Αμύκλες
Συντεταγμένες: 37°01′37″N 22°26′16″E / 37.02694°N 22.43778°E
Οι Αμύκλες είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας (τέως δήμου) Σπαρτιατών, του δήμου Σπάρτης, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Λακωνίας, στην περιφέρεια Πελοποννήσου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης. [1][2] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Λακεδαίμονος του νομού Λακωνίας, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Πελοποννήσου.[3][4]
| Αμύκλες | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Πελοποννήσου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Λακωνίας |
| Δημοτική Ενότητα | Σπαρτιατών |
| Δημοτική Κοινότητα | Αμυκλών |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Λακωνίας |
| Υψόμετρο | 210 μέτρα |
| Έκταση | 10,091 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 586 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Σκλαβοχώρι |
| Ονομασία κατοίκων | Αμυκλαιείς |
| Ταχ. κώδικας | 231 00 |
| Τηλ. κωδικός | 2731 |
Γεωγραφία
ΕπεξεργασίαΟι Αμύκλες είναι χωριό στο δυτικοκεντρικό τμήμα του νομού Λακωνίας. Βρίσκεται στις ανατολικές υπώρειες του Ταϋγέτου και την πεδιάδα του ποταμού Ευρώτα, πάνω στην επαρχιακή εθνική οδό Σπάρτης-Γυθείου (ΕΟ 39) και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 210. Απέχει 6 χλμ. περίπου Ν. του κέντρου της Σπάρτης.[5][3][4][6]
Τοπική κοινότητα
ΕπεξεργασίαΗ τοπική κοινότητα Αμυκλών είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 10,091 χμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Βαφειό, Κατσαρός, Περιστέρι και Ρίζα.[1]
Πληθυσμός
Επεξεργασία| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 595 (868) |
| 2001 | 713 (982) |
| 2011 | 694 (1.000) |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 796 (1.213) |
| 1971 | 697 (989) |
| 1981 | 720 (1.034) |
| 1991 | 589 (871) |
| 2001 | 735 (1.009) |
| 2011 | 701 (991) |
(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
ΕπεξεργασίαΟ οικισμός αναγνωρίστηκε το 1835 ως Σκλαβοχώρι και ορίστηκε έδρα του δήμου Αμυκλών του νομού Λακωνίας. Το 1840 προσαρτήθηκε στον δήμο Σπάρτης, το 1899 εντάχθηκε στον -τέως- νομό Λακεδαίμονος και το 1909 υπήχθη οριστικά στον νομό Λακωνίας. Το 1912 προσαρτήθηκε στην κοινότητα Σκλαβοχωρίου και το 1940 μετονομάστηκε σε Αμύκλες. Με το ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αμυκλών προσαρτήθηκε στον δήμο Σπαρτιατών.[2]
Γενικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΤο χωριό, απλωμένο στον κάμπο του Ευρώτα, έχει σύγχρονα αλλά και πετρόκτιστα παραδοσιακά σπίτια. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια ελαιοδένδρων, αμπελιών και εσπεριδοειδών. Ωστόσο, βασική καλλιέργεια του χωριού ήταν αυτή του μεταξιού με τις μεγαλύτερες ποσότητες στον νομό Λακωνίας, η οποία, όμως, πλέον έχει εξαλειφθεί. Σήμερα, η πρωτογενής παραγωγή είναι το πορτοκάλι και ξεχωρίζει το εργοστάσιο του Αγροτικού Συνεταιρισμού επεξεργασίας εσπεριδοειδών «Λακωνία». Οι Αμυκλαιείς ασχολήθηκαν και με δραστηριότητες όπως το εμπόριο και τη βιοτεχνία. Οι «Αμυκλάδες», (τα περίφημα υποδήματα πολυτελείας), και η αμυκλαϊκή πορφύρα ήταν προϊόντα ευρέως γνωστά.[6]
Αξιοθέατα και διατηρητέα
Επεξεργασία- Ο αρχαιολογικός χώρος των Αμυκλών (Αμυκλαίον), από τους σημαντικότερους της Λακωνίας, αλλά και όλης της Πελοποννήσου. Βρίσκεται λίγο ανατολικότερα του χωριού, στον λόφο της Αγίας Κυριακής. Εδώ, υπήρχε οικισμός που άκμασε στην Μεσοελλαδική Περίοδο (2000-1600 π.Χ.) και κατά τους Μυκηναϊκούς Χρόνους (1600-1100 π.Χ). Σώζονται ερείπια του ιερού που ήταν αφιερωμένο στον παλαιότερο προδωρικό θεό της περιοχής, τον Υακινθαίο Απόλλωνα (Υάκινθο). Εδώ υπήρχε και κολοσσικό κιονόμορφο άγαλμα του θεού (ύψος 13 μ.), τοποθετημένο σε μεγάλο ορθογώνιο θρόνο, καθώς και επιβλητικό στωικό οικοδόμημα με πολλές στοές και δωμάτια
- Η κατοικία ιδιοκτησίας Κρητικού και Παπαϊωάννου, αξιόλογο δείγμα τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής, διατηρητέο μνημείο
- Η κατοικία Καργάκου, διατηρητέο μνημείο
- Ο νερόμυλος Λιναρδάκη, διατηρητέο μνημείο
- Η έκθεση φωτογραφίας, στο πρώην κοινοτικό κατάστημα, με την πορεία των κατοίκων του χωριού το χρονικό διάστημα 1900-1975
- Ο ναός Κοίμησης της Θεοτόκου στη δυτική είσοδο του χωριού. Έχει εικόνα της Παναγίας, δωρεά των αγωνιστών του 1940
- Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, στο νότιο τμήμα του χωριού, σταυρεπίστεγη βυζαντινή με τοιχογραφίες (13ος αιώνας). Στην εκκλησία έχει ενσωματωθεί αρχαίο υλικό καθώς και υλικό από παλαιότερους ναούς
- Η εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων, με εντοιχισμένο αρχαίο υλικό, επίσης
- Ο ναός της Αγίας Παρασκευής ανατολικά του χωριού
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=12890
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 ΠΛ 2:790
- ↑ 4,0 4,1 4,2 ΠΛΜ 8:84
- ↑ Εκδόσεις «Ελλάδα»
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Διακοπές», σ. 504, 509
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2022.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2022.
Πηγές
Επεξεργασία- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1981, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
- Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
- Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (εκδ. Βαρελάς)