Βικιπαίδεια

Γκντανσκ

πόλη της Πολωνίας

Συντεταγμένες: 54°20′53.8465″N 18°39′14.4839″E / 54.348290694°N 18.654023306°E / 54.348290694; 18.654023306

Το Γκντανσκ (πολωνικά: Gdańsk‎‎, γερμανικά: Danzig‎‎, κασουβικά: Gduńsk, λατινικά: Gedanum‎‎) είναι πόλη στις ακτές της Βαλτικής Θάλασσας στη βόρεια Πολωνία. Με πληθυσμό 470.633 κατοίκους (2020),[4] είναι η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του Βοεβοδάτου Πομερανίας και η πιο εξέχουσα πόλη στη γεωγραφική περιοχή της Πομερανίας. Είναι ο κύριος λιμένας της Πολωνίας και η τέταρτη μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή της χώρας.[5]

Γκντανσκ
Gdańsk

Σημαία
Σφραγίδα

Έμβλημα
Ρητό: Nec temere, nec timide
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Γκντανσκ
54°20′54″N 18°39′14″E
Χώρα Πολωνία
Διοικητική υπαγωγήΒοεβοδάτο Πομερανίας
Ίδρυση997[1]
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςΑλεξάντρα Ντούλκιεβιτς
 • Μέλος του/τηςΈνωση των Βαλτικών Πόλεων[2]
International Cities of Refuge Network[3]
Έκταση262
Πληθυσμός470.633
Ταχ. κωδ.80-008 έως 80-958
Τηλ. κωδ.58
Ζώνη ώραςUTC+01:00
ώρα Κεντρικής Ευρώπης
Ιστότοποςhttp://www.gdansk.pl/
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )
Η παλιά πόλη του Γκντανσκ

Η πόλη βρίσκεται στο νότιο άκρο του Κόλπου του Γκντανσκ, σε ένα αστικό συγκρότημα με την πόλη Γκντίνια, το θέρετρο Σόποτ και τις προαστιακές κοινότητες. Αυτά αποτελούν μια μητροπολιτική περιοχή που ονομάζεται Τρίπολη (πολωνικά: Trójmiasto), με πληθυσμό περίπου 1,5 εκατομμύριο κατοίκους.[6] Το Γκντανσκ βρίσκεται στις εκβολές του ποταμού Μοτουάβα, που συνδέεται με τον Λενίφκα, έναν παραπόταμο στο δέλτα του ποταμού Βιστούλα, ο οποίος αποστραγγίζει το 60% της Πολωνίας και συνδέει το Γκντανσκ με την πολωνική πρωτεύουσα, Βαρσοβία.

Η ιστορία της πόλης είναι πολύπλοκη, με περιόδους πολωνικής, πρωσικής και γερμανικής κυριαρχίας και περιόδους αυτονομίας ως ελεύθερης πόλης-κράτους. Σημαντικό ναυπηγικό λιμάνι και εμπορικό σημείο από τον Μεσαίωνα, το 1361 έγινε μέλος της Χανσεατικής Ένωσης που καθόρισε το οικονομικό, δημογραφικό και αστικό τοπίο της για αρκετούς αιώνες. Από το 1918 έως το 1939, το Γκντανσκ βρισκόταν στον αμφισβητούμενο Πολωνικό Διάδρομο μεταξύ Πολωνίας και Γερμανίας. Το διφορούμενο πολιτικό του καθεστώς δημιούργησε εντάσεις που κορυφώθηκαν με την εισβολή στην Πολωνία και την πρώτη σύγκρουση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο κοντινό Βεστερπλάτε. Η σύγχρονη πόλη διαμορφώθηκε από εκτεταμένες αλλαγές συνόρων, απελάσεις και νέους οικισμούς εντός ή μετά το 1945. Στη δεκαετία του 1980, το Γκντανσκ ήταν η γενέτειρα του κινήματος «Αλληλεγγύη», το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στο τέλος του κομμουνισμού στην Πολωνία και συνέβαλε στην επιτάχυνση της κατάρρευσης του Ανατολικού Μπλοκ, την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

Μερικά από τα σημαντικά κτίρια στο Γκντανσκ είναι το Πανεπιστήμιο του Γκντανσκ, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Γκντανσκ, το Εθνικό Μουσείο του Γκντανσκ, το Θέατρο Σαίξπηρ, το Μουσείο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, η Πολωνική Φιλαρμονική της Βαλτικής και το Ευρωπαϊκό Κέντρο της Αλληλεγγύης. Η πόλη φιλοξενεί επίσης την Εορτή του Αγίου Δομίνικου, η οποία χρονολογείται από το 1260,[7] η οποία θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά και πολιτιστικά γεγονότα στην Ευρώπη.[8] Το Γκντανσκ βρίσκεται επίσης στην κορυφή της κατάταξης παγκοσμίως για την ποιότητα ζωής, την ασφάλεια και το βιοτικό επίπεδο, και το ιστορικό κέντρο της πόλης του έχει καταχωρηθεί ως ένα από τα εθνικά μνημεία της Πολωνίας.[9][10][11][12]

Ιστορία

Επεξεργασία
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!

