Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Αθηνών

Το Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Αθηνών (Α.Μ.Δ.Α.) ή Athens Wireless Metropolitan Network (A.W.M.N.) είναι ένα Ασυρματικό Κοινοτικό Δίκτυο που λειτουργεί στην Ελλάδα. Ξεκίνησε το 2002 στην Αθήνα και αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο Ασυρματικό Κοινοτικό Δίκτυο στην Ελλάδα), το οποίο κάνοντας χρήση νέων τεχνολογιών ασύρματης δικτύωσης WiFi, συνδέει ανθρώπους και υπηρεσίες σε ένα ενιαίο δίκτυο.

Τα μέλη του είναι 861 κομβούχοι (στοιχεία Ιουλίου 2009), που συνθέτουν ένα Μητροπολιτικό Δίκτυο στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, το οποίο είναι ανοιχτό ή κλειστό ανάλογα με την πολιτική του εκάστοτε κομβούχου. Πάνω από 2.300 χρήστες είναι ήδη συνδεδεμένοι ως πελάτες στους κόμβους, και περισσότεροι από 8.000 έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους να συνδεθούν στο εγγύς μέλλον). Υπάρχει επίσης και ένας σύλλογος με το όνομα Α.Μ.Δ.Α, με περίπου 58 μέλη (στοιχεία Μαϊου 2010).

Γεωγραφική Εμβέλεια Δράσης

Παρότι το δίκτυο αναπτύχθηκε αρχικά στην Αθήνα οι δραστηριότητές του δεν περιορίζονται μόνο εκεί. Καλύπτει μια γεωγραφική περιοχή (110 χλμ. από τον Βορρά στον Νότο και 85 χλμ. από την Ανατολή στην Δύση), όπου το νοτιότερο σημείο είναι η Παλαιά Επίδαυρος και το βορειότερο η Νέα Αρτάκη στο νησί της Εύβοιας. Η γεωγραφική επέκταση του δικτύου επιτρέπει σε απομακρυσμένες περιοχές με χαμηλή τεχνολογική υποδομή να συνδεθούν στο Αθηναϊκό Δίκτυο, και με αυτόν τον τρόπο να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες που υπάρχουν στο κεντρικό δίκτυο. Ήδη τα νησιά Εύβοια, Αίγινα, Σαλαμίνα και περιοχές γύρω από την Αθήνα έχουν συνδεθεί στο δίκτυο και υπάρχουν σχέδια για διασύνδεση ακόμα πιο απομακρυσμένων περιοχών όπως η Πάτρα. Με την προοπτική της σύνδεσης με το Α.Μ.Δ.Α. μικρές ασύρματες "νησίδες" δημιουργούνται σε άλλες πόλεις ή νησιά με την βοήθεια του Α.Μ.Δ.Α. σε τεχνογνωσία και εξοπλισμό. Πρόσφατα το νησί της Εύβοιας συνδέθηκε στο Α.Μ.Δ.Α. και στα επόμενα βήματα είναι η διασύνδεση των ασύρματων "νησίδων" της Κορίνθου (W.N.K.), της Λαμίας και του Βόλου. Για όσες ασύρματες "νησίδες" η αμιγώς ασύρματη διασύνδεση είναι αδύνατη, επιλέγονται συγκεκριμένα σημεία τα οποία συνδέονται με συμβατικές τεχνολογίες (γρήγορες ADSL ή SDSL γραμμές) και προσφέρουν περιορισμένες υπηρεσίες (VoIP, http browsing).

Ιστορία

Το 2002 οι συνδέσεις ADSL βρίσκονταν σε πιλοτικό στάδιο και η ευρυζωνική πρόσβαση στους οικιακούς χρήστες ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Αυτό αποτέλεσε αφορμή για την ίδρυση του A.W.M.N. όπου μια παρέα ατόμων με ενδιαφέρον στις νέες τεχνολογίες και ειδικότερα στα ασύρματα δίκτυα, δημιούργησαν ένα μητροπολιτικό ασύρματο δίκτυο επιτρέποντας στους χρήστες του να έχουν γρήγορες και αμφίδρομες συνδέσεις με χαμηλό κόστος στις μεταξύ τους συνδέσεις.

Σε μικρό διάστημα ύστερα από την ίδρυση του, το A.W.M.N. άρχισε να αλλάζει μορφή και χαρακτήρα. Λόγω της ανοιχτής φιλοσοφίας του δικτύου ολοένα και περισσότεροι θέλησαν να συμμετάσχουν στο εγχείρημα. Πολύ σύντομα αυξήθηκε ο αριθμός των κόμβων του δικτύου και το A.W.M.N. μετεξελίχθηκε σε ένα εναλλακτικό τηλεπικοινωνιακό δίκτυο με κοινωνικό συμμετοχικό χαρακτήρα.

