάφνη | |
|---|---|
_bedroom,_Pompeii.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Δάφνη (Αρχαία Ελληνικά) |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Κυνηγός |
| Οικογένεια | |
| Γονείς | Πηνειός, Λάδων και Αμύκλας και Γαία (μυθολογία) και Κρέουσα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Υπάρχουν πολλές εκδοχές του μύθου στον οποίο εμφανίζεται, αλλά η γενική αφήγηση, που βρίσκεται στην ελληνορωμαϊκή μυθολογία, είναι ότι οφείλεται σε κατάρα που έγινε από τη σφοδρή οργή του θεού Έρως, γιου της Αφροδίτης, στον θεό Απόλλωνα (Φοίβος ), έγινε το απρόθυμο αντικείμενο του έρωτα του Απόλλωνα, ο οποίος την κυνήγησε παρά τη θέλησή της . Λίγο πριν φιληθεί από αυτόν, η Δάφνη επικαλέστηκε τον ποταμό θεό πατέρα της, ο οποίος τη μεταμόρφωσε σε δάφνη, καταστρέφοντας έτσι τον Απόλλωνα.
Έκτοτε ο Απόλλων ανέπτυξε ιδιαίτερη ευλάβεια για τη δάφνη. Στους Πυθιακούς Αγώνες, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια στους Δελφούς προς τιμή του Απόλλωνα, δόθηκε ως έπαθλο ένα δάφνινο στεφάνι που συγκεντρώθηκε από την κοιλάδα των Τεμπών στη Θεσσαλία. Ως εκ τούτου, αργότερα έγινε συνήθεια να απονέμονται βραβεία με τη μορφή δάφνινο στεφάνων σε νικητές στρατηγούς, αθλητές, ποιητές και μουσικούς, που φοριούνται ως τετράγωνο στο κεφάλι. Ο βραβευμένος ποιητής είναι ένα γνωστό σύγχρονο παράδειγμα ενός τέτοιου βραβευμένου, που χρονολογείται από την πρώιμη Αναγέννηση στην Ιταλία. Σύμφωνα με τον Παυσανία ο λόγος για αυτό ήταν «απλά και μόνο επειδή η επικρατούσα παράδοση λέει ότι ο Απόλλωνας ερωτεύτηκε την κόρη του Λάδωνα (Δάφνη)».[2] Οι περισσότερες καλλιτεχνικές απεικονίσεις του μύθου επικεντρώνονται στη στιγμή της μεταμόρφωσης της Δάφνης.
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΗ Δάφνη λέγεται από τις αρχαίες πηγές ποικιλοτρόπως ότι ήταν κόρη του (1) θεσσαλικού ποταμού θεού Πηνειού [3] από τη νύμφη Κρέουσα, ή (2) μιας άλλης Αρκαδικής θεότητας του ποταμού Λάδωνα (Ορόντες) [4] από την Γη [5] ή τη Στυμφαλίδα,[6] ή τέλος, ο βασιλιάς Αμύκλας των Αμυκλών .[7]
Μυθολογία
Επεξεργασία.jpg)
Η αρχαιότερη πηγή του μύθου της Δάφνης και του Απόλλωνα είναι ο Φύλαρχος, τον οποίο παραθέτει ο Παρθένιος ο Νίκαιας . Αργότερα, ο Ρωμαίος ποιητής Οβίδιος κάνει μια επανάληψη αυτού του ελληνικού μύθου, που εμφανίζεται στο έργο του Μεταμορφώσεις .
Οβίδιος
ΕπεξεργασίαΗ καταδίωξη μιας τοπικής νύμφης από έναν Ολύμπιο θεό, μέρος της αρχαϊκής προσαρμογής της θρησκευτικής λατρείας στην Ελλάδα, δόθηκε μια αψίδα ανέκδοτη τροπή στις Μεταμορφώσεις [8] από τον Ρωμαίο ποιητή Οβίδιο (πέθανε το 17 μ.Χ.). Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, ο ενθουσιασμός του Απόλλωνα προκλήθηκε από ένα βέλος με χρυσή μύτη που του έριξε ο Έρως, ο γιος της Αφροδίτης, ο οποίος ήθελε να τιμωρήσει τον Απόλλωνα επειδή προσέβαλε τις ικανότητές του στην τοξοβολία σχολιάζοντας «Τι έχεις να κάνεις με τα χέρια των ανθρώπων, εσύ ακόλαστο αγόρι;»,[9] και για να δείξει τη δύναμη του βέλους της αγάπης. Ο Έρως πυροβόλησε επίσης τη Δάφνη, αλλά με ένα μολυβένιο βέλος, το αποτέλεσμα του οποίου ήταν να την κάνει να φύγει από τον Απόλλωνα.
