Βικιπαίδεια

Γεώργιος Γιαγκλής

Ο Γεώργιος Γιαγκλής ή Γιαγλής (Ιερισσός, 1865 ή 1869 - Άγιο Όρος, 1946) ήταν Έλληνας οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα, με καταγωγή από την Ιερισσό της Χαλκιδικής.[1] Με την δράση του, στη δύσκολη περιοχή για τα ελληνικά αντάρτικα σώματα της Ανατολικής Μακεδονίας, έδωσε θάρρος στον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό και περιόρισε σημαντικά την δράση των βουλγαρικών αντάρτικων ομάδων.[2] Τα τελευταία χρόνια της ζωής του μόνασε στο Άγιο Όρος με το όνομα Γαβριήλ.

Γεώργιος Γιαγκλής
Ο μακεδονομάχος Γεώργιος Γιαγκλής
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1869
Ιερισσός
Θάνατος1944 ή 1946
Κελλί Τιμίου Προδρόμου Μονής Ιβήρων
ΚατοικίαΝιγρίτα
ΕθνικότηταΕλληνική
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΟπλαρχηγός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΦωτεινή Τράκκα
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΜακεδονικός Αγώνας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Γεώργιος Γιαγκλής του Θεοδώρου και της Ασημίνας γεννήθηκε το 1865 ή το 1869 στην Ιερισσό Χαλκιδικής.[3] Ο πατέρας του καταγόταν από τα Μοσχονήσια της Μικράς Ασίας και η μητέρα του προερχόταν από οικογένεια της Ιερισσού[4]. Σε νεαρή ηλικία εγκαταστάθηκε στη Νιγρίτα, όπου νυμφεύθηκε την Φωτεινή Τράκκα.[1] Το 1890 σκότωσε κάποιον Οθωμανό χωροφύλακα της περιοχής και αναγκάστηκε να καταφύγει στο Άγιο Όρος.[1] Έδρασε για ένα χρονικό διάστημα ως λησταντάρτης στη Χαλκιδική και στον Λαγκαδά[5][6] και έπειτα προσλήφθηκε ως αρχιφύλακας (αρχισερδάρης) στις Καρυές. Ως αρχιφύλακας του Αγίου Όρους κατόρθωσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία τις ληστρικές συμμορίες που δρούσαν στην ευρύτερη περιοχή. Αργότερα καταδικάστηκε από τις οθωμανικές αρχές σε ισόβια κάθειρξη με κατηγορία περί αντιτουρκικής δράσης, αποφυλακίστηκε όμως το 1901 με παρέμβαση του πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄.[3] Το 1902 μετέβη στην Αθήνα, όπου υπηρέτησε ως δεκανέας στην Ανακτορική Φρουρά μέχρι το 1903. Κατά την παραμονή του στην Αθήνα γνωρίστηκε με τους αδελφούς Θεοχάρη και Μαυρουδή Γερογιάννη που κατάγονταν και εκείνοι από την Χαλκιδική και είχαν ιδρύσει τον Κεντρικό Μακεδονικό Σύλλογο «Μέγας Αλέξανδρος», ο οποίος δρούσε αυτόνομα από την κεντρική επιτροπή του Μακεδονικού Αγώνα.[5]

Στον Μακεδονικό Αγώνα

Επεξεργασία

Σε συνεργασία με τους αδελφούς Γερογιάννη, τέθηκε επικεφαλής ένοπλου σώματος και ανέλαβε δράση στη Μακεδονία το 1903, στις περιοχές Κρουσσίων[7], Βισαλτίας, Βερτίσκου και Κερδυλίων[1], ενώ το 1904 δρούσε στην περιοχή της Χαλκιδικής.[8]

Γρήγορα κατάφερε να περιορίσει τη δράση των βουλγαρικών ομάδων στην ευρύτερη περιοχή των Σερρών, και να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη μεταφορά πολεμοφοδίων, από τα παράλια της Χαλκιδικής έως την ενδοχώρα. Στις 7/8 Νοεμβρίου (π.ημ.) του 1906 σε συνεργασία με τον μετέπειτα οπλαρχηγό Μητρούση Γκογκολάκη μετέβη με τους άνδρες του στο Καρατζάκιοϊ (Μονοκκλησιά) το οποίο ήταν σημαντικό κέντρο των ντόπιων κομιτατζήδων και όπου σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες είχαν βρει καταφύγιο οι δολοφόνοι της οικογένειας του Γκογκολάκη. Εκεί, μεταμφιεσμένοι σε Οθωμανούς αξιωματικούς κάλεσαν για ανάκριση 65 Βούλγαρους χωρικούς από τους οποίους σκότωσαν[5] 36 γνωστούς για τη δράση τους Κομιτατζήδες ενώ στη συνέχεια πυρπόλησαν έξι οικίες του χωριού.[9][10] Η συγκεκριμένη εκτέλεση που προήλθε από την αυτόβουλη[11] ενέργεια των Γιαγκλή και Γκογκολάκη προκάλεσε δριμύτατες επικρίσεις κατά της Ελλάδας και του τοπικού προξενείου και είχε ως αποτέλεσμα την ανάκληση των δύο οπλαρχηγών στην Αθήνα, όπου παρέμειναν για έξι μήνες.[12]

