Βικιπαίδεια

Ουαλεντινιανός Β΄

(Ανακατεύθυνση από Βαλεντινιανός Β')

Ο Ουαλεντινιανός Β΄ (371 - 15 Μαΐου 392) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας στην Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (375 - 392), αρχικά Συναυτοκράτωρ με τον αδελφό του, κατόπιν με έναν σφετεριστή και μετά το 388 μόνος του με περιορισμένες De facto εξουσίες. Ο Ουαλεντινιανός Β΄ ήταν γιος του δυτικού αυτοκράτορα Ουαλεντινιανού Α΄ και της δεύτερης συζύγου του αυτοκράτειρας Ιουστίνης. Μέχρι το 383 συγκυβέρνησε στην δύση μαζί με τον μεγαλύτερο ετεροθαλή αδελφό του Γρατιανό, στο ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας κυβερνούσαν αντίστοιχα ο θείος του Ουάλης και μετά την δολοφονία του (378) ο στρατηγός Θεοδόσιος Α΄ (379). Όταν ο Γρατιανός δολοφονήθηκε έγινε αυτοκράτορας στην δύση ο σφετεριστής Μάγνος Μάξιμος (383), η αυλή του στο Μιλάνο έγινε επίκεντρο θρησκευτικών δολοπλοκιών. Ο Μάγνος Μάξιμος επιτέθηκε στην Ιταλία και ανάγκασε τον Ουαλεντινιανό Β΄ να δραπετεύσει στην Θεσσαλονίκη, εκεί ζήτησε την βοήθεια του Θεοδοσίου Α΄. Ο Θεοδόσιος Α΄ νίκησε με επιτυχία τον Ουάλη και τοποθέτησε ξανά Συναυτοκράτορα του στην ανατολή τον Ουαλεντινιανό Β΄. Ο Ουαλεντινιανός βρήκε ωστόσο νέα προβλήματα αφού ο σφετεριστής στρατηγός Αρμπογκάστ είχε αποκτήσει τον έλεγχο, βρέθηκε κρεμασμένος στο δωμάτιο του υπό άγνωστες συνθήκες.

Ουαλεντινιανός Β'
Περίοδος22 Νοεμβρίου 375 - 15 Μαΐου 392
ΠροκάτοχοςΟυαλεντινιανός Α΄
ΔιάδοχοςΘεοδόσιος Α΄
Γέννηση371
Θάνατος15 Μαΐου 392 (21 ετών)
Βιεν, Γαλλία
ΟίκοςΔυναστεία του Βαλεντινιανού
ΠατέραςΟυαλεντινιανός Α΄
ΜητέραΙουστίνα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Άνοδος στον θρόνο

Επεξεργασία

Ο Ουαλεντινιανός Β΄ ήταν ο μοναδικός γιος του αυτοκράτορα της δύσης Ουαλεντινιανού Α΄ και της δεύτερης συζύγου του αυτοκράτειρας Ιουστίνης, είχε άλλες τρεις αδελφές μεταξύ των οποίων η μετέπειτα αυτοκράτειρα Γάλλα. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Γρατιανός από την πρώτη σύζυγο του πατέρα του Μαρίνα Σεβέρα ήταν ήδη Συναυτοκράτορας στην δύση (367). Ο Ουαλεντιανός Α΄ και ο Ουάλης δεν συμβουλεύτηκαν τους στρατηγούς τους για την διαδοχή, αυτοί προχώρησαν σε Συνέλευση και ανακήρυξαν στο Ακουίνιουμ τον 4χρονο Ουαλεντινιανό σε Αύγουστο (22 Νοεμβρίου 375). Ο Φράγκος στρατηγός Μεροβάδης αν και ανησυχούσε με τις στρατιωτικές ικανότητες του Γρατιανού φιλοδοξούσε να μεγαλώσει τον μικρό Ουαλεντινιανό με στόχο να τον κάνει πιόνι.[1][2] Οι πετυχημένοι φιλόδοξοι στρατηγοί που είχαν στόχο να γίνουν αυτοκράτορες απομακρύνθηκαν, ο Σεβαστιανός εξορίστηκε και ο κόμης Θεοδόσιος εκτελέστηκε την επόμενη χρονιά (376).[3]