Ενθουσιασμένος από ξαφνική αγάπη, ο Απόλλων κυνηγούσε συνεχώς τη Δάφνη. Προσπάθησε να την κάνει να σταματήσει την πτήση της λέγοντας ότι δεν ήθελε να της κάνει κακό. Όταν συνέχισε να τρέπεται σε φυγή, ο Απόλλων θρήνησε ότι παρόλο που είχε γνώση των φαρμακευτικών βοτάνων, δεν κατάφερε να θεραπεύσει τον εαυτό του από την πληγή του βέλους του Έρως. Όταν τελικά την πρόλαβε ο Απόλλωνας, η Δάφνη προσευχήθηκε για βοήθεια στον πατέρα της, τον ποταμό θεό Πηνειό της Θεσσαλίας [10] ο οποίος άρχισε αμέσως να μεταμορφώνεται σε δάφνη:
ένα βαρύ μούδιασμα έπιασε τα άκρα της, λεπτός φλοιός έκλεισε πάνω από το στήθος της, τα μαλλιά της έγιναν φύλλα, τα χέρια της σε κλαδιά, τα πόδια της τόσο γρήγορα πριν από λίγο κόλλησαν γρήγορα σε αργά αναπτυσσόμενες ρίζες, το πρόσωπό της χάθηκε στο κουβούκλιο. Μόνο η λαμπερή ομορφιά της έμεινε.[11]
Ούτε αυτό δεν έσβησε τη θλίψη του Απόλλωνα, και καθώς αγκάλιαζε το δέντρο, ένιωσε την καρδιά της να χτυπά ακόμα. Στη συνέχεια δήλωσε:
«Νύφη μου», είπε, «αφού δεν μπορείς ποτέ να γίνεις, τουλάχιστον, γλυκιά δάφνη, θα είσαι το δέντρο μου. Το δέλεαρ μου, τις κλειδαριές μου, τη φαρέτρα μου θα στεφανώσεις» [12]
Στο άκουσμα των λόγων του, η Δάφνη λυγίζει τα κλαδιά της, μη μπορώντας να το σταματήσει.
Παρθένιος
ΕπεξεργασίαΜια εκδοχή της απόπειρας της ορκισμένης παρθενίας της Δάφνης που ήταν λιγότερο γνωστή από την Αναγέννηση αφηγήθηκε ο ελληνιστής ποιητής Παρθένιος, στα Ερωτικά Παθήματά του, «Οι θλίψεις της αγάπης», που αποδίδει στον ελληνιστικό ιστορικό Φύλαρχο .[13] Σε αυτήν, η οποία είναι η παλαιότερη γραπτή αφήγηση, η Δάφνη είναι ένα θνητό κορίτσι, κόρη της Αμύκλας [14] λάτρης του κυνηγιού και αποφασισμένη να παραμείνει παρθένα. καταδιώκεται από το αγόρι Λεύκιππος («λευκός επιβήτορας»), ο οποίος μεταμφιέζεται σε κοριτσίστικη στολή για να ενταχθεί στην ομάδα των κυνηγών της. Επίσης, καταφέρνει να κερδίσει την αθώα στοργή της. Αυτό θυμώνει τον Απόλλωνα και το βάζει στο μυαλό της κοπέλας να σταματήσει να κάνει μπάνιο στον ποταμό Λάδωνα. Εκεί, καθώς όλοι γυμνώνονται, το τέχνασμα αποκαλύπτεται, όπως στον μύθο της Καλλιστώ, και οι κατατρεγμένες κυνηγοί βυθίζουν τα δόρατά τους στον Λεύκιππο. Αυτή τη στιγμή η προσοχή του Απόλλωνα προσελκύεται και αρχίζει τη δική του καταδίωξη. Η Δάφνη, φεύγοντας για να ξεφύγει από τις προελεύσεις του Απόλλωνα, προσεύχεται στον Δία να βοηθήσει. Ο Δίας την μετατρέπει σε δάφνη. Ο σύγχρονος εκδότης του Παρθένιου παρατηρεί τη μάλλον άβολη μετάβαση, συνδέοντας δύο αφηγήσεις.[15]
Παυσανίας
Επεξεργασία