Ιστορικά ήταν ένας σημαντικός θαλάσσιος λιμένας από τους μεσαιωνικούς χρόνους και στη συνέχεια ήταν μέλος της Χανσεατικής Ένωσης. Τμήμα του Βασιλείου της Πρωσίας από το 1793, με ένα μικρό διάλειμμα στους Ναπολεόντιους Πολέμους όπου ήταν αυτόνομο (1807-1813), έως το 1919 που με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών ανακηρύχτηκε ελεύθερη πόλη υπό την προστασία της Κοινωνίας των Εθνών.

Το 1939 προσαρτήθηκε από τη Ναζιστική Γερμανία, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά τον πόλεμο ενώθηκε με την Πολωνία. Λιγότεροι από το 5% των Γερμανών έμειναν στο Γκντανσκ, σχηματίζοντας τη γερμανική μειονότητα που υπάρχει ως σήμερα.

Γεωγραφία

Επεξεργασία

Κλίμα

Επεξεργασία

Το Γκντανσκ έχει κλίμα με ωκεάνιες και ηπειρωτικές επιρροές. Σύμφωνα με ορισμένες κατηγοριοποιήσεις, έχει ωκεάνιο κλίμα (Cfb),[13] ενώ άλλοι το κατατάσσουν ως ανήκει στην ηπειρωτική κλιματική ζώνη (Dfb).[14] Στην πραγματικότητα εξαρτάται από το αν η μέση θερμοκρασία αναφοράς για τον πιο κρύο χειμερινό μήνα έχει οριστεί στους -3 °C ή στους 0 °C. Οι ξηροί χειμώνες του Γκντανσκ και η μέγιστη βροχόπτωση το καλοκαίρι είναι δείκτες ηπειρωτικότητας. Ωστόσο, τα εποχιακά ακραία είναι λιγότερο έντονα από εκείνα στην ενδοχώρα της Πολωνίας.

Η πόλη έχει μέτρια ψυχρούς και συννεφώδεις χειμώνες με μέση θερμοκρασία τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο κοντά ή κάτω από τους 0 °C και ήπια καλοκαίρια με συχνές βροχές και καταιγίδες. Οι μέσες θερμοκρασίες κυμαίνονται από −1,0 έως 17,2 °C και η μέση μηνιαία βροχόπτωση κυμαίνεται από 17,9 έως 66,7 mm τον μήνα με ένα σχετικά χαμηλό ετήσιο σύνολο 507, 3 mm.

Οι εποχές είναι σαφώς διαφοροποιημένες. Η άνοιξη ξεκινά τον Μάρτιο και αρχικά έχει κρύο και αέρα, αργότερα γίνεται ευχάριστα ζεστή και συχνά πολύ ηλιόλουστη. Το καλοκαίρι, που ξεκινά τον Ιούνιο, είναι κυρίως ζεστό αλλά μερικές φορές ζεστό με θερμοκρασία που φτάνει τους 30 έως 35 °C τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο, με άφθονη ηλιοφάνεια με έντονη βροχόπτωση. Το Γκντανσκ έχει κατά μέσο όρο 1.700 ώρες ηλιοφάνειας ετησίως. Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι οι θερμότεροι μήνες. Το φθινόπωρο έρχεται τον Σεπτέμβριο και στην αρχή είναι ζεστό και συνήθως ηλιόλουστο, ενώ τον Νοέμβριο γίνεται κρύο, με υγρασία και ομίχλη. Ο χειμώνας διαρκεί από τον Δεκέμβριο έως τον Μάρτιο και περιλαμβάνει περιόδους χιονιού. Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος είναι οι πιο κρύοι μήνες με τη θερμοκρασία μερικές φορές να πέφτει έως και τους -15 °C.

Κλιματικά δεδομένα Γκντνασκ (1991–2020)
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) 13.4 18.1 24.5 30.6 32.3 34.6 36.0 35.8 31.7 28.1 21.1 13.7 36
Μέση Μέγιστη °C (°F) 1.7 2.9 6.6 12.1 16.8 20.4 22.6 22.9 18.5 12.7 6.7 3.1 12,3
Μέση Ελάχιστη °C (°F) −3.3 −2.7 −0.4 3.6 8.1 11.6 14.2 13.9 10.4 5.8 1.9 −1.6 5,1
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) −27.4 −29.8 −22.8 −7.7 −4.3 −0.5 2.1 4.4 −1.9 −7 −16.9 −23.3 −29,8
Υετός mm (ίντσες) 28,5 23,7 27,5 32 53,3 58,8 79,4 70 64,5 54,8 42,6 36 571
Μέσες ημέρες κατακρημνίσεων (≥ 0.1 mm) 16.67 14.25 14.03 11.43 13.07 14.03 13.43 14.03 12.40 15.27 15.93 17.97 172,51
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας 39 70 134 163 244 259 236 225 174 105 45 32 1.726
Πηγή #1: Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων[15][16][17][18][19][20][21][22]
Πηγή #2: meteomodel.pl[α][23]