Βασιλεία από Μιλάνο

Επεξεργασία

Ο Γρατιανός αναγκάστηκε να φιλοξενήσει στο βασίλειο του τους στρατηγούς που υποστήριζαν τον Ουαλεντινιανό Β΄ αν και ο ίδιος αδιαφορούσε για την εκπαίδευση του αδελφού του.[4] Ο Ζώσιμος γράφει ότι ο Ουαλεντινιανός Β΄ κυβέρνησε τις υπεράλπιες επαρχίες της Βρετανίας, της Γαλατίας και της Ισπανίας και τμήματα από την Υπαρχία του Ιλλυρικού και την βόρεια Αφρική. Ο Γρατιανός είχε ωστόσο την ανώτατη εξουσία σε ολόκληρη την δυτική αυτοκρατορία, ο Ουαλεντινιανός Β΄ δεν εξέδωσε ποτέ δικούς του νόμους.[5][6][7] Σαν παιδί ο Ουαλεντινός Β΄ υπο την επίδραση της μητέρας του ασπάστηκε τον Αρειανισμό, αυτό τον έφερε σε σύγκρουση με τον επίσκοπο του Μιλάνου Αμβρόσιο που υποστήριζε τον Χριστιανισμό της Νίκαιας.[8] O σφετεριστής Μάγνος Μάξιμος διοικητής των Ρωμαϊκών δυνάμεων στασίασε και ανακηρύχτηκε αυτοκράτορας (383), ο στρατός του προχώρησε στην Γαλατία και την Ισπανία. Ο Γρατιανός προσπάθησε να τον αντιμετωπίσει αλλά ηττήθηκε και δολοφονήθηκε στην προσπάθεια του να δραπετεύσει, την ίδια εποχή ο Ουαλεντιανός Β΄ βρισκόταν στην αυλή του στο Μιλάνο και ο ρόλος του παραμένει σκοτεινός.[6] Για κάποιο χρονικό διάστημα ακούγεται ότι ο Ουαλεντινιανός Β΄ ήρθε σε συμφωνία με τον σφετεριστή, ο Θεοδόσιος Α΄ αναγνώρισε τον Μάγκνο Μάξιμο αυτοκράτορα της δύσης.[9] Ο Ουαλεντινιανός Β΄ προσπάθησε να συγκρατήσει την λεηλασία των παγανιστικών ναών, ο Κόιντος Αυρήλιος Σύμμαχος και οι παγανιστές γερουσιαστές πήραν θάρρος και ζήτησαν να αποκατασταθεί ο Βωμός της Νίκης στην Γερουσία που είχε αφαιρέσει ο Γρατιανός (382). Ο Ουαλεντινιανός Β΄ αρνήθηκε να δεχτεί το αίτημα, αυτό δείχνει ότι οι παγανιστικές τελετές στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχαν λήξει. Την ίδια εποχή ο Αμβρόσιος αν και αγωνιζόταν κατά της αποκατάστασης του Βωμού παραδέχτηκε για πρώτη φορά δημόσια ότι δεν ζήτησε ο ίδιος την αφαίρεση του.[10][11]