Η ιστορία του Παρθένιου ήταν γνωστή στον Παυσανία, ο οποίος την εξιστόρησε στην Περιγραφή της Ελλάδας (2ος αιώνας μ.Χ.). Σύμφωνα με αυτόν, ο Λεύκιππος ήταν γιος του πρίγκιπα της Πίζας, του οποίου οι προσπάθειες να την προσελκύσει με ανοιχτή ερωτοτροπία απέτυχαν, καθώς η Δάφνη απέφευγε όλα τα αρσενικά.[16] Ο Λεύκιππος σκέφτηκε τότε το εξής κόλπο. Μεγάλωσε τα μαλλιά του και φορούσε γυναικεία ρούχα και έτσι κατάφερε να πλησιάσει τη Δάφνη, στην οποία παρουσιάστηκε ως κόρη του πρίγκιπα. Καθώς ήταν ο υψηλότερος και καλύτερος κυνηγός της παρέας της Δάφνης, έγινε καλός φίλος μαζί της.[17] Ο Απόλλωνας, επίσης ερωτευμένος με τη Δάφνη,[18] ζήλευε την επιτυχία του Λεύκιππου στον έρωτα, ωστόσο το τέχνασμα του Λεύκιππου ανακαλύφθηκε σύντομα όταν τα κορίτσια έκαναν μπάνιο σε μια λίμνη. απογύμνωσαν έναν απρόθυμο Λεύκιππο και μόλις ανακάλυψαν το αληθινό του φύλο, τον σκότωσαν με ακόντια και στιλέτα.[19]
Υγίνος
ΕπεξεργασίαΌταν ο Απόλλων καταδίωξε την παρθένα Δάφνη, η οποία στην εκδοχή του Υγίνου είναι κόρη του ποταμού θεού Πηνειού, ήταν η θεά της γης Γαία στην οποία ικέτευσε για προστασία. Στη συνέχεια, η Γαία την παρέλαβε, μετατρέποντάς την σε δέντρο δάφνης, ενώ ο Απόλλωνας δημιούργησε ένα στεφάνι με ένα από τα κλαδιά της.[20]
Άλλοι συγγραφείς
ΕπεξεργασίαΟ Φιλόστρατος στον Βίο του Απολλώνιου της Τυάνας λέει ότι οι Ασσύριοι, που λάτρευαν τον Απόλλωνα Δαφναίο ("Απόλλωνας της Δάφνης") τοποθετούν τον τόπο μεταμόρφωσης της Δάφνης από την Αρκαδία στην Αντιόχεια (σημερινή Αντάκυα στην Τουρκία ).[21]
Ο Νόννος τοποθέτησε επίσης τις κατοικίες της Δάφνης κοντά στον ποταμό Ορόντη και λέει ότι ήταν η Γαία που κατάπιε το κορίτσι πριν μάθει τον γάμο. Ο Απόλλωνας κατηγορούσε πάντα τη Γαία για αυτό.[22]
Στους Διαλόγους των Θεών, ο σατιρικός συγγραφέας Λουκιανός της Σαμοσάτας βάζει τον Απόλλωνα να αποκαλεί τη Δάφνη και τον Υάκινθο τις δύο μεγαλύτερες αγάπες του και να μετανιώνει που τους έχασε και τους δύο. δηλώνει άτυχος ερωτευμένος, ειδικά από τη στιγμή που η Δάφνη βρήκε την επιλογή να γίνει δέντρο πιο ελκυστική από αυτόν.[23] Ο Έρως αναφέρει επίσης στον Δία ότι η Δάφνη δεν ερωτεύτηκε τον Απόλλωνα.[24]
Ένας ποιητής του έκτου αιώνα μ.Χ., ο Διόσκορος της Αφροδίτης, συνέθεσε ένα ποίημα όπου ο Απόλλων αποκαλεί τη Δάφνη και τον Υάκινθο τις δύο μεγαλύτερες αγάπες του και θρηνεί την απώλειά τους.[25]
Ποικιλίες δάφνης
ΕπεξεργασίαΤο όνομα Δάφνη σχετίζεται με το ομώνυμο φυτό.[1] Ενώ η ιστορία της Δάφνης συνδέεται παραδοσιακά με το τελευταίο, σχεδόν 90 είδη αειθαλών θάμνων που διακρίνονται για τα αρωματικά λουλούδια και τα δηλητηριώδη μούρα τους ομαδοποιούνται στο γένος Δάφνη —συμπεριλαμβανομένου του λουλουδιού γιρλάντας ( Daphne cneorum ). το Φεβρουάριο Δάφνη ή μεζερέον ( Daphne mezereum ); και δάφνη δάφνης ή ξύλο δάφνης ( Daphne laureola ). Αυτά τα είδη ανήκουν στην οικογένεια των Θυμελαιοειδών και είναι εγγενή στην Ασία, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική.