Κοινότητα

Λόγω της φύσης του Α.Μ.Δ.Α. μπορεί να θεωρηθεί ένα δίκτυο φτιαγμένο και ραμμένο για τους χρήστες του, αφού οι ίδιοι το σχεδιάζουν και το αναπτύσσουν. Στην κοινότητα του Α.Μ.Δ.Α. οι διαπροσωπικές σχέσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του δικτύου και ενθαρρύνεται η ενεργή συμμετοχή στα κοινά. Από την αρχή του εγχειρήματος δόθηκε ιδιαίτερη σημασία από ορισμένα μέλη η δημιουργία του μη κερδοσκοπικού σωματείου του Α.Μ.Δ.Α.. Το σωματείο που αποτελείται από περίπoυ 70 μέλη συνθέτει το επίσημο πρόσωπο του δικτύου και έχει σκοπό να συντονίζει ομάδες εργασίας. Από την άλλη υπάρχουν περίπου 750 μέλη που συμμετέχουν στο δίκτυο χωρίς να είναι μέλη του σωματείου. Παρ' όλα αυτά όλοι είναι υποχρεωμένοι να αναλάβουν την ευθύνη για ομαλή λειτουργία του κόμβου τους και να ακολουθούν τους άγραφους κανόνες της κοινότητας (αυτό π.χ. αποτελεί ένα άτυπο κριτήριο για την επιλογή του ως άλλο άκρο σε συνδέσεις με άλλους κόμβους).

Τα μέλη του δικτύου συνθέτουν ένα μωσαϊκό ανθρώπων διαφόρων ηλικιών και υψηλού μορφωτικού επιπέδου, που περιλαμβάνει επαγγελματίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, ραδιοερασιτέχνες, φοιτητές τεχνικής κατεύθυνσης και οπαδοί των νέων τεχνολογιών.

Τεχνολογία

Ως τεχνολογική κοινότητα το Α.Μ.Δ.Α. κάνει εκτενή χρήση της ομάδας των IEEE 802.11x προτύπων και λειτουργεί στις ελεύθερες ISM μπάντες των 2,4 και 5,4 GHz. Τα τελευταία χρόνια στο Α.Μ.Δ.Α. έχει δοκιμαστεί (και αργότερα έχει περαστεί σε πραγματικές συνθήκες) εξοπλισμός από μια μεγάλη γκάμα κατασκευαστών.

Το πρωτόκολλο δρομολόγησης που χρησιμοποιείται στο δίκτυο είναι το BGP. Επίσης έχουν δοκιμαστεί νεότερα, πιο προσαρμόσιμα πειραματικά πρωτόκολλα όπως το OLSR και πολλά μέλη της κοινότητας του Α.Μ.Δ.Α. προσφέρουν feedback και κώδικα σε αρκετά Linux routing projects.

Οι ιδιοκατασκευές εξοπλισμού είναι σύνηθες φαινόμενο. Πραγματοποιείται μεγάλος αριθμός από πρακτικές ασκήσεις για να γίνουν τα νέα μέλη ικανά να φτιάχνουν τα δικό τους εξοπλισμό και καλώδια. Επιπρόσθετα, η κοινότητα οργανώνει σεμινάρια με σκοπό να εκπαιδεύσει επίδοξους νέους διαχειριστές πάνω σε ασύρματες τεχνολογίες, πρωτόκολλα, δρομολόγηση και Linux σε πραγματικές συνθήκες που προσφέρει ένα μεγάλης κλίμακας δίκτυο.

Το Α.Μ.Δ.Α. βασίζεται κυρίως σε ελεύθερο και ανοιχτό λογισμικό. Το GNU/Linux (η οποιαδήποτε άλλη παραλλαγή του Unix) αποτελεί την κύρια επιλογή στους περισσότερους servers του δικτύου που προσφέρουν τις ολοένα αυξανόμενες υπηρεσίες τους στο δίκτυο.

Λύσεις και Υπηρεσίες

Το A.W.M.N. θα μπορούσε να θεωρηθεί ένα μικρό ίντερνετ από την άποψη ότι κάποιος μπορεί να συναντήσει ή να δημιουργήσει υπηρεσίες παρόμοιες με αυτές που υπάρχουν στο παγκόσμιο δίκτυο. Η κύρια διαφορά είναι ότι το internet είναι αχανές και απρόσωπο ενώ το A.W.M.N. είναι ένα δίκτυο φτιαγμένο από εμάς για εμάς. Έτσι μπορούμε να συναντήσουμε υπηρεσίες επικοινωνίας (VoIP τηλεφωνία, fora, mail servers, instant messaging applications), υπηρεσίες ανταλλαγής δεδομένων (P2P file sharing, FTP servers, video/image/audio galleries), υπηρεσίες ψυχαγωγίας (online multiplayer games, audio and video streaming), υπηρεσίες ενημέρωσης και εκπαίδευσης (online tutorials, wikis, πρόγνωση καιρού) και άλλα. Το σημαντικότερο είναι ότι το εσωτερικό δίκτυο επιτρέπει αμφίδρομες γρήγορες ταχύτητες επιτρέποντας συμμετρικό upload / download. Σήμερα οι ταχύτητες κυμαίνονται από 4Μbit/s για το σύνολο client κόμβων ενος Σημείου Πρόσβασης (Access Point) έως το ανώτατο όριο μιας κάρτας Gigabit ενός κόμβου με πολλαπλά backbone links των 54Mbit (true half duplex ~ 30-40Mbit) και πολλαπλές συνδέσεις από τις οποίες μπορεί να διακινήσει παράλληλα δεδομένα.

