Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ της Παμπλόνα

Ισπανός ευγενής

Ο Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ της Παμπλόνα (Gartzea I.a Santxez, περί το 919[2] - 22 Φεβρουαρίου 970[3][4]) ήταν Βασιλιάς της Παμπλόνα ο δεύτερος από τον Οίκο των Χιμένεθ (931 - 970) και Κόμης της Αραγωνίας (925 - 970). Ο Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ ήταν γιος και διάδοχος του Σάντσο Α΄ της Παμπλόνα και της Τόδα της Παμπλόνα. Διαδέχθηκε τον πατέρα του σε ηλικία μόλις 6 ετών και βασίλευσε υπό την κηδεμονία του θείου του Χιμένο Γκαρθές της Παμπλόνα και της μητέρας του Τόδα.[5] Τρεις από τις αδελφές του Γκαρθία παντρεύτηκαν βασιλείς του Λεόν [6] : Η Ουρράκα παντρεύτηκε τον Ραμίρο Β΄, η Ονέκα παντρεύτηκε τον Αλφόνσο Δ´[7] και η Σάντσα Σάντσεθ ήταν η πρώτη σύζυγος του Ορντόνο Β΄.[8] Μετά τον θάνατο του Ορντόνο έγινε σύζυγος του Αλβάρο Ερραμέλιζ, κόμη της Αλάβας και μετά τον θάνατο του παντρεύτηκε τον Φερνάντο Γκονζάλες, κόμη της Καστίλης. Η άλλη αδελφή του Βελασκίτα παντρεύτηκε τον Μούνιο Βελάζ ο οποίος ήταν προκάτοχος του Αλβάρο Ερραμέλιζ στην κομητεία της Άλαβας. Σύμφωνα με τον ιστορικό Γκονζάλο Μαρτίνεθ Ντιέθ "Οι οικογενειακοί δεσμοί της κομητείας της Ναβάρρας με τους βασιλείς του Λεόν και τους κόμητες της Καστίλης και της Άλαβας φάνηκαν στο πεδίο της μάχης, συχνά πολεμούσαν μαζί σε συμμαχία εναντίον του Ισλάμ".[7] Η Παμπλόνα θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο αργότερα στα χριστιανικά βασίλεια της Ιβηρικής.[5]

Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ της Παμπλόνα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση919[1]
Βασίλειο της Παμπλόνα
Θάνατος22  Φεβρουαρίου 970
Ναβάρρα
Τόπος ταφήςSan Esteban de Deyo
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Παμπλόνα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΒασκική γλώσσα
Navarro-Aragonese
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηγεμόνας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑνδρεγότο Γκαλίντεθ (933–942)
Τερέσα του Λεόν, βασίλισσα της Παμπλόνα (942–957)
ΤέκναΣάντσο Β΄ της Παμπλόνα
Ραμίρο Γκαρθές της Βιγκέρα
Ουρράκα Γκαρθές της Ναβάρρας
ΓονείςΣάντσο Α΄ της Παμπλόνα και Τόδα της Παμπλόνα
ΑδέλφιαΒελασκίτα Σάντσεθ της Παμπλόνα
Σάντσα Σάντσεθ της Παμπλόνα
Ονέκα Σάντσεθ της Παμπλόνα
Ουρράκα Σάντσεθ της Παμπλόνα
ΟικογένειαΟίκος των Χιμένεθ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαKing of Najera (931–970)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Συγκρούσεις με τους μουσουλμάνους

Επεξεργασία

Με τον θάνατο του θείου του και συμβούλου του Χιμένο Γκαρθές στις 29 Μαΐου 931, ένας άλλος θείος του ο Ίνιγο Γκαρθία ετεροθαλής αδελφός του πατέρα του Γκαρθία Σάντσο Α΄ επιχείρησε να σφετεριστεί τον θρόνο παρά τα δικαιώματα του ανιψιού του.[9] Ο Γκαρθία και η μητέρα του Τόδα φαίνονται σε ένα καταστατικό στο αβαείο του Σαν Πέδρο της Σιρέσα στις 9 Μαρτίου 933 χωρίς τους βασιλικούς τίτλους.[9] Τον Μάιο του 934 ο χαλίφης της Κόρδοβας Άμπντ-αρ-Ραχμάν Γ΄ οδήγησε στρατιωτική εκστρατεία εναντίον του Ραμίρο, ο αρχικός στόχος του χαλίφη ήταν να διεισδύσει στην Καστίλη αλλά τα σχέδια του άλλαξαν όταν ο χαλίφης της Σαραγόσας Μωχάμετ-ιμπντ-Χασίμ αρνήθηκε να ενωθεί μαζί του.[10] Οι στρατοί επιτέθηκαν μαζί στην Μαλουέντα και στην συνέχεια στην Ρουέντα ντε Ζαλόν.[11] Όταν ο Άμπντ-αρ-Ραχμάν επιχείρησε να διεισδύσει στην Παμπλόνα δέχτηκε μια αποστολή από την θεία του Τόδα που του ζητούσε να αποσύρει τα στρατεύματα του υπενθυμίζοντας τους οικογενειακούς δεσμούς που είχαν αφού η Τόδα ήταν ετεροθαλής αδελφή του πατέρα του χαλίφη. Ο στόχος της αποστολής της Τόδα ήταν να υπενθυμίσει στον χαλίφη τα δικαιώματα της ίδιας και του γιου της στον θρόνο της Παμπλόνα απέναντι στους αμφισβητίες όπως ο Ίνιγο Γκαρθία.[12]