Ο αρχιεπίσκοπος Αμβρόσιος αρνήθηκε στο αυτοκρατορικό αίτημα να παραδόσει την Βασιλική του Σαν Λορέντζο στην αυλή για να γιορτάσει το Πάσχα, η Ιουστίνα, ο Ουαλεντιανός Β΄ και ολόκληρη η Αρειανιστική αυτοκρατορική αυλή εξοργίστηκαν. Ο Αμβρόσιος έστειλε επιστολή στην Ιουστίνα με την οποία διαμαρτύρεται ότι βάζει με ραδιουργίες τον γιο της να αντιταχθεί στην Εκκλησία της Νίκαιας, στην πραγματικότητα όλη η αυλή ήταν εξοργισμένη με την άρνηση του να παραδώσει την Βασιλική.[12][12][13] Ο αυτοκράτορας κάλεσε τον αρχιεπίσκοπο στα ανάκτορα για να τον τιμωρήσει αλλά τα χριστιανικά πλήθη του Μιλάνου εξεγέρθηκαν, ο Γοτθικός στρατός απαγόρευσε στον Αμβρόσιο να μπει στην Βασιλική. Ο Τυράννιος Ρουφίνος οπαδός του Αμβρόσιου γράφει ότι η Ιουστίνα προσπαθούσε να πείσει τον γιο της να στείλει εξορία τον Αμβρόσιο αλλά συνάντησε σκληρή αντίσταση από τα πλήθη της πόλης.[14] Τα αυτοκρατορικά στρατεύματα τον πολιορκούσαν αλλά βρήκε έντονη συμπαράσταση από τους οπαδούς του, η θέση του Αμβρόσιου ενισχύθηκε σημαντικά όταν σκάβοντας έξω από τα τείχη της Βασιλικής βρήκε τα οστά δύο χριστιανών μαρτύρων. Ο Μάγνος Μάξιμος εκμεταλλεύτηκε την αναταραχή, έστειλε επιστολή στον Αμβρόσιο με την οποία χαρακτήρισε τον Ουαλεντινιανό Β΄ εχθρό του Θεού.[15] Τα στρατεύματα του Μάξιμου διέσχισαν τις Άλπεις και έφτασαν στην κοιλάδα του Πάδου, η Ιουστίνα και ο γιος της δραπέτευσαν στην Θεσσαλονίκη, στην αυλή του ανατολικού αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄. Οι δυο πλευρές προχώρησαν σε συμμαχία που επισφραγίστηκε με τον γάμο του Θεοδοσίου Α΄ με την αδελφή του Ουαλεντινιανού Β΄ Γκάλλα, ο στρατός του Θεοδοσίου Α΄ έφτασε στο Μιλάνο, ανέτρεψε τον Μάξιμο και αποκατέστησε τον Ουαλεντινιανό Β΄.[8] Παρά το γεγονός ότι ο Ουαλεντιανός Β΄ στέφτηκε Συναυτοκράτορας μαζί με τους γιος του Θεοδοσίου Α΄ Αρκάδιο (383) και Ονώριο (393) ο ίδιος ο Θεοδόσιος Α΄ του συμπεριφέρθηκε σαν υποτελή του.[16]

Βασιλεία από Βιέν

Επεξεργασία
 
Σόλιδος του Ουαλεντινιανού Β΄

Μετά την ανατροπή του Μάγνου Μάξιμου ο Θεοδόσιος Α΄ παρέμεινε στο Μιλάνο μέχρι το 391, ο Ουαλεντινιανός δεν συμμετείχε στους αγώνες θριάμβου που οργάνωσε ο Θεοδόσιος Α΄ για την νίκη του επί του Μάξιμου. Ο Ουαλεντινιανός Β΄ εγκαταστάθηκε στην Γαλατική Βιέννη, ο Θεοδόσιος Α΄ έκοψε νομίσματα με την μορφή του στην δύση, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο 17χρονος Ουαλεντινιανός ήταν υποτελής του.[17] Η Ιουστίνα είχε πεθάνει ήδη και ο Αμβρόσιος δεν είχε καμιά εξουσία στην Βιέν, ο Θεοδόσιος Α΄ διόρισε τον Φράγκο στρατηγό Αρμπογκάστ στρατιωτικό διοικητή της δύσης και κηδεμόνα του Ουαλεντινιανού. Ο Αρμπογκάστ ωστόσο υποτίμησε σημαντικά τον Ουαλεντινιανό και δήλωσε υποταγή μονάχα στον Θεοδόσιο Α΄.[18] Ο νεαρός Ουαλεντινιανός Α΄ παρέμεινε στην Βιέν απρόθυμος να πολεμήσει, δεν είχε τις ικανότητες του πατέρα του και του πολεμιστή αδελφού του όταν ήταν στην ηλικία του. Η κατάσταση έγινε χειρότερη όταν ένας φίλος του Ουαλεντινιανού Β΄ ο Αρμόνιος θανατώθηκε από τον Αρμπογκάστ παρουσία του ίδιου του αυτοκράτορα.[19] Η κρίση έφτασε στο αποκορύφωμα όταν ο Αρμπογκάστ απαγόρευσε στον αυτοκράτορα να στείλει τον στρατό του στην Ιταλία εναντίον των βαρβάρων, ο Ουαλεντινιανός Β΄ σε απάντηση τον απέλυσε. Ο Αρμπογκάστ έσχισε δημόσια την επιστολή απόλυσης δηλώνοντας ότι δεν τον διόρισε στην θέση αυτή ο Ουαλεντινιανός Β΄. Ο Ουαλεντινιανός έστειλε επιστολή στον Θεοδόσιο Α΄ και τον Αμβρόσιο με φρικτά παράπονα για την συμπεριφορά του Αρμπογκάστ, έφτασε σε σημείο μάλιστα να απαρνηθεί τον Αρειανισμό και κάλεσε τον Αμβρόσιο να έρθει να τον βαπτίσει στον Χριστιανισμό της Νίκαιας.