Μία από τις βασικότερες ανάγκες που κλήθηκε το Α.Μ.Δ.Α. στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας ήταν η ανάγκη της επικοινωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων στο δίκτυο. Για αρχή δημιουργήθηκαν fora όπου τα μέλη της κοινότητας μπορούσαν να ανταλλάσσουν ιδέες, να κανονίζουν συναντήσεις, να σχεδιάζουν μελλοντικές υλοποιήσεις και να συζητούν για διάφορα θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Με την ανάπτυξη του δικτύου και την εξέλιξη των υπηρεσιών του προστέθηκε IP τηλεφωνία, εξειδικευμένα fora, game servers, διαμοιρασμός αρχείων, δεκάδες ιστοσελίδες μελών/κομβούχων, στατιστικά παρακολούθησης και διαχείρισης του δικτύου, μετεωρολογικοί σταθμοί, VPN servers, ραδιοφωνικοί σταθμοί και σχεδόν οποιαδήποτε υπηρεσία θα μπορούσε κάποιος να συναντήσει στο διαδίκτυο.

Πέρα από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, η κοινότητα του A.W.M.N. διαθέτει επιπλέον φυσική υπόσταση, η οποία μεταφράζεται σε βοήθεια και εκπαίδευση στα μέλη της μέσω των συναντήσεων της κοινότητας. Η τεχνογνωσία μεταφέρεται από τον έναν στο άλλο, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο την διατήρηση και την ανάπτυξη του δικτύου.

Σκοποί του συλλόγου Α.Μ.Δ.Α.

Το λογότυπο του συλλόγου A.M.Δ.Α

Κύριος σκοπός του συλλόγου Α.Μ.Δ.Α. είναι να προωθεί αμφίδρομα ευρυζωνικές ψηφιακές υπηρεσίες τηλεπικοινωνίας στο ευρύ κοινό, ως μία μη κερδοσκοπική δραστηριότητα, σε συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, ΜΚΟ, ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές και άλλα Ασύρματα Κοινοτικά Δίκτυα στην Ελλάδα.

Οι σημαντικότεροι σκοποί του, περιλαμβάνουν:

• Την δημιουργία, ανάπτυξη και διατήρηση ενός Ασύρματου Κοινοτικού Δικτύου το οποίο θα προσφέρει ευρυζωνικές υπηρεσίες στα μέλη του.
• Την ανάπτυξη τεχνολογιών που βασίζονται σε ασύρματες και ψηφιακές τηλεπικοινωνίες.
• Την εκπαίδευση του κοινού στην χρήση ασύρματων και ψηφιακών τηλεπικοινωνιών
• Την προώθηση και ενθάρρυνση του εθελοντισμού και της ενεργούς συμμετοχής.

WiND project

Ως ένα μεγάλης κλίμακας δίκτυο και κοινότητα το Α.Μ.Δ.Α. είχε την ανάγκη ενός εργαλείου κεντρικής διαχείρισης ώστε να φαίνονται σημαντικές πληροφορίες των κόμβων του δικτύου. Το WiND (Wireless Nodes Database) είναι μια εφαρμογή ιστού σχεδιασμένη για Ασύρματα Κοινοτικά Δίκτυα, όπως το Α.Μ.Δ.Α. και δημιουργήθηκε από μέλη της κοινότητας. Το WiND προσφέρει περιβάλλον για μια βάση δεδομένων όπου αποθηκεύονται πληροφορίες σχετικά με κόμβους του δικτύου (στοιχεία επικοινωνίας, geolocation), πληροφορίες DNS, IP διευθυνσιοδότηση και μια λίστα με προσφερόμενες υπηρεσίες.

Δείτε επίσης

• Μητροπολιτικά δίκτυα

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σελίδα του Σωματείου Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο Αθηνών
• Wireless nodes database για το δίκτυο του Α.Μ.Δ.Α.
• Πύλη Εκπαίδευσης και Πληροφόρησης σχετικά με το Α.Μ.Δ.Α.