Ο Άμπντ-αρ-Ραχμάν ο οποίος δεν είχε συναντήσει ποτέ την θεία του δέχτηκε να το κάνει στην κοιλάδα της Καλαχόρα για να του επιβεβαιώσει τις καλές της προθέσεις.[12] Σύμφωνα με τον ιστορικό Ίμπν Χαγιάν η Τόδα θα έπρεπε να εγκαταλείψει την υποστήριξη της στα υπόλοιπα χριστιανικά βασίλεια και να μην κάνει τίποτα το οποίο θα μπορούσε να βλάψει τους μουσουλμάνους, να εξασφαλίσει ελεύθερη διέλευση του στρατού από την Παμπλόνα, να ελευθερώσει όλους τους μουσουλμάνους αιχμαλώτους και ο ίδιος θα της έδινε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Η Τόδα συμφώνησε και αναχώρησε την ίδια μέρα παίρνοντας μαζί της και όλα τα πλούσια δώρα.[13] Αμέσως μετά οι μουσουλμάνοι ανέλαβαν στρατιωτική εκστρατεία μέσω της Παμπλόνα εναντίον της Άλαβας και της Καστίλης, έκαψαν τις σοδειές, τους αμπελώνες, τα οπωροφόρα δέντρα και κατέστρεψαν κτίρια. Το 937 ο Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ συμμάχησε με τον Ραμίρο Β΄ του Λεόν εναντίον του χαλίφη της Κόρδοβας Άμπντ-αρ-Ραχμάν Γ΄ και των μουσουλμάνων συμμάχων του όπως ο χαλίφης της Σαραγόσας Μωχάμετ-ιμπντ-Χασίμ.[14] Στην μάχη του Σιμάνκας που ακολούθησε τον Ιούλιο του 939 οι μουσουλμανικές δυνάμεις του χαλίφη ηττήθηκαν κάτι που έδωσε πλεονέκτημα στους χριστιανούς για την κυριαρχία της περιοχής. Ο Άμπντ-αρ-Ραχμάν Γ΄ σχεδίαζε να πραγματοποιήσει νέα εκστρατεία τον Μάρτιο του 940 αλλά δέχτηκε επιστολή από τον Ραμίρο Β΄ που του ζητούσε να κλείσει ειρήνη, ανταποκρίθηκε αμέσως στέλνοντας τον απεσταλμένο του στην Αυλή του Λεόν για τις διαπραγματεύσεις.[15] Την ίδια εποχή ξεκίνησε διαπραγματεύσεις και με τον Σανιέρ, κόμη της Βαρκελώνης που κατέληξε σε διετή ανακωχή. Η συμφωνία παρείχε μεγάλα πλεονεκτήματα στους χριστιανούς στον εμπορικό τομέα, όρος της συμφωνίας ήταν επίσης η ακύρωση του γάμου του Γκαρθία Σάντσεθ με την κόρη του κόμη της Βαρκελώνης, ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 941.[16]

Διαδοχή του Λεόν

Επεξεργασία

Μετά τον θάνατο του Ραμίρο Β΄ του Λεόν (951) και του γιου και διαδόχου του Ορντόνο Γ΄ του Λεόν (956) ο βασιλιάς της Παμπλόνα υποστήριξε τον μικρότερο γιο του Ραμίρο Β΄ Σάντσο Α΄ του Λεόν ο οποίος ήταν ανιψιός του.[3] Ο γαμπρός και σύμμαχος του Γκαρθία που είχε παντρευτεί την αδελφή του Σάντσα Φερνάντο Γκονζάλεθ της Καστίλης υποστήριξε αντίστοιχα τον δικό του γαμπρό Ορντόνο Δ΄ του Λεόν αντί για τον Σάντσο Α´, κάτι που έφερε ένταση μεταξύ τους, ενώ όταν πέθανε η Σάντσα η ένταση εξελίχτηκε σε σύγκρουση. Ο Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ συνέλαβε τον Φερνάντο και αποκατέστησε στον θρόνο της Καστίλης τον Σάντσο Α΄. Ο Φερνάντο αναγκάστηκε να υποχωρήσει προκειμένου να κερδίσει την ελευθερία του. Οι σχέσεις τους αποκαταστάθηκαν το 954 και ο Φερνάντο αυτή την φορά παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά της Παμπλόνα Ουρράκα. Ο Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ πέθανε στις 22 Φεβρουαρίου 970 και τάφηκε στην εκκλησία του Σαν Εστεμπάν.