Θάνατος

Επεξεργασία
 
Σόλιδος με παραστάσεις του Ουαλεντινιανού Β΄ και του Θεοδοσίου Α΄

Ο Ουαλεντινιανός Β΄ βρέθηκε κρεμασμένος στην κατοικία του στην Βιεν, οι γνώμες διίστανται, ο Αρμπογκάστ ισχυρίστηκε ότι αυτοκτόνησε αλλά οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν με την άποψη ότι τον δολοφόνησε ο ίδιος ο Αρμπογκάστ.[20] Η πιο αξιόπιστη πηγή είναι "η δοξολογία του Αμβροσίου", ο επίσκοπος Αμβρόσιος τον μνημονεύει σαν "πρότυπο χριστιανού Αγίου", αυτό θα ήταν απίθανο αν είχε αυτοκτονήσει.[21][22] Ο νεαρός άντρας μεταφέρθηκε στο Μιλάνο και τάφηκε σε μεγαλοπρεπή τελετή δίπλα από τον αδελφό του Γρατιανό, τον θρήνυσαν οι αδελφές του, θεοποιήθηκε με την επιγραφή "η θεία μνήμη του Ουαλεντινιανού".[23] Ο Αρμπογκάστ αναγνώρισε στην αρχή τον μεγαλύτερο γιο του Θεοδοσίου Αρκάδιο σαν νέο αυτοκράτορα στην δύση αλλά σε τρεις μήνες αναγνώρισε σαν αυτοκράτορα έναν νέο αξιωματούχο τον Ευγένιο.[24] Ο Θεοδόσιος Α΄ απάντησε τον Ιανουάριο του 393 με την άνοδο του μικρότερου γιου του Ονώριου στο αξίωμα του Αυγούστου, τον όρισε διάδοχο του Ουαλεντινιανού Β΄. Ακολούθησε εμφύλιος πόλεμος μέχρι την οριστική ήττα του Αρμπογκάστ και του Ευγένιου από τα στρατεύματα του Θεοδοσίου Α΄ στην "μάχη του Φρίγδου".[25] Ο Ουαλεντινιανός Β΄ δεν άσκησε ποτέ προσωπική εξουσία, βρισκόταν πάντοτε στην σκιά άλλων προσώπων όπως η μητέρα του. Η άνοδος αυτή ήταν αποτέλεσμα μιας πρακτικής που ξεκίνησε ο Μέγας Κωνσταντίνος, η στέψη των γιων σαν αυτοκρατόρων με αποτέλεσμα την άνοδο στην εξουσία ανίκανων ανήλικων παιδιών. Την ίδια τακτική συνέχισε ο Ουαλεντινιανός Α΄ στους δικούς του γιους με αποκορύφωμα την άνοδο στον θρόνο του ανίκανου Ουαλεντινιανού Β΄ σε ηλικία μόλις τεσσάρων ετών.[26]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ http://www.roman-emperors.org/valenii.htm
  2. ↑ Curran 1998, σ. 86
  3. ↑ McEvoy, Meaghan (2013) Child Emperor Rule in the Late Roman West, A.D. 367–455. Oxford: Oxford University Press, σσ. 57–59
  4. ↑ Ammianus Marcellinus Res Gestae XXX 10.6
  5. ↑ Errington, R.M. "The Accession of Theodosius I." Klio 78 (1996) σσ. 440–442
  6. ↑ 6,0 6,1 Mcevoy, Child Emperor Rule, σσ. 61–64
  7. ↑ Lenski, Noel Emmanuel (2002). Failure of empire: Valens and the Roman state in the fourth century A.D. University of California Press. σσ. 357-361