Ναοί
ΕπεξεργασίαΆρτεμις Δαφναία
ΕπεξεργασίαΗ Άρτεμις Δαφναία, που είχε το ναό της ανάμεσα στους Λακεδαιμόνιους, σε μια θέση που ονομαζόταν Ύψοι [26] στην αρχαιότητα, στις πλαγιές του όρους Κνακαδίων κοντά στα σύνορα της Σπάρτης,[27] είχε τις δικές της ιερές δάφνες.[28]
Απόλλων Δαφνηφόρος, Ερέτρια
ΕπεξεργασίαΣτην Ερέτρια, η ταυτότητα [29] ναού του 7ου και 6ου αιώνα π.Χ. προσδιορίζεται σε επιγραφές.[30]
Πολιτιστικές απεικονίσεις
Επεξεργασία
- Δάφνη (1598), όπερα των Τζάκοπο Πέρι και Τζάκοπο Κόρσι σε λιμπρέτο του Ottavio Rinuccini
- La Dafne (1608), όπερα του Μάρκο ντα Γκαλιάνο σε λιμπρέτο Οτάβιο Ρινουτσίνι
- Die Dafne (1627), χαμένη όπερα του Χάινριχ Συτς σε λιμπρέτο του Μάρτιν Όπιτς, μετάφραση του λιμπρέτου του Ρινουτσίνι
- Δάφνη (1938), όπερα του Ρίτσαρντ Στράους για τον μύθο που βασίζεται σε αφηγήσεις τόσο του Οβιδίου όσο και του Ευριπίδη
- Μια διάσημη απόδοση του θέματος είναι το γλυπτό του Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι Απόλλων και Δάφνη .
- Στο κόμικ του WEBTOON Lore Olympus, η Δάφνη είναι μοντέλο μόδας, εκπαιδευτής γιόγκα και επιρροή στα κοινωνικά δίκτυα που βγαίνει με τον Θανάτο, τον θεό του θανάτου.
- Η κόρη της Σπάρτης (2021), ιστορικό μυθιστόρημα φαντασίας για νέους ενήλικες της Claire M. Andrews που επαναλαμβάνει την ιστορία του Απόλλωνα και της Δάφνης. Η Δάφνη είναι μια νεαρή Σπαρτιάτισσα πολεμίστρια που πρέπει να συνεργαστεί με τον Απόλλωνα για να σώσει τον Όλυμπο και όλη την Ελλάδα.[31]
Εικόνες
Επεξεργασία- Η μεταμόρφωση της Δάφνης στην τέχνη
-
Ο Απόλλωνας και η Δάφνη -
-
Ο Απόλλωνας και η Δάφνη -
Apollon et Daphné -
Ο Απόλλωνας και η Δάφνη -
Ο Απόλλωνας και η Δάφνη
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 R. S. P. Beekes has suggested a Pre-Greek proto-form *dakw-(n)-. Daphne is etymologically related to Latin laurus, "laurel tree" (Etymological Dictionary of Greek, Brill, 2009, pp. 306–7).
- ↑ Pausanias, 10.7.8
- ↑ Hyginus, Fabulae 203; Ovid, Metamorphoses 1.452
- ↑ Pausanias, 8.20.1 & 10.7.8; Philostrarus, Life of Apollonius of Tyana 1.16; Statius, Thebaid 4.289; Nonnus, Dionysiaca 42.386
- ↑ Tzetzes ad Lycophron, 6; First Vatican Mythographer 2.216
- ↑ Scholiast on Pindar's Olympian Odes 6.143
- ↑ Parthenius, Erotica Pathemata 15 citing Diodorus of Elaea, fr. & Phylarchus, fr. as the sources
- ↑ Ovid, Metamorphoses 1.452; the treatment is commonly viewed as an Ovidian invention: see H. Fränkel, Ovid: A Poet Between Two Worlds (1945), p. 79, or E. Doblhofer, "Ovidius Urbanus: eine Studie zum Humor in Ovids Metamorphosen" Philologus 104 (1960), p. 79ff; for the episode as a witty transposition of Calvus' Io, see B. Otis, Ovid as an Epic Poet, 2nd ed., 1970, p. 102
- ↑ Translation, line 456, Loeb Classical Library
- ↑ Ovid, Metamorphoses 1.452
- ↑ «The Metamorphoses». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Απριλίου 2005. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2017. Translation by A. S. Kline, 2000.
