Βορράς
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο βορράς είναι σημείο του ορίζοντα (cardinal point) που έχει κατεύθυνση ακριβώς τον Βόρειο Πόλο, δηλαδή ο μεσημβρινός του τόπου. Η κατεύθυνση αυτή Β-Ν λέγεται και μεσημβρινή γραμμή. Ο άνεμος που πνέει απ΄ αυτό το σημείο του ορίζοντα λέγεται Βόρειος ή Βοριάς (και στην αρχαιότητα Βορρέας).
Ο Βορράς φέρεται με τρεις επιμέρους χαρακτηρισμούς (διακρίσεις), γεγονός που καθιστά ανάγκη, τουλάχιστον στους ναυτιλλομένους, ο επακριβής προσδιορισμός του σε κάθε αναφορά σε αυτόν.
Οι διακρίσεις αυτές είναι:
- Αληθής Βορράς: Είναι η κατεύθυνση προς τον Βόρειο γεωγραφικό Πόλο
- Μαγνητικός Βορράς: Είναι η κατεύθυνση που δείχνει το νότιο άκρο της μαγνητικής βελόνης της πυξίδας όταν αυτή ηρεμεί και δεν επηρεάζεται από άλλη μαγνητική δύναμη, και
- Βορράς πυξίδας, (compass north) είναι η κατεύθυνση που δείχνει το βόρειο άκρο της μαγνητικής βελόνης που εκτός του γήινου μαγνητισμού επηρεάζεται και από τον μαγνητισμό του πλοίου, όταν είναι σιδερένιο, ή από άλλον μαγνητικό παράγοντα, π.χ. παρακείμενα ηλεκτροφόρα καλώδια, μεταλλικά αντκείμενα κ.ά..
- Στην κοινή ναυτική ορολογία ο Βορράς λέγεται και «τραμουντάνα», εκ του ιταλικού όρου tramontana (= Βόρειος άνεμος, Βοριάς).