  8. ↑ 8,0 8,1 Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Valentinian I. s.v. Valetinian II." . Encyclopædia Britannica. Τομ. 27 (11th ed.). Cambridge University Press. σσ. 851–852
  9. ↑ Grant, Michael (1985). The Roman Emperors: A Biographical Guide to the Rulers of Imperial Rome, 31 BC–AD 476. New York: Charles Scribner's Sons. σσ. 274–275
  10. ↑ Ambrose, Epistolae 17–18
  11. ↑ Ambrose Epistolae 57.2
  12. ↑ 12,0 12,1 Ambrose, Epistolae 20
  13. ↑ McLynn, Neil B. (1994), Ambrose of Milan: Church and Court in a Christian Capital, The Transformation of the Classical Heritage, Τομ. 22, Berkeley: University of California Press, σ. 170-174
  14. ↑ Rufinus, Ecclesiastical History 11.15–16
  15. ↑ Collectio Avellana 39
  16. ↑ Croke 1976, σσ. 235–236
  17. ↑ Croke 1976, σ. 235
  18. ↑ Williams & Friell, σ. 126
  19. ↑ Croke 1976, p. 237
  20. ↑ Historia nova, IV. 53
  21. ↑ Croke 1976
  22. ↑ of Milan, Ambrose (2005), Political Letters and Speeches, JHWG Liebeschuetz, tr, Liverpool University Press, σ. 359
  23. ↑ Kienast, Dietmar (2017) [1990]. "Valentinianus II". Römische Kaisertabelle: Grundzüge einer römischen Kaiserchronologie (in German). Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft. σσ. 321–322
  24. ↑ Croke 1976, σ. 244
  25. ↑ http://www.roman-emperors.org/eugene.htm
  26. ↑ Williams & Friell, σ. 42

Πηγές

Επεξεργασία
  • Croke, B (1976), "Arbogast and the Death of Valentinian II", Historia, 25 (2).
  • Curran, J (1998), "From Jovian to Theodosius", The Cambridge Ancient History, vol. XIII: the Late Empire AD 337–425, Cambridge: University Press
  • Errington, R.M. (1996), "The Accession of Theodosius I", Klio, 78 (2).
  • McEvoy, Meaghan A. (2013), Child Emperor Rule in the Late Roman West, A.D. 367–455. Oxford: Oxford University Press.
  • Williams, S; Friell, G (1994), Theodosius: the Empire at Bay, Routledge.
  • McLynn, Neil B. (1994). Ambrose of Milan: Church and Court in a Christian Capital. The Transformation of the Classical Heritage.
  • Lenski, Noel (2003). Failure of Empire: Valens and the Roman State in the Fourth Century A.D. Berkeley: University of California Press.
Προκάτοχος:
Ουαλεντινιανός Α΄ 		Αυτοκράτορας της Ρώμης
Συναυτοκράτορας: συναυτοκράτορες: Ουάλης, Γρατιανός, Θεοδόσιος Α΄

375-392

Διάδοχος:
Θεοδόσιος Α΄
Ανακτήθηκε από "https://el.wiki.x.io/w/index.php?title=Ουαλεντινιανός_Β΄&oldid=10586021"