Βασίλισσα Μαργκό (μυθιστόρημα)
Η βασίλισσα Μαργκό (γαλλικός τίτλος: La Reine Margot) είναι ιστορικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά (πατέρα) που εκδόθηκε το 1845. Το βιβλίο είχε μεγάλη επιτυχία και το 1847 ο συγγραφέας το διασκεύασε στο ομώνυμο δράμα, ακολούθησαν δύο μυθιστορηματικές συνέχειες: Η κυρία του Μονσορώ και Οι σαράντα πέντε, σχηματίζοντας την «Τριλογία των Βαλουά».[2]
 Σκηνή στην κρεβατοκάμαρα της Μαργαρίτας των Βαλουά κατά τη διάρκεια της σφαγής του Αγίου Βαρθολομαίου, πίνακας του Αλεξάντρ Εβαρίστ Φραγκονάρ (1836). | |
| Συγγραφέας | Αλέξανδρος Δουμάς |
|---|---|
| Τίτλος | La Reine Margot |
| Γλώσσα | Γαλλικά |
| Ημερομηνία δημιουργίας | 1845 |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1845 |
| Μορφή | μυθιστόρημα |
| Χαρακτήρες | Κάρολος Θ΄ της Γαλλίας |
| Τόπος | Γαλλία |
| LC Class | OL36839W[1] |
| Επόμενο | La Dame de Monsoreau |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Το μυθιστόρημα βασίζεται σε πραγματικούς χαρακτήρες και ιστορικά γεγονότα, αν και σε ορισμένα σημεία, καλλιτεχνική αδεία, απομακρύνεται από την ακριβή ιστορική καταγραφή.[3]
Ιστορικό πλαίσιο
ΕπεξεργασίαΗ υπόθεση του μυθιστορήματος διαδραματίζεται χρονικά μεταξύ του γάμου της Μαργαρίτας των Βαλουά με τον Ερρίκο της Ναβάρρας, τον μελλοντικό Ερρίκο Δ΄, το 1572 και τον θάνατο του Καρόλου Θ΄ της Γαλλίας το 1574.[4]
Ο Αλέξανδρος Δουμάς παρουσιάζει αυλικές ίντριγκες, τη δολοφονία του ναύαρχου ντε Κολινί, τη σφαγή της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου, το ειδύλλιο μεταξύ της βασίλισσας της Ναβάρρας και του κόμη του Λα Μολ καθώς και την πρακτική των δικαστικών βασανιστηρίων στην Αναγέννηση. Παρουσιάζει την Αικατερίνη των Μεδίκων ως πανίσχυρη σκοτεινή φυσιογνωμία που χρησιμοποιεί τον Φλωρεντινό αστρολόγο και αρωματοποιό της Ρενέ Μπιάνκι για να δολοφονήσει τους εχθρούς της. Το μυθιστόρημα συνέβαλε στην ενίσχυση του θρύλου της Αικατερίνης των Μεδίκων και της φήμης της ελαφρότητας της βασίλισσας Μαργαρίτας.
Υπόθεση
Επεξεργασία
Η Μαργαρίτα των Βαλουά, γνωστή ως Mαργκό, παντρεύεται τον Ερρίκο βασιλιά της Ναβάρρας με πολιτικό στόχο τον τερματισμό των εχθροπραξιών μεταξύ Ουγενότων και Καθολικών, γάμος που είχε συμφωνηθεί δύο χρόνια πριν στην Ειρήνη του Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λαι, σε μια εποχή που το βασίλειο της Γαλλίας κλονίζονταν από τους Θρησκευτικούς πολέμους. Ο γάμος της αδερφής του βασιλιά Καρόλου Θ΄ γιορτάζεται με λαμπρές εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα και ιδιαίτερα στο Παρίσι όπου ο κόσμος πανηγυρίζει.[5]
Με την ευκαιρία αυτή, ο βασιλιάς της Ναβάρρας και ο ναύαρχος ντε Κολινί συγκέντρωσαν γύρω τους όλους τους μεγάλους ηγέτες των Ουγενότων και πίστεψαν ότι η ειρήνη ήταν δυνατή.
Ωστόσο, όπως αναφέρεται από την αρχή του μυθιστορήματος, στον γάμο δεν υπάρχει έρωτας, οι νεόνυμφοι έχουν άλλες σχέσεις. Ο γάμος δεν ολοκληρώθηκε την πρώτη νύχτα του γάμου, ωστόσο είναι η μαρτυρία της πολιτικής συμμαχίας ενός βασιλιά και μιας βασίλισσας, που τους ενώνει η ίδια φιλοδοξία για εξουσία.
Η πολιτική πίστη της Μαργκό στον σύζυγό της αποδείχθηκε σύντομα καθώς παρακάλεσε για τη ζωή του κατά τη σφαγή της νύχτας του Αγίου Βαρθολομαίου, που υποκινημένη από την Αικατερίνη και τον Ερρίκο του Γκιζ ξέσπασε τέσσερις μέρες μετά τη γαμήλια τελετή, κατά την οποία δολοφονήθηκαν οι μεγάλοι Ουγενότοι ηγέτες, με εξαίρεση τους πρίγκιπες του αίματος: τον πρίγκιπα ντε Κοντέ και τον βασιλιά της Ναβάρρας.