- ↑ Naso], Ovid [Publius Ovidius (2008-09-11), «Metamorphoses», στο: Melville, επιμ., Oxford World's Classics: Ovid: Metamorphoses, Oxford University Press, σελ. 1–380, doi:, ISBN 9780199537372
- ↑ J. L. Lightfoot, tr. Parthenius of Nicaea: the poetical fragments and the Erōtika pathēmata 1999, notes to XV, Περὶ Δάφνης, pp. 471ff.
- ↑ King Amyclas is also the father of another of Apollo's lover, Hyacinthus.
- ↑ Lightfoot (1999), p. 471.
- ↑ Pausanias, 8.20.2
- ↑ Pausanias, 8.20.3
- ↑ Pausanias, 10.7.8
- ↑ Pausanias, 8.20.4
- ↑ Hyginus, Fabulae 203
- ↑ Philostratus, Life of Apollonius of Tyana 1.16
- ↑ Nonnus, Dionysiaca 33.217-220
- ↑ Lucian, Dialogues of the Gods Hermes and Apollo II
- ↑ Lucian, Dialogues of the Gods Love and Zeus
- ↑ MacCoull, Leslie S. B. “TWO LOVES I HAVE : DIOSCORUS, APOLLO, DAPHNE, HYACINTH.” Byzantion, vol. 77, Peeters Publishers, 2007, pp. 305–14.
- ↑ G. Shipley, "The Extent of Spartan Territory in the Late Classical and Hellenistic Periods", The Annual of the British School at Athens, 2000.
- ↑ Pausanias, 3.24.8; Lilius Gregorius Gyraldus, Historiae Deorum Gentilium, Basel, 1548, Syntagma 10, is noted in this connection in Gründliches mythologisches Lexikon, Benjamin Hederich, 1770
- ↑ Karl Kerenyi, The Gods of the Greeks, 1951:141
- ↑ Built over 8th century walls and apsidal building beneath the naos, all betokening a Geometric date for the sanctuary.
- ↑ Richardson, Rufus B. (July 1895). «A Temple in Eretria». The American Journal of Archaeology and of the History of the Fine Arts 10 (3): 326–337. doi:.; Paul Auberson, Eretria. Fouilles et Recherches I, Temple d'Apollon Daphnéphoros, Architecture (Bern, 1968). See also Plutarch, Pythian Oracle, 16.
- ↑ DAUGHTER OF SPARTA
Βιβλιογραφικές αναφορές
Επεξεργασία- Οβίδιος . Μεταμορφώσεις, Τόμος Ι: Βιβλία 1–8 . Μετάφραση Frank Justus Miller. Αναθεωρήθηκε από τον GP Goold. Loeb Classical Library No. 42. Cambridge, Μασαχουσέτη: Harvard University Press, 1977, για πρώτη φορά δημοσιεύτηκε το 1916.(ISBN 978-0-674-99046-3)ISBN 978-0-674-99046-3 . Ηλεκτρονική έκδοση στο Harvard University Press .
- Hyginus, Gaius Julius, The Myths of Hyginus . Επιμέλεια και μετάφραση Mary A. Grant, Lawrence: University of Kansas Press, 1960.
- Παυσανίας, Pausanias' Description of Greece with an English Translation by WHS Jones, Litt. D., and HA Ormerod, MA, σε 4 τόμους. Cambridge, MA, Harvard University Press; Λονδίνο, William Heinemann Ltd. 1918. Ηλεκτρονική έκδοση στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Περσέα .
- Παρθένιος της Νίκαιας, Παρθένιος της Νίκαιας: τα ποιητικά θραύσματα και τα Erōtika pathēmata JL Lightfoot, 2000,(ISBN 0-19-815253-1) . Κριτική από τον Christopher Francese στο The Bryn Mawr Classical Review
- Lucian, Dialogues of the Gods ; μετάφραση Fowler, HW και FG Oxford: The Clarendon Press. 1905.
- Φιλόστρατος, Φιλόστρατος: Απολλώνιος ο Τυανών. Επιστολές Απολλώνιου, Αρχαία Μαρτυρία, Απάντηση του Ευσεβίου στον Ιεροκλή, εκδ. Κρίστοφερ Π. Τζόουνς. Cambridge, Mass.: Harvard University Press 2006 (Loeb Classical Library αρ. 458),(ISBN 0-674-99617-8) . (Ελληνικά κείμενα και αγγλικές μεταφράσεις)
- Nonnus, Dionysiaca ; μετάφραση Rouse, WHD, III Βιβλία XVI–XXXV. Loeb Classical Library No. 354, Cambridge, Mass.: Harvard University Press; Λονδίνο: William Heinemann Ltd. 1940. Αρχείο Διαδικτύου .