 
Ο οπλαρχηγός Γεώργιος Γιαγκλής με τους άνδρες του

Αργότερα επέστρεψε στην Μακεδονία αλλά στην περιοχή της Χαλκιδικής ενώ του απαγορεύτηκε η μετάβαση στην περιοχή των Σερρών. Κατά το 1907[13] είχε αξιόλογη δράση και στην περιοχή της Νιγρίτας[14] όμως το 1908 ήλθε σε ρήξη με τον αξιωματικό Π. Παπατζανετέα, ο οποίος είχε επιφορτιστεί τον συντονισμό των ελληνικών αντάρτικων σωμάτων στη Χαλκιδική.[1] Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον Ιωάννη Δεμέστιχα στον εξοπλισμό του πλοίου «Κουρσάρος» που μετέφερε πολεμικό υλικό στη Μακεδονία[1] ενώ επανήλθε στην περιοχή των Σερρών μετά από απόφαση του τοπικού ελληνικού προξενείου καθώς η επιστροφή του σώματός του κρίθηκε επιβεβλημένη.[14]

Το 1908 με την επικράτηση του κινήματος των Νεοτούρκων και την χορηγούμενη αμνηστία παρουσιάστηκε μαζί με τους αντάρτες του στη Νιγρίτα.[15]

Ύστερη δράση

Επεξεργασία
 
Ο Γεώργιος Γιαγκλής με το σώμα του κατά την χορήγηση αμνηστίας από τους Νεότουρκους

Επανήλθε στη ενεργό δράση κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο συγκροτώντας δικό του ένοπλο σώμα Προσκόπων, αποτελούμενο από άνδρες που προέρχονταν κυρίως από την περιοχή της Βισαλτίας και τη γενέτειρά του Ιερισσό. Στις 23 Οκτωβρίου συγκρούστηκε με ένοπλο Τουρκικό σώμα έξω από την Νιγρίτα και στις 24 Οκτωβρίου του 1912, ενημερωμένος ότι οι Τούρκοι είχαν αποχωρήσει, μπήκε ως ελευθερωτής στην πόλη.[16] Στην πόλη της Νιγρίτας έφτασε στις 12 Νοεμβρίου του 1912 Βουλγαρικό σώμα και ζήτησε την αρχή της πόλης. Ο Γεώργιος Γιαγκλής αρνήθηκε αλλά δέχτηκε τους Βούλγαρους στην πόλη ως συμμάχους. Ταυτόχρονα σχεδίασε και εκτέλεσε ένα στρατιωτικό τέχνασμα που επέτρεψε να διεκδικηθεί η Νιγρίτα από τον Ελληνικός Στρατός. Έστειλε το πρωτοπαλίκαρό του Κωνσταντίνο Κανδύλα, Μακεδονομάχο καταγόμενο από τον Σοχό, στην Θεσσαλονίκη και προμηθεύτηκε ελληνικά στρατιωτικά πηλίκια, τα οποία φορώντας τα στην πόλη της Νιγρίτας, προφασίστηκαν ότι ήταν η εμπροσθοφυλακή του προελαύνοντος ελληνικού στρατού.[17].

Στις 20 Φεβρουαρίου του1913 ξεσπά σφοδρή ελληνοβουλγαρική σύγκρουση, τόσο στα «Πλατανούδια» Τερπνής όσο και μέσα στη Νιγρίτα. Ο Γιαγκλής κατάφερε να κάμψει την αντίσταση των Βουλγάρων και να πετύχει την αποχώρησή τους. Έτσι η πόλη της Νιγρίτας παραδόθηκε στον Ελληνικό Στρατό τρεις ημέρες αργότερα.[18]

Κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Βουλγαρική κατοχή που ακολούθησε, διώχθηκε και αναγκάστηκε να καταφύγει στο Άγιο Όρος. Τελικά, αποσύρθηκε τυφλός στο κελί του Τιμίου Προδρόμου της Μονής Ιβήρων στο Άγιο Όρος όπου μόνασε με το όνομα Γαβριήλ έως το θάνατό του, τον Δεκέμβριο του 1946.[1][19][20] Στο Β΄ Επιστημονικό Συμπόσιο της Νιγρίτας το 1996 παρουσιάστηκαν άγνωστες πτυχές από τη ζωή και τη δράση του Μακεδονομάχου Γ. Γιαγκλή.[21]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σελ. 184
  2. ↑ Γεώργιος Μπαρτζούδης, Γιαγκλής, ο Αετός της Μακεδονίας,https://www.academia.edu/43109291/Yaglis_the_Eagle_of_Macedonia_%CE%93%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%AE%CF%82_%CE%BF_%CE%91%CE%B5%CF%84%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%9F%CE%A0%CE%9B%CE%91%CE%A1%CE%A7%CE%97%CE%93%CE%9F%CE%A3_%CE%93%CE%95%CE%A9%CE%A1%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3_%CE%93%CE%99%CE%91%CE%93%CE%9B%CE%97%CE%A3_%CE%9C%CE%91%CE%9A%CE%95%CE%94%CE%A9%CE%9D, 2020, σ. 21.
  3. ↑ 3,0 3,1 Διακόνημα, Ο Μακεδονομάχος καπετάν Γιαγκλής και το κελλί του στο Άγιο Όρος
  4. ↑ Βασίλειος Ν. Παππάς, Ο Χαλκιδικιώτης Μακεδονομάχος καπετάν Γιαγλής, Ιερισσός Χαλκιδικής, 2012, σελ. 171.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Γ. Χ. Μόδη, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες αρχηγοί, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 2007, β' έκδοση σ. 321.
  6. ↑ Κυριάκος Παπακυριάκου, Ο Μακεδονικός Αγώνας στο νομό Σερρών, Σέρρες 2012, σ. 121.
  7. ↑ «Ανέκδοτο Μητρώο των Μαχητών του μακεδονικού Αγώνα, Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαρτίου 2018. 
  8. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 297.
  9. ↑ Κυριάκος Παπακυριάκου, Σέρρες 2012, σ. 121, 126.
  10. ↑ «Εμπρός». 1 Νοεμβρίου 1906. σελ. 4. 
  11. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 395.
  12. ↑ Κυριάκος Παπακυριάκου, Σέρρες 2012, σ. 121 - 122.
  13. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 402.
  14. ↑ 14,0 14,1 Κυριάκος Παπακυριάκου, Σέρρες 2012, σ. 122.
  15. ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 433.
  16. ↑ Γεώργιου Αθ. Μπαρτζούδη, Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΝΙΓΡΙΤΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΠΛΟΚΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ (Οκτώβριος 1912- Φεβρουάριος 1913) Σέρρες 2015, σσ.15-17, ISBN 978-960-93-7596-2
  17. ↑ Γεώργιου Αθ. Μπαρτζούδη, Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΝΙΓΡΙΤΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΜΠΛΟΚΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ (Οκτώβριος 1912- Φεβρουάριος 1913) Σέρρες 2015, σσ.19-20, ISBN 978-960-93-7596-2
  18. ↑ Γεώργιος Μπαρτζούδης, Γιαγκλής, ο Αετός της Μακεδονίαςhttps://www.academia.edu/43109291/Yaglis_the_Eagle_of_Macedonia_%CE%93%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%AE%CF%82_%CE%BF_%CE%91%CE%B5%CF%84%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%9F%CE%A0%CE%9B%CE%91%CE%A1%CE%A7%CE%97%CE%93%CE%9F%CE%A3_%CE%93%CE%95%CE%A9%CE%A1%CE%93%CE%99%CE%9F%CE%A3_%CE%93%CE%99%CE%91%CE%93%CE%9B%CE%97%CE%A3_%CE%9C%CE%91%CE%9A%CE%95%CE%94%CE%A9%CE%9D,2020, σ. 36-37.
  19. ↑ Επετηρίς Αγωνιστών Μακεδονικού Αγώνος 1903-1909, αύξων αριθμός 534
  20. ↑ Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σσ. 201, 240, 249
  21. ↑ Πρακτικά Β΄ Επιστημονικού Συμποσίου, Νιγρίτα 1996. Η Νιγρίτα - η Βισαλτία διά μέσου της ιστορίας,1996, σσ. 501-513, Βασίλειος Ν. Πάππας.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999.
  • Βασίλης Γούναρης, Ο Μακεδονικός Αγώνας μέσα από τις φωτογραφίες του (1904 - 1908), ΤΑ ΝΕΑ, α΄ έκδοση, 2000.
  • Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς, γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008.
  • Γ. Χ. Μόδη, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες αρχηγοί, ΕΜΣ, β΄ έκδοση, Θεσσαλονίκη 2007.
  • Κυριάκος Παπακυριάκου, Ο Μακεδονικός Αγώνας στο νομό Σερρών, Σέρρες 2012.
  • Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, Θεσσαλονίκη 1975.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Γεώργιος_Γιαγκλής&oldid=10657727"