.jpg)
Ωστόσο, κατά τη φρικτή σφαγή η Μαργκό συναντά και δημιουργεί μια παθιασμένη ερωτική σχέση με τον κόμη ντε λα Μολ, έναν προτεστάντη άρχοντα που ήρθε στο Παρίσι για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον Ερρίκο της Ναβάρρας. Οι μηχανορραφίες της βασιλικής αυλής πολλαπλασιάζονται: η Αικατερίνη βάζει τον Φλωρεντινό αστρολόγο και αρωματοποιό της να ετοιμάσει ένα βιβλίο για την τέχνη του κυνηγιού με τις σελίδες εμποτισμένες με δηλητήριο και το τοποθετεί στο δωμάτιο του Ερρίκου της Ναβάρρας αλλά ο βασιλιάς το βλέπει πρώτος και το παίρνει. Δεν υπάρχει αντίδοτο και λίγες μέρες αργότερα έχει τα πρώτα συμπτώματα δηλητηρίασης. Η υγεία του βασιλιά Καρόλου Θ΄ επιδεινώνεται και διαδίδεται ότι δηλητηριάσθηκε, θύμα συνομωσίας. Επειδή χρειάζονται ένοχοι, ο εραστής της Μαργκό κόμης ντε λα Μολ συλλαμβάνεται, βασανίζεται και εκτελείται καθώς στα δωμάτιά του βρέθηκε ένα κέρινο αγαλματάκι τρυπημένο με μια καρφίτσα και οι δικαστές υποστηρίζουν ότι ήταν μάγια κατά του βασιλιά.
Ετοιμοθάνατος, ο βασιλιάς Κάρολος εμπιστεύεται την αντιβασιλεία στον Ερρίκο της Ναβάρας, περιμένοντας τον αδελφό του Ερρίκο του Ανζού να επιστρέψει από την Πολωνία και γράφει στην πολωνική αυλή να τον εμποδίσουν να φύγει από τη χώρα. Σύμφωνα με τα σχέδιά του, ο κουνιάδος του θα κληρονομήσει το στέμμα της Γαλλίας, αλλά η Αικατερίνη έχει ήδη ανακαλέσει τον γιο της, ο οποίος φτάνει ακριβώς τη στιγμή που ο βασιλιάς αφήνει την τελευταία του πνοή.
Ο Ερρίκος της Ναβάρρας αναγκάζεται να φύγει από το Παρίσι. Ο Ερρίκος του Ανζού ανακηρύσσεται βασιλιάς Ερρίκος Γ' της Γαλλίας. Ένα χρόνο αργότερα, ο βασιλιάς της Ναβάρρας επιστρέφει στη γαλλική πρωτεύουσα για να συναντήσει κρυφά μια ερωμένη του, η Αικατερίνη το ανακαλύπτει και του στήνει ενέδρα. Ο Ερρίκος της Ναβάρρας για άλλη μια φορά καταφέρνει να δραπετεύσει, αλλά όχι πριν ο Φλωρεντινός αστρολόγος ανανεώσει την πρόβλεψή του ότι μια μέρα θα γίνει βασιλιάς της Γαλλίας.[6]
Πηγές
ΕπεξεργασίαΟι κυριότερες ιστορικές πηγές στις οποίες βασίστηκε ο Δουμάς για την ιστορία της βασίλισσας Μαργκό ήταν:
- Λόγος για τη Μαργαρίτα των Βαλουά, στο έργο Βίοι επιφανών κυριών (1590-1600), Μπραντόμ.
- Απομνημονεύματα της βασίλισσας Μαργαρίτας, έργο που εκδόθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1620 και επανεκδόθηκε πολλές φορές.
- Το σατυρικό διαζύγιο της βασίλισσας Μαργαρίτας (1663) που περιλαμβάνεται στα Απομνημονεύματα του Αγκριπά ντ'Ωμπινιέ.
- Βασίλισσα Μαργαρίτα, Ιστοριούλες , του Ζεντεόν Ταλμάν ντε Ρεώ (περίπου το 1659).[7]
Διασκευές
ΕπεξεργασίαΤο 1847, δύο χρόνια μετά την έκδοση του μυθιστορήματος, ο Αλέξανδρου Δουμάς το διασκεύασε στο ομώνυμο θεατρικό δράμα.
Το μυθιστόρημα ενέπνευσε πλήρως ή εν μέρει διασκευές για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, οι οποίες επίσης βασίστηκαν στα ιστορικά γεγονότα:
- Βασίλισσα Μαργκό (ταινία 1910)
- Βασίλισσα Μαργκό (1914), σε σκηνοθεσία Ανρί Ντεφονταίν.
- Βασίλισσα Μαργκό (ταινία 1954) σε σκηνοθεσία Ζαν Ντρεβίλ με τη Ζαν Μορό.
- Βασίλισσα Μαργκό (ταινία 1994) σε σκηνοθεσία Πατρίς Σερό με πρωταγωνιστές την Ιζαμπέλ Αντζανί και τον Ντανιέλ Ωτέιγ. Η ταινία ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Ενδυματολογίας.
- Koroleva Margo, τηλεοπτική σειρά του 1996 σε σκηνοθεσία Αλεξάντρ Μουράτοβ.
Μεταφράσεις στα ελληνικά
Επεξεργασία- Βασίλισσα Μαργκό, μετάφραση: Γιώργος Ράικος, εκδόσεις Καστανιώτης, 1994
- Η βασίλισσα Μαργκό, μετάφραση: Χριστίνα Φακίνου, εκδόσεις Λιβάνης, 1994
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «La Reine Margot (Oxford World's Classics) by Alexandre Dumas | Open Library». Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023.
- ↑ . «babelio.com/livres/Dumas-La-Reine-Margot».
- ↑ . «schoolmouv.fr/fiches-de-lecture/la-reine-margot-alexandre-dumas/fiche-de-lecture».
- ↑ . «etudier.com/fiches-de-lecture/la-reine-margot/resume/».
- ↑ . «histoire-pour-tous.fr/histoire-de-france/3363-la-reine-margot-marguerite-de-valois-biographie».
- ↑ . «dumaspere.com/pages/dictionnaire/reine_margot».
- ↑ . «fr-academic.com/La Reine Margot(roman)».