Ανταγωνισμός εξοπλισμών

Ο όρος ανταγωνισμός εξοπλισμών είναι στρατιωτικός όρος και αφορά τον ανταγωνισμό σε οπλικά συστήματα και μέσα.

Ο ανταγωνισμός εξοπλισμών ουσιαστικά αφορά εξοπλιστική διαδικασία μεταξύ αντιπάλων χωρών, δύο ή περισσοτέρων ή και μεταξύ αντιπάλων συνασπισμών χωρών, με απώτερο στόχο να μη βρεθούν σε μειονεκτική θέση μεταξύ τους σε περίπτωση σύρραξης. Υπό το καθεστώς αυτό ο ανταγωνισμός του εμπλουτισμού των εκατέρωθεν οπλοστασίων καθίσταται συνεχής με αντίστοιχη συνεχή και υψηλή επιβάρυνση των εκατέρωθεν κρατικών προϋπολογισμών για τη διατήρησή τους.

Ενώ το θέμα φέρεται εκ πρώτης όψεως να αφορά εσωτερική υπόθεση του κάθε κράτους, στην ουσία πρόκειται για αντικείμενο έρευνας των διεθνών σχέσεων των χωρών και υπό αυτή την άποψη διέπεται από το Διεθνές Δίκαιο. Ο ανταγωνισμός εξοπλισμών μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε ως "εσωτερικός", με εξοπλιστικά προγράμματα των ίδιων των κρατών, όπως π.χ. δημιουργία πολεμικών βιομηχανιών, ναυπηγείων κ.λπ., είτε ως "εξωτερικός", με εισαγωγές από άλλες χώρες. Επίσης μπορεί να εκδηλωθεί είτε ως "ενεργητικός", σε προσδοκία πρόκλησης πολέμου, είτε ως "παθητικός", εξ ανάγκης, στην αντιμετώπιση πιθανής πρόκλησης μετά τον επιχειρούμενο εξοπλισμό άλλης ή άλλων χωρών.

Οι μεγαλύτεροι σε έκταση ανταγωνισμοί εξοπλισμών που σημειώθηκαν ήταν τόσο των συμμάχων χωρών κατά του Άξονα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο όσο κατά πολύ περισσότερο μετά τον πόλεμο, στην περίοδο του ψυχρού πολέμου μεταξύ των λεγομένων ανατολικού και δυτικού συνασπισμών χωρών, ή μεταξύ χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας και Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Μεγαλύτεροι ανταγωνισμοί μεταξύ χωρών μελών ιδίου αμυντικού συνασπισμού των τελευταίων δεκαετιών ήταν μεταξύ Ινδίας - Πακιστάν (υπό το ΣΕΑΤΟ) και Ελλάδας - Τουρκίας (υπό το ΝΑΤΟ) επί των οποίων οι αμυντικές δαπάνες υπήρξαν ιδιαίτερα υψηλές.

Πηγές

• "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.9ος, σελ.327.
• "The Military Balance 1986-1987" Εκδ. Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών - Λονδίνο 1986 (Αύγουστος), σελ. 69.