Οικογένεια

Επεξεργασία

Ο Γκαρθία παντρεύτηκε στον πρώτο του γάμο την ξαδέλφη του Ανδρεγότο Γκαλίντεθ κόρη του Γκαλίντο Αθνάρεθ Β΄, κόμη της Αραγωνίας ο οποίος δεν είχε γιους οπότε τα κληρονομικά δικαιώματα της Αραγωνίας περνούσαν στην κόρη του και στους δικούς της γιους,[17] με την Ανδρεγότο απέκτησε :

Με την πρώτη του σύζυγο ο βασιλιάς της Παμπλόνα χώρισε το 924. Ο Γκαρθία ετοιμαζόταν να πραγματοποιήσει δεύτερο γάμο με την κόρη του Σανιέρ, κόμητος της Βαρκελώνης αλλά αναγκάστηκε να τον ακυρώσει (941), προχώρησε στην συνέχεια σε δεύτερο γάμο με την Τερέζα του Λεόν κόρη του συμμάχου του Ραμίρο Β΄ του Λεόν. Με την δεύτερη σύζυγο του Τερέζα απέκτησε :[18]

Πρόγονοι

Επεξεργασία
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8. Χιμένο της Παμπλόνα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
4. Γκαρθία Χιμένεθ της Παμπλόνα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2. Σάντσο Α΄ της Παμπλόνα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. Νταδίλδις δε Παγιάρς
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ της Παμπλόνα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6. Αθνάρ Σάντσεθ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. Τόδα της Παμπλόνα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
7. Ουννέκα Φορτούνεθ
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0029048. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. Cañada Juste 1981, p. 22.
  3. 3,0 3,1 Martínez Diez 2007, p. 29.
  4. Cañada Juste 1981, p. 28.
  5. 5,0 5,1 Martínez Diez 2005, p. 310, vol. I.
  6. Cañada Juste 1981, p. 23.
  7. 7,0 7,1 Martínez Diez 2007, p. 27.
  8. Salazar y Acha 2006, p. 35.
  9. 9,0 9,1 Martínez Diez 2005, p. 315, vol. I.
  10. Martínez Diez 2005, p. 312, vol. I.
  11. Martínez Diez 2005, pp. 312–314, vol. I.
  12. 12,0 12,1 Martín Duque 2002, p. 878.
  13. Martínez Diez 2005, pp. 315–316, vol. I.
  14. Ubieto Arteta 1963, p. 81.
  15. Martínez Diez 2005, pp. 363–364, vol. I.
  16. Martínez Diez 2005, p. 369, vol. I.
  17. Martínez Diez 2007, p. 31.
  18. 18,0 18,1 18,2 Salazar y Acha 2006, p. 39.
  19. Martínez Diez 2007, p. 37.
  • Cañada Juste, Alberto (1981). "Un milenario navarro: Ramiro Garcés, rey de Viguera" (PDF). Príncipe de Viana (in Spanish) (Year 42, Num. 162): 21–37.
  • Lacarra de Miguel, José María (1945). "Textos navarros del Códice de Roda" (PDF). Estudios de Edad Media de la Corona de Aragón (in Spanish). 1: 193–284.
  • Martín Duque, Ángel J. (2002). "Vasconia en la alta edad media: somera aproximación histórica". Príncipe de Viana (in Spanish). Pamplona: Gobierno de Navarra: Institución Príncipe de Viana (227): 871–908.
  • Martínez Díez, Gonzalo (2005). El Condado de Castilla (711-1038): la historia frente a la leyenda (in Spanish). 2 volumes. Valladolid.
  • Martínez Diez, Gonzalo (2007). Sancho III el Mayor Rey de Pamplona, Rex Ibericus (in Spanish). Madrid: Marcial Pons Historia.
  • Salas Merino, Vicente (2008). La genealogía de los reyes de España (in Spanish) (4th ed.). Madrid: Visión Libros.
  • Salazar y Acha, Jaime de (2006). "Urraca. Un nombre egregio en la onomástica altomedieval". En la España medieval (in Spanish) (1): 29–48.
  • Ubieto Arteta, Antonio (1963). Los reyes pamploneses entre 905 y 970. Príncipe de Viana (in Spanish). Pamplona: Gobierno de Navarra: Institución Príncipe de Viana. pp. 77–82.
  • Martín Duque, Ángel J. (1983). Documentación medieval de Leire (Siglos IX a XII) (in Spanish). Pamplona: Diputación Foral de Navarra, Institución Príncipe de Viana.
  • Ubieto Arteta, Antonio (1976). Cartulario de San Millán de la Cogolla (759-1076) (in Spanish). Zaragoza: Anubar Ediciones.
  • Ubieto Arteta, Antonio (1986). Cartulario de Siresa (in Spanish). Zaragoza: Anubar Ediciones.
Γκαρθία Σάντσεθ Α΄ της Παμπλόνα
Γέννηση: 919 Θάνατος: 22 Φεβρουαρίου 970
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Σάντσο Α΄ της Παμπλόνα
Βασιλιάς της Παμπλόνα
 
931 - 970
Διάδοχος
Σάντσο Β΄ της Παμπλόνα
Προκάτοχος
Ανδρεγότο Γκαλίντεθ
Κόμης της Αραγωνίας
 
925 - 970