Διεθνείς σχέσεις

Επεξεργασία

Αδελφοποιημένες πόλεις

Επεξεργασία

Το Γκντανσκ είναι αδελφοποιημένο με τις:[24]

Πρώην αδελφοποιημένες πόλεις

Επεξεργασία

Στις 3 Μαρτίου 2022, το Δημοτικό Συμβούλιο του Γκντανσκ ενέκρινε ομόφωνο ψήφισμα για τον τερματισμό της συνεργασίας με τις ρωσικές πόλεις Καλίνινγκραντ και Αγία Πετρούπολη ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.[25][26]

Συνεργασίες

Επεξεργασία

Το Γκντανσκ συνεργάζεται επίσης με τις:[24]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ Record temperatures are from all Gdańsk stations.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 4011039-4. Ανακτήθηκε στις 11  Μαρτίου 2024.
  2. ↑ ubc.net/cities/. Ανακτήθηκε στις 2  Ιουνίου 2024.
  3. ↑ icorn.org/city/gdansk. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουνίου 2024.
  4. ↑ «Najwieksze miasta w Polsce pod wzgledem liczby ludnosci» [Οι μεγαλύτερες πόλεις της Πολωνίας από άποψη πληθυσμού]. polskawliczbach.pl (στα Πολωνικά). 
  5. ↑ «Poland – largest cities (per geographical entity)». World Gazetteer. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2009. [νεκρός σύνδεσμος]
  6. ↑ «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2021. 
  7. ↑ «Saint Dominic's Fair is 760 years old!». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2020. https://web.archive.org/web/20200929035944/https://www.thefirstnews.com/article/saint-dominics-fair-is-760-years-old-14619. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2020. 
  8. ↑ «Millions at Gdansk's St. Dominic's Fair». 21 Αυγούστου 2016. https://www.pap.pl/en/news-/news,621550,millions-at-gdansks-st-dominics-fair.html. Ανακτήθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 2016. 
  9. ↑ «Pomniki historii». nid.pl. Narodowy Instytut Dziedzictwa. n.d. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2021. 
  10. ↑ «Quality of Life Index by City 2019 Mid-Year». www.numbeo.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2019. 
  11. ↑ «Wyborcza.pl». trojmiasto.wyborcza.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2019. 
  12. ↑ «Gdańsk high in Quality of Life Index». en.ug.edu.pl. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2019. 
  13. ↑ "Gdansk Αρχειοθετήθηκε 6 November 2018 στο Wayback Machine.". Weatherbase.com. Ανακτήθηεκ στις 14 Φεβρουαρίου 2018.
  14. ↑ "Köppen climate classification Αρχειοθετήθηκε 14 February 2018 στο Wayback Machine.". Britannica. Ανακτήθηεκ στις 14 Φεβρουαρίου 2018
  15. ↑ «Średnia dobowa temperatura powietrza». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  16. ↑ «Średnia minimalna temperatura powietrza». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  17. ↑ «Średnia maksymalna temperatura powietrza». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  18. ↑ «Miesięczna suma opadu». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  19. ↑ «Liczba dni z opadem >= 0,1 mm». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  20. ↑ «Średnia grubość pokrywy śnieżnej». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  21. ↑ «Liczba dni z pokrywą śnieżna > 0 cm». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  22. ↑ «Średnia suma usłonecznienia (h)». Normy klimatyczne 1991-2020 (στα Πολωνικά). Ινστιτούτο Μετεωρολογίας και Διαχείρισης Υδάτων. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2022. 
  23. ↑ «Gdańsk Średnie i sumy miesięczne». meteomodel.pl. 6 Απριλίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2020. 
  24. ↑ 24,0 24,1 «Partner Cities». gdansk.pl. Γκντανσκ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2020. 
  25. ↑ «Trójmiasto zrywa współpracę z rosyjskimi miastami». Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2022. 
  26. ↑ «Gdańsk zrywa współpracę z rosyjskimi miastami. Na sali był konsul Ukrainy» (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2022. 
  27. ↑ «Miasta współpracujące». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Σεπτεμβρίου 2020. https://web.archive.org/web/20200918150542/https://www.gdansk.pl/urzad-miejski/biuro-prezydenta/miasta-wspolpracujace,a,1621. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2020. 
  28. ↑ «Le Havre – Les villes jumelées». City of Le Havre (στα Γαλλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2013. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Γκντανσκ&oldid=10804991"